0:00:00.863,0:00:03.852
Zoratzen nago hemen egoteaz.

0:00:03.876,0:00:06.680
Ameriketan dena Europan baino [br]askoz handiagoa da.

0:00:06.704,0:00:08.676
Begira niri -- erraldoia naiz!

0:00:08.700,0:00:10.361
(Barreak)

0:00:10.385,0:00:11.535
Zoragarria da!

0:00:11.559,0:00:14.839
Eta TED Talks-ak -- TED Talks denek[br]ideia bikainak dituen lekua da.

0:00:14.863,0:00:18.260
Beraz, hona galdera: Nondik datoz[br]ideia bikain horiek guztiak?

0:00:18.284,0:00:20.630
Ba, eztabaida apur bat dago,

0:00:20.654,0:00:23.192
baina orokorrean, onartzen da[br]pertsona arrunt batek --

0:00:23.216,0:00:24.374
hau da, nik --

0:00:24.398,0:00:26.932
egunean 50.000 burutazio dituela.

0:00:26.956,0:00:28.114
Hori asko da.

0:00:28.138,0:00:30.964
Ohartzen garen arte horien %95

0:00:30.988,0:00:33.615
aurreko egunean izandako berak direla.

0:00:33.639,0:00:35.842
(Barreak)

0:00:36.327,0:00:39.255
Eta nire ideia asko oso [br]aspergarriak dira, ados?

0:00:39.279,0:00:40.484
Bururatzen zait,

0:00:40.508,0:00:43.593
"A! Badakit -- zorua garbitu behar dut.

0:00:43.617,0:00:45.349
A! Txakurra paseatzea ahaztu zait."

0:00:45.373,0:00:46.655
Gehien errepikatzen dena:

0:00:46.679,0:00:48.585
"Ez jan gaileta hori."

0:00:48.609,0:00:50.167
(Barreak)

0:00:50.792,0:00:53.928
Beraz, %95 errepikatuak dira.

0:00:54.567,0:00:58.884
Horrek egunean %5eko [br]aukera besterik ez digu uzten

0:00:58.908,0:01:01.857
benetan berria den zerbait pentsatzeko.

0:01:02.391,0:01:04.673
Eta nire zenbait burutazio berri alferrekoak dira.

0:01:04.697,0:01:07.326
Aurreko batean telebistan kirol [br]saio bat ikusten ari nintzen,

0:01:07.350,0:01:11.076
eta erabaki nahian nenbilen[br]zergatik ez ote nauen harrapatzen.

0:01:11.100,0:01:12.363
Zati batzuk bitxiak iruditzen zaizkit.

0:01:12.387,0:01:13.642
Hau arraroa da.

0:01:13.983,0:01:15.816
(Barreak)

0:01:16.362,0:01:18.765
Uste duzu merezi duela hain malgua izatea

0:01:18.789,0:01:21.041
zure orpoa angelu horretatik [br]ikusteko besterik ez bada?

0:01:21.065,0:01:22.935
(Barreak)

0:01:25.511,0:01:26.969
Eta hona erantzuna:

0:01:26.993,0:01:29.139
Ez naiz inoiz horrekin[br]lotua sentituko,

0:01:29.163,0:01:31.443
ez naizelako inoiz hori [br]egiteko gai izango, ados?

0:01:31.467,0:01:33.285
Beno, bi bider ez behintzat.

0:01:33.309,0:01:34.937
(Barreak)

0:01:37.133,0:01:38.467
Baina egia esango dizuet.

0:01:38.491,0:01:41.294
Egia da inoiz ez naizela kiroletan[br]habila izan, ados?

0:01:41.318,0:01:43.995
Adin zoragarri honetara iritsi naiz,[br]non nire lagun guztiek dioten

0:01:44.019,0:01:47.221
"A, 18 urte nituenean bezain[br]sasoiko izan nahi nuke."

0:01:47.245,0:01:49.386
Eta nahiko harro sentitzen naiz, orduan.

0:01:49.410,0:01:51.647
(Barreak)

0:01:53.051,0:01:55.270
Orduan nuen sasoi berbera du --

0:01:55.294,0:01:57.619
(Barreak)

0:01:57.643,0:01:59.135
(Txaloak)

0:02:00.215,0:02:03.029
Ezin nuen korri egin, orduan.[br]Ez dut orain egiteko asmorik.

0:02:03.053,0:02:04.076
(Barreak)

0:02:04.100,0:02:05.657
Orduan ideia berri bat izan nuen:

0:02:05.681,0:02:08.759
Zergatik ez elkartu ni bezalako [br]jendearekin, kirolean?

0:02:08.783,0:02:10.551
Uste dute, munduak orain behar duena

0:02:10.575,0:02:14.497
gaitasun atletikorik ez duten jendearen[br]arteko Olinpiadak dira.

0:02:14.521,0:02:16.433
(Barreak)

0:02:16.761,0:02:18.404
A, hain dibertigarria izango litzateke.

0:02:18.428,0:02:20.038
Hiru arau izango genituzke, ados?

0:02:20.062,0:02:23.139
Drogarik ez, noski;[br]iruzurrik ez, gaitasunik ez.

0:02:23.163,0:02:24.203
(Barreak)

0:02:24.227,0:02:25.380
Izango litzateke...

0:02:25.404,0:02:27.862
Ez, ideia negargarria da.

0:02:27.886,0:02:32.038
Eta badakit zergatik ez nauen harrapatzen[br]telebistan kirola ikusten dudanean.

0:02:32.062,0:02:36.649
Zurrenik, haien % 97 [br]delako gizonak korrika

0:02:36.673,0:02:38.199
eta gizonak gauzei ostikoka,

0:02:38.223,0:02:41.117
gizonak itxura dotorea eman[br]nahian Lycraz bilduta.

0:02:41.141,0:02:42.300
Hain --

0:02:42.324,0:02:43.822
(Barreak)

0:02:44.406,0:02:45.584
Ez beti arrakasta berarekin.

0:02:45.608,0:02:46.760
Hain --

0:02:46.784,0:02:47.816
(Barreak)

0:02:47.840,0:02:52.073
Hain emakumezkoen kirol [br]gutxi dago telebistan,

0:02:52.097,0:02:54.978
emakumezko ikusle gazte batek[br]pentsa dezakeela,

0:02:55.002,0:02:56.559
ea nola esaten dudan txukun,

0:02:56.583,0:02:59.180
gizonezkoen atal hori dela[br]falta zaigun palanka

0:02:59.204,0:03:02.809
besaulkitik altxa eta[br]kirol zelai batera joateko.

0:03:02.833,0:03:04.762
(Barreak)

0:03:05.841,0:03:09.806
Kiroletan dagoen berdintasun-eza[br]beldurtzeko modukoa da.

0:03:09.830,0:03:11.267
Beraz, hau da niri gertatzen zaidana:

0:03:11.291,0:03:12.451
Ideia berri bat izan eta,

0:03:12.475,0:03:15.193
berehala, zahar batera itzultzen naiz.

0:03:15.217,0:03:17.305
Gauza da, ez dagoela gaur egun,

0:03:17.329,0:03:20.752
eta ez dela inoiz izan [br]historia guztian zehar,

0:03:20.776,0:03:26.642
munduan herrialde bakar bat[br]emakumeek gizonekiko berdintasuna izan dutenik.

0:03:26.666,0:03:27.836
Ezta bat ere.

0:03:27.860,0:03:29.547
196 herrialde,

0:03:29.571,0:03:31.877
ez da eboluzio osoan[br]inoiz gertatu.

0:03:31.901,0:03:33.871
Hona hemen eboluzioaren irudi bat.

0:03:33.895,0:03:36.410
(Barreak)

0:03:39.817,0:03:41.825
Emakumeok ez gara agertzen!

0:03:41.849,0:03:44.585
(Barreak)

0:03:46.928,0:03:50.658
Harrigarria da gizonak hain ongi[br]eboluzionatzeko gai izana.

0:03:50.682,0:03:51.840
Beraz --

0:03:51.864,0:03:52.873
(Barreak)

0:03:52.897,0:03:56.623
Izorratzen nau, eta badakit[br]zerbait egin behar nukeela.

0:03:56.647,0:03:58.235
Baina lanpetuta nabil, ados?

0:03:58.259,0:03:59.431
Karrera bete-betea daukat,

0:03:59.455,0:04:01.595
hiru seme-alaba,[br]adineko ama bat...

0:04:01.619,0:04:03.186
Izatez, egia esan behar badizuet,

0:04:03.210,0:04:04.853
hona etortzeko arrazoietako bat

0:04:04.877,0:04:07.727
TED Talks-ekoek esan zidaten[br]niretzako 15 minutu izango nituela --

0:04:07.751,0:04:09.492
eta inoiz ez du hainbeste denbora izan --

0:04:09.516,0:04:11.885
(Barreak)

0:04:11.909,0:04:15.436
(Txaloak)

0:04:17.466,0:04:18.616
Lanpetuta nago.

0:04:18.640,0:04:21.177
Eta dena den, lehenago ere[br]saiatu nintzen mundua aldatzen.

0:04:21.201,0:04:22.359
Gauza zera da, ados?

0:04:22.383,0:04:25.539
Denok dugu gure barruan[br]"aktibazio botoia" deitzen diodana.

0:04:25.563,0:04:27.949
Botoi hori sakatzen da[br]bururatzen zaigunean

0:04:27.973,0:04:29.777
"Honi buruz zerbait egin behar dut."

0:04:29.801,0:04:32.023
Mota guztietako arrazoiengatik sakatzen da.

0:04:32.047,0:04:33.953
Agian berdintasun eza jasaten duzu,

0:04:33.977,0:04:36.253
edo nolabaiteko bidegabekeriaren[br]bat topatu duzu,

0:04:36.277,0:04:37.818
batzuetan gaixotasun baten ondorio da,

0:04:37.842,0:04:40.236
edo nolabaiteko desabantailarekin jaio zara,

0:04:40.260,0:04:42.077
edo agian dohakabea.

0:04:42.101,0:04:44.006
Ni gay jaio nintzen, ados?

0:04:44.030,0:04:45.290
Beti jakin izan dut,

0:04:45.314,0:04:48.352
Ez dut uste nire familia [br]batere harritu zenik.

0:04:48.835,0:04:51.594
Hau lau urte nitueneko argazki bat da.

0:04:52.250,0:04:53.401
Polita nago,

0:04:53.425,0:04:56.576
baina nire barruan, benetan, uste nuen[br]Clint Eastwooden itxura nuela.

0:04:56.600,0:04:59.929
(Barreak)

0:05:03.907,0:05:06.865
Nire aktibazio botoia[br]haurrak izan nituenean sakatu zen --

0:05:06.889,0:05:10.895
hiru seme-alaba maitagarri,[br]orduan nire bikotea zenarekin.

0:05:10.919,0:05:13.130
Baina gauza zera da:[br]Britainia Handiko telebistan lan egiten nuen.

0:05:13.130,0:05:15.635
Jaio zirenerako,[br]neroren saioaren aurkezlea nintzen

0:05:15.635,0:05:17.177
eta jendaurrean lan egiten duen.

0:05:17.177,0:05:18.328
Maite dut nire lana,

0:05:18.420,0:05:21.233
baina gehiago maite ditut seme-alabak.

0:05:21.714,0:05:24.951
Eta ez nuen nahi sekretu horrekin[br]haz zitezen.

0:05:24.975,0:05:28.460
1994an, nire semea, gazteena jaio zenean,

0:05:28.484,0:05:30.556
ez zegoen, nik nekienez,

0:05:30.580,0:05:35.138
emakume gay bakar bat ere[br]Britaniako bizitza publikoan.

0:05:35.622,0:05:37.526
Ez dut uste sekretuak onak direnik.

0:05:37.550,0:05:39.493
Uste dut arimaren minbizia direla.

0:05:39.517,0:05:41.669
Beraz, esatea erabaki nuen.

0:05:42.108,0:05:44.482
Denek esan zidaten ez nuela[br]inoiz lanik lortuko,

0:05:44.506,0:05:48.062
baina arriskatzeak merezi zuela[br]erabaki nuen.

0:05:48.298,0:05:49.994
Beltzak ikusi nituen.

0:05:50.598,0:05:55.164
Britanian, bada prentsa eskuindarraren[br]atal benetan gaizto bat,

0:05:55.188,0:05:56.751
eta erotu ziren.

0:05:56.775,0:06:01.206
Eta haien gorrotoak gizarteko[br]elementu ezegonkorrenak astindu zituen,

0:06:01.230,0:06:02.860
eta heriotz-mehatxuak jaso genituen --

0:06:02.884,0:06:05.794
nahikoa heriotz-mehatxu seme-alabak[br]ezkutatu beharra izateko,

0:06:05.818,0:06:08.428
eta poliziaren babesa jaso behar izateko.

0:06:08.766,0:06:13.120
Eta zin dagizuet, une asko egon zirela,[br]gauaren isilaren erdian,

0:06:13.144,0:06:16.398
egin nuenagatik beldurtzen nintzena.

0:06:16.913,0:06:18.457
Azkenean, urak baretu ziren.

0:06:18.481,0:06:21.808
Aurreikuspen guztien aurka,[br]lanean jarraitu nuen,

0:06:21.832,0:06:24.500
eta nire seme-alabak zoragarri[br]egon ziren eta daude.

0:06:24.524,0:06:27.437
Gogoan dut, semeak sei urte zituenean,[br]lagun bat jolastera etorri zen.

0:06:27.461,0:06:30.054
Ondoko gelan zeuden;[br]Hitzegiten zutena entzun nezakeen.

0:06:30.078,0:06:32.561
Lagunak galdetu zion semeari:[br]"Nolakoa da bi ama izatea?"

0:06:32.561,0:06:35.555
Entzuteko irrikaz nengoen eta zer [br]erantzungo zuen entzutera hurbildu nintzen.

0:06:35.555,0:06:37.777
"Apartekoa da.[br]Bietako bat gaixotzen denean,

0:06:37.779,0:06:39.943
beste bat duzu oraindik[br]zuri janaria prestatzeko."

0:06:39.943,0:06:42.520
(Barreak)

0:06:45.422,0:06:49.218
Beraz, gayentzako berdintasuna lortzeko[br]aktibazio botoia sakatua nuen,

0:06:49.242,0:06:51.446
eta beste hainbat eta hainbatekin

0:06:51.470,0:06:53.891
gayen eskubideen alde borrokatu nuen,

0:06:53.915,0:06:57.082
eta bereziki, maite dudan pertsonarekin[br]ezkontzeko eskubidearen alde.

0:06:57.106,0:06:59.186
Azkenean, lortu genuen.

0:06:59.210,0:07:02.826
Eta 2014an, legea aldatu zuten egunean,

0:07:02.850,0:07:05.996
nire emaztearekin, hainbeste maite [br]dudanarekin, ezkondu nintzen.

0:07:06.020,0:07:09.742
(Txaloak)

0:07:10.265,0:07:12.924
Ez genuen modu apal batean egin --[br]eskenatokian egin genuen

0:07:12.948,0:07:14.805
Londresko Royal Festival Hallean.

0:07:15.212,0:07:16.367
Ekitaldi itzela izan zen.

0:07:16.391,0:07:18.543
Aretoak bi mila eta bost ehun [br]pertsona har ditzake.

0:07:18.567,0:07:22.140
150 familia kide eta lagun gonbidatu[br]genituen eta publikoki zabaldu nuen:

0:07:22.164,0:07:25.377
etorri eta ospatu nahi zuen oro[br]batu zedila.

0:07:25.401,0:07:27.276
Dohan izango zen[br]etorri nahi zuen ororentzat.

0:07:27.276,0:07:29.788
Bi mila eta bost ehun pertsona joan ziren.

0:07:29.796,0:07:33.017
(Txaloak)

0:07:34.192,0:07:35.996
Irudika ditzakezuen [br]petsona-mota guztiak:

0:07:36.020,0:07:38.620
gayak, heteroak, rabinoak, [br]mojak, ezkonduak,

0:07:38.644,0:07:41.199
beltzak, zuriak -- gizateria[br]osoa bildu zen han.

0:07:41.223,0:07:45.287
Eta gogoan dut oholtzaren gainean nintzela[br]nola pentsatu nuela "Zein zoragarria.

0:07:45.310,0:07:46.556
Egina.

0:07:46.580,0:07:47.943
Maitasuna gailendu da.

0:07:47.967,0:07:49.379
Legea aldatu dugu."

0:07:49.403,0:07:50.561
Eta nik --

0:07:50.585,0:07:53.304
(Txaloak)

0:07:53.961,0:07:56.648
Eta benetan uste nuen[br]nire aktibazio egunak amaitu zirela.

0:07:56.672,0:07:59.085
Eta urtero, areto hartan bertan,

0:07:59.109,0:08:03.781
kontzertu zoragarri bat eskaintzen dut[br]Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatzeko.

0:08:03.805,0:08:06.979
Munduan den emakumezko orkestra bakarra[br]elkartzen dugu,

0:08:07.003,0:08:10.792
ahaztutako edo baztertutako emakume[br]konposatzaileen musika jotzen dugu,

0:08:10.816,0:08:12.228
aparteko zuzendariak ditugu --

0:08:12.252,0:08:14.356
hau Marin Alsop da,[br]Baltimorekoa, zuzendaritzan,

0:08:14.380,0:08:15.542
Petula Clark, abesten --

0:08:15.756,0:08:18.436
eta nik hitzaldi bat ematen dut[br]emakumearen historiari buruz.

0:08:19.020,0:08:22.845
Maite dut istorio inspiratzaileak bildu[br]eta besteei pasatzea.

0:08:22.869,0:08:26.693
Sarriegi, historiak Mount Rushmore modeloa[br]jarraitzen duela dirudi.

0:08:26.717,0:08:31.104
Handiosa da, baina emakumeak guztiz[br]baztertuak izan dira.

0:08:31.663,0:08:35.094
Eta hitzaldi bat ematen ari nintzen, [br]2015ean, sufragistei buruz --

0:08:35.118,0:08:38.117
Ziur naiz ezagutzen dituzuela [br]emakumeek Britainian bozkatzeko

0:08:38.117,0:08:41.907
eskubidea izan zezaten hain gogor[br]borrokatu zuten emakume miresgarri haiek.

0:08:41.931,0:08:45.266
Hau zuten leloa: "Ekintzak, ez hitzak."

0:08:45.290,0:08:46.540
Eta ene, lortu zuten,

0:08:46.564,0:08:49.444
zeren emakumeok izan ere[br]1928an bozkarako eskubidea lortu zuten.

0:08:49.468,0:08:51.222
Eta hitzaldi hau ematen ari nintzela,

0:08:51.246,0:08:53.842
eta hitz egiten ari nintzela, [br]ohartu ninten

0:08:53.866,0:08:56.178
ez nintzela historia ikasgaia[br]ematen ari;

0:08:56.202,0:08:58.694
hau ez zen amaitutako lan bat.

0:08:59.099,0:09:02.346
Oraindik asko dago egiteko gai honetan.

0:09:02.370,0:09:04.326
Adibidez, munduan ez dago inon

0:09:04.350,0:09:08.267
emakumeek gizonezkoen adinako[br]ordezkaritzarik boterean.

0:09:08.291,0:09:11.529
Begira diezaguien, azkar batean,[br]2016an Londreseko Burtsan

0:09:11.553,0:09:14.220
goieneko postuetan dauden 100 enpresei.

0:09:14.244,0:09:17.738
Goingo 100 enpresak:[br]Zenbat emakume daude zuzendaritzan?

0:09:18.191,0:09:20.627
Zazpi. Ados. Zazpi.[br]Ez dago hain gaizki.

0:09:20.651,0:09:25.412
Ohartzen zaren arte John izeneko[br]17 gizon daudela hor.

0:09:25.436,0:09:29.633
(Barreak)

0:09:37.321,0:09:41.245
John izeneko gizon gehiago daude[br]FTSE 100 enpresen zuzendaritzan

0:09:41.269,0:09:43.159
(Barreak)

0:09:43.183,0:09:44.718
emakumeak baino.

0:09:45.250,0:09:47.470
Eta 14 Dave daude.

0:09:47.494,0:09:49.938
(Barreak)

0:09:51.060,0:09:53.676
Ziur naiz Davek eta Johnek[br]lan bikaina egiten dutela.

0:09:53.700,0:09:54.988
(Barreak)

0:09:55.012,0:09:56.862
Ados. Zer axola du horrek?

0:09:56.886,0:10:01.185
Generoen arteko soldaten aldeari [br]buruzko gai korapilatsu hori.

0:10:01.209,0:10:05.122
Munduan ez da herrialderik non[br]emakumeek gizonek adina irabazten duten.

0:10:05.146,0:10:07.078
Eta hori ez da inoiz aldatuko

0:10:07.102,0:10:10.725
baldin eta goieneko zuzendaritzetan[br]emakume gehiago ez badaude.

0:10:10.749,0:10:12.135
Lege asko ditugu;

0:10:12.159,0:10:16.212
Britanian, Ordainsarien Berdintasunaren [br]Akata 1975ean onartu zen.

0:10:16.563,0:10:19.120
Hala ere, oraindik hainbat eta [br]hainbat emakumek

0:10:19.144,0:10:22.181
azaroaren hasieratik[br]urtearen amaiera arte,

0:10:22.205,0:10:24.392
lankideekin alderatuz gero,

0:10:24.416,0:10:27.188
funtsean lanean musutruk ariko direnak.

0:10:27.640,0:10:30.088
Hain zuzen ere, Munduko Ekonomia [br]Foruak aurreikusten du

0:10:30.112,0:10:32.555
emakumeek azkenik ordainsari bera[br]jasoko dutela

0:10:32.938,0:10:34.738
2133an!

0:10:35.901,0:10:37.553
Bai!

0:10:37.577,0:10:40.213
(Barreak)

0:10:43.206,0:10:44.648
Zenbaki negargarria da.

0:10:44.672,0:10:45.892
Eta hona egia:

0:10:45.916,0:10:48.008
aurkezpen hau eman aurreko egunean,

0:10:48.032,0:10:49.784
Munduko Ekonomia Foruak [br]zifra hori berrikusi egin zuen.

0:10:49.808,0:10:52.168
Eskerrak, zeren 2133 oso txarra da.

0:10:52.192,0:10:53.917
Ba al dakizue zer datara [br]zuzendu zuten?

0:10:53.941,0:10:55.131
2186.

0:10:55.155,0:10:56.698
(Barreak)

0:10:57.434,0:10:59.843
Bai. Beste 53 urte, ados?

0:11:00.365,0:11:02.720
Ez dugu ordainsari bera jasoko

0:11:02.744,0:11:05.897
nire biloben biloben bizitzan,

0:11:05.921,0:11:07.303
egungo sistemarekin jarraituz.

0:11:07.327,0:11:10.184
Eta nahikoa itxaron dut.

0:11:10.208,0:11:12.272
Nahikoa itxaron dut nire[br]lanbidean.

0:11:12.296,0:11:16.310
2016an Britaniako telebistako lehen[br]emakumea izan nintzen

0:11:16.334,0:11:18.946
telebistako lehiaketa bateko [br]aurkezle gisa.

0:11:18.970,0:11:21.006
Itzela, ezta? Zoragarria, [br]pozez gainezka nago.

0:11:21.030,0:11:22.181
Baina --

0:11:22.205,0:11:23.498
(Txaloak)

0:11:24.693,0:11:26.849
Baina, 2016! Lehena!

0:11:26.873,0:11:28.835
Telebista 80 urtez egon da!

0:11:28.859,0:11:29.871
(Barreak)

0:11:29.895,0:11:31.843
Esan daiteke telebista ez dela garrantzitsua,

0:11:31.867,0:11:33.810
baina sintomatikoa da, ezta?

0:11:33.834,0:11:37.837
2016an, NB enbaxadore berri baten[br]bila ari ziren

0:11:37.861,0:11:40.652
emakumeen ahalduntzea eta generoan[br]berdintasuna islatuko zuena;

0:11:40.676,0:11:42.152
eta nor hautatu zuten?

0:11:42.522,0:11:44.287
Wonder Woman.

0:11:44.311,0:11:47.622
Bai, marrazki bizidun bat, ados?

0:11:47.646,0:11:48.847
(Barreak)

0:11:49.181,0:11:52.719
Ez zegoean benetako emakume egokirik.

0:11:53.718,0:11:58.282
Botereko postuetan emakumek duten [br]ordezkaritza harritzeko moduko baxua da.

0:11:58.306,0:12:01.783
Hala da Kongresuan, eta benetan hala da[br]Britainiako Parlamentuan.

0:12:01.807,0:12:06.198
2015ean, Parlamenturako hautetsitako [br]gizonen kopurua

0:12:06.222,0:12:09.103
inoiz Parlamentuan egon den

0:12:09.127,0:12:12.207
emakume-kopurua baino handiago zen.

0:12:12.231,0:12:13.390
Eta zer axola du horrek?

0:12:13.414,0:12:15.677
Hona zergatia:[br]mahaian ez badaude --

0:12:15.701,0:12:18.797
literalki, Britainian, mahai inguruan[br]legeak sortzen laguntzen --

0:12:18.821,0:12:23.344
ez harritu emakumeen ikuspegia[br]bazter uzten bada.

0:12:23.416,0:12:26.748
Gazteentzat eredu bikaina da[br]emakume bat agintean ikustea.

0:12:26.772,0:12:29.861
2016an, Britainiak bigarren emakumezko[br]Lehen Ministroa izan du;

0:12:29.885,0:12:31.524
Theresa May boterera iritsi zen.

0:12:31.548,0:12:33.752
Kargura iritsi zen egunean[br]erronka bat jaso zuen:

0:12:33.776,0:12:34.970
gauza bakar bat egitea.

0:12:34.994,0:12:37.982
Egin gauza bakar bat[br]karguan zaren lehen 100 egunetan

0:12:38.006,0:12:40.947
Britainiako emakumeen bizitza[br]hobetuko duena.

0:12:40.971,0:12:42.968
Eta zer egin zuen? Ezer ez.

0:12:43.134,0:12:44.293
Ezer ez.

0:12:44.317,0:12:47.882
Lanpetuegia dagoelako mutilek[br]utzitako nahaspila garbitzen.

0:12:48.492,0:12:50.365
Emakumezko lider bat izan arren,

0:12:50.389,0:12:53.383
beti topatzen dute zeregin hobe bat

0:12:53.407,0:12:56.694
berdintasun-ezaren arazo korapilatsua[br]konpontzea baino.

0:12:56.718,0:12:59.560
Berdintasunaz axola balu bezala[br]dihardut. Axola al du?

0:12:59.584,0:13:02.881
Ea, begira diezaiegun STEM [br]industriei, ados?

0:13:02.905,0:13:05.472
STEM: Zientzia, Teknologia,[br]Ingeneritza eta Matematika.

0:13:05.496,0:13:10.113
Bizitzako arlo guztietan [br]garrantzitsuak diren gaiak.

0:13:10.137,0:13:16.441
Beirazko sabairik lodiena [br]eta hobekien dokumentatua

0:13:16.465,0:13:18.015
STEM industrietan dago.

0:13:18.324,0:13:20.308
Eta minbiziaren sendabidea

0:13:20.332,0:13:22.113
edo lurraren berotzeari konponbidea

0:13:22.137,0:13:27.082
aurrera egin ezin duen emakume [br]zientzilari gazte baten esku balego?

0:13:27.721,0:13:30.553
Beraz, hori guztiaz pentsatuz,

0:13:30.577,0:13:35.503
banekien "Ekintzak, ez hitzak" [br]egin behar nituela.

0:13:35.968,0:13:37.939
Eta nire lagun minarekin hitz egin nuen,

0:13:37.963,0:13:40.690
Britainiako kazetari bikaina, [br]Catherine Mayer,

0:13:40.714,0:13:42.164
eta nahiko tentelki --

0:13:42.188,0:13:45.390
uste dut ardoa tartean zela --

0:13:45.414,0:13:47.168
(Barreak)

0:13:47.192,0:13:50.837
Erabaki genuen[br]alderdi politiko bat sortzea.

0:13:50.861,0:13:52.487
Izan ere, hona gakoa:

0:13:52.511,0:13:57.409
emakumeak eta gizonak berdinak diren[br]leku bakarretakoa bozketa-ontzia da.

0:13:57.804,0:13:59.425
Ez genuen ideiarik [br]zertan ari ginen,

0:13:59.449,0:14:02.547
ez genekien zeinen zaila den alderdi[br]politiko bat abiaraztea.

0:14:02.571,0:14:06.106
Pentsatu nuen, "Ez da hain zaila izango,[br]gizonek urtetan egin badute."

0:14:06.130,0:14:08.287
(Barreak)

0:14:08.311,0:14:13.597
Eta, hasteko, "Emakumeen [br]Berdintasun Alderdia" deitu genion.

0:14:14.143,0:14:15.844
Eta zuzenean jendeak galdetzen zidan

0:14:15.868,0:14:17.322
"Zergatik izen hori?"

0:14:17.840,0:14:20.922
Eta nik, "Ez dakit,[br]garbi utzi nahi genuen."

0:14:20.946,0:14:23.462
(Barreak)

0:14:27.878,0:14:31.307
Ez nuen gure asmoak[br]sekretu izatea nahi, badakizu... --

0:14:31.331,0:14:32.624
(Barreak)

0:14:32.648,0:14:35.874
Zenbaitek diote: "Ezin diozu hori deitu![br]Feministagia da!"

0:14:35.898,0:14:37.726
Ooo! Hitz beldurgarria! Aaa!

0:14:38.149,0:14:41.256
Ezin dut oroitu zenbat aldiz entzun[br]dudan norbait esaten

0:14:41.280,0:14:43.454
"Ez nazi feminista, baina..."

0:14:43.829,0:14:46.440
Eta beti pentsatzen dut[br]esaldian "baina" bat badago,

0:14:46.464,0:14:48.233
ez dela hain ederra izango.

0:14:48.611,0:14:51.261
Orduan, barrez lehertzeko galderak[br]jasotzen hasi nintzen,

0:14:51.285,0:14:53.199
"Zuen bularrekoak erreko al dituzue?"

0:14:53.966,0:14:57.581
Bai! Bularrekoak benetan gai [br]sukoiaz eginak baitaude.

0:14:57.605,0:14:59.359
(Laughter)

0:15:00.032,0:15:02.850
Horregatik doaz emakume guztiak[br]txinpartak botatzen oinez doazenean.

0:15:02.874,0:15:04.603
(Barreak)

0:15:07.738,0:15:11.038
Hona historia gehigarri bat zuentzat:

0:15:11.062,0:15:13.597
emakume bakar batek ez zuen bere[br]bularrekoa erre 60. hamarkadan.

0:15:13.621,0:15:15.443
Kazetari batek asmatutako istorioa da.

0:15:15.467,0:15:18.092
Eskerrak kazetaritza asko hobetu[br]dela orduz geroztik.

0:15:18.116,0:15:19.271
Beraz --

0:15:19.295,0:15:20.653
(Barreak)

0:15:20.708,0:15:23.936
Egitera gindoazena irratsaio bateko elkarrizketa [br]batean eman nuen jakitera,

0:15:23.960,0:15:26.062
eta zuzenean,[br]emailak jasotzen hasi ginen.

0:15:26.086,0:15:28.329
Hasieran, ehunka,[br]gero, milaka eta milaka,

0:15:28.353,0:15:32.153
Adin guztietakoak: oso gazteetatik [br]90 urtez gorakoetara,

0:15:32.177,0:15:33.559
eta ehunka gizon zoragarri.

0:15:33.583,0:15:35.595
Idatzi zutenek zioten:[br]"Nola lagun dezaket?

0:15:35.619,0:15:37.835
Joan al naiteke zuen bulegoetara?"

0:15:37.859,0:15:40.527
Ez geneukan bulegorik --[br]ez geneukan alderdirik!

0:15:40.551,0:15:41.749
Ez geneukan ezer.

0:15:41.773,0:15:45.672
Geneukan bakarra lagun-talde[br]trinko eta zoragarri bat zen

0:15:45.696,0:15:50.381
ahal zuten bezala, gau eta egun, pijaman,[br]emailei erantzuten saiatzen.

0:15:51.091,0:15:52.242
Oso lanpeturik ginen.

0:15:52.266,0:15:54.552
Gutako askok karrerak genituen,[br]askok seme-alabak,

0:15:54.576,0:15:57.311
baina emakumeek egiten duten[br]egin genuen, lana partekatu.

0:15:57.335,0:16:00.773
Eta ia bat-batean, adostu genituen[br]funtsezko zenbait gai.

0:16:00.797,0:16:04.289
Lehena: munduko lehen alderdia[br]izan nahi dugu

0:16:04.313,0:16:07.018
helburu nagusia [br]existitu beharrik ez izatea duena.

0:16:07.042,0:16:08.847
Ideia zoragarria da.

0:16:08.871,0:16:12.701
Joera politikorik ez duen lehen alderdi[br]politikoa izan nahi dugu.

0:16:12.725,0:16:15.822
Ezkertiarrak, eskuindarrak, erdikoa[br]nahi ditugu,

0:16:15.846,0:16:16.998
adin-talde guztietakoak.

0:16:17.022,0:16:19.837
Funtsa agenda soil batekin[br]lan egitea zelako:

0:16:19.861,0:16:23.080
eraman dezagun berdintasuna[br]bizitzako arlo guztiera,

0:16:23.104,0:16:24.260
eta amaitzen dugunean,

0:16:24.284,0:16:26.519
goazen etxera eta amaitu ditzagun[br]etxeko lanak.

0:16:26.543,0:16:27.625
(Barreak)

0:16:27.649,0:16:30.056
Eta politika egiteko modua aldatu[br]nahi dugu.

0:16:30.080,0:16:31.563
Ez dakit zuen herrietan [br]hau gertatzen den, baina[br]

0:16:31.587,0:16:34.024
Britainian, bi alderdi nagusi ditugu.

0:16:34.048,0:16:35.696
Politikako dinosauroak dira.

0:16:35.720,0:16:39.258
Eta elkarri hitz egiteko modua[br]lotsagarria eta pozointsua da.

0:16:39.735,0:16:42.353
Ziur naiz ez duzuela inoiz halako[br]irainik izan zuenean --

0:16:42.377,0:16:43.722
(Barreak)

0:16:44.546,0:16:46.163
Edo gezurrik.

0:16:47.067,0:16:49.436
Ez al litzateke bikaina izango[br]politikari batek

0:16:49.460,0:16:51.355
"Badakizu, nire aurkariak arrazoi du.

0:16:51.379,0:16:54.778
Ikus dezagun elkarrekin lan eginez[br]lortzen dugun." esango balu.

0:16:54.802,0:16:59.319
(Txaloak)

0:17:01.163,0:17:03.576
Eta onar ditzagun emakume[br]gehiago politikan, ados?

0:17:03.600,0:17:05.774
Goazen emakume gehiago[br]politikan sartzera

0:17:05.798,0:17:09.484
hautagaiei doako haur-zaintza eskaintzen[br]dien alderdi bakarra izanda,

0:17:09.508,0:17:12.181
etxetik irten eta kanpaina egiteko[br]aukera izan dezaten.

0:17:12.205,0:17:14.461
(Txaloak)

0:17:15.596,0:17:18.022
10 hilabetetan,

0:17:18.046,0:17:21.994
70 sukurtsal baino gehiago[br]genituen EBan zehar.

0:17:22.018,0:17:25.177
Londreseko, Eskoziako eta Galesko[br]hauteskundeetan aurkeztu ginen

0:17:25.201,0:17:26.765
2016ko maiatzan.

0:17:26.789,0:17:30.334
20tik batek gure hautagaiari eman[br]zion bozka Londresko alkatetzarako.

0:17:30.358,0:17:35.551
Eta norgehiagokako gizonek jasotzen ari ginen[br]bozka-kopurua ikusirik,

0:17:35.575,0:17:36.749
ene-ene,

0:17:36.773,0:17:41.103
generoen arteko berdintasuna lortzeko[br]beharrari buruz hitz egiten hasi ziren.

0:17:41.127,0:17:44.187
(Txaloak)

0:17:47.588,0:17:50.236
Haurra nintzenetik agindu[br]didate aldaketa.

0:17:50.260,0:17:51.317
Beti iristear zegoen:

0:17:51.341,0:17:54.039
emakumeak eta gizonak[br]parez pare egongo ziren.

0:17:54.063,0:17:56.546
Jaso dudan bakarra hitz hutsak[br]eta etsipenak izan dira --

0:17:56.570,0:17:59.940
alderdi politiko bat sortzeko [br]adina etsipen.

0:17:59.964,0:18:03.070
Baina, hona nire gaurko ideia --[br]nire gaurko % 5a, ados?

0:18:03.094,0:18:04.693
Eta hau benetan ona da.

0:18:04.717,0:18:07.463
Gauza da, hori ez dela nahikoa.

0:18:07.487,0:18:12.549
Ez da nahikoa berdintasunaren alderdi politiko bat[br]herrialde bakarrean sortu izana.

0:18:12.573,0:18:17.120
Behar duguna paisaia politikoaren [br]aldaketa sismiko bat da.

0:18:17.144,0:18:19.838
Eta sortu dugun modeloaren [br]alderik onena

0:18:19.862,0:18:21.737
edonon balio dezakeela da.

0:18:21.761,0:18:23.421
Ameriketarako balio dezake,

0:18:23.445,0:18:25.839
Australiarako balio dezake,[br]Indiarako balio dezake.

0:18:25.863,0:18:28.770
Errezeta perfektua egin bagenu bezala da:[br]edonork egin dezake,

0:18:28.794,0:18:30.190
eta denentzak ona da.

0:18:30.214,0:18:31.837
Eta doan zabaldu nahi dugu.

0:18:31.861,0:18:34.579
Zer egin dugun jakin nahi baduzu,[br]doan emango dizugu.

0:18:34.603,0:18:40.217
Pentsa dezakezue mundu osoko [br]milioika emakume mugiaraziko bagenitu

0:18:40.241,0:18:43.559
esatera "Nahikoa da!"[br]politikako borroka tradizionalekin.

0:18:43.583,0:18:46.617
Esatera "Utzi mokoka egiteari,[br]egin dezagun lana elkarrekin."

0:18:46.641,0:18:49.948
Benetan mundua alda genezake.

0:18:49.972,0:18:51.389
Eta hori nahi dut.

0:18:51.413,0:18:54.825
(Txaloak)

0:18:56.707,0:18:58.080
Hori nahi dut ...

0:18:58.104,0:18:59.555
(Txaloak)

0:19:00.044,0:19:02.514
Hori nahi dut gure alabentzat,

0:19:02.538,0:19:04.041
eta gure semeentzat.

0:19:04.065,0:19:08.457
Zeren, berdintasuna denentzat[br]da ona.

0:19:08.481,0:19:11.412
Goazen denak, aktibatu gaitezen![br]Gaozen mundua aldatzera!

0:19:11.436,0:19:14.292
Badakit egin dezakegula,[br]eta egin behar dugu!

0:19:14.316,0:19:18.815
(Txaloak)