Чаму мы адчуваем настальгію? — Клэй Рутледж
-
0:06 - 0:08Напрыканцы XVII стагоддзя
-
0:08 - 0:12студэнт-медык па імені Ёханэс Хофер
заўважыў дзіўную хваробу, -
0:12 - 0:16на якую хварэлі швейцарскія найміты,
што служылі ў іншаземных войсках. -
0:16 - 0:17Яе сімптомы,
-
0:17 - 0:18уключаючы стому,
-
0:18 - 0:19бяссонне,
-
0:19 - 0:20арытмію,
-
0:20 - 0:21нястраўнасць
-
0:21 - 0:23і нават гарачку,
былі да таго моцнымі, -
0:23 - 0:27што хворых жаўнераў нават
часта прыходзілася звальняць. -
0:27 - 0:30Як заўважыў Хофер, прычынай было
не нейкае медычнае захворванне, -
0:30 - 0:34а моцная туга па гарыстай радзіме.
-
0:34 - 0:36Ён назваў гэты стан настальгіяй,
-
0:36 - 0:39ад грэчаскіх словаў nostros
«вяртанне дадому» -
0:39 - 0:42і algos «боль ці туга».
-
0:42 - 0:47Спачатку настальгію лічылі
пакутай, уласцівай толькі швейцарцам. -
0:47 - 0:51Некаторыя дактары меркавалі,
быццам няспынны перагук -
0:51 - 0:55званочкаў альпійскіх кароў
шкодзіў барабаннай перапонцы і мозгу. -
0:55 - 1:00Камандзіры навад забаранялі жаўнерам
пець традыцыйныя швейцарскія песні, -
1:00 - 1:04маўляў, яны прыводзілі
да дэзерцірства або самагубства. -
1:04 - 1:07Але з цягам часу міграцыя
распаўсюдзілася па свеце, -
1:07 - 1:10і настальгію пачалі
заўважаць і ў іншых народаў. -
1:10 - 1:14Выявілася, што перажываць настальгію
мог кожны чалавек, -
1:14 - 1:17надоўга адрэзаны ад родных мясцінаў.
-
1:17 - 1:19Да пачатку ХХ стагоддзя
-
1:19 - 1:22медыкі больш не лічылі яе
неўралагічным захворваннем, -
1:22 - 1:26а псіхалагічным станам,
падобным да дэпрэсіі. -
1:26 - 1:28Псіхолагі таго часу строілі здагадкі,
-
1:28 - 1:31што ў яе аснове ляжаць
цяжкасці расставання з дзяцінствам -
1:31 - 1:35ці нават жаданне вярнуцца
ў становішча эмбрыёна. -
1:35 - 1:38Але праз колькі наступных дзесяцігоддзяў
-
1:38 - 1:41разуменне настальгіі змянілася
ў двух вельмі істотных напрамках. -
1:41 - 1:44Гэта слова пачало азначаць
не толькі тугу па радзіме, -
1:44 - 1:47але і агульны смутак па мінулых гада́х.
-
1:47 - 1:49Яе больш не лічылі страшнай хваробаю,
-
1:49 - 1:54а ў праявах настальгіі пачалі бачыць
нешта чуллівае і прыемнае. -
1:54 - 1:56Магчыма, самы знакаміты яе прыклад
-
1:56 - 1:59быў апісаны у рамане
французскага пісьменніка Марсэля Пруста. -
1:59 - 2:03Ён распавядаў, як смак «мадленак», якія
галоўны герой не каштаваў з дзяцінства, -
2:03 - 2:09выклікаў у памяці цэлы букет пяшчотных
і даволі моцных пачуццёвых асацыяцый. -
2:09 - 2:14Але што ж выклікала такія карэнныя
змены ў нашым поглядзе на настальгію? -
2:14 - 2:16Часткова гэта тычыцца навукі.
-
2:16 - 2:20Псіхалогія змяніла акцэнт з чыстай тэорыі
-
2:20 - 2:25да больш уважлівага і сістэматычнага
эмпірычнага назірання. -
2:25 - 2:28І псіхолагі зразумелі, што шмат
якія негатыўныя сімптомы, -
2:28 - 2:31хутчэй за ўсё, супалі з настальгіяй,
-
2:31 - 2:33а не былі ёй выкліканы.
-
2:33 - 2:37І, насамрэч, уяўляючы сабой
складаны эмацыянальны стан, -
2:37 - 2:40які можа ўключаць такія пачуцці,
як страта і журба, -
2:40 - 2:44настальгія звычайна не выклікае
ў людзей дрэнны настрой. -
2:44 - 2:48Наадварот, дапамагаючы прыгадаць
асабіста значныя і прыемныя ўспаміны, -
2:48 - 2:52што звязаны з іншымі людзьмі,
-
2:52 - 2:55настальгія можа
палепшыць псіхалагічнае здароўе. -
2:55 - 2:58Згодна з вынікамі даследаванняў,
наўмысны выклік настальгіі -
2:58 - 3:03дапамагае ўзмацніць адчуванне падыспытнымі
самаацэнкі і сацыяльнай прыналежнасці, -
3:03 - 3:05стымуляваць псіхалагічны рост
-
3:05 - 3:08і нават прымусіць іх быць больш шчодрымі.
-
3:08 - 3:11Таму замест таго, каб выклікаць
псіхалагічнае захворванне, -
3:11 - 3:16настальгія можа быць сродкам аднаўлення,
што дапаможа пераадолець яго. -
3:16 - 3:19Напрыклад, калі людзі сутыкаюцца
з негатыўнымі эмацыянальнымі станамі, -
3:19 - 3:23натуральна яны больш будуць
выкарыстоўваць настальгію, -
3:23 - 3:26каб паменшыць стрэс
і аднавіць добрае самаадчуванне. -
3:26 - 3:29Здаецца, што сёння настальгія ўсюды,
-
3:29 - 3:32асабліва таму,
што рэкламшчыкі спазналі, -
3:32 - 3:35наколькі яна можа быць моцнай
у якасці тэхналогіі маркетынга. -
3:35 - 3:39Лёгка разважаць пра настальгію,
як быццам нехта завязнуў у мінулым, -
3:39 - 3:42але насамрэч яе прызначэнне іншае.
-
3:42 - 3:47Наадварот, настальгія нагадвае пра тое,
што наша жыццё мае сэнс і каштоўнасць, -
3:47 - 3:51дапамагаючы нам набыць
неабходныя ўпэўненасць і матывацыю, -
3:51 - 3:53каб сустрэцца з магчымымі
выпрабаваннямі будучыні.
- Title:
- Чаму мы адчуваем настальгію? — Клэй Рутледж
- Speaker:
- Clay Routledge
- Description:
-
Прагледзець урок цалкам: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-feel-nostalgia-clay-routledge
Настальгія некалі лічылася за хваробу, што ўласна некаторым групам людзей. Сёння людзі ва ўсім свеце адзначаюць адчуванне настальгіі і прыемныя пачуцці, звязанныя з ёй. Але як адбываецца настальгія? І ці сапраўды ня шкодзіць яна здароў'ю? Клэй Рутледж падрабязна распавядае, як змянялася разуменне настальгіі з таго часу, калі прыдумалі гэты тэрмін напрыканцы XVII стагоддзя.
Урок — Клэй Рутледж, мультыплікацыя — Антон Багаты.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:09
Hanna Baradzina approved Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Hanna Baradzina edited Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Ростислав Голод commented on Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Hanna Baradzina accepted Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Hanna Baradzina edited Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? | ||
Ростислав Голод edited Belarusian subtitles for Why do we feel nostalgia? |
Ростислав Голод
1.17 у пачатку
3.19 яны
дзякуй!