Return to Video

Welke sporen van mensheid zijn er op de oceaanbodem? -- Peter Campbell

  • 0:07 - 0:08
    Verzonken overblijfselen,
  • 0:08 - 0:10
    spookachtige scheepswrakken
  • 0:10 - 0:11
    en verloren steden.
  • 0:11 - 0:15
    Dit zijn niet enkel wonderen
    uit fictionele avonturenboeken.
  • 0:15 - 0:16
    Onder de waterspiegel
  • 0:16 - 0:19
    bevinden zich ruïnes waar
    mensen ooit ronddwaalden
  • 0:19 - 0:23
    en scheepswrakken volgeladen
    met historische artefacten.
  • 0:23 - 0:26
    Dit is het terrein
    van onderwaterarcheologie,
  • 0:26 - 0:30
    waar onderzoekers menselijke artefacten
    ontdekken en bestuderen
  • 0:30 - 0:32
    die in de zee terechtgekomen zijn.
  • 0:32 - 0:34
    Ze zijn niet op schattenjacht.
  • 0:34 - 0:37
    Onderwaterarcheologie
    onthult belangrijke informatie
  • 0:37 - 0:40
    omtrent oude klimaten en kustlijnen,
  • 0:40 - 0:42
    het toont aan hoe mensen
    zeeën hebben bevaren
  • 0:42 - 0:45
    en hoe het leven er
    duizenden jaren geleden uitzag.
  • 0:45 - 0:47
    Wat is er dan te vinden?
  • 0:47 - 0:51
    Op ondiepe plekken ontdekten we
    allerlei antieke artefacten
  • 0:51 - 0:54
    die tussen hedendaagse voorwerpen lagen.
  • 0:54 - 0:58
    Dit gebied bevat bewijs over
    hoe onze voorouders visten,
  • 0:58 - 0:59
    hoe ze hun schepen repareerden,
  • 0:59 - 1:00
    hun afval loosden
  • 1:00 - 1:05
    en zelfs hun veroordeelde piraten die
    onder de vloedlijn begraven werden.
  • 1:05 - 1:08
    Het betreft niet alleen
    onze recente geschiedenis.
  • 1:08 - 1:14
    In de Engelse kustplaats Norfolk werden
    800.000 jaar oude voetafdrukken ontdekt.
  • 1:14 - 1:16
    Op deze ondiepe plekken
  • 1:16 - 1:20
    doemen vanaf de zeebodem
    overblijfselen op van verzonken steden,
  • 1:20 - 1:22
    die aardbevingen,
  • 1:22 - 1:23
    tsunami's
  • 1:23 - 1:26
    en tektonische aardverschuivingen
    hebben achtergelaten.
  • 1:26 - 1:30
    Vrijwel elke verzonken stad
    bevindt zich op zo'n ondiepe plek,
  • 1:30 - 1:34
    omdat het zeepeil nauwelijks
    is veranderd in de duizenden jaren
  • 1:34 - 1:37
    waarin stedenbouwende
    beschavingen hebben bestaan.
  • 1:37 - 1:42
    In ondiepe wateren aan de kust
    van Italië ligt bijvoorbeeld Baia,
  • 1:42 - 1:46
    een ruim 2.000 jaar oude
    Romeinse kustplaats.
  • 1:46 - 1:49
    Daar is het mogelijk om tussen
    de ruïnes van bouwwerken te zwemmen
  • 1:49 - 1:53
    die gemaakt zijn door adelijke families,
    senatoren en keizers uit Rome.
  • 1:53 - 1:55
    En dan zijn er nog scheepswrakken.
  • 1:55 - 2:00
    Als schepen hun beste tijd hebben gehad,
    worden ze vaak aan de kust achtergelaten
  • 2:00 - 2:05
    op afgelegen plekken zoals estuaria,
    rivieren en ondiepe baaien.
  • 2:05 - 2:10
    Archeologen gebruiken ze als tijdlijn om
    pieken en dalen van havens weer te geven
  • 2:10 - 2:14
    en om aanwijzingen te verkrijgen
    over de historische scheepsbouwkunst.
  • 2:14 - 2:18
    In Roskilde in Denemarken bijvoorbeeld,
    onthullen vijf bewust gezonken schepen
  • 2:18 - 2:24
    hoe Vikingen 1.000 jaar geleden hun
    angstaanjagende, lange schepen bewerkten.
  • 2:24 - 2:26
    Als we iets verder dalen
  • 2:26 - 2:29
    bereiken we het gebied waar de diepst
    gelegen menselijke bouwwerken zijn,
  • 2:29 - 2:32
    zoals oude havenmuren en aanlegkaden.
  • 2:32 - 2:34
    Ook zien we steeds meer scheepswrakken
  • 2:34 - 2:37
    die door noodweer, oorlogen
    en botsingen gezonken zijn.
  • 2:37 - 2:40
    Tegenwoordig graven we
    nog veel van deze wrakken op,
  • 2:40 - 2:41
    zoals het schip van Zwartbaard,
  • 2:41 - 2:46
    dat geheimen onthult over het leven
    als achttiende-eeuwse piraat.
  • 2:46 - 2:49
    Maar voorbij de vijftien meter
    bevinden zich de diepst gelegen,
  • 2:49 - 2:51
    best bewaarde scheepswrakken,
  • 2:51 - 2:53
    zoals het wrak van Antikythera
  • 2:53 - 2:56
    dat in de eerste eeuw na Christus zonk.
  • 2:56 - 2:58
    Toen het ontdekt werd,
    bevatte het sculpturen,
  • 2:58 - 2:59
    handelswaar
  • 2:59 - 3:02
    en ook de oudst bekende computer;
  • 3:02 - 3:05
    een mysterieus apparaat dat
    'Mechanisme van Antikythera' heet
  • 3:05 - 3:09
    en dat astronomische veranderingen
    en zonsverduisteringen berekende.
  • 3:09 - 3:12
    Tegenwoordig geeft het archeologen
    essentiële informatie
  • 3:12 - 3:16
    over de kennis die
    de Oude Grieken beheersten.
  • 3:16 - 3:20
    In dit gebied vinden we
    vliegtuigen en duikboten,
  • 3:20 - 3:23
    zoals die uit de wereldoorlogen.
  • 3:23 - 3:26
    Op ruim 60 meter diepte,
  • 3:26 - 3:31
    vinden we een aantal van de eerste
    en zeldzaamste tekenen van mensheid.
  • 3:31 - 3:34
    In de 5.000 jaren daarvoor
    was er meer droog land,
  • 3:34 - 3:39
    omdat gletsjers het water vasthielden
    dat nu naar de zee is gevloeid.
  • 3:39 - 3:42
    Onze voorouders spreidden
    zich uit over deze gebieden
  • 3:42 - 3:44
    en zodoende vinden we
    op de zeebodem hun kampen,
  • 3:44 - 3:45
    stenen gereedschap
  • 3:45 - 3:48
    en botten van dieren waarop gejaagd werd.
  • 3:48 - 3:50
    Deze locaties geven ons
    waardevolle informatie
  • 3:50 - 3:53
    over de migratiepatronen
    van onze voorouders,
  • 3:53 - 3:55
    jachtmethoden
  • 3:55 - 3:57
    en technologiën.
  • 3:57 - 4:00
    In het diepste gebied
    heeft geen mens ooit voet gezet.
  • 4:00 - 4:05
    Dit gebied was al ondergedompeld
    voordat de mensheid zich ontwikkelde.
  • 4:05 - 4:09
    We treffen alleen artefacten die van
    bovenaf in de oceaan zijn gezonken,
  • 4:09 - 4:14
    zoals NASA's Saturnus V raketmotoren
    op ruim 4.000 meter diepte
  • 4:14 - 4:17
    en de diepst gelegen scheepswrakken.
  • 4:17 - 4:20
    De oceaan is als het ware
    een onderwatermuseum
  • 4:20 - 4:23
    dat continu bijdraagt aan
    onze kennis over de mensheid.
  • 4:23 - 4:26
    Met slechts een fractie ervan onderzocht,
  • 4:26 - 4:30
    zullen de ontdekkingen zich zeker
    tot ver in de toekomst voortzetten.
Title:
Welke sporen van mensheid zijn er op de oceaanbodem? -- Peter Campbell
Description:

Bekijk hier de volledige les: http://ed.ted.com/lessons/how-much-of-human-history-is-on-the-bottom-of-the-ocean-peter-campbell

Verzonken overblijfselen, spookachtige scheepswrakken en verloren steden zijn niet enkel wonderen uit fictionele avonturenboeken. Onder de waterspiegel bevinden zich ruïnes waar mensen ooit ronddwaalden en scheepswrakken vol historische artefacten. Peter Campbell neemt ons mee naar het grote onderwatermuseum -- onze oceaan -- om te zien wat deze artefacten ons kunnen vertellen over de mensheid.

Les door Peter Campbell, animatie door Blind Pig.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:46

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.