Jak wyostrzyć zmysł węchu - Alexandra Horowitz
-
0:07 - 0:10Perfumiarze potrafią nauczyć się
rozróżniać pojedyncze zapachy -
0:10 - 0:14w kompozycji zapachowej
składającej się z setek zapachów. -
0:14 - 0:16Eksperci od herbaty rozpoznają
-
0:16 - 0:18nie tylko miejsce pochodzenia herbaty,
-
0:18 - 0:22ale również porę zbioru oraz to,
czy została posadzona przy śliwie. -
0:22 - 0:26Miejskie przedsiębiorstwo
komunikacji w Nowym Jorku -
0:26 - 0:29zatrudniało dawniej pracownika, którego
jedynym obowiązkiem było wyczuwanie -
0:29 - 0:31wycieków gazu w systemie metra.
-
0:31 - 0:35Czy każdy może nauczyć się czułości
na zapachy jaką posiadają ci znawcy? -
0:35 - 0:39W zasadzie większość z nas
odczuwa zapachy mimowolnie, -
0:39 - 0:42czy są to śmieci za restauracją,
-
0:42 - 0:44szampon, którym umyła włosy
kobieta wychodząca z windy, -
0:44 - 0:46czy świeżo upieczony chleb w piekarni.
-
0:46 - 0:49Nos zawiera kilka milionów
receptorów węchowych, -
0:49 - 0:52więc najwyraźniej nie brakuje
nam narzędzi dobrego węchu. -
0:52 - 0:56Po prostu nie zawsze zwracamy
na to wystarczającą uwagę. -
0:56 - 0:59Szkoda, bo możemy tracić szansę
-
0:59 - 1:02na stworzenie silnych
emocjonalnych asocjacji. -
1:02 - 1:04Zapachy łączą się mocno z emocjami
-
1:04 - 1:08i mogą obudzić wspomnienia związane
z miejscami, które dawno opuściliśmy -
1:08 - 1:09i z ludźmi, których kochaliśmy.
-
1:09 - 1:13Na szczęście można nauczyć mózg
lepszego odczuwania woni. -
1:13 - 1:17Helen Keller potrafiła na przykład
rozpoznać zawód danej osoby -
1:17 - 1:20i, jak mówiła, rozróżnić stolarza
-
1:20 - 1:22od budowniczego konstrukcji stalowych,
-
1:22 - 1:24artystę od murarza lub aptekarza,
-
1:24 - 1:27po prostu wciągając powietrze.
-
1:27 - 1:32Oto jak można sposób odczuwania zapachów.
-
1:32 - 1:35Po pierwsze, przystaw nos.
-
1:35 - 1:37Zwierzęta obdarzone doskonałym węchem,
-
1:37 - 1:40jak psy, które potrafią
wywęszyć materiały wybuchowe, -
1:40 - 1:42i świnie, które potrafią
znaleźć pod ziemią trufle, -
1:42 - 1:46przykładają nosy wprost w miejsce,
które chcą powąchać. -
1:46 - 1:50Ludzkie nosy szukają zapachu w powietrzu,
-
1:50 - 1:52co anatomicznie stawia nas
w niekorzystnej sytuacji. -
1:52 - 1:56Przystaw nos do otaczającego cię świata.
-
1:56 - 1:57Do ziemi,
-
1:57 - 1:58powierzchni,
-
1:58 - 1:59rzeczy,
-
1:59 - 2:00jedzenia, które trzymasz.
-
2:00 - 2:02Przybliż się do psa,
-
2:02 - 2:03partnera,
-
2:03 - 2:04książki, którą czytasz.
-
2:04 - 2:07Nos będzie nie tylko
bliżej źródła zapachu, -
2:07 - 2:11ale ciepło oddechu sprawi,
że zapach się wyostrzy. -
2:11 - 2:14Po drugie, węsz solidnie.
-
2:14 - 2:17Odczuwanie zapachu odbywa się
wysoko w pobliżu grzbietu nosa, -
2:17 - 2:20w kwadratowej tkance
wielkości znaczka pocztowego, -
2:20 - 2:23zwanej nabłonkiem węchowym.
-
2:23 - 2:27Podczas wąchania cząstki zapachowe
są wsysane do nozdrzy, -
2:27 - 2:29aż dotrą do tej tkanki,
-
2:29 - 2:34gdzie łączą się z receptorami
olfaktorycznymi czyli węchowymi. -
2:34 - 2:38Kiedy wdychamy normalnie,
dociera tam niewiele powietrza. -
2:38 - 2:40Ale jedno lub dwa dłuższe
pociągnięcia nosem sprawią, -
2:40 - 2:43że do receptorów zapachu
dotrze więcej powietrza. -
2:43 - 2:45Po kilku pociągnięciach
-
2:45 - 2:48receptory, które są najlepsze
w wychwytywaniu nowych zapachów, -
2:48 - 2:50wyłączają się na chwilę.
-
2:50 - 2:54Można dać odpocząć nosowi
i później znowu wąchać. -
2:54 - 2:57Na koniec zatrzymaj się na zapachu.
-
2:57 - 3:00Większość zapachów przechodzi
obok nas prawie niezauważalnie, -
3:00 - 3:02ale wystarczy zwrócić
uwagę na to, co się wącha, -
3:02 - 3:05a próba opisania, nazwania
czy zlokalizowania źródła zapachu -
3:05 - 3:09może poszerzyć znajomość zapachów.
-
3:09 - 3:12Kiedy cząsteczka zapachu wiąże się
z receptorem zapachu, -
3:12 - 3:15wysyła sygnał elektryczny
z neuronów czuciowych -
3:15 - 3:18do opuszek węchowych w mózgu.
-
3:18 - 3:21Sygnał zostaje następnie przekazany
do innych obszarów mózgu, -
3:21 - 3:23gdzie łączy się z informacjami
dotyczącymi smaku, -
3:23 - 3:24pamięci
-
3:24 - 3:25lub emocji,
-
3:25 - 3:28zanim zostanie nam przekazany
w postaci zapachu. -
3:28 - 3:32Badanie fMRI pokazuje, że dodatkowy czas
poświęcony na skupianie się na zapachu -
3:32 - 3:35zmienia mózg doświadczonych wąchaczy.
-
3:35 - 3:39Dla nich odczuwanie i wyobrażanie sobie
zapachów staje się bardziej automatyczne -
3:39 - 3:41niż dla osób, które nie są specjalistami.
-
3:41 - 3:44Aby rozpocząć, weź składniki z kuchni:
-
3:44 - 3:45przyprawy,
-
3:45 - 3:46wanilię
-
3:46 - 3:47lub owoce,
-
3:47 - 3:49ale nigdy nic toksycznego.
-
3:49 - 3:52Zamknij oczy i poproś kogoś
o podstawienie ci ich pod nos. -
3:52 - 3:56Powąchaj i spróbuj je nazwać.
-
3:56 - 3:59Z czasem zaczniesz doceniać
niuanse w znajomych zapachach -
3:59 - 4:04i rozpoznawać te nowe i niespotykane.
-
4:04 - 4:08Perfumiarz wyćwiczył te etapy na tyle,
żeby stać się artystą zapachu, -
4:08 - 4:11ale nawet jeśli nigdy mu nie dorównasz,
-
4:11 - 4:14imponujący wynik niepozornego działania
-
4:14 - 4:18zmieni twoje odczucia i doświadczenia.
- Title:
- Jak wyostrzyć zmysł węchu - Alexandra Horowitz
- Description:
-
Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/how-to-master-your-sense-of-smell-alexandra-horowitz
Niektórzy perfumiarze potrafią rozróżniać pojedyncze zapachy w kompozycji zapachowej składającej się z setek zapachów; eksperci od herbaty rozpoznają dokładnie miejsce pochodzenia określonej herbaty, a miejskie przedsiębiorstwo komunikacji w Nowym Jorku zatrudniało dawniej pracownika odpowiedzialnego za wyczuwanie wycieków gazu. Ale czy każdy może nauczyć się czułości na zapachy jaką posiadają ci eksperci? Alexandra Horowitz podaje trzy proste kroki do lepszego nosa.
Lekcja: Alexandra Horowitz, animacja: Black Powder Design.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:34
Rysia Wand approved Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Sylwia Slota-Kordek edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Sylwia Slota-Kordek edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | ||
Sylwia Slota-Kordek edited Polish subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz |