WEBVTT

00:00:07.138 --> 00:00:08.348
Verzonken overblijfselen,

00:00:08.348 --> 00:00:09.638
spookachtige scheepswrakken

00:00:09.638 --> 00:00:11.418
en verloren steden.

00:00:11.418 --> 00:00:14.758
Dit zijn niet enkel wonderen 
uit fictionele avonturenboeken.

00:00:14.758 --> 00:00:16.488
Onder de waterspiegel

00:00:16.488 --> 00:00:19.087
bevinden zich ruïnes waar 
mensen ooit ronddwaalden

00:00:19.087 --> 00:00:23.258
en scheepswrakken volgeladen 
met historische artefacten.

00:00:23.258 --> 00:00:26.449
Dit is het terrein
van onderwaterarcheologie,

00:00:26.449 --> 00:00:29.980
waar onderzoekers menselijke artefacten
ontdekken en bestuderen

00:00:29.980 --> 00:00:32.180
die in de zee terechtgekomen zijn.

00:00:32.180 --> 00:00:33.868
Ze zijn niet op schattenjacht.

00:00:33.868 --> 00:00:36.909
Onderwaterarcheologie 
onthult belangrijke informatie

00:00:36.909 --> 00:00:39.779
omtrent oude klimaten en kustlijnen,

00:00:39.779 --> 00:00:42.149
het toont aan hoe mensen 
zeeën hebben bevaren

00:00:42.149 --> 00:00:45.437
en hoe het leven er 
duizenden jaren geleden uitzag.

00:00:45.437 --> 00:00:47.487
Wat is er dan te vinden?

00:00:47.487 --> 00:00:50.800
Op ondiepe plekken ontdekten we
allerlei antieke artefacten

00:00:50.800 --> 00:00:54.159
die tussen hedendaagse voorwerpen lagen.

00:00:54.159 --> 00:00:57.560
Dit gebied bevat bewijs over 
hoe onze voorouders visten,

00:00:57.560 --> 00:00:59.040
hoe ze hun schepen repareerden,

00:00:59.040 --> 00:01:00.420
hun afval loosden

00:01:00.420 --> 00:01:05.270
en zelfs hun veroordeelde piraten die
onder de vloedlijn begraven werden.

00:01:05.270 --> 00:01:07.600
Het betreft niet alleen
onze recente geschiedenis.

00:01:07.600 --> 00:01:14.430
In de Engelse kustplaats Norfolk werden 
800.000 jaar oude voetafdrukken ontdekt.

00:01:14.430 --> 00:01:16.121
Op deze ondiepe plekken

00:01:16.121 --> 00:01:20.018
doemen vanaf de zeebodem 
overblijfselen op van verzonken steden,

00:01:20.018 --> 00:01:21.851
die aardbevingen,

00:01:21.851 --> 00:01:22.849
tsunami's

00:01:22.849 --> 00:01:25.769
en tektonische aardverschuivingen 
hebben achtergelaten.

00:01:25.769 --> 00:01:29.860
Vrijwel elke verzonken stad
bevindt zich op zo'n ondiepe plek,

00:01:29.860 --> 00:01:33.759
omdat het zeepeil nauwelijks 
is veranderd in de duizenden jaren

00:01:33.759 --> 00:01:37.240
waarin stedenbouwende 
beschavingen hebben bestaan.

00:01:37.240 --> 00:01:41.829
In ondiepe wateren aan de kust 
van Italië ligt bijvoorbeeld Baia,

00:01:41.829 --> 00:01:45.663
een ruim 2.000 jaar oude 
Romeinse kustplaats.

00:01:45.663 --> 00:01:49.299
Daar is het mogelijk om tussen 
de ruïnes van bouwwerken te zwemmen

00:01:49.299 --> 00:01:53.488
die gemaakt zijn door adelijke families, 
senatoren en keizers uit Rome.

00:01:53.488 --> 00:01:55.271
En dan zijn er nog scheepswrakken.

00:01:55.271 --> 00:01:59.513
Als schepen hun beste tijd hebben gehad, 
worden ze vaak aan de kust achtergelaten

00:01:59.513 --> 00:02:04.520
op afgelegen plekken zoals estuaria, 
rivieren en ondiepe baaien.

00:02:04.520 --> 00:02:09.742
Archeologen gebruiken ze als tijdlijn om 
pieken en dalen van havens weer te geven

00:02:09.742 --> 00:02:13.551
en om aanwijzingen te verkrijgen 
over de historische scheepsbouwkunst.

00:02:13.551 --> 00:02:18.170
In Roskilde in Denemarken bijvoorbeeld, 
onthullen vijf bewust gezonken schepen

00:02:18.170 --> 00:02:23.823
hoe Vikingen 1.000 jaar geleden hun 
angstaanjagende, lange schepen bewerkten.

00:02:23.823 --> 00:02:25.511
Als we iets verder dalen

00:02:25.511 --> 00:02:29.005
bereiken we het gebied waar de diepst 
gelegen menselijke bouwwerken zijn,

00:02:29.005 --> 00:02:31.753
zoals oude havenmuren en aanlegkaden.

00:02:31.753 --> 00:02:33.632
Ook zien we steeds meer scheepswrakken

00:02:33.632 --> 00:02:36.782
die door noodweer, oorlogen
en botsingen gezonken zijn.

00:02:36.782 --> 00:02:39.602
Tegenwoordig graven we 
nog veel van deze wrakken op,

00:02:39.602 --> 00:02:41.093
zoals het schip van Zwartbaard,

00:02:41.093 --> 00:02:45.893
dat geheimen onthult over het leven 
als achttiende-eeuwse piraat.

00:02:45.893 --> 00:02:48.932
Maar voorbij de vijftien meter 
bevinden zich de diepst gelegen,

00:02:48.932 --> 00:02:50.562
best bewaarde scheepswrakken,

00:02:50.562 --> 00:02:52.672
zoals het wrak van Antikythera

00:02:52.672 --> 00:02:56.083
dat in de eerste eeuw na Christus zonk.

00:02:56.083 --> 00:02:58.270
Toen het ontdekt werd, 
bevatte het sculpturen,

00:02:58.270 --> 00:02:59.373
handelswaar

00:02:59.373 --> 00:03:02.212
en ook de oudst bekende computer;

00:03:02.212 --> 00:03:05.363
een mysterieus apparaat dat 
'Mechanisme van Antikythera' heet

00:03:05.363 --> 00:03:09.433
en dat astronomische veranderingen 
en zonsverduisteringen berekende.

00:03:09.433 --> 00:03:12.452
Tegenwoordig geeft het archeologen 
essentiële informatie

00:03:12.452 --> 00:03:15.593
over de kennis die 
de Oude Grieken beheersten.

00:03:15.593 --> 00:03:20.205
In dit gebied vinden we 
vliegtuigen en duikboten,

00:03:20.205 --> 00:03:23.272
zoals die uit de wereldoorlogen.

00:03:23.272 --> 00:03:25.642
Op ruim 60 meter diepte,

00:03:25.642 --> 00:03:30.703
vinden we een aantal van de eerste
en zeldzaamste tekenen van mensheid.

00:03:30.703 --> 00:03:34.313
In de 5.000 jaren daarvoor
was er meer droog land,

00:03:34.313 --> 00:03:38.933
omdat gletsjers het water vasthielden 
dat nu naar de zee is gevloeid.

00:03:38.933 --> 00:03:41.552
Onze voorouders spreidden 
zich uit over deze gebieden

00:03:41.552 --> 00:03:44.284
en zodoende vinden we 
op de zeebodem hun kampen,

00:03:44.284 --> 00:03:45.443
stenen gereedschap

00:03:45.443 --> 00:03:48.183
en botten van dieren waarop gejaagd werd.

00:03:48.183 --> 00:03:50.375
Deze locaties geven ons 
waardevolle informatie

00:03:50.375 --> 00:03:52.935
over de migratiepatronen 
van onze voorouders,

00:03:52.935 --> 00:03:54.635
jachtmethoden

00:03:54.635 --> 00:03:57.425
en technologiën.

00:03:57.425 --> 00:04:00.374
In het diepste gebied 
heeft geen mens ooit voet gezet.

00:04:00.374 --> 00:04:04.635
Dit gebied was al ondergedompeld 
voordat de mensheid zich ontwikkelde.

00:04:04.635 --> 00:04:08.934
We treffen alleen artefacten die van 
bovenaf in de oceaan zijn gezonken,

00:04:08.934 --> 00:04:14.005
zoals NASA's Saturnus V raketmotoren 
op ruim 4.000 meter diepte

00:04:14.005 --> 00:04:17.226
en de diepst gelegen scheepswrakken.

00:04:17.226 --> 00:04:20.085
De oceaan is als het ware 
een onderwatermuseum

00:04:20.085 --> 00:04:23.463
dat continu bijdraagt aan 
onze kennis over de mensheid.

00:04:23.463 --> 00:04:25.605
Met slechts een fractie ervan onderzocht,

00:04:25.605 --> 00:04:29.705
zullen de ontdekkingen zich zeker 
tot ver in de toekomst voortzetten.