Return to Video

Alderdi politiko bat emakumeen berdintasunaren alde

  • 0:01 - 0:04
    Zoratzen nago hemen egoteaz.
  • 0:04 - 0:07
    Ameriketan dena Europan baino
    askoz handiagoa da.
  • 0:07 - 0:09
    Begira niri -- erraldoia naiz!
  • 0:09 - 0:10
    (Barreak)
  • 0:10 - 0:12
    Zoragarria da!
  • 0:12 - 0:15
    Eta TED Talks-ak -- TED Talks denek
    ideia bikainak dituen lekua da.
  • 0:15 - 0:18
    Beraz, hona galdera: Nondik datoz
    ideia bikain horiek guztiak?
  • 0:18 - 0:21
    Ba, eztabaida apur bat dago,
  • 0:21 - 0:23
    baina orokorrean, onartzen da
    pertsona arrunt batek --
  • 0:23 - 0:24
    hau da, nik --
  • 0:24 - 0:27
    egunean 50.000 burutazio dituela.
  • 0:27 - 0:28
    Hori asko da.
  • 0:28 - 0:31
    Ohartzen garen arte horien %95
  • 0:31 - 0:34
    aurreko egunean izandako berak direla.
  • 0:34 - 0:36
    (Barreak)
  • 0:36 - 0:39
    Eta nire ideia asko oso
    aspergarriak dira, ados?
  • 0:39 - 0:40
    Bururatzen zait,
  • 0:41 - 0:44
    "A! Badakit -- zorua garbitu behar dut.
  • 0:44 - 0:45
    A! Txakurra paseatzea ahaztu zait."
  • 0:45 - 0:47
    Gehien errepikatzen dena:
  • 0:47 - 0:49
    "Ez jan gaileta hori."
  • 0:49 - 0:50
    (Barreak)
  • 0:51 - 0:54
    Beraz, %95 errepikatuak dira.
  • 0:55 - 0:59
    Horrek egunean %5eko
    aukera besterik ez digu uzten
  • 0:59 - 1:02
    benetan berria den zerbait pentsatzeko.
  • 1:02 - 1:05
    Eta nire zenbait burutazio berri alferrekoak dira.
  • 1:05 - 1:07
    Aurreko batean telebistan kirol
    saio bat ikusten ari nintzen,
  • 1:07 - 1:11
    eta erabaki nahian nenbilen
    zergatik ez ote nauen harrapatzen.
  • 1:11 - 1:12
    Zati batzuk bitxiak iruditzen zaizkit.
  • 1:12 - 1:14
    Hau arraroa da.
  • 1:14 - 1:16
    (Barreak)
  • 1:16 - 1:19
    Uste duzu merezi duela hain malgua izatea
  • 1:19 - 1:21
    zure orpoa angelu horretatik
    ikusteko besterik ez bada?
  • 1:21 - 1:23
    (Barreak)
  • 1:26 - 1:27
    Eta hona erantzuna:
  • 1:27 - 1:29
    Ez naiz inoiz horrekin
    lotua sentituko,
  • 1:29 - 1:31
    ez naizelako inoiz hori
    egiteko gai izango, ados?
  • 1:31 - 1:33
    Beno, bi bider ez behintzat.
  • 1:33 - 1:35
    (Barreak)
  • 1:37 - 1:38
    Baina egia esango dizuet.
  • 1:38 - 1:41
    Egia da inoiz ez naizela kiroletan
    habila izan, ados?
  • 1:41 - 1:44
    Adin zoragarri honetara iritsi naiz,
    non nire lagun guztiek dioten
  • 1:44 - 1:47
    "A, 18 urte nituenean bezain
    sasoiko izan nahi nuke."
  • 1:47 - 1:49
    Eta nahiko harro sentitzen naiz, orduan.
  • 1:49 - 1:52
    (Barreak)
  • 1:53 - 1:55
    Orduan nuen sasoi berbera du --
  • 1:55 - 1:58
    (Barreak)
  • 1:58 - 1:59
    (Txaloak)
  • 2:00 - 2:03
    Ezin nuen korri egin, orduan.
    Ez dut orain egiteko asmorik.
  • 2:03 - 2:04
    (Barreak)
  • 2:04 - 2:06
    Orduan ideia berri bat izan nuen:
  • 2:06 - 2:09
    Zergatik ez elkartu ni bezalako
    jendearekin, kirolean?
  • 2:09 - 2:11
    Uste dute, munduak orain behar duena
  • 2:11 - 2:14
    gaitasun atletikorik ez duten jendearen
    arteko Olinpiadak dira.
  • 2:15 - 2:16
    (Barreak)
  • 2:17 - 2:18
    A, hain dibertigarria izango litzateke.
  • 2:18 - 2:20
    Hiru arau izango genituzke, ados?
  • 2:20 - 2:23
    Drogarik ez, noski;
    iruzurrik ez, gaitasunik ez.
  • 2:23 - 2:24
    (Barreak)
  • 2:24 - 2:25
    Izango litzateke...
  • 2:25 - 2:28
    Ez, ideia negargarria da.
  • 2:28 - 2:32
    Eta badakit zergatik ez nauen harrapatzen
    telebistan kirola ikusten dudanean.
  • 2:32 - 2:37
    Zurrenik, haien % 97
    delako gizonak korrika
  • 2:37 - 2:38
    eta gizonak gauzei ostikoka,
  • 2:38 - 2:41
    gizonak itxura dotorea eman
    nahian Lycraz bilduta.
  • 2:41 - 2:42
    Hain --
  • 2:42 - 2:44
    (Barreak)
  • 2:44 - 2:46
    Ez beti arrakasta berarekin.
  • 2:46 - 2:47
    Hain --
  • 2:47 - 2:48
    (Barreak)
  • 2:48 - 2:52
    Hain emakumezkoen kirol
    gutxi dago telebistan,
  • 2:52 - 2:55
    emakumezko ikusle gazte batek
    pentsa dezakeela,
  • 2:55 - 2:57
    ea nola esaten dudan txukun,
  • 2:57 - 2:59
    gizonezkoen atal hori dela
    falta zaigun palanka
  • 2:59 - 3:03
    besaulkitik altxa eta
    kirol zelai batera joateko.
  • 3:03 - 3:05
    (Barreak)
  • 3:06 - 3:10
    Kiroletan dagoen berdintasun-eza
    beldurtzeko modukoa da.
  • 3:10 - 3:11
    Beraz, hau da niri gertatzen zaidana:
  • 3:11 - 3:12
    Ideia berri bat izan eta,
  • 3:12 - 3:15
    berehala, zahar batera itzultzen naiz.
  • 3:15 - 3:17
    Gauza da, ez dagoela gaur egun,
  • 3:17 - 3:21
    eta ez dela inoiz izan
    historia guztian zehar,
  • 3:21 - 3:27
    munduan herrialde bakar bat
    emakumeek gizonekiko berdintasuna izan dutenik.
  • 3:27 - 3:28
    Ezta bat ere.
  • 3:28 - 3:30
    196 herrialde,
  • 3:30 - 3:32
    ez da eboluzio osoan
    inoiz gertatu.
  • 3:32 - 3:34
    Hona hemen eboluzioaren irudi bat.
  • 3:34 - 3:36
    (Barreak)
  • 3:40 - 3:42
    Emakumeok ez gara agertzen!
  • 3:42 - 3:45
    (Barreak)
  • 3:47 - 3:51
    Harrigarria da gizonak hain ongi
    eboluzionatzeko gai izana.
  • 3:51 - 3:52
    Beraz --
  • 3:52 - 3:53
    (Barreak)
  • 3:53 - 3:57
    Izorratzen nau, eta badakit
    zerbait egin behar nukeela.
  • 3:57 - 3:58
    Baina lanpetuta nabil, ados?
  • 3:58 - 3:59
    Karrera bete-betea daukat,
  • 3:59 - 4:02
    hiru seme-alaba,
    adineko ama bat...
  • 4:02 - 4:03
    Izatez, egia esan behar badizuet,
  • 4:03 - 4:05
    hona etortzeko arrazoietako bat
  • 4:05 - 4:08
    TED Talks-ekoek esan zidaten
    niretzako 15 minutu izango nituela --
  • 4:08 - 4:09
    eta inoiz ez du hainbeste denbora izan --
  • 4:10 - 4:12
    (Barreak)
  • 4:12 - 4:15
    (Txaloak)
  • 4:17 - 4:19
    Lanpetuta nago.
  • 4:19 - 4:21
    Eta dena den, lehenago ere
    saiatu nintzen mundua aldatzen.
  • 4:21 - 4:22
    Gauza zera da, ados?
  • 4:22 - 4:26
    Denok dugu gure barruan
    "aktibazio botoia" deitzen diodana.
  • 4:26 - 4:28
    Botoi hori sakatzen da
    bururatzen zaigunean
  • 4:28 - 4:30
    "Honi buruz zerbait egin behar dut."
  • 4:30 - 4:32
    Mota guztietako arrazoiengatik sakatzen da.
  • 4:32 - 4:34
    Agian berdintasun eza jasaten duzu,
  • 4:34 - 4:36
    edo nolabaiteko bidegabekeriaren
    bat topatu duzu,
  • 4:36 - 4:38
    batzuetan gaixotasun baten ondorio da,
  • 4:38 - 4:40
    edo nolabaiteko desabantailarekin jaio zara,
  • 4:40 - 4:42
    edo agian dohakabea.
  • 4:42 - 4:44
    Ni gay jaio nintzen, ados?
  • 4:44 - 4:45
    Beti jakin izan dut,
  • 4:45 - 4:48
    Ez dut uste nire familia
    batere harritu zenik.
  • 4:49 - 4:52
    Hau lau urte nitueneko argazki bat da.
  • 4:52 - 4:53
    Polita nago,
  • 4:53 - 4:57
    baina nire barruan, benetan, uste nuen
    Clint Eastwooden itxura nuela.
  • 4:57 - 5:00
    (Barreak)
  • 5:04 - 5:07
    Nire aktibazio botoia
    haurrak izan nituenean sakatu zen --
  • 5:07 - 5:11
    hiru seme-alaba maitagarri,
    orduan nire bikotea zenarekin.
  • 5:11 - 5:13
    Baina gauza zera da:
    Britainia Handiko telebistan lan egiten nuen.
  • 5:13 - 5:16
    Jaio zirenerako,
    neroren saioaren aurkezlea nintzen
  • 5:16 - 5:17
    eta jendaurrean lan egiten duen.
  • 5:17 - 5:18
    Maite dut nire lana,
  • 5:18 - 5:21
    baina gehiago maite ditut seme-alabak.
  • 5:22 - 5:25
    Eta ez nuen nahi sekretu horrekin
    haz zitezen.
  • 5:25 - 5:28
    1994an, nire semea, gazteena jaio zenean,
  • 5:28 - 5:31
    ez zegoen, nik nekienez,
  • 5:31 - 5:35
    emakume gay bakar bat ere
    Britaniako bizitza publikoan.
  • 5:36 - 5:38
    Ez dut uste sekretuak onak direnik.
  • 5:38 - 5:39
    Uste dut arimaren minbizia direla.
  • 5:40 - 5:42
    Beraz, esatea erabaki nuen.
  • 5:42 - 5:44
    Denek esan zidaten ez nuela
    inoiz lanik lortuko,
  • 5:45 - 5:48
    baina arriskatzeak merezi zuela
    erabaki nuen.
  • 5:48 - 5:50
    Beltzak ikusi nituen.
  • 5:51 - 5:55
    Britanian, bada prentsa eskuindarraren
    atal benetan gaizto bat,
  • 5:55 - 5:57
    eta erotu ziren.
  • 5:57 - 6:01
    Eta haien gorrotoak gizarteko
    elementu ezegonkorrenak astindu zituen,
  • 6:01 - 6:03
    eta heriotz-mehatxuak jaso genituen --
  • 6:03 - 6:06
    nahikoa heriotz-mehatxu seme-alabak
    ezkutatu beharra izateko,
  • 6:06 - 6:08
    eta poliziaren babesa jaso behar izateko.
  • 6:09 - 6:13
    Eta zin dagizuet, une asko egon zirela,
    gauaren isilaren erdian,
  • 6:13 - 6:16
    egin nuenagatik beldurtzen nintzena.
  • 6:17 - 6:18
    Azkenean, urak baretu ziren.
  • 6:18 - 6:22
    Aurreikuspen guztien aurka,
    lanean jarraitu nuen,
  • 6:22 - 6:24
    eta nire seme-alabak zoragarri
    egon ziren eta daude.
  • 6:25 - 6:27
    Gogoan dut, semeak sei urte zituenean,
    lagun bat jolastera etorri zen.
  • 6:27 - 6:30
    Ondoko gelan zeuden;
    Hitzegiten zutena entzun nezakeen.
  • 6:30 - 6:33
    Lagunak galdetu zion semeari:
    "Nolakoa da bi ama izatea?"
  • 6:33 - 6:36
    Entzuteko irrikaz nengoen eta zer
    erantzungo zuen entzutera hurbildu nintzen.
  • 6:36 - 6:38
    "Apartekoa da.
    Bietako bat gaixotzen denean,
  • 6:38 - 6:40
    beste bat duzu oraindik
    zuri janaria prestatzeko."
  • 6:40 - 6:43
    (Barreak)
  • 6:45 - 6:49
    Beraz, gayentzako berdintasuna lortzeko
    aktibazio botoia sakatua nuen,
  • 6:49 - 6:51
    eta beste hainbat eta hainbatekin
  • 6:51 - 6:54
    gayen eskubideen alde borrokatu nuen,
  • 6:54 - 6:57
    eta bereziki, maite dudan pertsonarekin
    ezkontzeko eskubidearen alde.
  • 6:57 - 6:59
    Azkenean, lortu genuen.
  • 6:59 - 7:03
    Eta 2014an, legea aldatu zuten egunean,
  • 7:03 - 7:06
    nire emaztearekin, hainbeste maite
    dudanarekin, ezkondu nintzen.
  • 7:06 - 7:10
    (Txaloak)
  • 7:10 - 7:13
    Ez genuen modu apal batean egin --
    eskenatokian egin genuen
  • 7:13 - 7:15
    Londresko Royal Festival Hallean.
  • 7:15 - 7:16
    Ekitaldi itzela izan zen.
  • 7:16 - 7:19
    Aretoak bi mila eta bost ehun
    pertsona har ditzake.
  • 7:19 - 7:22
    150 familia kide eta lagun gonbidatu
    genituen eta publikoki zabaldu nuen:
  • 7:22 - 7:25
    etorri eta ospatu nahi zuen oro
    batu zedila.
  • 7:25 - 7:27
    Dohan izango zen
    etorri nahi zuen ororentzat.
  • 7:27 - 7:30
    Bi mila eta bost ehun pertsona joan ziren.
  • 7:30 - 7:33
    (Txaloak)
  • 7:34 - 7:36
    Irudika ditzakezuen
    petsona-mota guztiak:
  • 7:36 - 7:39
    gayak, heteroak, rabinoak,
    mojak, ezkonduak,
  • 7:39 - 7:41
    beltzak, zuriak -- gizateria
    osoa bildu zen han.
  • 7:41 - 7:45
    Eta gogoan dut oholtzaren gainean nintzela
    nola pentsatu nuela "Zein zoragarria.
  • 7:45 - 7:47
    Egina.
  • 7:47 - 7:48
    Maitasuna gailendu da.
  • 7:48 - 7:49
    Legea aldatu dugu."
  • 7:49 - 7:51
    Eta nik --
  • 7:51 - 7:53
    (Txaloak)
  • 7:54 - 7:57
    Eta benetan uste nuen
    nire aktibazio egunak amaitu zirela.
  • 7:57 - 7:59
    Eta urtero, areto hartan bertan,
  • 7:59 - 8:04
    kontzertu zoragarri bat eskaintzen dut
    Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatzeko.
  • 8:04 - 8:07
    Munduan den emakumezko orkestra bakarra
    elkartzen dugu,
  • 8:07 - 8:11
    ahaztutako edo baztertutako emakume
    konposatzaileen musika jotzen dugu,
  • 8:11 - 8:12
    aparteko zuzendariak ditugu --
  • 8:12 - 8:14
    hau Marin Alsop da,
    Baltimorekoa, zuzendaritzan,
  • 8:14 - 8:16
    Petula Clark, abesten --
  • 8:16 - 8:18
    eta nik hitzaldi bat ematen dut
    emakumearen historiari buruz.
  • 8:19 - 8:23
    Maite dut istorio inspiratzaileak bildu
    eta besteei pasatzea.
  • 8:23 - 8:27
    Sarriegi, historiak Mount Rushmore modeloa
    jarraitzen duela dirudi.
  • 8:27 - 8:31
    Handiosa da, baina emakumeak guztiz
    baztertuak izan dira.
  • 8:32 - 8:35
    Eta hitzaldi bat ematen ari nintzen,
    2015ean, sufragistei buruz --
  • 8:35 - 8:38
    Ziur naiz ezagutzen dituzuela
    emakumeek Britainian bozkatzeko
  • 8:38 - 8:42
    eskubidea izan zezaten hain gogor
    borrokatu zuten emakume miresgarri haiek.
  • 8:42 - 8:45
    Hau zuten leloa: "Ekintzak, ez hitzak."
  • 8:45 - 8:47
    Eta ene, lortu zuten,
  • 8:47 - 8:49
    zeren emakumeok izan ere
    1928an bozkarako eskubidea lortu zuten.
  • 8:49 - 8:51
    Eta hitzaldi hau ematen ari nintzela,
  • 8:51 - 8:54
    eta hitz egiten ari nintzela,
    ohartu ninten
  • 8:54 - 8:56
    ez nintzela historia ikasgaia
    ematen ari;
  • 8:56 - 8:59
    hau ez zen amaitutako lan bat.
  • 8:59 - 9:02
    Oraindik asko dago egiteko gai honetan.
  • 9:02 - 9:04
    Adibidez, munduan ez dago inon
  • 9:04 - 9:08
    emakumeek gizonezkoen adinako
    ordezkaritzarik boterean.
  • 9:08 - 9:12
    Begira diezaguien, azkar batean,
    2016an Londreseko Burtsan
  • 9:12 - 9:14
    goieneko postuetan dauden 100 enpresei.
  • 9:14 - 9:18
    Goingo 100 enpresak:
    Zenbat emakume daude zuzendaritzan?
  • 9:18 - 9:21
    Zazpi. Ados. Zazpi.
    Ez dago hain gaizki.
  • 9:21 - 9:25
    Ohartzen zaren arte John izeneko
    17 gizon daudela hor.
  • 9:25 - 9:30
    (Barreak)
  • 9:37 - 9:41
    John izeneko gizon gehiago daude
    FTSE 100 enpresen zuzendaritzan
  • 9:41 - 9:43
    (Barreak)
  • 9:43 - 9:45
    emakumeak baino.
  • 9:45 - 9:47
    Eta 14 Dave daude.
  • 9:47 - 9:50
    (Barreak)
  • 9:51 - 9:54
    Ziur naiz Davek eta Johnek
    lan bikaina egiten dutela.
  • 9:54 - 9:55
    (Barreak)
  • 9:55 - 9:57
    Ados. Zer axola du horrek?
  • 9:57 - 10:01
    Generoen arteko soldaten aldeari
    buruzko gai korapilatsu hori.
  • 10:01 - 10:05
    Munduan ez da herrialderik non
    emakumeek gizonek adina irabazten duten.
  • 10:05 - 10:07
    Eta hori ez da inoiz aldatuko
  • 10:07 - 10:11
    baldin eta goieneko zuzendaritzetan
    emakume gehiago ez badaude.
  • 10:11 - 10:12
    Lege asko ditugu;
  • 10:12 - 10:16
    Britanian, Ordainsarien Berdintasunaren
    Akata 1975ean onartu zen.
  • 10:17 - 10:19
    Hala ere, oraindik hainbat eta
    hainbat emakumek
  • 10:19 - 10:22
    azaroaren hasieratik
    urtearen amaiera arte,
  • 10:22 - 10:24
    lankideekin alderatuz gero,
  • 10:24 - 10:27
    funtsean lanean musutruk ariko direnak.
  • 10:28 - 10:30
    Hain zuzen ere, Munduko Ekonomia
    Foruak aurreikusten du
  • 10:30 - 10:33
    emakumeek azkenik ordainsari bera
    jasoko dutela
  • 10:33 - 10:35
    2133an!
  • 10:36 - 10:38
    Bai!
  • 10:38 - 10:40
    (Barreak)
  • 10:43 - 10:45
    Zenbaki negargarria da.
  • 10:45 - 10:46
    Eta hona egia:
  • 10:46 - 10:48
    aurkezpen hau eman aurreko egunean,
  • 10:48 - 10:50
    Munduko Ekonomia Foruak
    zifra hori berrikusi egin zuen.
  • 10:50 - 10:52
    Eskerrak, zeren 2133 oso txarra da.
  • 10:52 - 10:54
    Ba al dakizue zer datara
    zuzendu zuten?
  • 10:54 - 10:55
    2186.
  • 10:55 - 10:57
    (Barreak)
  • 10:57 - 11:00
    Bai. Beste 53 urte, ados?
  • 11:00 - 11:03
    Ez dugu ordainsari bera jasoko
  • 11:03 - 11:06
    nire biloben biloben bizitzan,
  • 11:06 - 11:07
    egungo sistemarekin jarraituz.
  • 11:07 - 11:10
    Eta nahikoa itxaron dut.
  • 11:10 - 11:12
    Nahikoa itxaron dut nire
    lanbidean.
  • 11:12 - 11:16
    2016an Britaniako telebistako lehen
    emakumea izan nintzen
  • 11:16 - 11:19
    telebistako lehiaketa bateko
    aurkezle gisa.
  • 11:19 - 11:21
    Itzela, ezta? Zoragarria,
    pozez gainezka nago.
  • 11:21 - 11:22
    Baina --
  • 11:22 - 11:23
    (Txaloak)
  • 11:25 - 11:27
    Baina, 2016! Lehena!
  • 11:27 - 11:29
    Telebista 80 urtez egon da!
  • 11:29 - 11:30
    (Barreak)
  • 11:30 - 11:32
    Esan daiteke telebista ez dela garrantzitsua,
  • 11:32 - 11:34
    baina sintomatikoa da, ezta?
  • 11:34 - 11:38
    2016an, NB enbaxadore berri baten
    bila ari ziren
  • 11:38 - 11:41
    emakumeen ahalduntzea eta generoan
    berdintasuna islatuko zuena;
  • 11:41 - 11:42
    eta nor hautatu zuten?
  • 11:43 - 11:44
    Wonder Woman.
  • 11:44 - 11:48
    Bai, marrazki bizidun bat, ados?
  • 11:48 - 11:49
    (Barreak)
  • 11:49 - 11:53
    Ez zegoean benetako emakume egokirik.
  • 11:54 - 11:58
    Botereko postuetan emakumek duten
    ordezkaritza harritzeko moduko baxua da.
  • 11:58 - 12:02
    Hala da Kongresuan, eta benetan hala da
    Britainiako Parlamentuan.
  • 12:02 - 12:06
    2015ean, Parlamenturako hautetsitako
    gizonen kopurua
  • 12:06 - 12:09
    inoiz Parlamentuan egon den
  • 12:09 - 12:12
    emakume-kopurua baino handiago zen.
  • 12:12 - 12:13
    Eta zer axola du horrek?
  • 12:13 - 12:16
    Hona zergatia:
    mahaian ez badaude --
  • 12:16 - 12:19
    literalki, Britainian, mahai inguruan
    legeak sortzen laguntzen --
  • 12:19 - 12:23
    ez harritu emakumeen ikuspegia
    bazter uzten bada.
  • 12:23 - 12:27
    Gazteentzat eredu bikaina da
    emakume bat agintean ikustea.
  • 12:27 - 12:30
    2016an, Britainiak bigarren emakumezko
    Lehen Ministroa izan du;
  • 12:30 - 12:32
    Theresa May boterera iritsi zen.
  • 12:32 - 12:34
    Kargura iritsi zen egunean
    erronka bat jaso zuen:
  • 12:34 - 12:35
    gauza bakar bat egitea.
  • 12:35 - 12:38
    Egin gauza bakar bat
    karguan zaren lehen 100 egunetan
  • 12:38 - 12:41
    Britainiako emakumeen bizitza
    hobetuko duena.
  • 12:41 - 12:43
    Eta zer egin zuen? Ezer ez.
  • 12:43 - 12:44
    Ezer ez.
  • 12:44 - 12:48
    Lanpetuegia dagoelako mutilek
    utzitako nahaspila garbitzen.
  • 12:48 - 12:50
    Emakumezko lider bat izan arren,
  • 12:50 - 12:53
    beti topatzen dute zeregin hobe bat
  • 12:53 - 12:57
    berdintasun-ezaren arazo korapilatsua
    konpontzea baino.
  • 12:57 - 13:00
    Berdintasunaz axola balu bezala
    dihardut. Axola al du?
  • 13:00 - 13:03
    Ea, begira diezaiegun STEM
    industriei, ados?
  • 13:03 - 13:05
    STEM: Zientzia, Teknologia,
    Ingeneritza eta Matematika.
  • 13:05 - 13:10
    Bizitzako arlo guztietan
    garrantzitsuak diren gaiak.
  • 13:10 - 13:16
    Beirazko sabairik lodiena
    eta hobekien dokumentatua
  • 13:16 - 13:18
    STEM industrietan dago.
  • 13:18 - 13:20
    Eta minbiziaren sendabidea
  • 13:20 - 13:22
    edo lurraren berotzeari konponbidea
  • 13:22 - 13:27
    aurrera egin ezin duen emakume
    zientzilari gazte baten esku balego?
  • 13:28 - 13:31
    Beraz, hori guztiaz pentsatuz,
  • 13:31 - 13:36
    banekien "Ekintzak, ez hitzak"
    egin behar nituela.
  • 13:36 - 13:38
    Eta nire lagun minarekin hitz egin nuen,
  • 13:38 - 13:41
    Britainiako kazetari bikaina,
    Catherine Mayer,
  • 13:41 - 13:42
    eta nahiko tentelki --
  • 13:42 - 13:45
    uste dut ardoa tartean zela --
  • 13:45 - 13:47
    (Barreak)
  • 13:47 - 13:51
    Erabaki genuen
    alderdi politiko bat sortzea.
  • 13:51 - 13:52
    Izan ere, hona gakoa:
  • 13:53 - 13:57
    emakumeak eta gizonak berdinak diren
    leku bakarretakoa bozketa-ontzia da.
  • 13:58 - 13:59
    Ez genuen ideiarik
    zertan ari ginen,
  • 13:59 - 14:03
    ez genekien zeinen zaila den alderdi
    politiko bat abiaraztea.
  • 14:03 - 14:06
    Pentsatu nuen, "Ez da hain zaila izango,
    gizonek urtetan egin badute."
  • 14:06 - 14:08
    (Barreak)
  • 14:08 - 14:14
    Eta, hasteko, "Emakumeen
    Berdintasun Alderdia" deitu genion.
  • 14:14 - 14:16
    Eta zuzenean jendeak galdetzen zidan
  • 14:16 - 14:17
    "Zergatik izen hori?"
  • 14:18 - 14:21
    Eta nik, "Ez dakit,
    garbi utzi nahi genuen."
  • 14:21 - 14:23
    (Barreak)
  • 14:28 - 14:31
    Ez nuen gure asmoak
    sekretu izatea nahi, badakizu... --
  • 14:31 - 14:33
    (Barreak)
  • 14:33 - 14:36
    Zenbaitek diote: "Ezin diozu hori deitu!
    Feministagia da!"
  • 14:36 - 14:38
    Ooo! Hitz beldurgarria! Aaa!
  • 14:38 - 14:41
    Ezin dut oroitu zenbat aldiz entzun
    dudan norbait esaten
  • 14:41 - 14:43
    "Ez nazi feminista, baina..."
  • 14:44 - 14:46
    Eta beti pentsatzen dut
    esaldian "baina" bat badago,
  • 14:46 - 14:48
    ez dela hain ederra izango.
  • 14:49 - 14:51
    Orduan, barrez lehertzeko galderak
    jasotzen hasi nintzen,
  • 14:51 - 14:53
    "Zuen bularrekoak erreko al dituzue?"
  • 14:54 - 14:58
    Bai! Bularrekoak benetan gai
    sukoiaz eginak baitaude.
  • 14:58 - 14:59
    (Laughter)
  • 15:00 - 15:03
    Horregatik doaz emakume guztiak
    txinpartak botatzen oinez doazenean.
  • 15:03 - 15:05
    (Barreak)
  • 15:08 - 15:11
    Hona historia gehigarri bat zuentzat:
  • 15:11 - 15:14
    emakume bakar batek ez zuen bere
    bularrekoa erre 60. hamarkadan.
  • 15:14 - 15:15
    Kazetari batek asmatutako istorioa da.
  • 15:15 - 15:18
    Eskerrak kazetaritza asko hobetu
    dela orduz geroztik.
  • 15:18 - 15:19
    Beraz --
  • 15:19 - 15:21
    (Barreak)
  • 15:21 - 15:24
    Egitera gindoazena irratsaio bateko elkarrizketa
    batean eman nuen jakitera,
  • 15:24 - 15:26
    eta zuzenean,
    emailak jasotzen hasi ginen.
  • 15:26 - 15:28
    Hasieran, ehunka,
    gero, milaka eta milaka,
  • 15:28 - 15:32
    Adin guztietakoak: oso gazteetatik
    90 urtez gorakoetara,
  • 15:32 - 15:34
    eta ehunka gizon zoragarri.
  • 15:34 - 15:36
    Idatzi zutenek zioten:
    "Nola lagun dezaket?
  • 15:36 - 15:38
    Joan al naiteke zuen bulegoetara?"
  • 15:38 - 15:41
    Ez geneukan bulegorik --
    ez geneukan alderdirik!
  • 15:41 - 15:42
    Ez geneukan ezer.
  • 15:42 - 15:46
    Geneukan bakarra lagun-talde
    trinko eta zoragarri bat zen
  • 15:46 - 15:50
    ahal zuten bezala, gau eta egun, pijaman,
    emailei erantzuten saiatzen.
  • 15:51 - 15:52
    Oso lanpeturik ginen.
  • 15:52 - 15:55
    Gutako askok karrerak genituen,
    askok seme-alabak,
  • 15:55 - 15:57
    baina emakumeek egiten duten
    egin genuen, lana partekatu.
  • 15:57 - 16:01
    Eta ia bat-batean, adostu genituen
    funtsezko zenbait gai.
  • 16:01 - 16:04
    Lehena: munduko lehen alderdia
    izan nahi dugu
  • 16:04 - 16:07
    helburu nagusia
    existitu beharrik ez izatea duena.
  • 16:07 - 16:09
    Ideia zoragarria da.
  • 16:09 - 16:13
    Joera politikorik ez duen lehen alderdi
    politikoa izan nahi dugu.
  • 16:13 - 16:16
    Ezkertiarrak, eskuindarrak, erdikoa
    nahi ditugu,
  • 16:16 - 16:17
    adin-talde guztietakoak.
  • 16:17 - 16:20
    Funtsa agenda soil batekin
    lan egitea zelako:
  • 16:20 - 16:23
    eraman dezagun berdintasuna
    bizitzako arlo guztiera,
  • 16:23 - 16:24
    eta amaitzen dugunean,
  • 16:24 - 16:27
    goazen etxera eta amaitu ditzagun
    etxeko lanak.
  • 16:27 - 16:28
    (Barreak)
  • 16:28 - 16:30
    Eta politika egiteko modua aldatu
    nahi dugu.
  • 16:30 - 16:32
    Ez dakit zuen herrietan
    hau gertatzen den, baina
  • 16:32 - 16:34
    Britainian, bi alderdi nagusi ditugu.
  • 16:34 - 16:36
    Politikako dinosauroak dira.
  • 16:36 - 16:39
    Eta elkarri hitz egiteko modua
    lotsagarria eta pozointsua da.
  • 16:40 - 16:42
    Ziur naiz ez duzuela inoiz halako
    irainik izan zuenean --
  • 16:42 - 16:44
    (Barreak)
  • 16:45 - 16:46
    Edo gezurrik.
  • 16:47 - 16:49
    Ez al litzateke bikaina izango
    politikari batek
  • 16:49 - 16:51
    "Badakizu, nire aurkariak arrazoi du.
  • 16:51 - 16:55
    Ikus dezagun elkarrekin lan eginez
    lortzen dugun." esango balu.
  • 16:55 - 16:59
    (Txaloak)
  • 17:01 - 17:04
    Eta onar ditzagun emakume
    gehiago politikan, ados?
  • 17:04 - 17:06
    Goazen emakume gehiago
    politikan sartzera
  • 17:06 - 17:09
    hautagaiei doako haur-zaintza eskaintzen
    dien alderdi bakarra izanda,
  • 17:10 - 17:12
    etxetik irten eta kanpaina egiteko
    aukera izan dezaten.
  • 17:12 - 17:14
    (Txaloak)
  • 17:16 - 17:18
    10 hilabetetan,
  • 17:18 - 17:22
    70 sukurtsal baino gehiago
    genituen EBan zehar.
  • 17:22 - 17:25
    Londreseko, Eskoziako eta Galesko
    hauteskundeetan aurkeztu ginen
  • 17:25 - 17:27
    2016ko maiatzan.
  • 17:27 - 17:30
    20tik batek gure hautagaiari eman
    zion bozka Londresko alkatetzarako.
  • 17:30 - 17:36
    Eta norgehiagokako gizonek jasotzen ari ginen
    bozka-kopurua ikusirik,
  • 17:36 - 17:37
    ene-ene,
  • 17:37 - 17:41
    generoen arteko berdintasuna lortzeko
    beharrari buruz hitz egiten hasi ziren.
  • 17:41 - 17:44
    (Txaloak)
  • 17:48 - 17:50
    Haurra nintzenetik agindu
    didate aldaketa.
  • 17:50 - 17:51
    Beti iristear zegoen:
  • 17:51 - 17:54
    emakumeak eta gizonak
    parez pare egongo ziren.
  • 17:54 - 17:57
    Jaso dudan bakarra hitz hutsak
    eta etsipenak izan dira --
  • 17:57 - 18:00
    alderdi politiko bat sortzeko
    adina etsipen.
  • 18:00 - 18:03
    Baina, hona nire gaurko ideia --
    nire gaurko % 5a, ados?
  • 18:03 - 18:05
    Eta hau benetan ona da.
  • 18:05 - 18:07
    Gauza da, hori ez dela nahikoa.
  • 18:07 - 18:13
    Ez da nahikoa berdintasunaren alderdi politiko bat
    herrialde bakarrean sortu izana.
  • 18:13 - 18:17
    Behar duguna paisaia politikoaren
    aldaketa sismiko bat da.
  • 18:17 - 18:20
    Eta sortu dugun modeloaren
    alderik onena
  • 18:20 - 18:22
    edonon balio dezakeela da.
  • 18:22 - 18:23
    Ameriketarako balio dezake,
  • 18:23 - 18:26
    Australiarako balio dezake,
    Indiarako balio dezake.
  • 18:26 - 18:29
    Errezeta perfektua egin bagenu bezala da:
    edonork egin dezake,
  • 18:29 - 18:30
    eta denentzak ona da.
  • 18:30 - 18:32
    Eta doan zabaldu nahi dugu.
  • 18:32 - 18:35
    Zer egin dugun jakin nahi baduzu,
    doan emango dizugu.
  • 18:35 - 18:40
    Pentsa dezakezue mundu osoko
    milioika emakume mugiaraziko bagenitu
  • 18:40 - 18:44
    esatera "Nahikoa da!"
    politikako borroka tradizionalekin.
  • 18:44 - 18:47
    Esatera "Utzi mokoka egiteari,
    egin dezagun lana elkarrekin."
  • 18:47 - 18:50
    Benetan mundua alda genezake.
  • 18:50 - 18:51
    Eta hori nahi dut.
  • 18:51 - 18:55
    (Txaloak)
  • 18:57 - 18:58
    Hori nahi dut ...
  • 18:58 - 19:00
    (Txaloak)
  • 19:00 - 19:03
    Hori nahi dut gure alabentzat,
  • 19:03 - 19:04
    eta gure semeentzat.
  • 19:04 - 19:08
    Zeren, berdintasuna denentzat
    da ona.
  • 19:08 - 19:11
    Goazen denak, aktibatu gaitezen!
    Gaozen mundua aldatzera!
  • 19:11 - 19:14
    Badakit egin dezakegula,
    eta egin behar dugu!
  • 19:14 - 19:19
    (Txaloak)
Title:
Alderdi politiko bat emakumeen berdintasunaren alde
Speaker:
Sandi Toksvig
Description:

Emakumeen berdintasuna ez da besterik gabe gertatuko -- ez behintzat, emakume gehiago botereko postuetara iristen ez badira. Hori dio Sandi Toksvigek. Barrez lehertzeko aurkezpen honetan, Tksvigek Britainian alderdi politiko bat sortzen nola lagundu zuen kontatzen du, Emakumeen Berdintasunerako Alderdia, haren helburu nagusia bozketara berdintasuna eramatea delarik. Orain, espero du munduko beste lekuetan jendeak bere alderdiaren eredua kopiatuko dutela eta berdintasunaren alde mugituko direla.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:48

Basque subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.