Bir kuyruklu yıldıza nasıl inilir?
-
0:01 - 0:06Sizleri uzay aracı Rosetta'nın,
destansı araştırmasına götürmek istiyorum: -
0:06 - 0:10bir kuyruklu yıldıza eşlik etmek
ve üzerine keşif aracı indirmek. -
0:10 - 0:13Bu iki yıldır benim için bir tutkuydu.
-
0:13 - 0:15Öncelikle size
-
0:15 - 0:18Güneş Sistemi'nin kökeni hakkında
bir şey açıklamam gerek. -
0:18 - 0:204,5 milyar yıl önce, gaz ve
-
0:20 - 0:22tozdan oluşan bir bulut vardı.
-
0:22 - 0:26Bu bulutun ortasında, güneşimiz oluştu
ve tutuştu. -
0:26 - 0:32Bu sırada, gezegenler, kuyruklu yıldız ve
asteroit dediğimiz şeyler de şekillendi. -
0:32 - 0:36Sonra teoriye göre,
Dünya şekillenmesinden az sonra -
0:36 - 0:40soğudu ve kuyruklu yıldızlar yoğun
şekilde Dünya'ya çarptı -
0:40 - 0:44ve Dünya'ya suyu getirdiler.
-
0:45 - 0:50Muhtemelen karmaşık organik
maddeyi de Dünya'ya getirdiler -
0:50 - 0:53ve bu da yaşamın başlamasında
tetikleyici rol oynamış olabilir. -
0:53 - 0:56Bunu, 2000 değil de
250 parçalı bir yapbozu -
0:56 - 1:00çözmek zorunda olmakla
kıyaslayabilirsiniz. -
1:00 - 1:03Daha sonrasında, Jupiter ve Satürn
gibi büyük gezegenler, -
1:03 - 1:06şu an bulundukları
konumlarında değillerdi ve -
1:06 - 1:08yerçekimsel olarak etkileşip
-
1:08 - 1:12tüm güneş sisteminin
içini süpürüp geçtiler ve -
1:12 - 1:14şimdi kuyruklu yıldız dediğimiz
-
1:14 - 1:16şeyler, Neptün'ün yörüngesinin ötesinde
-
1:16 - 1:19bir cisimler kuşağı olan
Kuiper Kuşağı'nı oluşturdu. -
1:19 - 1:23Bazen bu objeler birbirleri ile çarpışır,
-
1:23 - 1:26ve yerçekimsel olarak yön değiştirir,
-
1:26 - 1:30ve Jupiter'in yerçekimi onları
tekrar Güneş sisteminin içine çeker -
1:30 - 1:34ve böylece gökyüzünde gördüğümüz
kuyruklu yıldızlar olurlar. -
1:34 - 1:37Burada, not düşülmesi gereken
önemli nokta, -
1:37 - 1:40bu kuyruklu yıldızların
4,5 milyar yıl boyunca, -
1:40 - 1:43güneş sisteminin dışında, değişmeden
-
1:43 - 1:44güneş sisteminin dondurulmuş
-
1:44 - 1:47versiyonları gibi durduklarıdır.
-
1:47 - 1:49Gökyüzünde, bu şekilde gözüküyorlar.
-
1:49 - 1:51Onları kuyruklarıyla tanıyoruz.
-
1:51 - 1:53Aslında 2 tane kuyruk var.
-
1:53 - 1:57Biri güneş rüzgarıyla sürüklenen
toz kuyruk, -
1:57 - 2:00Diğeri güneş sistemindeki
manyetik alanı takip eden -
2:00 - 2:03yüklü parçacıklardan
oluşan iyon kuyruk. -
2:03 - 2:04Buradaki yıldız bulutu,
-
2:04 - 2:07ve sonra nüve, çok küçük
olduğundan görmesi zor. -
2:07 - 2:10Bu arada, Rosetta'nın durumunda,
uzay aracının -
2:10 - 2:12bu merkez pikselde
bulunduğunu unutmayın. -
2:12 - 2:16Kuyruklu yıldızdan sadece
20, 30, 40 kilometre uzaktayız. -
2:16 - 2:18Şimdi neleri aklımızda tutmamız gerek?
-
2:18 - 2:23Kuyruklu yıldızlar güneş sistemimizin
oluştuğu orijinal materyali içerir. -
2:23 - 2:26Bu yüzden de dünyanın ve yaşamın
-
2:26 - 2:30başlangıcında var olan
bileşenleri çalışmak için idealler. -
2:30 - 2:32Ayrıca kuyruklu yıldızların, yaşamın
-
2:32 - 2:36başlangıcını tetikleyen elementleri
getirdiği de düşünülmektedir. -
2:36 - 2:401983'de, ESA (Avrupa Uzay Ajansı),
içerdiği görevlerden biri -
2:40 - 2:44bir kuyruklu yıldız misyonu olacak, uzun
vadeli Horizon 2000 programını kurdu. -
2:44 - 2:49Paralelinde ufak bir kuyruk yıldız görevi
için gördüğünüz Giotto fırlatıldı ve 86'da -
2:49 - 2:55diğer uzay araçlarından bir armada ile
Halley kuyruklu yıldızının yanından geçti -
2:55 - 2:59Bu misyonun sonuçları
şunu kanıtlamış oldu kuyruklu yıldızlar -
2:59 - 3:04güneş sistemini anlayabilmek
için çalışılabilecek ideal cisimlerdi. -
3:04 - 3:09Böylece, Rosetta misyonu
1993' de onaylandı, -
3:09 - 3:12ilk planda 2003 yılında
fırlatılması gerekiyordu -
3:12 - 3:15ama Ariane roketi ile
ilgili bir sorun oluştu. -
3:15 - 3:18Ama halkla ilişkiler bölümümüz
çoktan coşkuyla gidip üstünde -
3:18 - 3:20yanlış kuyruklu yıldız
isimleri olan 1000 adet -
3:20 - 3:23mavi Delft porselen
tabak yaptırmıştı bile. -
3:23 - 3:26O günden beri hiç porselen almadım.
En azından böyle bir artısı oldu. -
3:26 - 3:28(Kahkahalar)
-
3:28 - 3:30Sorun çözüldükten sonra,
-
3:30 - 3:332004'de yeni seçilen
-
3:33 - 3:36Churyumov-Gerasimenko kuyruklu yıldızı
için dünyadan ayrıldık. -
3:36 - 3:39Bu kuyruklu yıldız özenle seçilmeliydi
-
3:39 - 3:41Çünkü A: ulaşabilir
olmalıydı -
3:41 - 3:44ve B: güneş sisteminde çok
uzun süre bulunmuş olmamalıydı. -
3:44 - 3:48Bu seçtiğimiz kuyruklu yıldız
1959'dan beri güneş sistemindeydi. -
3:48 - 3:52Bu ilk kez Jupiter
tarafından saptırılıp değişmeye -
3:52 - 3:54başlamasına yetecek kadar
güneşe yaklaştığı tarihti. -
3:54 - 3:56Epeyce genç bir kuyruklu yıldızdı.
-
3:57 - 4:00Rosetta bir çok tarihi ilke imza attı.
-
4:00 - 4:02Bir kuyruklu yıldız yörüngesine
oturup, -
4:02 - 4:06güneş sistemi boyunca tam bir
turuna eşlik eden ilk uydu oldu, -
4:06 - 4:09Ağustosta güneşe en yakın
mesafeye ulaştı -
4:09 - 4:11ve sonra tekrar dışa doğru devam etti.
-
4:11 - 4:14Bir kuyruklu yıldıza ilk
inişi gerçekleştirdi. -
4:14 - 4:18Aslında kuyruklu yıldızın yörüngesinde
dönmeyi normalde yapılmayan -
4:18 - 4:19bir şeyi yaparak başardık.
-
4:19 - 4:23Normalde, gökyüzüne bakarsın nereyi
gösterdiğini, nerede olduğunu bilirsin. -
4:23 - 4:25Ama bu durum için bu yeterli değildi.
-
4:25 - 4:28Kuyruklu yıldız üstündeki
işaretlere baka baka dolaştık -
4:28 - 4:31Yapıları tanıdık,
kaya parçalarını, kraterleri ve -
4:31 - 4:35bu şekilde kuyruklu yıldıza
göre nerede olduğumuzu anladık. -
4:35 - 4:39Tabi birde, güneş hücreleri kullanarak,
Jüpiter'in yörüngesinin ötesine geçebilen -
4:39 - 4:40ilk uydu oldu.
-
4:40 - 4:43Kulağa aslında olduğundan
daha destansı geliyor -
4:43 - 4:48çünkü radyoizotop termal jeneratör
kullanmak için gereken teknoloji o sırada -
4:48 - 4:51Avrupa'da mevcut değildi
yani başka çare yoktu aslında. -
4:51 - 4:53Ama bu güneş panelleri büyüktü.
-
4:53 - 4:56Bu sadece bir kanat ve bu insanlar
özellikle ufak seçilmiş değiller. -
4:56 - 4:58Sizin benim gibi insanlar.
-
4:58 - 5:00(Kahkahalar)
-
5:00 - 5:04Bu kanatlardan iki tane var,
65 metrekare. -
5:04 - 5:07Sonrasında tabi,
kuyruklu yıldıza ulaşınca -
5:07 - 5:1165 metrekarelik yelkenlerin gaz çıkaran
bir cismin yakınlarında -
5:11 - 5:16çok da kullanışlı bir
seçim olmadığını anlıyorsunuz. -
5:16 - 5:19Peki, kuyruklu yıldıza nasıl ulaştık?
-
5:19 - 5:22Rosetta'nın bilimsel amaçları için,
çok uzaklara gitmek durumundaydık, -
5:22 - 5:26dünyanın güneşe uzaklığının
dört katı bir uzaklık -
5:26 - 5:30ve bunu yakıtla yapabileceğimizden çok
daha yüksek vektörel hızla yaptık çünkü -
5:30 - 5:34yakıt kullansaydık, aracın ağırlığının
6 katı kadar yakıt koymamız gerekecekti. -
5:34 - 5:36Peki bu nasıl yapıldı?
-
5:36 - 5:39Yerçekimsel geçişlerle,
sapan etkisini kullanarak -
5:39 - 5:43bir gezegenin yanından, oldukça
düşük irtifada geçiyorsunuz, -
5:43 - 5:44bir kaç bin kilometre kadar
-
5:44 - 5:49ve o gezegenin güneş etrafındaki vektörel
hızını bedavaya kazanmış oluyorsunuz. -
5:49 - 5:51Bunu bir kaç kez yaptık.
-
5:51 - 5:54Dünya ile, Mars ile,
yine Dünya ile ikinci kez, -
5:54 - 5:58iki asteroitin de yanından geçtik,
Lutetia ve Steins. -
5:58 - 6:03Sonra 2011'de, güneşten o kadar
uzaklaştık ki aracın bir sorunu olsa -
6:03 - 6:07artık kurtaracak bir şey
yapamayacağımız kadar. -
6:07 - 6:09Bu yüzden hibernasyona geçtik.
-
6:09 - 6:12Tek bir saat hariç
her şey kapatıldı. -
6:12 - 6:16Beyazla gösterilmiş uçuş yörüngesini
ve nasıl işlediğini görüyorsunuz. -
6:16 - 6:18Başlangıç çemberimizi görüyorsunuz,
-
6:18 - 6:22beyaz çizgili olan,
sonra gittikçe daha da elipsleşti -
6:22 - 6:25ve sonunda Mayıs 2014'de kuyruklu yıldıza
-
6:25 - 6:29yaklaştık ve randevu
manevralarına başladık. -
6:29 - 6:34Giderken, Dünya'nın yanından geçtik ve
kameraları test etmek için resimler çektik -
6:34 - 6:36Bu, Ay'ın Dünya'ya doğuşu.
-
6:36 - 6:38bu şimdi selfie dediklerimizden,
-
6:38 - 6:42ki o zamanlar böyle bir kelime yoktu.
(Kahkahalar) -
6:42 - 6:45Bu Mars'ta.
CIVA kamerasıyla çekildi. -
6:45 - 6:47Bu iniş aracındaki kameralardan biri,
-
6:47 - 6:49tam güneş panellerinin altından bakıyor,
-
6:49 - 6:53Mars gezegenini ve uzakta
güneş panellerini görüyorsunuz. -
6:53 - 6:59Ocak 2014'de,
hibernasyondan çıktıktan sonra -
6:59 - 7:01Mayıs'ta kuyruklu yıldızla
-
7:01 - 7:042 milyon kilometrelik bir
mesafeye varmaya başladık. -
7:04 - 7:08Ancak aracın vektörel hızı
çok yüksekti, saatte 2800 kilometre -
7:08 - 7:14gidiyorduk, kuyruklu yıldızdan hızlıydık,
bu yüzden frenlemek zorunda kaldık. -
7:14 - 7:16Sekiz manevra yapmamız gerekti,
-
7:16 - 7:18görüyorsunuz bazıları
gerçekten büyük. -
7:18 - 7:24İlk seferde, saat başı bir kaç
yüz kilometre ile başladık, -
7:24 - 7:29yedi saatlik bir süreçti ve
-
7:29 - 7:32218 kilo yakıt harcandı.
-
7:32 - 7:36Bu yedi saat ayrıca çok sinir bozucu
bir süreydi çünkü 2007'de -
7:36 - 7:39Rosetta'nın tahrik sisteminde
bir kaçak olmuştu ve -
7:39 - 7:41bir kolu kapatmak
durumunda kalmıştık -
7:41 - 7:43yani sistem, aslında bunu
yapabilecek şekilde veya -
7:43 - 7:48amaçla tasarlanmadığı
bir basınçta çalışıyordu. -
7:48 - 7:53Kuyruklu yıldızın civarına geldiğimizde,
gördüğümüz ilk görüntüler bunlardı -
7:53 - 7:55kuyruklu yıldızın gerçek
rotasyon periyodu aslında -
7:55 - 7:5712 buçuk saattir bu hızlandırılmış hali.
-
7:57 - 8:00Ama herhalde uçuş dinamiği
mühendislerimizin neden -
8:00 - 8:04inişin zor olacağını
düşündüklerini anlamışsınızdır. -
8:04 - 8:05(Kahkahalar)
-
8:05 - 8:08Kolayca inebileceğimiz, yumrumtrak
-
8:08 - 8:11bir şey bulmayı ümit ediyorduk ama işte...
-
8:11 - 8:15Ama bir umudumuz daha vardı:
tamamen düz olma ihtimali. -
8:15 - 8:18Hayır. Bu hayalimiz de suya düştü.
(Kahkahalar) -
8:18 - 8:21Kısacası, şu artık kaçınılmazdı:
bu cismi bulabildiğimiz -
8:21 - 8:25her detayıyla tamamen haritalayacaktık.
-
8:25 - 8:30Çünkü 500 metre çapında
ve düz bir alan bulmamız lazımdı. -
8:30 - 8:34Niye 500 metre? Bu sondanın inişi için
hesaplanmış yaklaşık bir değerdi. -
8:34 - 8:37Neyse, bu işlemi yaptık ve
kuyruklu yıldızın haritasını çıkardık. -
8:37 - 8:40Fotoklinometri denilen
bir teknik kullandık. -
8:40 - 8:42Güneşin düşürdüğü
gölgeleri kullanıyorsunuz. -
8:42 - 8:45Gördüğünüz taş kuyruklu yıldızın
yüzeyinde duruyor ve -
8:45 - 8:48yukarıdan güneş vuruyor.
-
8:48 - 8:50Gölgeden doğru, aklımızla,
-
8:50 - 8:54anında kayanın şeklini
kabaca belirleyebiliyoruz. -
8:54 - 8:56Bunu bir bilgisayarda programlayıp,
-
8:56 - 9:00tüm kuyruklu yıldızı tarayıp
haritasını çıkarabilirsiniz. -
9:00 - 9:04Bunu yapmak için Ağustos'da, bazı özel
yörüngelerde uçuşlar yaptık. -
9:04 - 9:07İlki, kenarı 100 kilometre olan bir üçgen,
-
9:07 - 9:08100 kilometrelik mesafede,
-
9:08 - 9:11bütün bu şeyi
50 kilometrede de tekrarladık. -
9:11 - 9:15Kuyruklu yıldızı tüm
açılardan görmüş olduk, -
9:15 - 9:20ve bütün cismin haritasını
çıkarmak için bu tekniği kullandık. -
9:20 - 9:23Bunu iniş alanını seçme
aşaması takip etti. -
9:23 - 9:27Kuyruklu yıldızın haritasını
çıkarmamızdan, iniş alanının kesin -
9:27 - 9:31belirlenmesine kadar
geçen süre 60 gündü. -
9:31 - 9:32Daha fazla zamanımız yoktu.
-
9:32 - 9:34Bir fikir vermesi açısından,
ortalama bir -
9:34 - 9:38Mars misyonunda, 'Nereye gidelim?'
sorusuna cevap bulmak -
9:38 - 9:40yüzlerce bilim adamının yıllarını alır.
-
9:40 - 9:42Bizim 60 günümüz vardı, o kadar.
-
9:42 - 9:45Nihayetinde, iniş alanını belirledik
-
9:45 - 9:50ve Rosetta'nın Philae'yi fırlatması
için emirler hazırlandı. -
9:50 - 9:55Bu şöyle oluyor, Rosetta'nın tam olarak
doğru noktada durması ve -
9:55 - 9:58kuyruklu yıldızı hedeflemesi gerekiyor
çünkü sonda pasif. -
9:58 - 10:01Sonra sonda dışarı itiliyor ve
kuyruklu yıldıza doğru hareket ediyor. -
10:01 - 10:03Philae ayrılırken kameralarının
-
10:03 - 10:08onu tam olarak görebilmesi ve
haberleşmeyi sağlayabilmek için -
10:08 - 10:10Rosetta'nın dönmesi gerekiyordu.
-
10:10 - 10:15İniş yolu toplam yedi saat sürdü.
-
10:15 - 10:18Şimdi basit bir hesap yapalım:
-
10:18 - 10:22Rosetta'nın vektörel hızı, saniyede
bir santimetre sapıyorsa -
10:22 - 10:26ve 7 saat 25000 saniyeyse,
-
10:26 - 10:30bu kuyruklu yıldızı 252 metre
kaçırmak demek. -
10:30 - 10:34Bu yüzden, Dünya'dan
500 milyon kilometre uzakta, -
10:34 - 10:36Rosetta'nın vektörel hızını
saniyede bir santimden -
10:36 - 10:40ve uzayda bulunduğu noktayı 100 metreden
-
10:40 - 10:43daha net şekilde bilmemiz gerekiyordu.
-
10:43 - 10:46Kolay bir şey değil.
-
10:46 - 10:50Şimdi size kullandığımız bilim ve
aletlerle ilgili bir kaç şey anlatayım. -
10:50 - 10:54Tüm aletlerin bütün
detaylarıyla sıkmayacağım sizi -
10:54 - 10:55ama bu nokta önemli.
-
10:55 - 10:58Gaz kokusunu alabiliriz,
toz partiküllerininin şeklini, -
10:58 - 11:01bileşimlerini ölçebiliriz,
-
11:01 - 11:03manyetometreler falan, her şey var.
-
11:03 - 11:07Bu Rosetta'nın bulunduğu
pozisyondaki gaz yoğunluğunu -
11:07 - 11:09ölçen bir aletten çıkan sonuçlar,
-
11:09 - 11:11bu, kuyruklu yıldızı terk eden gaz.
-
11:11 - 11:13Alttaki grafik,
geçen yılın Eylül ayından. -
11:13 - 11:17Kendi içinde uzun vadede
varyasyon göstermesi şaşırtıcı değil -
11:17 - 11:18ama şu keskin uç noktalara bakın.
-
11:18 - 11:21Bu bir kuyruklu yıldız günü.
-
11:21 - 11:25Güneşin, gaz buharlaşması üzerindeki
etkisini ve -
11:25 - 11:28kuyruklu yıldızın döndüğünü
görebiliyorsunuz. -
11:28 - 11:29İçinden bir sürü şey çıkan
-
11:29 - 11:31bir nokta var, bu nokta
güneşin altındayken -
11:31 - 11:35ısınıyor, arka tarafta
kaldığında ise soğuyor. -
11:35 - 11:38Bu yoğunluk dalgalanmalarını
görebiliyoruz. -
11:38 - 11:42Bunlar şimdiden ölçtüğümüz
-
11:42 - 11:44gazlar ve organik bileşikler.
-
11:44 - 11:46Gördüğünüz gibi etkileyici bir liste,
-
11:46 - 11:48ve liste aslında bundan
çok ama çok daha uzun -
11:48 - 11:50çünkü yapılacak daha bir sürü ölçüm var.
-
11:50 - 11:54Aslında şu an Houston'da
bir konferans var ve -
11:54 - 11:56bu sonuçlardan bir çoğu orada sunulmakta.
-
11:57 - 11:58Toz partiküllerini de ölçtük.
-
11:58 - 12:01Şimdi bu size çok da etkileyici
gelmeyebilir tabi ama -
12:01 - 12:05bilim adamları bunu gördüklerinde
çok heyecanlandılar. -
12:05 - 12:06İki toz partikülü:
-
12:06 - 12:09sağdakine Boris diyorlar ve
analiz edebilmek için -
12:09 - 12:11tantalla muamele ettiler.
-
12:11 - 12:13Magnezyum ve sodyum bulundu.
-
12:13 - 12:18Bunun anlamı şu, bu konsantrasyonlar,
bu iki materyalin -
12:18 - 12:20güneş sistemi şekillendiği zamanki
konsantrasyonları. -
12:20 - 12:24Böylece, gezegen oluştuğunda ortamda
-
12:24 - 12:27hangi materyaller vardı öğreniyoruz.
-
12:27 - 12:30Tabi ki, önemli unsurlardan
biri de görüntüleme. -
12:30 - 12:33Bu Rosetta'nın kameralarından biri,
OSIRIS kamerasından bir resim, -
12:33 - 12:36bu sene ocağın 23'ünde
-
12:36 - 12:39Science dergisinin kapağına çıktı.
-
12:39 - 12:42Kimse bu cismin böyle
görüneceğini beklemiyordu. -
12:42 - 12:46Kayalar, taşlar,-- başka bir şeydense
Yosemite Parkı'ndaki -
12:46 - 12:48Yarım Kubbe'ye daha çok benziyor.
-
12:48 - 12:51Şuna benzer şeyler de gördük:
-
12:51 - 12:56kum tepecikleri, ve sağ tarafta rüzgar
dalgalanmalarının gölgeleri. -
12:56 - 13:00Bu tip şeyleri Mars'tan biliyoruz zaten
ama, bu kuyruklu yıldızın atmosferi yok -
13:00 - 13:02yani kumda rüzgar dalgalanması
gölgesi olması biraz zor. -
13:02 - 13:04Sebebi bölgesel gaz çıkışı veya yükselip
-
13:04 - 13:07tekrar inen şeyler olabilir.
-
13:07 - 13:10Şu an bilemiyoruz,
araştırılacak çok şey var. -
13:10 - 13:12Burada, aynı resimden
iki tane görüyorsunuz -
13:12 - 13:14Sol taraftakinde ortada
bir çukur görüyorsunuz -
13:14 - 13:17Sağdakinde ise,
dikkatle bakarsanız -
13:17 - 13:20o çukurdan gelen
üç püskürme görülüyor. -
13:20 - 13:22Bu kuyruklu yıldızın aktivitesi.
-
13:22 - 13:26Görülüyor ki, bu püskürmelerin altındaki
kısım aktif bölgelerin bulunduğu -
13:26 - 13:29ve materyalin uzaya doğru
buharlaştığı yer. -
13:29 - 13:33Burada, kuyruklu yıldızın boyun
kısmında ilginç bir yarık görüyorsunuz. -
13:33 - 13:35Sağ kenarda.
-
13:35 - 13:38Bir kilometre uzunluğunda
ve iki buçuk metre genişliğinde. -
13:38 - 13:40Bazı insanlar diyor ki,
-
13:40 - 13:43güneşe yaklaştığımızda
-
13:43 - 13:44kuyruklu yıldız ikiye ayrılabilir
-
13:44 - 13:46biz de hangi yarısını seçeceğimize
-
13:46 - 13:48karar vermek zorunda kalırız.
-
13:48 - 13:52Burada yine sonda -- bir sürü alet
-
13:52 - 13:57yere saplanıp, kazabilen şeyler falan
hariç çoğu Rosetta'dakilerle benzer -
13:57 - 14:01çünkü uzayda bulduğunuz şeylerle
kuyruklu yıldızda -
14:01 - 14:04bulduğunuz şeyleri
karşılaştırmak istiyorsunuz. -
14:04 - 14:07Bunlara referans değeri
ölçümleri deniyor. -
14:07 - 14:10Bunlar inişteki düşüşünün görüntüleri
-
14:10 - 14:12OSIRIS kamerası tarafından çekildiler.
-
14:12 - 14:16Sondanın Rosetta'dan daha ve daha
uzaklaştığını görüyorsunuz. -
14:16 - 14:20Sağ yukarıda, sondanın
çektiği bir resim var, -
14:20 - 14:23kuyruklu yıldızın yüzeyinden
60 metre yüksekten çekilmiş. -
14:23 - 14:26Oradaki kaya parçası 10 metre falan.
-
14:26 - 14:30Bu kuyruklu yıldıza inmeden önce
çektiğimiz son resimlerden biri. -
14:30 - 14:34Burada bütün seriyi tekrar görüyoruz
ama farklı bir açıdan -
14:34 - 14:38ve sol alttan ortaya doğru sondayı
kuyruklu yıldız yüzeyi üstünde -
14:38 - 14:42yol alırken gösteren
büyütülmüş üç kare var. -
14:42 - 14:46En üstte de, inişin bir
öncesi/sonrası resmi var. -
14:46 - 14:50'Sonrası' resminin tek sorunu,
sondanın görünmemesi. -
14:50 - 14:54Ama aslında dikkatli bakarsanız,
resmin sağ tarafında -
14:54 - 14:58sondanın orada olduğunu ama
sıçradığını görürsünüz. -
14:58 - 14:59Tekrar yüzeyden ayrılmış.
-
14:59 - 15:02Komik bir not düşeyim bu noktada,
-
15:02 - 15:07ilk planda Rosetta'nın sıçrayabilen bir
sondası olacağı tasarlanmıştı ama -
15:07 - 15:10bu fikirden vazgeçildi çünkü
çok pahalıya malolacaktı. -
15:10 - 15:12Biz bunu unuttuk ama demek ki
sonda unutmamış. -
15:12 - 15:13(Kahkahalar)
-
15:13 - 15:16İlk sıçrama sırasında,
manyetometrelerden alınan -
15:16 - 15:20sonuçları görüyorsunuz burada,
üç eksenden, x,y ve z. -
15:20 - 15:22Yarısına doğru kırmızı bir çizgi
görüyorsunuz. -
15:22 - 15:24Bu kırmızı çizgide,
bir değişim var. -
15:24 - 15:28Olan şu, ilk sıçrama sırasında,
sondanın bir ayağı -
15:28 - 15:32bir yerlerde, bir kraterin
kenarına çarptı ve bu -
15:32 - 15:35sondanın dönme
hızını değiştirdi. -
15:35 - 15:37Olduğumuz yerde olduğumuz
-
15:37 - 15:39için oldukça şanslıydık yani.
-
15:39 - 15:43Bu Rosetta'nın sembolleşmiş
resimlerinden biri. -
15:43 - 15:47İnsan yapısı bir nesne,
sondanın bir ayağı, -
15:47 - 15:49bir kuyruklu yıldızın üstünde duruyor.
-
15:49 - 15:54Bence bu, gördüğüm uzay bilimi resimleri
arasında gelmiş geçmiş en iyilerden biri. -
15:54 - 15:59(Alkışlar)
-
15:59 - 16:03Hala yapmamız gereken şeylerden biri,
sondayı bulmak. -
16:03 - 16:07Buradaki mavi bölge,
olduğunu tahmin ettiğimiz yer. -
16:07 - 16:11Henüz bulamadık
ama aramalar da -
16:11 - 16:14sondayı tekrar çalışır hale getirme
çabalarımız da devam ediyor. -
16:14 - 16:16Her gün dinliyoruz,
-
16:16 - 16:19ve umuyoruz ki bugünlerle
Nisan arasında bir yerde -
16:19 - 16:20sonda tekrar uyanacak.
-
16:20 - 16:22Kuyruklu yıldızda
bulduğumuz bulgular: -
16:24 - 16:26Bu şey suda yüzebilir.
-
16:26 - 16:29Suyun yoğunluğunun yarısına sahip.
-
16:29 - 16:32Çok büyük bir
kaya gibi gözüküyor ama değil. -
16:32 - 16:36Haziran, Temmuz, Ağustos'ta
gördüğümüz aktivite artışı -
16:36 - 16:38dört kat büyüklüğe sahip bir artıştı.
-
16:38 - 16:40Güneşe geldiğimiz zaman,
-
16:40 - 16:44saniyede 100 kilo
kuyruklu yıldızdan ayrılıyor olacak -
16:44 - 16:46gaz, toz, falan.
-
16:46 - 16:48Bu günde 100 milyon kilo eder.
-
16:50 - 16:52Ve son olarak, iniş günü.
-
16:52 - 16:57Hiçbir zaman unutamayacağım, tam bir
çılgınlık, Almanya'da 250 TV ekibi. -
16:57 - 16:59BBC benimle röportaj yapıyordu,
diğer bir -
16:59 - 17:02TV ekibi ise bütün gün beni takip edip,
-
17:02 - 17:04ben röportaj verirken kayda alıyordu
-
17:04 - 17:07Bütün gün böyle
devam etti. -
17:07 - 17:09Discovery Channel ekibi,
-
17:09 - 17:11beni kontrol odasından
çıkarken yakaladı -
17:11 - 17:13ve doğru soruyu sordu.
-
17:13 - 17:17Ve dostlarım, göz yaşlarına boğuldum
hala da öyle hissediyorum. -
17:17 - 17:18Bir buçuk ay boyunca,
-
17:18 - 17:21iniş gününü düşürken
ağlamadan duramadım. -
17:21 - 17:24ve hala da bu duygudayım.
-
17:24 - 17:27Kuyruklu yıldızın bu resmi ile,
sizlerden ayrılıyorum. -
17:27 - 17:29Teşekkür ederim.
-
17:29 - 17:34(Alkışlar)
- Title:
- Bir kuyruklu yıldıza nasıl inilir?
- Speaker:
- Fred Jansen
- Description:
-
Rosetta görevinin yöneticisi olan Fred Jansen, 2014'de, bir sondanın 67P/Churyumov-Gerasimenko olarak bilinen kuyruklu yıldız üzerine başarıyla indirilmesinden sorumluydu. Jensen, bu heyecan verici ve eğlenceli konuşmada, Philae sondasının, Dünya'dan 500 milyon kilometre uzaklıktaki bir kuyruklu yıldıza inişine kadar uzanan bazı karmaşık hesaplamaları açıklıyor ve yolculuk boyunca çekilmiş inanılmaz fotoğraflardan bazılarını paylaşıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 17:47
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Neslihan Kara accepted Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Tugce Senel edited Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Tugce Senel edited Turkish subtitles for How to land on a comet | ||
Tugce Senel edited Turkish subtitles for How to land on a comet |