Ne hissettiğinizi bilen uygulama — yüzünüzün görünüşünden

Duygularımız hayatımızın her alanını etkiliyor - nasıl öğrendiğimizi, nasıl iletişim kurduğumuzu, nasıl karar verdiğimizi. Ancak dijital hayatlarımızda yoklar; etkileşim içinde olduğumuz cihazlar ve uygulamalar hiçbir şekilde ne hissettiğimizi bilmiyorlar. Bilim kadını Rana el Kaliouby, bunu değiştirmeyi amaçlıyor. Yüzünüzdeki ifadeleri okuyup, ona karşılık gelen duygularla eşleştiren güçlü ve yeni bir teknolojiyi gösteriyor. Bu duygu makinesinin büyük etkileri olduğunu ve sadece makinelerle değil, birbirimizle de etkileşimimizi değiştirebileceğini söylüyor.

Duygularımız hayatımızın
her alanını etkiliyor,

sağlığımız ve nasıl öğrendiğimizden,
nasıl iş yaptığımız ve karar aldığımıza kadar,

büyük olanları ve küçükleri.

Duygularımız aynı zamanda birbirimizle
nasıl bağlantı kuracağımızı da etkiliyor.

Böyle bir dünyada yaşamak
üzere evrildik,

ama onun yerine hayatlarımızı giderek
daha fazla böyle yaşıyoruz --

bu dün gece kızımdan gelen kısa mesaj --

duygulardan yoksun bir dünyada.

Bu durumu değiştirmek üzere görevdeyim.

Dijital deneyimlerimize duyguları tekrar
getirmek istiyorum.

Bu yola 15 sene önce koyuldum.

Mısır'da bilgisayar bilimciydim

ve Cambridge Üniversitesi'nde doktora
programına yeni kabul edilmiştim.

Genç, yeni evli, Müslüman, Mısırlı

bir eş için oldukça alışılmadık
bir şey yaptım:

Mısır'da kalmak zorunda
olan eşimin desteğiyle

bavullarımı toplayıp
İngiltere'ye taşındım.

Cambridge'de, evimden binlerce mil uzakta,

dizüstü bilgisayarımla herhangi
bir insanla olduğundan

daha fazla zaman geçirdiğimi fark ettim.

Bu yakınlığa rağmen, bilgisayarımın ne
hissettiğime dair kesinlikle en ufak bir fikri yoktu.

Mutlu mu olduğum,
kötü bir gün mü geçirdiğim

veya stresli, şaşkın mı olduğumla ilgili

bir fikri yoktu ve bu
sinir bozmaya başladı.

Daha da kötüsü, ülkemdeki ailemle
internette iletişim kurduğumda,

bütün duygularımın sanal gerçeklik içinde
kaybolduğunu hissettim.

Evimi özlüyordum, yalnızdım
ve bazı günler gerçekten ağlıyordum,

ancak bütün bu duyguları
iletme şeklim böyleydi.

(Gülüşmeler)

Bugünün teknolojisinin çok fazla
I.Q.'su var, ancak E.Q.'su yok;

oldukça fazla kavramsal zekâ var,
ancak duygusal zekâ yok.

İşte bu beni düşündürdü,

teknolojimiz duygularımızı
hissetse ne olurdu?

Eğer cihazlarımız nasıl hissettiğimizi bilseler
ve ona göre reaksiyon verseler ne olurdu,

aynen duygusal zekâya sahip
bir arkadaşın yapacağı gibi?

Bu sorular beni ve ekibimi

duygularımızı okuyup cevap verecek
teknolojiler yaratmaya götürdü

ve başlangıç noktamız insan yüzüydü.

İnsan yüzü, hepimizin sosyal ve
duygusal durumumuzu iletmek için

kullandığı en güçlü yollardan biri.

Hoşlanmadan, sürprize,

empati ve meraka kadar her şeyi.

Duygu biliminde, her yüz kası
hareketine eylem birimi diyoruz.

Örneğin, eylem birimi 12,

bir Hollywood kapalı gişesi değil,

aslında gülüşün ana unsuru olan dudak
kenarının yukarı doğru çekilmesi.

Herkes denesin. Hadi biraz gülümseyelim.

Diğer bir örnek, eylem birimi 4.
Alnın kırışması.

Kaşlarınızı birbirine yaklaştırıp,

bütün o kıvrımları ve kırışıklıkları
yarattığınız zaman olur.

Onları sevmeyiz, ama negatif duyguların
güçlü bir göstergesidir.

Bu eylem birimlerinden
45 tane kadarına sahibiz

ve yüzlerce duyguyu ifade
etmek için bir araya gelirler.

Bir bilgisayara yüzdeki bu duyguları
okumayı öğretmek zordur,

çünkü bu eylem birimleri
hızlı olabilir, gizli olabilir

ve birçok farklı şekilde
bir araya gelebilirler.

Örneğin, gülümseme ve
zoraki tebessümü ele alalım.

Bir şekilde benzerler,
ancak çok farklı anlamlara gelirler.

(Gülüşmeler)

Gülümseme pozitif,

zoraki tebessüm ise
çoğunlukla negatiftir.

Bazen zoraki tebessüm sizi ünlü yapabilir.

Ancak sahiden bir bilgisayarın
iki ifade arasındaki

farkı bilebilmesi önemlidir.

Öyleyse bunu nasıl yaparız?

Algoritmalarımıza farklı

etnik gruplardan, yaşlardan,
cinsiyetlerden gülümsediğini

bildiğimiz on binlerce örnek veririz

ve aynısını zoraki
tebessüm için de yaparız.

Sonra derin öğrenme yoluyla,

algoritma yüzümüzdeki bütün bu
kıvrımlara, kırışıklıklara

ve şekil değişimlerine bakar,

kısaca bütün gülümsemelerin ortak
özellikleri olduğunu öğrenir,

bütün zoraki tebessümlerin hemen göze
çarpmayan farklı özellikleri var.

Bir daha yeni bir yüz gördüğünde,

o yüzün esasen bir gülümsemeye

özgü karakteristikleri olduğunu öğrenir

ve şöyle der, "Evet, bunu tanıyorum.
Bu bir gülümseme ifadesi."

Bu teknolojinin nasıl çalıştığını
göstermenin en iyi yolu

canlı bir demo denemek,

bu yüzden bir gönüllüye ihtiyacım var,
tercihen yüzü olan biri.

(Gülüşmeler)

Chloe bugün gönüllümüz olacak.

Geçen beş sene içinde, MIT'de bir
araştırma projesi olmaktan

bir şirket olmaya geçtik,

ekibim bu teknolojinin çalışması
için gerçekten çok çalıştı,

şu an piyasada kullanılması
için diyebiliriz.

Aynı zamanda onu küçülttük ki,
çekirdek duygu makinesi,

bu iPad gibi kameraya sahip herhangi
bir mobil araçta çalışabilsin.

Hadi bir deneme yapalım.

Gördüğünüz gibi, algoritma
sonuçta Chloe'nin yüzünü buldu,

işte bu beyaz sınırlı kutu

ve yüzündeki ana
hatları takip ediyor,

işte kaşları, gözleri, ağzı ve burnu.

Soru şu; ifadesini tanıyabilecek mi?

Bu yüzden makineyi test edeceğiz.

İlk önce, bana ifadesiz yüzünü göster.
Evet, harika. (Gülüşmeler)

Sonra gülümsedikçe, bu gerçek
bir gülümseme, harika.

Evet, gülümsedikçe yeşil çubuğun
arttığını görebilirsiniz.

Evet, bu büyük bir gülümsemeydi.

Bakalım hafif gülümsediğinde
bilgisayarın tanıyabilecek mi?

Hafif gülümsemeleri de tanıyor.

Bunu gerçekleştirmek için
gerçekten çok çalıştık.

Sonra kaşlar kalkıyor,
şaşırmanın göstergesi.

Alnın kırışması,
kafa karışıklığının göstergesi.

Somurtma. Evet, mükemmel.

İşte bunların hepsi farklı eylem
birimleri. Daha çok var.

Bu sadece kısaltılmış bir demo.

Her okumaya, bir duygu veri
noktası adını veriyoruz.

Sonra farklı duyguları resmetmek
için birlikte harekete geçerler.

Demonun sağ tarafında --
mutlu görün.

İşte bu neşe.
Neşe harekete geçiyor.

Şimdi bana iğrenme ifadesi ver.

Zayn One Direction'ı terk ettiğinde
nasıl olduğunu hatırlamaya çalış.

(Gülüşmeler)

Evet, burnunu kırıştır. Harika.

Değerlik oldukça negatif, herhâlde
çok büyük bir hayranısın.

Değerlik, deneyimin ne kadar pozitif
veya negatif olduğuyla ilgili;

bağlantı ise, kişinin bunu ne
kadar ifade edebildiğiyle.

O zaman Chloe'nin bu gerçek zamanlı
duygu akışına erişimi olduğunu

ve istediği kişilerle
paylaşabileceğini hayal edin.

Teşekkürler.

(Alkış)

Şimdiye kadar bu duygu veri noktalarından
12 milyar adet topladık.

Dünyadaki en büyük duygu veri tabanı.

Bunu 2,9 milyon yüz videosundan topladık,

bizimle duygularını paylaşmaya
gönüllü insanlardan

ve dünyadaki 75 ülkeden.

Her gün büyüyor.

Duygular kadar kişisel bir şeyi

artık ölçebiliyor olmamız
beni çok şaşırtıyor

ve bunu bu ölçekte yapabiliyoruz.

Peki şimdiye kadar ne öğrendik?

Cinsiyet.

Şüpheleniyor olduğunuz
bir şeyi verimiz doğruluyor.

Kadınlar erkeklerden daha
fazla duygularını ifade ediyor.

Daha çok gülümsemeleri yanında,
gülümsemeleri daha uzun sürüyor

ve erkeklerle kadınların
gerçekten neye farklı

yanıt verdiğini artık ölçebiliyoruz.

Hadi kültüre bakalım:
Amerika Birleşik Devletleri'nde,

kadınlar erkeklerden yüzde 40
daha fazla ifadelerini gösteriyor,

ancak ilginç biçimde Birleşik Krallık'ta erkekler
ve kadınlar arasında fark görmüyoruz.

(Gülüşmeler)

Yaş: 50 ve üzerindeki yaştaki insanlar

gençlerden yüzde 25 daha duygusal.

Yirmilerindeki kadınlar aynı yaştaki
erkeklerden daha fazla gülümsüyor,

belki de flört için bir gereklilik.

Ancak belki de bu veriyle ilgili
bizi en fazla şaşırtan şey,

her zaman duygularımızı
ifade ediyor oluşumuz,

cihazlarımızın başında tek
başımıza oturuyor olsak bile

ve sadece Facebook'ta
kedi videoları izlerken değil.

E-posta atarken, mesajlaşırken, internette
alışveriş yaparken veya vergilerimizi

hallederken bile duygularımızı
ifade ediyoruz.

Bu veri bugün nerede kullanılıyor?

Medya ile nasıl bağ
kurduğumuzu anlamada,

yani yayılma ve oy verme
davranışını anlamada

ve bunun yanında teknolojik güçlendirme
veya duygu-etkinleştirmede.

Özellikle çok sevdiğim bazı örnekleri
sizinle paylaşmak istiyorum.

Duygu-etkinleştirilmiş, giyilebilir
gözlükler, görme engelli olan

bireylere diğerlerinin yüzlerini
okumada yardımcı olabilir

ve otizm spektrumu olan bireylere
duyguları anlamada yardımcı olabilir,

bu onların gerçekten çok
zorluk çektiği bir şey.

Eğitimde, öğrenme uygulamalarınızın
kafanızın karıştığını

hissettiğini ve yavaşladığını veya
sıkıldığınızı hissettiğini,

bu yüzden hızlandığını hayal edin,

aynı iyi bir öğretmenin
sınıfta yapacağı gibi.

Eğer kolunuzdaki saatiniz ruh hâlinizi
takip etseydi ne olurdu

veya arabanız yorgun
olduğunuzu hissetseydi

veya belki de buzdolabınız stresli
olduğunuzu bilseydi,

o zaman sizi aşırı yemeden korumak için
otomatik olarak kilitlenirdi. (Gülüşmeler)

Bunu isterdim, evet.

Eğer Cambridge'deyken

gerçek zamanlı duygu
akışına erişimim olsaydı

ve bunu ülkemdeki ailemle çok doğal
bir şekilde paylaşabilseydim,

aynı hepimiz aynı odada
olsaydık yapacağım gibi.

Bence beş yıl içinde,

bütün cihazlarımızın duygu çipi olacak,

yalnızca cihazımıza somurttuğumuzda,
"Hımm, bunu sevmedin, değil mi?"

diyecek bir cihazımızın olmamasının
nasıl bir şey olduğunu hatırlamayacağız.

En büyük sorunumuz, bu teknolojinin
pek çok uygulaması olması,

ekibim ve ben hepsini tek başımıza
yapamayacağımızın farkındayız,

o yüzden bu teknolojiyi kullanılabilir hâle
getirdik, böylece diğer geliştiriciler

de yapmaya başlayabilir
ve yaratıcı olabilirler.

Olası risklerin ve istismar olasılığının

olduğunun farkındayız,

ancak şahsen bunu yıllardır
yapan biri olarak ben,

duygusal olarak akıllı
teknolojilere sahip olmanın

insanlığa getirdiği yararların,
yanlış kullanılma

olasılığından çok daha
ağır bastığına inanıyorum.

Hepinizi bu etkileşimin bir parçası
olmaya davet ediyorum.

Bu teknolojiyi bilen daha
fazla insan oldukça,

nasıl kullanıldığıyla ilgili daha
fazla söz hakkımız olur.

Hayatlarımız daha fazla
dijital hâle geldikçe,

duygularımızı geri kazanmak için,
cihazlarımızı kullanmayı frenlemeye

çalışarak beyhude savaş veriyoruz.

Bu yüzden bunun yerine yapmaya çalıştığım
şey, duyguları teknolojimize getirmek

ve teknolojilerimizi daha cevap
verir hâle getirmek.

Bu yüzden bizi ayıran bu cihazlarımızın,

bizi tekrar bir araya
getirmesini istiyorum.

Teknolojiyi insanlaştırarak, makinelerle
nasıl bağlantı kuracağımızı

ve böylece insanlık olarak birbirimizle
nasıl bağlantı kuracağımızı

tekrar düşünmek için

bulunmaz bir fırsatımız var.

Teşekkürler.

(Alkış)