Đừng thương hại những người tị nạn--hãy tin tưởng họ

"Chúng ta chứng kiến nhiều điều tiến bộ trong cuộc sống--trừ lòng nhân ái," Luma Mufleh nói, cô là một người Jordan nhập cư và là thế hệ người Syria theo đạo Hồi, người đã thành lập trường học dành cho trẻ tị nạn đầu tiên được công nhận ở Mĩ. Mufleh chia sẻ những câu chuyện về niềm hy vọng và sự kiên trì, giải thích việc cô đang giúp những người trẻ từ các quốc gia vốn đã bị chiến tranh tàn phá vượt qua giai đoạn khó khăn khi xây dựng chỗ ở mới. Nhận cảm hứng đễ tạo nên khác biệt riêng trong cuộc sống của người tị nạn với bài diễn thuyết đầy nội lực này.

Tôi nhớ lần đầu biết rằng

Mình sẽ diễn thuyết tại hội thảo Ted.

Tôi chạy qua phòng ăn đến
một lớp tôi dạy

báo tin với học sinh mình

"Đoán xem,mấy đứa?"

Cô được mời nói chuyện tại Ted.

Phản ứng thì đã không như tôi mong đợi.

Cả phòng đều im lặng.

" Một bài Ted á? Như cái cô bắt tụi em
xem về sự kiên trì?

hay điều mà nhà khoa học đã làm
thật tuyệt với rô-bốt?"

Muhammad hỏi.

"Đúng, như vậy đó."

"Nhưng cô Coach, họ thực sự
có quyền thế và thông minh."

(cười)

"Cô biết điều đó."

"Nhưng cô Coach, tại sao cô diễn thuyết?
Cô ghét việc đó mà."

"Đúng", tôi thừa nhận,

"Nhưng quan trọng là cô nói về chúng ta,
về những cuộc hành trình cùa em,

về chuyến đi của cô.

Mọi người cần biết."

Các học sinh ở trường cho trẻ tị nạn
mà tôi lập ra

quyết định kết thúc với lời khích lệ.

"Tuyệt! Thử mới biết, cô Coach"

(cười)

65.3 triệu người buộc phải chuyển đi

khỏi nhà của họ vì nạn khủng bố

Số lượng lớn nhất là 11 triệu người
từ Syria.

33,952 người bỏ chạy khòi nhà mỗi ngày.

Phần lớn họ vẫn ở trong các trại tị nạn,

Mà điều kiện sống rất tệ.

Chúng ta đang tiếp tay cho sự
suy thoái của con người.

Chúng ta chưa hề có con số lớn này.

Đây là số người tị nạn lớn nhất
kể từ thế chiến thứ hai.

Bây giờ, bạn sẽ biết tại sao vấn đề này
quan trọng với tôi.

Tôi là dân Ả Rập nhập cư.

Tôi theo đạo Hồi.

Tôi có 12 năm làm việc với người tị nạn.

À tôi cũng là người đồng tính.

Điều giúp tôi được yêu mến ngày nay.

(cười)

Nhưng tôi là con gái một người tị nạn.

Bà tôi rời Syria năm 1964
khi chế độ Assad đầu tiên.

Lúc khăn gói ra đi
bà đã mang bầu ba tháng,

đèo năm đứa con và lái xe đến
chỗ người láng giềng ở Jordan,

không biết tương lai thế nào với bà
và gia đình.

Ông tôi quyết định ở lại, không tin
mọi chuyện quá tệ.

Ông theo bà một tháng sau
khi anh em ông bị tra tấn

và chính phủ đã chiếm giữ nhà máy của ông.

Họ dựng lại cuộc sống
từ hai bàn tay trắng

và cuối cùng thành những công dân Jordan
giàu có độc lập.

Tôi chào đời ở Jordan 11 năm sau.

Việc chúng tôi biết lịch sử của mình
rất quan trọng với bà tôi

cả về chuyến đi ấy.

Bà cho tôi thăm trại tị nạn lúc lên tám.

Tôi không hiểu lý do.

Tôi không hiểu sao nó quan trọng với bà

đến độ chúng tôi phải tới.

Tôi nhớ mình đã nắm tay bà, bước tới trại,

bà nói,"Ra chơi cùng lũ trẻ,"

Lúc bà thăm người phụ nữ trong trại.

Tôi không muốn.

Lũ trẻ đó không giống tôi.

Chúng nghèo. Chúng sống trong trại.

Tôi đã từ chối.

Bà quỳ xuống bên tôi và nhắc lại, "Đi.

Và đừng quay lại cho tới khi con đã chơi.

Chớ nghĩ họ không xứng với con

hay con không cần học gì từ họ."

Tôi miễn cưỡng đi ra.

Tôi chưa từng muốn làm bà thất vọng.

Vài tiếng sau tôi trở lại,

khi đã đá bóng với chúng

Chúng tôi bước ra khỏi trại,

Tôi hào hứng kể lại lúc đó

và lũ trẻ thật tuyệt.

"Haram" tôi nói tiếng Hy Lạp."Tội nghiệp"

"Tội ư" bà nói, dùng nghĩa khác của từ,

là mang tội.

"Đừng tội nghiệp chúng, hãy tin vào chúng."

Khi tôi chuyển đến Mỹ

Tôi mới nhận ra ảnh hưởng lời bà đã nói.

Sau tốt nghiệp đại học, tôi nộp đơn được
cấp tị nạn chính trị,

Nhờ là thành viên một nhóm xã hội.

Vài người có lẽ không biết,

Nhưng ở vài nước bạn vẫn có thể
bị tử hình vì là đồng tính.

Tôi phải bỏ quyền công dân
là người Jordan.

Đó là quyết định khó khăn nhất
tôi từng làm,

không còn lựa chọn nào khác.

Vấn đề là,

Khi phải chọn giữa quê hương và sự sống,

câu hỏi "Bạn đến từ đâu?" thật nặng nề.

Một phụ nữ Syria tôi gặp gần đây
tại trại tị nạn ở Hy Lạp

nói về điều ấy rõ nhất,

khi cô hồi tưởng chính lúc mình rời Aleppo.

"Tôi nhìn ra cửa sổ và chả có gì.

Toàn là gạch vụn.

Không cửa hàng, đường phố, trường học
Mọi thứ biến mất.

Tôi đã ở trong căn hộ mình vài tháng,

nghe tiếng bom rơi và nhìn người chết.

Nhưng tôi đã luôn nghĩ rằng nó sẽ tốt hơn,

không ai có thể bắt tôi rời đi,

không ai có thể bắt tôi rời xa nhà mình.

Không hiểu sao buổi sáng đó
khi nhìn ra ngoài,

Tôi hiểu rằng nếu không đi,
ba đứa con nhỏ sẽ chết.

Vậy nên chúng tôi ra đi.

Chúng tôi đi vì phải làm vậy,
không vì muốn.

Cô ấy nói, không có lựa chọn"

Thật khó tin bạn thuộc nơi nào

khi bạn không có nhà,

khi tổ quốc chối từ bạn vì sợ khủng bố,

hay nơi bạn lớn lên bị phá hủy hoàn toàn.

Tôi đã không cảm thấy mình có nhà.

Tôi không còn là công dân Jordan,

nhưng tôi cũng chả phải người Mỹ.

Tôi cảm thấy cô đơn

điều vẫn khó để diễn tả hôm nay.

Sau đại học, tôi khao khát tìm chỗ ở.

Tôi đến khắp các bang.

Cuối cùng là ở Bắc Carolina.

Những người tốt thương tôi

giúp trả tiền thuê nhà

Cho tôi một bữa ăn, đồ mặc
vào buổi phỏng vấn mới.

Điều đó càng làm tôi thấy cô đơn
và bất lực hơn.

Tới khi gặp cô Sarah,

một tín đồ Báp-tít Nam Phương cho tôi
chỗ ở và công việc,

tôi bắt đầu tin vào chính mình.

Sarah là chủ dãy quán ăn ở Bắc Carolina.

vì sự giáo dục đặc quyền

ở bảy trường danh tiếng

tôi nghĩ cô ấy mời tôi làm quản lý
nhà hàng.

Nhưng tôi đã lầm.

Tôi bắt đầu với việc rửa bát đĩa,

cọ rửa nhà vệ sinh và nướng thịt.

Tôi đã nhún mình và
thấy được giá trị khi làm việc chăm chỉ.

Nhưng quan trọng nhất
thấy mình có ích, được yêu thương

Tôi đón Giáng sinh với gia đình Sarah,

Cùng nhau nhịn ăn ban ngày vào lễ Ramadan.

Tôi rất lo lắng khi ra ngoài với Sarah

dù dì cô cũng là tín đồ Báp-tít Nam Phương

Tôi ngồi cạnh cô trên ghế

Và bảo,"Sarah, cô biết tôi đồng tính mà"

Điều cô trả lời làm tôi nhớ mãi.

"Ổn mà, cưng. Đừng làm gái hư"

(Cười)

(Vỗ tay)

Cuối cùng tôi đến Atlanta, cố tìm cho mình
chỗ ở.

Hành trình của tôi đổi khác ba năm sau,

khi gặp nhóm trẻ tị nạn đá bóng bên ngoài.

Tôi đã sai khi vào khu nhà này,

Và thấy lũ trẻ chơi bóng ở ngoài.

Chân đất và với quả bóng rách

những tảng đá làm khung thành.

Tôi xem chúng một tiếng đồng hồ,

sau đó tôi đã mỉm cười.

Những cậu bé làm tôi nhớ nhà.

Chúng làm tôi nhớ con đường mình ở
từng đá bóng

đường phố Jordan với anh, em họ.

Rồi tôi chơi cùng chúng.

Chúng hơi hoài nghi về sự tham gia
của tôi,

vì chúng tin con gái không biết đá bóng.

Nhưng rõ là tôi chơi được.

Tôi hỏi chúng có chơi theo đội không.

Không nhưng chúng
rất muốn.

tôi dần lôi kéo chúng, chúng tôi lập
đội đầu tiên

Lũ trẻ cho tôi bài học về người tị nạn,
đói nghèo

và lòng nhân đạo.

Ba anh em từ Afghanistan
Roohullah, Noorullah và Zabiullah

chơi chính trong đội.

Một hôm tôi tới muộn
và sân cỏ không có ai.

Tôi đã rất lo lắng.

Đội tôi mê luyện tập.

Bỏ tập không giống chúng chút nào.

Tôi xuống xe thì hai nhóc chạy ra sau một
cái thùng,

vẫy tay điên cuồng.

" Coach, Rooh bị đánh. Nó
hoảng hốt lắm.

Máu khắp nơi."

"Ý em là sao? sao nó bị đánh?"

"Mấy thằng xấu kéo đến đánh nó, Coach.

Mọi người bỏ đi. Ai cũng sợ."

Chúng tôi nhảy lên xe lái tới chỗ Rooh.

Tôi gõ cữa và Noor ra mở.

"Rooh đâu? cô phải nói chuyện
xem nó ỗn không."

"Trong phòng ấy, Coach. Nó không muốn
ra ngoài"

Tôi gõ cửa.

"Rooh, ra đi. Cô muốn gặp em.

Xem em có ổn không hoặc phải đi khám."

Cậu bước ra.

Một vết rạch lớn trên đầu,
môi nứt toạc,

người đang run rẩy.

Tôi nhìn cậu,

bảo mấy đứa trẻ gọi mẹ chúng,

vì tôi phải đến bệnh viện với cậu bé.

Chúng gọi mẹ.

Bà ấy ra.

Đứng phía sau tôi, bà thét lên
bằng tiếng Ba Tư.

Mấy cậu bé lăn ra cười.

Tôi rất bối rối,

vì chả có gì đáng cười.

Chúng giải thích cho tôi điều cô ấy nói,

"Con nói HLV là một phụ nữ đạo Hồi."

Nhìn từ đằng sau, tôi cũng chả giống bà ấy.

(Cười)

Tôi quay lại, nói" tôi theo đạo Hồi".

"Ašhadu ʾan lā ʾilāha ʾilla (A)llāh,"

vừa thuật lại một câu tuyên ngôn đức tin

Bối rối,

và đã chắc chắn hơn,

cô ấy nhận ra điều này là thật,

Dáng điệu người Mĩ với
quần áo ngắn, không mạng che mặt,

nhưng tôi thực sự là tín đồ Hồi giáo.

Gia đình họ trốn khỏi phong trào
sinh viên Hồi giáo.

Hàng trăm người trong làng

đã bị sát hại.

Cha họ bị lừa tham gia
phong trào này,

trở lại sau vài tháng, vẫn cái vẻ bề ngoài
của ông.

Cả gia đình trốn sang Pakistan,

và hai cậu con trai lớn,
một 8 một 10 tuổi,

phải dệt thảm 10 tiếng một ngày
phụ giúp gia đình.

Họ đã rất mừng khi biết được chấp nhận

tái định cư ở Mĩ,

trong 0.1 phần trăm số người may mắn
được chấp nhận.

Họ đã thành công lớn.

Chuyện của họ không là duy nhất.

Mọi gia đình tị nạn tôi từng
làm việc với họ đều như vậy.

Tôi tiếp xúc với những đứa trẻ

đã từng thấy cảnh mẹ mình bị
cưỡng hiếp, bố bị chặt tay.

Một đứa trẻ thấy viên đạn găm vào đầu
bà mình,

vì bà từ chối quân phiến loạn biến
nó thành lính trẻ.

Những chuyến đi của họ đang ám ảnh.

Nhưng tôi luôn thấy hy
vọng, kiên trì, quyết tâm,

niềm yêu đời

và sự thấu hiểu khi xây dựng lại
cuộc sống.

Tôi ở lại nhà lũ trẻ một đêm,

người mẹ về khi dọn xong
18 phòng khách sạn trong một ngày.

Bà ấy ngồi xuống, Noor xoa chân bà,

Bà ấy nói nó sẽ phụng dưỡng bà khi
tốt nghiệp xong.

Bà mỉm cười dù rất mệt.

"Thượng đế nhân từ. Cuộc sống tốt.
Chúng tôi may mắn khi ở đây."

Hai năm trước, chúng tôi thấy
thành kiến với người tị nạn leo thang.

Điều này có trên toàn cầu.

Con số vẫn gia tăng vì ta không thể làm gì
để ngăn chặn

và để dừng nó lại.

Vấn đề không phải là chặn người tị nạn
đến nước chúng ta.

Vấn đề là không nên buộc họ
rời chính nước của mình.

(Vỗ tay)

Xin lỗi.

(Vỗ tay)

Bao nhiêu sự đau khổ,

Bao nhiêu đau khổ nữa chúng ta phải nhận?

Bao nhiêu người buộc phải bỏ nhà đi

trước khi chúng ta nói,"Đủ rồi!"?

Một trăm triệu?

Chúng ta không chỉ xấu hổ,
đổ lỗi và khước từ họ

vì những điều tàn bạo mà họ
hoàn toàn không làm,

Cách chúng ta đáp trả làm họ tổn thương,

khi chúng ta chào đón họ vào nước mình.

Chúng ta lấy đi lòng tự trọng của họ
đối xử với họ như tội phạm.

Tôi gặp một học sinh trong văn phòng
cách đây vài tuần.

Cô bé đến từ I-rắc.

Em bật khóc nức nở.

"Tại sao họ ghét chúng em?"

"Ai ghét em?"

"Mọi người, họ ghét vì chúng em
là người tị nạn,

vì bọn em theo đạo Hồi."

Trước kia, tôi có thể đinh ninh với
học sinh mình

là đa số mọi người
không ghét người tị nạn.

Nhưng lần này tôi không thể.

Tôi không thể giải thích vì sao ai đó đã
cố xé khăn trùm của mẹ em

khi họ đang mua đồ ở hiệu tạp hóa,

hay tại sao cầu thủ đội bạn gọi em là
tên khủng bố

và bảo em xéo về nước mình.

Tôi không thể khẳng định với em

việc bố em hy sinh phần đời còn lại

phục vụ trong quân đội Mĩ như một
phiên dịch viên

sẽ khiến em được nhận là công dân Mĩ hơn.

Chúng ta chấp nhận rất it người tị nạn
trên toàn cầu.

Chúng ta tái định cư ít hơn 0.1 phần trăm.

0.1 phần trăm đó có lợi cho chúng ta
hơn họ.

"Tị nạn" được xem như một thứ bẩn thỉu

một điều đáng xấu hổ..

Họ không có gì phải xấu hổ.

Chúng ta thấy nhiều sự tiến bộ
trong cuộc sống --

trừ lòng nhân ái.

65.3 triệu người phải bỏ nhà ra đi

vì chiến tranh --

con số lớn nhất trong lịch sử.

Chính chúng ta mới phải hổ thẹn.

Cảm ơn.

(Vỗ tay)