Return to Video

Zamach na Franciszka Ferdynanda przez Gavrilo Principa

  • 0:01 - 0:03
    Teraz możemy zacząć mówić
  • 0:03 - 0:04
    o jednym z najsławniejszych wydarzeń
  • 0:04 - 0:06
    w historii całego świata
  • 0:06 - 0:09
    które było przyczyną I wojny światowej
  • 0:09 - 0:11
    albo Wielkiej Wojny, jak to ją kiedyś nazywano.
  • 0:11 - 0:13
    Więc to jest coś w rodzaju tła.
  • 0:13 - 0:17
    W 1908 roku Imperium Austro-Węgierskie
  • 0:17 - 0:19
    formalnie zaanektowało
  • 0:19 - 0:25
    Bosnię i Hercegowinę.
  • 0:25 - 0:27
    Już wcześniej ją okupowało
  • 0:27 - 0:29
    od końca XIX wieku
  • 0:29 - 0:31
    poniewać Osmanie byli stamtąd wypchnięci,
  • 0:31 - 0:34
    ale w 1908 roku Austro-Węgry anektują Bośnię i Hercegowinę.
  • 0:34 - 0:36
    I jeszcze trochę więcej tła historycznego dla was:
  • 0:36 - 0:41
    kiedy Osmanie byli wypychani z Bałkan
  • 0:41 - 0:45
    to przyniosło nadzieję
  • 0:45 - 0:49
    na zjednoczenie Jugosławian.
  • 0:49 - 0:50
    Południowych Słowian.
  • 0:50 - 0:53
    Kiedy ludzie mówią o Jugosławii
  • 0:53 - 0:57
    to mówią o południowych Słowianinach.
  • 0:57 - 0:58
    Dosłownie znaczy to "południowy".
  • 0:58 - 1:00
    Więc mieli oni te nacjonalistyczne nadzieje.
  • 1:00 - 1:03
    Ale w 1908 roku kraj ten był już okupowany,
  • 1:03 - 1:04
    znaczący kraj
  • 1:04 - 1:08
    który miałby być częścią przyszłej Jugosławii,
  • 1:08 - 1:11
    był formalnie zaanektowany przez Austro-Węgry.
  • 1:11 - 1:14
    Mieliśmy również niezależne Królestwo Serbii
  • 1:14 - 1:17
    tutaj, możecie sobie wyobrazić
  • 1:17 - 1:19
    że to był dom ruchu nacjonalistycznego:
  • 1:19 - 1:23
    jeżeli mogliby dodać do tego inne południowe słowiańskie kraje
  • 1:23 - 1:26
    mogłoby się to pewnego dnia przerodzić w Wielką Jugosławię.
  • 1:26 - 1:30
    Więc dochodzimy do 1914 roku.
  • 1:30 - 1:33
    Pozwólcie, że narysuję tutaj linię.
  • 1:33 - 1:36
    Dochodzimy do 1914 roku, 28 czerwiec.
  • 1:36 - 1:39
    Jest to jedna z najsławniejszych dat
  • 1:39 - 1:40
    w całej historii.
  • 1:40 - 1:45
    Arcyksiąże Franciszek Ferdynand i jego żona Zofia
  • 1:45 - 1:48
    odwiedzają Sarajewo, które obecnie
  • 1:48 - 1:51
    jest zaanektowane przez Bośnię.
  • 1:51 - 1:52
    I kiedy oni odwiedzają Sarajewo
  • 1:52 - 1:57
    są próby knucia zamachu na nich
  • 1:57 - 2:00
    przez grupę nazwaną "Młodzi Bośniacy"
  • 2:00 - 2:03
    którzy są powiązani z "Czarna Ręką"
  • 2:03 - 2:06
    która jest nacjonalistyczną grupą
  • 2:06 - 2:09
    która ma powiązania z
  • 2:09 - 2:13
    - to wszystko jest bardzo podejrzane -
  • 2:13 - 2:15
    ale ma powiązania z
  • 2:15 - 2:17
    ludźmi w Królestwie Serbii
  • 2:17 - 2:20
    Próbują dokonać zamachu
  • 2:20 - 2:22
    na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda
  • 2:22 - 2:25
    Właściwie to fascynująca historia, ponieważ
  • 2:25 - 2:27
    początkowa próba zamachu
  • 2:27 - 2:29
    zaostała całkowicie spartaczona.
  • 2:29 - 2:30
    Był przypadek człowieka
  • 2:30 - 2:33
    który próbował być zamachowcem
  • 2:33 - 2:34
    kiedy wszystko się psuje
  • 2:34 - 2:36
    próbuje on ugryźć kapsułkę z cyjankiem
  • 2:36 - 2:38
    a potem wskoczyć do rzeki
  • 2:38 - 2:39
    ale kapsułka z cyjankiem się zepsuła
  • 2:39 - 2:41
    a rzeka miała zaledwie 25 cm głębokości
  • 2:41 - 2:43
    więc go złapano.
  • 2:43 - 2:46
    Jednym ze spiskowców był Gavrilo Princip
  • 2:46 - 2:48
    kiedy wszystko się popsuło
  • 2:48 - 2:51
    rezygnuje z próby zamachu
  • 2:51 - 2:55
    i dosłownie je sobie kanapke w kawiarni w Sarajewie
  • 2:55 - 2:59
    myśląc o tej nieudanej próbie
  • 2:59 - 3:01
    i kiedy to się dzieje
  • 3:01 - 3:03
    błąd ze strony planujących
  • 3:03 - 3:06
    objazd arcyksięcia Franciszka Ferdynanda
  • 3:06 - 3:09
    kiedy podróżował po Sarajewie
  • 3:09 - 3:12
    powoduje, że przejeżdża on blisko Gavrilo Principa.
  • 3:12 - 3:14
    Więc widzi on nagle, że pojechali złą trasą
  • 3:14 - 3:16
    i przejeżdżają tuż obok niego.
  • 3:16 - 3:18
    Pamiętajcie: ci ludzie już wiedzieli
  • 3:18 - 3:20
    że była próba zamachu na arcyksięcia
  • 3:20 - 3:21
    wcześniej tego dnia
  • 3:21 - 3:23
    więc powinni być bardziej ostrożni.
  • 3:23 - 3:26
    Gavrilo Princip podnosi się, odkłada kanapkę
  • 3:26 - 3:28
    i zaczyna iść w kierunku gdzie widzi
  • 3:28 - 3:32
    przejeżdżający samochód arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i Zofii
  • 3:32 - 3:35
    Kierowcy po zorientowaniu się, że popełnili błąd
  • 3:35 - 3:37
    że wybrali mniej bezpieczną trasę
  • 3:37 - 3:38
    próbują wrócić
  • 3:38 - 3:39
    co jeszcze bardziej pogarsza sytuację
  • 3:39 - 3:41
    ponieważ samochód zaczyna się zatrzymywać.
  • 3:41 - 3:44
    Gavrilo Princip podchodzi do samochodu
  • 3:44 - 3:45
    i jest w stanie strzelić
  • 3:45 - 3:47
    do arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i Zofii.
  • 3:47 - 3:49
    Żebyście mieli pojęcie jak bardzo to jest ważne:
  • 3:49 - 3:53
    arcyksiąże Austrii Franciszek Ferdynand jest następcą tronu
  • 3:53 - 3:56
    jest bratankiem Franciszka Józefa,
  • 3:56 - 4:01
    którzy rządził Austro-Węgrami,
  • 4:01 - 4:03
    a więc jest następcą imperium.
  • 4:03 - 4:07
    I zostaje zabity przez Gavrilo Principa.
  • 4:07 - 4:18
    więc Franciszek Ferdynand zostaje zabity
  • 4:18 - 4:20
    przez Gavrilo Principa.
  • 4:20 - 4:22
    A tutaj mamy
  • 4:22 - 4:25
    zdjęcie Gavrilo Principa
  • 4:25 - 4:27
    sądze, że to on
  • 4:27 - 4:31
    zaraz po tym jak został aresztowany.
  • 4:31 - 4:34
    Żebyście wiedzieli jak to było powiązane
  • 4:34 - 4:37
    z tym całym ruchem
  • 4:37 - 4:38
    nacjonalistycznym Jugosławii,
  • 4:38 - 4:41
    oto co powiedział, kiedy został aresztowany:
  • 4:41 - 4:43
    "Jestem jugosławskim nacjonalistą
  • 4:43 - 4:47
    którego celem jest zjednoczenie wszystkich Jugosławian
  • 4:47 - 4:49
    i nie obchodzi mnie w jakiej postaci państwa
  • 4:49 - 4:52
    ale musi być ono wolne od Austrii."
  • 4:52 - 4:56
    Więc ten czyn, ten zamach,
  • 4:56 - 4:58
    motywowany przez ruch nacjonalistyczny
  • 4:58 - 5:00
    motywowany pragnieniem aby
  • 5:00 - 5:03
    połączyć Bośnie i Hercegowinę z Serbią
  • 5:03 - 5:06
    może Chorwację z Bośnią i Hercegowiną i Serbią,
  • 5:06 - 5:08
    ten zamach jak zobaczymy w następnym filmiku
  • 5:08 - 5:12
    jest przyczyna I wojny światowej.
  • 5:12 - 5:14
    I powodem dla którego to się przyczyniło do wojny
  • 5:14 - 5:16
    cóż, jest wiele rzeczy które możemy tutaj zacytować,
  • 5:16 - 5:19
    mozecie powiedzieć, że wiele imperiów europejskich
  • 5:19 - 5:23
    już się zbroją, i dążą do konfliktu.
  • 5:23 - 5:26
    Ale mamy również te wszystkie sojusze
  • 5:26 - 5:28
    które doprowadziły do efektu domina
  • 5:28 - 5:29
    w całej Europie
  • 5:29 - 5:30
    a ponieważ te państwa miały kolonie
  • 5:30 - 5:31
    to właściwie większość świata
  • 5:31 - 5:32
    była w stanie wojny.
Title:
Zamach na Franciszka Ferdynanda przez Gavrilo Principa
Description:

Wgląd w to czemu arcyksiąże Austrii Franciszek Ferdynand został zabity i jak to doprowadziło do Wielkiej Wojny.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:34
There has been no activity on this language so far.

Polish subtitles

Revisions