Return to Video

Dlaczego odczuwamy nostalgię? - Clay Routledge

  • 0:06 - 0:08
    Pod koniec XVII wieku
  • 0:08 - 0:12
    student medycyny Johannes Hofer
    odkrył nieznaną chorobę
  • 0:12 - 0:16
    u szwajcarskich najemników
    walczących za granicą.
  • 0:16 - 0:17
    Jej objawy,
  • 0:17 - 0:18
    zmęczenie,
  • 0:18 - 0:19
    bezsenność,
  • 0:19 - 0:20
    arytmia serca,
  • 0:20 - 0:21
    niestrawność
  • 0:21 - 0:23
    i gorączka, były tak silne,
  • 0:23 - 0:27
    że wielu żołnierzy musiano zwolnić.
  • 0:27 - 0:30
    Hofer odkrył, że choroby
    nie spowodowała patologia fizyczna,
  • 0:30 - 0:34
    a głęboka tęsknota za górską ojczyzną.
  • 0:34 - 0:36
    Hofer nazwał ten stan nostalgią,
  • 0:36 - 0:39
    od greckiego "nostos",
    czyli powrót do domu,
  • 0:39 - 0:42
    i "algos", czyli ból albo tęsknota.
  • 0:42 - 0:47
    Początkowo sądzono, że nostalgia
    dotyka wyłącznie Szwajcarów.
  • 0:47 - 0:51
    Niektórzy lekarze sugerowali,
    że ciągłe dzwonienie dzwonków
  • 0:51 - 0:55
    na szyjach krów w Alpach
    uszkadza błony bębenkowe i mózg.
  • 0:55 - 0:57
    Dowódcy zabronili nawet żołnierzom
  • 0:57 - 1:00
    śpiewania tradycyjnych
    szwajcarskich pieśni
  • 1:00 - 1:04
    z obawy, że doprowadzi to
    do dezercji albo samobójstwa.
  • 1:04 - 1:10
    Ale kiedy migracja ogarnęła cały świat,
    nostalgia ujawniła się w różnych grupach.
  • 1:10 - 1:14
    Okazało się, że każdy,
    kto długo przebywa poza domem,
  • 1:14 - 1:17
    może popaść w nostalgię.
  • 1:17 - 1:19
    Na początku XX wieku
  • 1:19 - 1:22
    eksperci nie uważali już nostalgii
    za chorobę neurologiczną,
  • 1:22 - 1:26
    a za stan psychiczny podobny do depresji.
  • 1:26 - 1:28
    Psycholodzy sądzili wtedy,
  • 1:28 - 1:31
    że odzwierciedla trudności
    wkraczania w dorosłość,
  • 1:31 - 1:35
    a nawet silne pragnienie
    powrotu do stadium zarodka.
  • 1:35 - 1:37
    Przez kolejne dziesięciolecia
  • 1:37 - 1:41
    postrzeganie nostalgii zmieniło się
    w dwóch istotnych kwestiach.
  • 1:41 - 1:44
    Nostalgia przekształciła się
    z tęsknoty za krajem ojczystym
  • 1:44 - 1:47
    w ogólną tęsknotę za przeszłością.
  • 1:47 - 1:49
    Nie widziano już w niej strasznej choroby,
  • 1:49 - 1:54
    a przejmujące i przyjemne uczucie.
  • 1:54 - 1:56
    Najlepiej uchwycił nostalgię
  • 1:56 - 1:59
    francuski pisarz Marcel Proust.
  • 1:59 - 2:03
    Opisał, jak smak magdalenek,
    ciastek, których nie jadł od dzieciństwa,
  • 2:03 - 2:09
    spowodował kaskadę gorących
    i mocnych asocjacji zmysłowych.
  • 2:09 - 2:14
    Co tak bardzo zmieniło
    nasze spojrzenie na nostalgię?
  • 2:14 - 2:16
    Jednym z powodów była nauka.
  • 2:16 - 2:20
    Psychologia przeszła od czystej teorii
  • 2:20 - 2:25
    do bardziej systematycznej
    obserwacji empirycznej.
  • 2:25 - 2:28
    Specjaliści zrozumieli,
    że wiele negatywnych objawów
  • 2:28 - 2:31
    łączy się z nostalgią,
  • 2:31 - 2:33
    ale nie jest jej konsekwencją.
  • 2:33 - 2:37
    Choć jest to złożony stan emocjonalny,
  • 2:37 - 2:40
    w którym zawiera się
    poczucie straty i smutku,
  • 2:40 - 2:44
    nostalgia nie powoduje złego nastroju.
  • 2:44 - 2:48
    Wręcz przeciwnie,
    wskrzeszając w pamięci człowieka
  • 2:48 - 2:52
    dzielone z innymi ważne
    i cenne doświadczenia,
  • 2:52 - 2:55
    nostalgia może poprawić samopoczucie.
  • 2:55 - 2:58
    Badania wykazały, że wzbudzanie nostalgii
  • 2:58 - 3:03
    wzmacnia poczucie własnej wartości
    i przynależności społecznej,
  • 3:03 - 3:05
    sprzyja rozwojowi psychologicznemu,
  • 3:05 - 3:08
    a nawet powoduje,
    że jesteśmy bardziej miłosierni.
  • 3:08 - 3:11
    Nostalgia nie jest powodem
    zaburzenia psychicznego.
  • 3:11 - 3:16
    Przeciwnie, pomaga w walce z nim.
  • 3:16 - 3:19
    Kiedy dana osoba
    doświadcza negatywnych emocji,
  • 3:19 - 3:23
    może wykorzystać nostalgię
    do złagodzenia stresu
  • 3:23 - 3:26
    i powrotu do zdrowia.
  • 3:26 - 3:29
    Dziś nostalgia to wszechobecne zjawisko,
  • 3:29 - 3:32
    zwłaszcza odkąd reklamodawcy odkryli,
  • 3:32 - 3:35
    jak skutecznym jest
    narzędziem marketingowym.
  • 3:35 - 3:39
    Można by uznać, że nostalgia
    to symbol tkwienia w przeszłości,
  • 3:39 - 3:42
    ale nostalgia działa inaczej.
  • 3:42 - 3:47
    Pomaga zapamiętać wartość
    i znaczenie własnego życia,
  • 3:47 - 3:50
    zdobyć pewność siebie
  • 3:50 - 3:53
    i motywację do rozwiązywania
    przyszłych problemów.
Title:
Dlaczego odczuwamy nostalgię? - Clay Routledge
Speaker:
Clay Routledge
Description:

Zobacz całą lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-feel-nostalgia-clay-routledge

Kiedyś nostalgię uważano za chorobę dotykającą tylko niektóre grupy ludzi. Dziś ludzie na całym świecie doświadczają nostalgii i cieszą się nią. Ale jak wygląda nostalgia? Czy to jest zdrowe? Clay Routledge opisuje, jak zmieniło się nasze postrzeganie nostalgii, odkąd termin ten pojawił się pod koniec XVII wieku.

Lekcja: Clay Routledge, animacja: Anton Bogaty.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:09
Rysia Wand approved Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Julia Gwioździk edited Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?
Mikolaj Paliszewski edited Polish subtitles for Why do we feel nostalgia?

Polish subtitles

Revisions