[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.54,0:00:02.88,Default,,0000,0000,0000,,Teraz możemy zacząć mówić
Dialogue: 0,0:00:02.88,0:00:04.37,Default,,0000,0000,0000,,o jednym z najsławniejszych wydarzeń
Dialogue: 0,0:00:04.37,0:00:05.67,Default,,0000,0000,0000,,w historii całego świata
Dialogue: 0,0:00:05.67,0:00:08.59,Default,,0000,0000,0000,,które było przyczyną I wojny światowej
Dialogue: 0,0:00:08.59,0:00:10.82,Default,,0000,0000,0000,,albo Wielkiej Wojny, jak to ją kiedyś nazywano.
Dialogue: 0,0:00:10.82,0:00:12.75,Default,,0000,0000,0000,,Więc to jest coś w rodzaju tła.
Dialogue: 0,0:00:12.75,0:00:16.57,Default,,0000,0000,0000,,W 1908 roku Imperium Austro-Węgierskie
Dialogue: 0,0:00:16.57,0:00:19.47,Default,,0000,0000,0000,,formalnie zaanektowało
Dialogue: 0,0:00:19.47,0:00:24.89,Default,,0000,0000,0000,,Bosnię i Hercegowinę.
Dialogue: 0,0:00:24.89,0:00:27.42,Default,,0000,0000,0000,,Już wcześniej ją okupowało
Dialogue: 0,0:00:27.42,0:00:28.87,Default,,0000,0000,0000,,od końca XIX wieku
Dialogue: 0,0:00:28.87,0:00:30.62,Default,,0000,0000,0000,,poniewać Osmanie byli stamtąd wypchnięci,
Dialogue: 0,0:00:30.62,0:00:33.96,Default,,0000,0000,0000,,ale w 1908 roku Austro-Węgry anektują Bośnię i Hercegowinę.
Dialogue: 0,0:00:33.96,0:00:36.03,Default,,0000,0000,0000,,I jeszcze trochę więcej tła historycznego dla was:
Dialogue: 0,0:00:36.03,0:00:40.98,Default,,0000,0000,0000,,kiedy Osmanie byli wypychani z Bałkan
Dialogue: 0,0:00:40.98,0:00:44.71,Default,,0000,0000,0000,,to przyniosło nadzieję
Dialogue: 0,0:00:44.71,0:00:48.52,Default,,0000,0000,0000,,na zjednoczenie Jugosławian.
Dialogue: 0,0:00:48.52,0:00:50.31,Default,,0000,0000,0000,,Południowych Słowian.
Dialogue: 0,0:00:50.31,0:00:52.64,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy ludzie mówią o Jugosławii
Dialogue: 0,0:00:52.64,0:00:56.61,Default,,0000,0000,0000,,to mówią o południowych Słowianinach.
Dialogue: 0,0:00:56.61,0:00:58.25,Default,,0000,0000,0000,,Dosłownie znaczy to "południowy".
Dialogue: 0,0:00:58.25,0:00:59.89,Default,,0000,0000,0000,,Więc mieli oni te nacjonalistyczne nadzieje.
Dialogue: 0,0:00:59.89,0:01:03.18,Default,,0000,0000,0000,,Ale w 1908 roku kraj ten był już okupowany,
Dialogue: 0,0:01:03.18,0:01:04.23,Default,,0000,0000,0000,,znaczący kraj
Dialogue: 0,0:01:04.23,0:01:07.63,Default,,0000,0000,0000,,który miałby być częścią przyszłej Jugosławii,
Dialogue: 0,0:01:07.63,0:01:11.35,Default,,0000,0000,0000,,był formalnie zaanektowany przez Austro-Węgry.
Dialogue: 0,0:01:11.35,0:01:14.43,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy również niezależne Królestwo Serbii
Dialogue: 0,0:01:14.43,0:01:16.56,Default,,0000,0000,0000,,tutaj, możecie sobie wyobrazić
Dialogue: 0,0:01:16.56,0:01:19.40,Default,,0000,0000,0000,,że to był dom ruchu nacjonalistycznego:
Dialogue: 0,0:01:19.40,0:01:23.11,Default,,0000,0000,0000,,jeżeli mogliby dodać do tego inne południowe słowiańskie kraje
Dialogue: 0,0:01:23.11,0:01:26.47,Default,,0000,0000,0000,,mogłoby się to pewnego dnia przerodzić w Wielką Jugosławię.
Dialogue: 0,0:01:26.47,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc dochodzimy do 1914 roku.
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.73,Default,,0000,0000,0000,,Pozwólcie, że narysuję tutaj linię.
Dialogue: 0,0:01:32.73,0:01:36.49,Default,,0000,0000,0000,,Dochodzimy do 1914 roku, 28 czerwiec.
Dialogue: 0,0:01:36.49,0:01:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Jest to jedna z najsławniejszych dat
Dialogue: 0,0:01:38.62,0:01:40.31,Default,,0000,0000,0000,,w całej historii.
Dialogue: 0,0:01:40.31,0:01:44.61,Default,,0000,0000,0000,,Arcyksiąże Franciszek Ferdynand i jego żona Zofia
Dialogue: 0,0:01:44.61,0:01:47.75,Default,,0000,0000,0000,,odwiedzają Sarajewo, które obecnie
Dialogue: 0,0:01:47.75,0:01:50.86,Default,,0000,0000,0000,,jest zaanektowane przez Bośnię.
Dialogue: 0,0:01:50.86,0:01:52.45,Default,,0000,0000,0000,,I kiedy oni odwiedzają Sarajewo
Dialogue: 0,0:01:52.45,0:01:56.92,Default,,0000,0000,0000,,są próby knucia zamachu na nich
Dialogue: 0,0:01:56.92,0:02:00.49,Default,,0000,0000,0000,,przez grupę nazwaną "Młodzi Bośniacy"
Dialogue: 0,0:02:00.49,0:02:03.36,Default,,0000,0000,0000,,którzy są powiązani z "Czarna Ręką"
Dialogue: 0,0:02:03.36,0:02:06.42,Default,,0000,0000,0000,,która jest nacjonalistyczną grupą
Dialogue: 0,0:02:06.42,0:02:09.02,Default,,0000,0000,0000,,która ma powiązania z
Dialogue: 0,0:02:09.02,0:02:12.71,Default,,0000,0000,0000,,- to wszystko jest bardzo podejrzane -
Dialogue: 0,0:02:12.71,0:02:15.08,Default,,0000,0000,0000,,ale ma powiązania z
Dialogue: 0,0:02:15.08,0:02:17.45,Default,,0000,0000,0000,,ludźmi w Królestwie Serbii
Dialogue: 0,0:02:17.45,0:02:19.68,Default,,0000,0000,0000,,Próbują dokonać zamachu
Dialogue: 0,0:02:19.68,0:02:21.67,Default,,0000,0000,0000,,na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda
Dialogue: 0,0:02:21.67,0:02:24.79,Default,,0000,0000,0000,,Właściwie to fascynująca historia, ponieważ
Dialogue: 0,0:02:24.79,0:02:26.75,Default,,0000,0000,0000,,początkowa próba zamachu
Dialogue: 0,0:02:26.75,0:02:29.07,Default,,0000,0000,0000,,zaostała całkowicie spartaczona.
Dialogue: 0,0:02:29.07,0:02:30.46,Default,,0000,0000,0000,,Był przypadek człowieka
Dialogue: 0,0:02:30.46,0:02:33.20,Default,,0000,0000,0000,,który próbował być zamachowcem
Dialogue: 0,0:02:33.20,0:02:34.32,Default,,0000,0000,0000,,kiedy wszystko się psuje
Dialogue: 0,0:02:34.32,0:02:35.90,Default,,0000,0000,0000,,próbuje on ugryźć kapsułkę z cyjankiem
Dialogue: 0,0:02:35.90,0:02:37.66,Default,,0000,0000,0000,,a potem wskoczyć do rzeki
Dialogue: 0,0:02:37.66,0:02:39.34,Default,,0000,0000,0000,,ale kapsułka z cyjankiem się zepsuła
Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:40.97,Default,,0000,0000,0000,,a rzeka miała zaledwie 25 cm głębokości
Dialogue: 0,0:02:40.97,0:02:43.10,Default,,0000,0000,0000,,więc go złapano.
Dialogue: 0,0:02:43.10,0:02:46.08,Default,,0000,0000,0000,,Jednym ze spiskowców był Gavrilo Princip
Dialogue: 0,0:02:46.08,0:02:48.39,Default,,0000,0000,0000,,kiedy wszystko się popsuło
Dialogue: 0,0:02:48.39,0:02:50.84,Default,,0000,0000,0000,,rezygnuje z próby zamachu
Dialogue: 0,0:02:50.84,0:02:55.50,Default,,0000,0000,0000,,i dosłownie je sobie kanapke w kawiarni w Sarajewie
Dialogue: 0,0:02:55.50,0:02:58.52,Default,,0000,0000,0000,,myśląc o tej nieudanej próbie
Dialogue: 0,0:02:58.52,0:03:00.65,Default,,0000,0000,0000,,i kiedy to się dzieje
Dialogue: 0,0:03:00.65,0:03:03.10,Default,,0000,0000,0000,,błąd ze strony planujących
Dialogue: 0,0:03:03.10,0:03:05.97,Default,,0000,0000,0000,,objazd arcyksięcia Franciszka Ferdynanda
Dialogue: 0,0:03:05.97,0:03:08.76,Default,,0000,0000,0000,,kiedy podróżował po Sarajewie
Dialogue: 0,0:03:08.76,0:03:12.08,Default,,0000,0000,0000,,powoduje, że przejeżdża on blisko Gavrilo Principa.
Dialogue: 0,0:03:12.08,0:03:14.44,Default,,0000,0000,0000,,Więc widzi on nagle, że pojechali złą trasą
Dialogue: 0,0:03:14.44,0:03:16.29,Default,,0000,0000,0000,,i przejeżdżają tuż obok niego.
Dialogue: 0,0:03:16.29,0:03:17.97,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętajcie: ci ludzie już wiedzieli
Dialogue: 0,0:03:17.97,0:03:19.77,Default,,0000,0000,0000,,że była próba zamachu na arcyksięcia
Dialogue: 0,0:03:19.77,0:03:20.99,Default,,0000,0000,0000,,wcześniej tego dnia
Dialogue: 0,0:03:20.99,0:03:23.32,Default,,0000,0000,0000,,więc powinni być bardziej ostrożni.
Dialogue: 0,0:03:23.32,0:03:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Gavrilo Princip podnosi się, odkłada kanapkę
Dialogue: 0,0:03:25.88,0:03:28.33,Default,,0000,0000,0000,,i zaczyna iść w kierunku gdzie widzi
Dialogue: 0,0:03:28.33,0:03:31.67,Default,,0000,0000,0000,,przejeżdżający samochód arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i Zofii
Dialogue: 0,0:03:31.67,0:03:35.08,Default,,0000,0000,0000,,Kierowcy po zorientowaniu się, że popełnili błąd
Dialogue: 0,0:03:35.08,0:03:36.90,Default,,0000,0000,0000,,że wybrali mniej bezpieczną trasę
Dialogue: 0,0:03:36.90,0:03:38.41,Default,,0000,0000,0000,,próbują wrócić
Dialogue: 0,0:03:38.41,0:03:39.43,Default,,0000,0000,0000,,co jeszcze bardziej pogarsza sytuację
Dialogue: 0,0:03:39.43,0:03:41.03,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ samochód zaczyna się zatrzymywać.
Dialogue: 0,0:03:41.03,0:03:43.84,Default,,0000,0000,0000,,Gavrilo Princip podchodzi do samochodu
Dialogue: 0,0:03:43.84,0:03:45.43,Default,,0000,0000,0000,,i jest w stanie strzelić
Dialogue: 0,0:03:45.43,0:03:47.30,Default,,0000,0000,0000,,do arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i Zofii.
Dialogue: 0,0:03:47.30,0:03:49.35,Default,,0000,0000,0000,,Żebyście mieli pojęcie jak bardzo to jest ważne:
Dialogue: 0,0:03:49.35,0:03:52.94,Default,,0000,0000,0000,,arcyksiąże Austrii Franciszek Ferdynand jest następcą tronu
Dialogue: 0,0:03:52.94,0:03:56.16,Default,,0000,0000,0000,,jest bratankiem Franciszka Józefa,
Dialogue: 0,0:03:56.16,0:04:00.61,Default,,0000,0000,0000,,którzy rządził Austro-Węgrami,
Dialogue: 0,0:04:00.61,0:04:02.81,Default,,0000,0000,0000,,a więc jest następcą imperium.
Dialogue: 0,0:04:02.81,0:04:06.76,Default,,0000,0000,0000,,I zostaje zabity przez Gavrilo Principa.
Dialogue: 0,0:04:06.76,0:04:18.24,Default,,0000,0000,0000,,więc Franciszek Ferdynand zostaje zabity
Dialogue: 0,0:04:18.24,0:04:20.33,Default,,0000,0000,0000,,przez Gavrilo Principa.
Dialogue: 0,0:04:20.33,0:04:21.78,Default,,0000,0000,0000,,A tutaj mamy
Dialogue: 0,0:04:21.78,0:04:24.66,Default,,0000,0000,0000,,zdjęcie Gavrilo Principa
Dialogue: 0,0:04:24.66,0:04:27.05,Default,,0000,0000,0000,,sądze, że to on
Dialogue: 0,0:04:27.05,0:04:30.97,Default,,0000,0000,0000,,zaraz po tym jak został aresztowany.
Dialogue: 0,0:04:30.97,0:04:33.69,Default,,0000,0000,0000,,Żebyście wiedzieli jak to było powiązane
Dialogue: 0,0:04:33.69,0:04:36.97,Default,,0000,0000,0000,,z tym całym ruchem
Dialogue: 0,0:04:36.97,0:04:38.48,Default,,0000,0000,0000,,nacjonalistycznym Jugosławii,
Dialogue: 0,0:04:38.48,0:04:40.95,Default,,0000,0000,0000,,oto co powiedział, kiedy został aresztowany:
Dialogue: 0,0:04:40.95,0:04:43.23,Default,,0000,0000,0000,,"Jestem jugosławskim nacjonalistą
Dialogue: 0,0:04:43.23,0:04:46.57,Default,,0000,0000,0000,,którego celem jest zjednoczenie wszystkich Jugosławian
Dialogue: 0,0:04:46.57,0:04:48.73,Default,,0000,0000,0000,,i nie obchodzi mnie w jakiej postaci państwa
Dialogue: 0,0:04:48.73,0:04:52.16,Default,,0000,0000,0000,,ale musi być ono wolne od Austrii."
Dialogue: 0,0:04:52.16,0:04:55.52,Default,,0000,0000,0000,,Więc ten czyn, ten zamach,
Dialogue: 0,0:04:55.52,0:04:57.97,Default,,0000,0000,0000,,motywowany przez ruch nacjonalistyczny
Dialogue: 0,0:04:57.97,0:05:00.30,Default,,0000,0000,0000,,motywowany pragnieniem aby
Dialogue: 0,0:05:00.30,0:05:02.57,Default,,0000,0000,0000,,połączyć Bośnie i Hercegowinę z Serbią
Dialogue: 0,0:05:02.57,0:05:06.23,Default,,0000,0000,0000,,może Chorwację z Bośnią i Hercegowiną i Serbią,
Dialogue: 0,0:05:06.23,0:05:08.04,Default,,0000,0000,0000,,ten zamach jak zobaczymy w następnym filmiku
Dialogue: 0,0:05:08.04,0:05:12.12,Default,,0000,0000,0000,,jest przyczyna I wojny światowej.
Dialogue: 0,0:05:12.12,0:05:14.30,Default,,0000,0000,0000,,I powodem dla którego to się przyczyniło do wojny
Dialogue: 0,0:05:14.30,0:05:16.23,Default,,0000,0000,0000,,cóż, jest wiele rzeczy które możemy tutaj zacytować,
Dialogue: 0,0:05:16.23,0:05:18.56,Default,,0000,0000,0000,,mozecie powiedzieć, że wiele imperiów europejskich
Dialogue: 0,0:05:18.56,0:05:22.93,Default,,0000,0000,0000,,już się zbroją, i dążą do konfliktu.
Dialogue: 0,0:05:22.93,0:05:26.15,Default,,0000,0000,0000,,Ale mamy również te wszystkie sojusze
Dialogue: 0,0:05:26.15,0:05:27.89,Default,,0000,0000,0000,,które doprowadziły do efektu domina
Dialogue: 0,0:05:27.89,0:05:28.77,Default,,0000,0000,0000,,w całej Europie
Dialogue: 0,0:05:28.77,0:05:29.64,Default,,0000,0000,0000,,a ponieważ te państwa miały kolonie
Dialogue: 0,0:05:29.64,0:05:31.10,Default,,0000,0000,0000,,to właściwie większość świata
Dialogue: 0,0:05:31.10,0:05:32.32,Default,,0000,0000,0000,,była w stanie wojny.