Return to Video

Kunnen we het einde van de wereld voorkomen?

  • 0:00 - 0:03
    Tien jaar geleden schreef ik een boek
    met de titel:
  • 0:03 - 0:06
    'Onze Laatste Eeuw?'
  • 0:06 - 0:09
    Mijn uitgevers lieten het vraagteken weg.
    (Gelach)
  • 0:09 - 0:12
    De Amerikaanse uitgevers
    maakten ervan:
  • 0:12 - 0:15
    'Ons Laatste Uur'.
  • 0:15 - 0:19
    Amerikanen willen boter bij de vis.
  • 0:19 - 0:20
    (Gelach)
  • 0:20 - 0:22
    Het ging hierover:
  • 0:22 - 0:26
    onze Aarde bestaat al
    45 miljoen eeuwen,
  • 0:26 - 0:28
    maar deze eeuw is speciaal.
  • 0:28 - 0:31
    Het is de eerste waar één soort,
    de onze,
  • 0:31 - 0:34
    de toekomst van de planeet
    in handen heeft.
  • 0:34 - 0:36
    Gedurende de hele geschiedenis
    van de Aarde
  • 0:36 - 0:38
    kwamen de bedreigingen van de natuur -
  • 0:38 - 0:42
    ziekte, aardbevingen, asteroïden
    enzovoort -
  • 0:42 - 0:47
    Maar vanaf nu komen
    de ergste bedreigingen van onszelf.
  • 0:47 - 0:50
    En niet alleen de kerndreiging.
  • 0:50 - 0:52
    In onze verbonden wereld
  • 0:52 - 0:55
    kunnen netwerken
    mondiaal uitvallen.
  • 0:55 - 0:59
    Luchtverkeer kan pandemieën
    in dagen verspreiden.
  • 0:59 - 1:03
    Sociale media kunnen
    paniek en geruchten
  • 1:03 - 1:06
    letterlijk met de lichtsnelheid
    verspreiden.
  • 1:06 - 1:09
    We bekommeren ons
    teveel om kleine gevaren:
  • 1:09 - 1:13
    onwaarschijnlijke luchtvaartongevallen,
    carcinogenen in ons voedsel,
  • 1:13 - 1:15
    lage stralingsdosissen, enzovoort.
  • 1:15 - 1:18
    Maar wij en onze politieke meesters
  • 1:18 - 1:22
    zijn blind voor catastrofale scenario's.
  • 1:22 - 1:25
    De ergste hebben gelukkig
    nog niet plaatsgevonden.
  • 1:25 - 1:28
    Waarschijnlijk zullen dat ze ook niet.
  • 1:28 - 1:31
    Maar als een gebeurtenis
    verwoestend kan zijn,
  • 1:31 - 1:34
    is het de moeite waard
    een serieuze prijs te betalen
  • 1:34 - 1:38
    om je ertegen te verzekeren,
    - ook als het onwaarschijnlijk is -
  • 1:38 - 1:42
    net zoals we betalen
    voor onze brandverzekering.
  • 1:42 - 1:47
    Terwijl de wetenschap steeds
    grotere macht en beloften inhoudt,
  • 1:47 - 1:51
    worden de negatieve aspecten
    ook angstaanjagender.
  • 1:51 - 1:53
    We worden steeds kwetsbaarder.
  • 1:53 - 1:55
    Binnen enkele tientallen jaren
  • 1:55 - 1:57
    zullen miljoenen de mogelijkheid hebben
  • 1:57 - 2:00
    om de snel groeiende biotechnologie
    te misbruiken,
  • 2:00 - 2:04
    net zoals ze vandaag
    cybertechnologie misbruiken.
  • 2:04 - 2:07
    Freeman Dyson voorzag in een TED Talk
  • 2:07 - 2:11
    dat kinderen nieuwe organismen
    zouden ontwerpen en maken
  • 2:11 - 2:15
    net zoals zijn generatie
    met een chemiedoos speelde.
  • 2:15 - 2:18
    Dit balanceert
    op de rand van sciencefiction,
  • 2:18 - 2:21
    maar als dit scenario ook maar
    gedeeltelijk werkelijkheid zou worden,
  • 2:21 - 2:24
    dan zou onze ecologie en zelfs onze soort
  • 2:24 - 2:28
    het niet lang ongedeerd overleven.
  • 2:28 - 2:31
    Zo heb je bijvoorbeeld eco-extremisten
  • 2:31 - 2:34
    die denken dat het voor de planeet,
    voor Gaia, beter zou zijn
  • 2:34 - 2:37
    als er veel minder mensen zouden zijn.
  • 2:37 - 2:40
    Wat gaat er gebeuren
    als dergelijke mensen
  • 2:40 - 2:44
    technieken van synthetische biologie
    - tegen 2050 gemeengoed -
  • 2:44 - 2:45
    onder de knie gaan krijgen.
  • 2:45 - 2:48
    Ook andere sciencefiction-nachtmerries
  • 2:48 - 2:50
    kunnen werkelijkheid worden:
  • 2:50 - 2:52
    domme robots die op hol slaan
  • 2:52 - 2:54
    of een netwerk
    dat een eigen wil gaat ontwikkelen,
  • 2:54 - 2:57
    kan ons allemaal gaan bedreigen.
  • 2:57 - 3:00
    Kunnen we ons tegen dergelijke
    risico's beschermen door regelgeving?
  • 3:00 - 3:03
    Proberen moeten we het zeker,
    maar deze ondernemingen
  • 3:03 - 3:06
    zijn zo competitief, zo mondiaal,
  • 3:06 - 3:08
    en zo gedreven door winstbejag,
  • 3:08 - 3:11
    dat alles wat mogelijk is
    ergens zal worden gedaan,
  • 3:11 - 3:13
    wat de regels ook zullen zeggen.
  • 3:13 - 3:17
    Net zoals de drugswetten - we proberen
    te reguleren, maar het lukt niet.
  • 3:17 - 3:20
    Het werelddorp
    zal zijn dorpsidioten hebben,
  • 3:20 - 3:23
    met een mondiaal bereik.
  • 3:23 - 3:26
    Zoals ik zei in mijn boek
  • 3:26 - 3:29
    hebben we deze eeuw
    een harde rit voor de boeg.
  • 3:29 - 3:32
    Er kunnen zich tegenslagen voordoen
    voor onze maatschappij -
  • 3:32 - 3:36
    inderdaad, een 50% kans
    op een zware tegenslag.
  • 3:36 - 3:39
    Maar zijn er gebeurtenissen denkbaar
  • 3:39 - 3:41
    die nog erger kunnen zijn,
  • 3:41 - 3:45
    die alle leven op Aarde
    zouden kunnen uitroeien?
  • 3:45 - 3:48
    Toen een nieuwe deeltjesversneller
    in gang werd gezet,
  • 3:48 - 3:49
    vroegen sommigen zich angstig af
  • 3:49 - 3:52
    of dit de Aarde kon vernietigen
    of, erger nog,
  • 3:52 - 3:54
    de structuur van de ruimte verstoren.
  • 3:54 - 3:58
    Hier kan je gelukkig
    gerustgesteld worden.
  • 3:58 - 4:00
    Ik en anderen legden uit
    dat de natuur
  • 4:00 - 4:02
    dit soort experimenten
  • 4:02 - 4:04
    al ontelbare keren had gedaan,
  • 4:04 - 4:06
    bij botsingen
    in de kosmische straling.
  • 4:06 - 4:09
    Maar wetenschappers
    moeten zeker voorzichtig zijn
  • 4:09 - 4:11
    met experimenten
    die voorwaarden scheppen
  • 4:11 - 4:14
    zonder precedent in de natuurlijke wereld.
  • 4:14 - 4:17
    Biologen moeten vermijden om
    potentieel verwoestende
  • 4:17 - 4:20
    genetisch gemodificeerde
    pathogenen los te laten.
  • 4:20 - 4:24
    Overigens hangt onze specifieke afkeer
  • 4:24 - 4:27
    voor het risico
    op waarlijk existentiële rampen
  • 4:27 - 4:30
    van een filosofische en ethische vraag af.
  • 4:30 - 4:32
    En wel deze.
  • 4:32 - 4:34
    Beschouw twee scenario's.
  • 4:34 - 4:40
    Scenario A
    roeit 90% van de mensheid uit.
  • 4:40 - 4:43
    Scenario B
    roeit 100% van de mensheid uit.
  • 4:43 - 4:46
    Hoeveel is B erger dan A?
  • 4:46 - 4:49
    Sommigen zouden zeggen 10% erger.
  • 4:49 - 4:53
    Er zijn 10% meer doden.
  • 4:53 - 4:55
    Maar ik zeg dat B
    onvergelijkbaar erger is.
  • 4:55 - 4:58
    Als astronoom kan ik niet geloven
  • 4:58 - 5:01
    dat mensheid het einde van het verhaal is.
  • 5:01 - 5:04
    We hebben nog 5 miljard jaar
    voordat de zon ontploft
  • 5:04 - 5:07
    en het universum
    kan misschien eeuwig blijven bestaan.
  • 5:07 - 5:11
    Posthumane evolutie kan
    hier op Aarde en ver daarbuiten
  • 5:11 - 5:14
    even lang duren
    als het Darwiniaanse proces
  • 5:14 - 5:17
    dat tot ons heeft geleid,
    en zelfs nog wonderlijker zijn.
  • 5:17 - 5:20
    Toekomstige evolutie
    zal inderdaad veel vlugger verlopen
  • 5:20 - 5:22
    op een technologische tijdschaal,
  • 5:22 - 5:24
    niet op de tijdschaal
    van natuurlijke selectie.
  • 5:24 - 5:28
    Met deze immense kansen voor ogen
  • 5:28 - 5:32
    zouden we zelfs geen risico
    van één op een miljard moeten accepteren
  • 5:32 - 5:34
    waardoor onze uitroeiing
  • 5:34 - 5:36
    deze immense mogelijkheden
    zouden uitsluiten.
  • 5:36 - 5:38
    Enkele voorgestelde scenario's
  • 5:38 - 5:40
    lijken misschien sciencefiction,
  • 5:40 - 5:43
    maar andere zijn
    misschien verontrustend realistisch.
  • 5:43 - 5:45
    Het is belangrijk je te realiseren
  • 5:45 - 5:49
    dat het ongewone niet hetzelfde is
    als het onwaarschijnlijke.
  • 5:49 - 5:51
    Daarom hebben we in Cambridge
  • 5:51 - 5:54
    een onderzoekscentrum opgericht
    om te bestuderen
  • 5:54 - 5:57
    hoe we deze existentiële
    risico's kunnen afzwakken.
  • 5:57 - 6:00
    Het leek waardevol dat enkele mensen
  • 6:00 - 6:02
    gingen nadenken over mogelijke rampen.
  • 6:02 - 6:05
    We hebben daarbij
    alle hulp van anderen nodig
  • 6:05 - 6:08
    omdat we de beheerders zijn
    van een kostbaar
  • 6:08 - 6:11
    bleekblauw plekje
    in een weidse kosmos,
  • 6:11 - 6:14
    een planeet
    die nog 50 miljoen eeuwen te gaan heeft.
  • 6:14 - 6:17
    Laten we die toekomst
    niet in gevaar brengen.
  • 6:17 - 6:19
    Ik zou willen eindigen met een citaat
  • 6:19 - 6:22
    van de grote wetenschapper
    Peter Medawar.
  • 6:22 - 6:26
    "De klokken die luiden voor de mensheid
  • 6:26 - 6:28
    zijn als de bellen van Alpenvee.
  • 6:28 - 6:30
    Ze hangen om onze eigen nek,
  • 6:30 - 6:33
    dus hangt het van ons af
  • 6:33 - 6:35
    of ze al dan niet welluidend zijn."
  • 6:35 - 6:38
    Erg bedankt.
  • 6:38 - 6:40
    (Applaus)
Title:
Kunnen we het einde van de wereld voorkomen?
Speaker:
Sir Martin Rees
Description:

Een post-apocalyptische Aarde zonder menselijk leven lijkt wel een onderwerp voor sciencefiction tv en films. Maar in deze korte, verrassende talk vraagt Lord Martin Rees ons om na te denken over echte existentiële risico's - natuurlijke en door mensen gemaakte dreigingen die de hele mensheid zouden kunnen uitroeien. Als bezorgd lid van het menselijk ras vraagt hij zich af wat het ergste is dat ons zou kunnen overkomen.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:52

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.