Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;
-
0:01 - 0:03Μου αρέσουν τα μυστήρια
-
0:03 - 0:07και με συναρπάζει το μεγαλύτερο
άλυτο μυστήριο της επιστήμης, -
0:07 - 0:09ίσως επειδή είναι προσωπικό.
-
0:10 - 0:12Αφορά το ποιοι είμαστε,
-
0:12 - 0:14και δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι.
-
0:14 - 0:16Το μυστήριο είναι αυτό:
-
0:16 - 0:19Ποια είναι η σχέση
ανάμεσα στον εγκέφαλό σας -
0:19 - 0:21και τις ενσυνείδητες εμπειρίες σας,
-
0:21 - 0:24όπως η εμπειρία της γεύσης της σοκολάτας
-
0:24 - 0:26ή της αίσθησης του βελούδου;
-
0:27 - 0:29Αυτό βέβαια το μυστήριο δεν είναι νέο.
-
0:29 - 0:33Το 1868 ο Τόμας Χάξλεϊ έγραφε,
-
0:33 - 0:37«Πώς γίνεται, κάτι τόσο εκπληκτικό
όσο μια συνειδησιακή κατάσταση -
0:37 - 0:41που επέρχεται ως αποτέλεσμα ερεθίσματος
στον νευρικό ιστό, -
0:41 - 0:43να είναι το ίδιο ανεξήγητο
-
0:43 - 0:48με το πώς εμφανιζόταν το Τζίνι
όταν ο Αλαντίν έτριβε το λυχνάρι του». -
0:49 - 0:51Βέβαια ο Χάξλεϊ γνώριζε
-
0:51 - 0:55ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα και
οι ενσυνείδητες εμπειρίες συσχετίζονται -
0:55 - 0:57αλλά δεν ήξερε γιατί.
-
0:57 - 1:00Για την επιστήμη της εποχής του
ήταν ένα μυστήριο. -
1:00 - 1:02Στα χρόνια μετά τον Χάξλεϊ
-
1:02 - 1:06η επιστήμη έμαθε πολλά σχετικά
με την εγκεφαλική δραστηριότητα -
1:06 - 1:08αλλά η σχέση μεταξύ αυτής
-
1:08 - 1:11και των ενσυνείδητων εμπειριών
παραμένει ένα μυστήριο. -
1:11 - 1:15Γιατί;
Γιατί κάναμε τόσο μικρή πρόοδο; -
1:15 - 1:19Κάποιοι ειδήμονες πιστεύουν
ότι δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα -
1:19 - 1:23επειδή στερούμαστε
τις κατάλληλες έννοιες και πληροφορίες. -
1:24 - 1:28Δεν περιμένουμε από πιθήκους να λύσουν
προβλήματα της κβαντικής μηχανικής. -
1:28 - 1:32Παρομοίως, δεν μπορούμε να περιμένουμε
το είδος μας να λύσει αυτό το πρόβλημα. -
1:33 - 1:36Εγώ όμως διαφωνώ. Είμαι πιο αισιόδοξος.
-
1:36 - 1:39Νομίζω ότι απλώς κάναμε μια λάθος υπόθεση.
-
1:39 - 1:42Μόλις τη διορθώσουμε,
μπορεί ίσως να λύσουμε το πρόβλημα. -
1:42 - 1:45Σήμερα θέλω να σας πω
ποια είναι η υπόθεση, -
1:45 - 1:47γιατί είναι λανθασμένη,
και πώς να τη διορθώσουμε. -
1:48 - 1:50Ας αρχίσουμε με μια ερώτηση:
-
1:50 - 1:53Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;
-
1:53 - 1:57Ανοίγω τα μάτια μου
κι έχω μια εμπειρία που την περιγράφω -
1:57 - 2:00ως μια κόκκινη ντομάτα
σε απόσταση ενός μέτρου από εμένα. -
2:01 - 2:04Σαν αποτέλεσμα, τείνω να πιστέψω
ότι στην πραγματικότητα -
2:04 - 2:06υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα
ένα μέτρο μακριά μου. -
2:07 - 2:12Μετά κλείνω τα μάτια και η εμπειρία μου
αλλάζει σε ένα γκρίζο χωράφι, -
2:12 - 2:18αλλά ισχύει ακόμη ότι στην πραγματικότητα
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα στο ένα μέτρο; -
2:18 - 2:22Έτσι νομίζω, μπορεί όμως να κάνω λάθος;
-
2:22 - 2:27Μπορεί να παρερμηνεύω
τη φύση όσων αντιλαμβάνομαι; -
2:27 - 2:31Έχουμε παρερμηνεύσει τις αντιλήψεις μας
και στο παρελθόν. -
2:31 - 2:34Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι η Γη
είναι επίπεδη επειδή έτσι φαίνεται. -
2:35 - 2:38Ο Πυθαγόρας ανακάλυψε ότι κάναμε λάθος.
-
2:38 - 2:42Μετά νομίζαμε ότι η Γη είναι
το ακίνητο κέντρο του σύμπαντος, -
2:42 - 2:44ξανά επειδή έτσι φαίνεται.
-
2:44 - 2:48Ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος ανακάλυψαν,
και πάλι, ότι κάναμε λάθος. -
2:49 - 2:53Ο Γαλιλαίος τότε αναρωτήθηκε
μήπως παρερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας -
2:53 - 2:55και με άλλους τρόπους.
-
2:55 - 3:00Έγραψε: «Νομίζω ότι οι γεύσεις,
οι οσμές, τα χρώματα, κ.λ.π. -
3:00 - 3:02διαμένουν στη συνείδηση.
-
3:02 - 3:08Γι' αυτό, εάν αφαιρέσουμε το ζωντανό ον,
όλες αυτές οι ιδιότητες θα εξαϋλωθούν». -
3:09 - 3:11Αυτός είναι εκπληκτικός ισχυρισμός.
-
3:11 - 3:13Μπορεί ο Γαλιλαίος να είχε δίκιο;
-
3:13 - 3:18Μπορεί να παρερμηνεύουμε
τις εμπειρίες μας τόσο πολύ; -
3:18 - 3:20Τι λέει η σύγχρονη επιστήμη επ' αυτού;
-
3:21 - 3:26Οι νευροεπιστήμονες μας λένε
ότι σχεδόν το 1/3 του εγκεφαλικού φλοιού -
3:26 - 3:28απασχολείται με την όραση.
-
3:28 - 3:31Όταν απλά ανοίγεις τα μάτια
και ρίχνεις μια ματιά στο δωμάτιο, -
3:31 - 3:36λειτουργούν δισεκατομμύρια νευρώνες
και τρισεκατομμύρια συνάψεις. -
3:36 - 3:37Αυτό βέβαια μας εκπλήσσει λίγο
-
3:37 - 3:40γιατί, στο μέτρο
που αναλογιζόμαστε την όραση, -
3:40 - 3:43τη σκεφτόμαστε σαν μια κάμερα.
-
3:43 - 3:47Απλώς φωτογραφίζει την αντικειμενική
πραγματικότητα όπως αυτή είναι. -
3:47 - 3:50Βέβαια, ένα μέρος της όρασης
είναι σαν την κάμερα: -
3:50 - 3:55το μάτι έχει έναν φακό που εστιάζει
μια εικόνα στο πίσω μέρος του ματιού -
3:55 - 3:58όπου υπάρχουν
130 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς, -
3:58 - 4:02έτσι το μάτι είναι
σαν μια κάμερα 130 μεγαπίξελ. -
4:02 - 4:06Αλλά αυτό δεν εξηγεί
τα δισεκατομμύρια των νευρώνων -
4:06 - 4:09και τα τρισεκατομμύρια των συνάψεων
που εμπλέκονται στην όραση. -
4:09 - 4:12Με τι ασχολούνται οι νευρώνες;
-
4:12 - 4:16Οι νευροεπιστήμονες μας λένε
ότι δημιουργούν σε πραγματικό χρόνο -
4:16 - 4:20όλες τις μορφές, αντικείμενα, χρώματα,
και κινήσεις που βλέπουμε. -
4:20 - 4:24Είναι σαν να παίρνουμε μια φωτογραφία
του δωματίου όπως είναι, -
4:24 - 4:27αλλά στην πραγματικότητα,
κατασκευάζουμε όλα όσα βλέπουμε. -
4:27 - 4:30Δεν κατασκευάζουμε όλον τον κόσμο αμέσως.
-
4:30 - 4:33Κατασκευάζουμε ό,τι χρειαζόμαστε
εκείνη τη στιγμή. -
4:33 - 4:37Υπάρχουν πολλές αποδείξεις
αρκετά πειστικές -
4:37 - 4:39ότι κατασκευάζουμε αυτά που βλέπουμε.
-
4:39 - 4:41Θα σας δείξω μόνο δύο.
-
4:41 - 4:47Στο παράδειγμα βλέπετε κόκκινους δίσκους
με κάποια κομμάτια να τους λείπουν, -
4:47 - 4:49αλλά αν τους περιστρέψω λίγο
-
4:49 - 4:54ξαφνικά θα δείτε έναν τρισδιάσταστο κύβο
να εμφανίζεται στην οθόνη. -
4:54 - 4:57Η οθόνη φυσικά είναι επίπεδη,
-
4:57 - 5:00άρα ο τρισδιάστατος κύβος
που αντιλαμβάνεστε -
5:00 - 5:03πρέπει να είναι δική σας κατασκευή.
-
5:03 - 5:05Στο επόμενο παράδειγμα
-
5:05 - 5:10θα δείτε λαμπερές μπλε μπάρες
με πολύ ευδιάκριτες άκρες -
5:10 - 5:13να διασχίζουν μια περιοχή με κουκκίδες.
-
5:14 - 5:17Οι κουκκίδες όμως δεν κινούνται.
-
5:17 - 5:21Το μόνο που κάνω σε κάθε καρέ είναι
να αλλάζω το χρώμα των κουκκίδων -
5:21 - 5:24από μπλε σε μαύρο και το αντίθετο.
-
5:24 - 5:26Αλλά όταν το κάνω γρήγορα,
-
5:26 - 5:29το οπτικό σας σύστημα
δημιουργεί τις λαμπερές μπλε μπάρες -
5:29 - 5:32με τις ευδιάκριτες άκρες και την κίνηση.
-
5:32 - 5:34Υπάρχουν πολλά περισσότερα παραδείγματα
-
5:34 - 5:38αλλά αυτά είναι μόνο δύο
όπου κατασκευάζετε αυτό που βλέπετε. -
5:38 - 5:40Αλλά οι νευροεπιστήμονες
προχωρούν παραπέρα. -
5:41 - 5:46Λένε ότι ανακατασκευάζουμε
την πραγματικότητα. -
5:46 - 5:51Έτσι, όταν έχω μια εμπειρία
που περιγράφεται σαν μια κόκκινη ντομάτα, -
5:51 - 5:54αυτή η εμπειρία είναι στην ουσία
μια ακριβής ανακατασκευή -
5:54 - 5:57των χαρακτηριστικών
μιας πραγματικής κόκκινης ντομάτας -
5:57 - 6:00που θα υπήρχαν
ακόμη και εάν δεν κοιτούσα. -
6:02 - 6:05Γιατί όμως οι νευροεπιστήμονες λένε
ότι δεν κατασκευάζουμε απλά, -
6:05 - 6:07αλλά ότι ανακατασκευάζουμε;
-
6:07 - 6:09Το πάγιο επιχείρημα που δίνεται
-
6:09 - 6:12είναι συνήθως ένα εξελικτικό.
-
6:12 - 6:15Εκείνοι οι πρόγονοί μας
που έβλεπαν πιο καλά -
6:15 - 6:20είχαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
έναντι όσων έβλεπαν λιγότερο καλά, -
6:20 - 6:23κι έτσι είχαν περισσότερες πιθανότητες
να διαιωνίσουν τα γονίδιά τους. -
6:23 - 6:26Είμαστε απόγονοι
εκείνων που έβλεπαν καλύτερα -
6:26 - 6:29έτσι πρέπει να είμαστε σίγουροι
ότι σε κανονικές συνθήκες -
6:29 - 6:32η αντίληψή μας είναι ακριβής.
-
6:32 - 6:35Θα δείτε αυτό στα κανονικά σχολικά βιβλία.
-
6:35 - 6:37Ένα βιβλίο λέει, για παράδειγμα,
-
6:37 - 6:39«Μιλώντας εξελικτικά,
-
6:39 - 6:43η όραση είναι χρήσιμη
ακριβώς επειδή είναι τόσο ακριβής». -
6:43 - 6:48Το σκεπτικό είναι ότι η ακριβής αντίληψη
είναι καλύτερη αντίληψη. -
6:48 - 6:50Σας δίνει πλεονέκτημα επιβίωσης.
-
6:50 - 6:52Είναι όμως σωστό αυτό;
-
6:52 - 6:55Είναι αυτή η σωστή ερμηνεία
της εξελικτικής θεωρίας; -
6:55 - 6:58Ας δούμε μερικά παραδείγματα της φύσης.
-
6:59 - 7:01Οι αυστραλιανές βουπρηστίδες
-
7:01 - 7:04έχουν πτυχώσεις,
είναι γυαλιστερές και καφέ. -
7:04 - 7:07Το θηλυκό δεν πετάει.
-
7:07 - 7:11Το αρσενικό πετάει ψάχνοντας φυσικά
για ένα ελκυστικό θηλυκό. -
7:11 - 7:15Όταν βρει, κατεβαίνει και ζευγαρώνει.
-
7:15 - 7:17Υπάρχει και ένα ακόμα είδος στη φύση,
-
7:17 - 7:18ο άνθρωπος.
-
7:18 - 7:22Το αρσενικού του είδους
διαθέτει ευμεγέθη εγκέφαλο -
7:22 - 7:25που τον χρησιμοποιεί
στην αναζήτηση κρύας μπύρας. -
7:26 - 7:27(Γέλια)
-
7:27 - 7:30Και όταν τη βρει, τη στραγγίζει,
-
7:30 - 7:33και μερικές φορές πετάει το μπουκάλι
πίσω στη φύση. -
7:33 - 7:37Τυχαίνει αυτά τα μπουκάλια
να έχουν πτυχώσεις, να γυαλίζουν, -
7:37 - 7:41και να έχουν εκείνη την απόχρωση του καφέ
που τραβάει την προσοχή των σκαθαριών. -
7:42 - 7:46Τα αρσενικά συρρέουν πάνω στα μπουκάλια
προσπαθώντας να ζευγαρώσουν. -
7:48 - 7:50Χάνουν κάθε ενδιαφέρον
για τα πραγματικά θηλυκά. -
7:50 - 7:55Κλασική περίπτωση αρσενικού
που αφήνει το θηλυκό για το ποτό. -
7:55 - 7:58(Γέλια)
(Χειροκρότημα) -
7:59 - 8:02Το είδος έφτασε πολύ κοντά στην εξαφάνιση.
-
8:02 - 8:07Η Αυστραλία χρειάστηκε να αλλάξει
τα μπουκάλια της για να σωθεί το σκαθάρι. -
8:07 - 8:08(Γέλια)
-
8:10 - 8:13Τα αρσενικά έβρισκαν τα θηλυκά με επιτυχία
-
8:13 - 8:16για χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια χρόνια.
-
8:16 - 8:21Φαίνεται ότι έβλεπαν την πραγματικότητα,
αλλά προφανώς δεν το έκαναν. -
8:21 - 8:24Η εξέλιξη τους βρήκε το αδύνατο σημείο.
-
8:24 - 8:28Το θηλυκό είναι οτιδήποτε έχει πτυχώσεις,
είναι γυαλιστερό και καφέ, -
8:28 - 8:31και όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερα.
-
8:31 - 8:33(Γέλια)
-
8:33 - 8:37Ακόμη και όταν σερνόταν πάνω στο μπουκάλι,
το αρσενικό δεν έβλεπε το λάθος του. -
8:38 - 8:42Θα πείτε, εντάξει τώρα,
τα σκαθάρια είναι απλοϊκά πλάσματα, -
8:42 - 8:43αλλά τα θηλαστικά σίγουρα δεν είναι.
-
8:43 - 8:46Τα θηλαστικά δεν εξαρτώνται από κόλπα.
-
8:46 - 8:49Δεν θα επιμείνω σε αυτό
αλλά βλέπετε τι εννοώ. -
8:49 - 8:52(Γέλια)
-
8:52 - 8:55Έτσι προκύπτει
ένα σημαντικό τεχνικό ερώτημα: -
8:55 - 9:01Η φυσική επιλογή πραγματικά ευνοεί
το να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι; -
9:02 - 9:05Ευτυχώς δεν χρειάζεται να κουνήσουμε χέρια
και να μαντέψουμε. -
9:05 - 9:09Η εξέλιξη είναι
μια μαθηματικά ακριβής θεωρία. -
9:09 - 9:12Μπορούμε να το εξακριβώσουμε,
χρησιμοποιώντας τις εξελικτικές εξισώσεις. -
9:12 - 9:16Μπορούμε να βάλουμε διάφορους οργανισμούς
σε τεχνητούς κόσμους να ανταγωνιστούν -
9:16 - 9:19και να δούμε ποιος θα επιβιώσει
και θα ευημερήσει, -
9:19 - 9:21ποιο αισθητικό σύστημα είναι πιο εύρωστο.
-
9:22 - 9:26Μια κεντρική έννοια στις εξισώσεις
είναι η ευρωστία. -
9:26 - 9:29Σκεφτείτε αυτό το κομμάτι κρέας:
-
9:30 - 9:33Τι κάνει αυτό για την ευρωστία ενός ζώου;
-
9:33 - 9:39Για ένα πεινασμένο λιοντάρι που ψάχνει
για φαγητό, βελτιώνει την ευρωστία του. -
9:40 - 9:45Για ένα καλοζωισμένο λιοντάρι που ψάχνει
να ζευγαρώσει, δεν τη βελτιώνει. -
9:46 - 9:50Και για ένα κουνέλι σε οποιαδήποτε
περίπτωση, δεν βελτιώνει την ευρωστία του, -
9:50 - 9:54έτσι, η ευρωστία όντως εξαρτάται
από την υφιστάμενη πραγματικότητα, ναι, -
9:54 - 9:58αλλά επίσης από τον οργανισμό,
την κατάσταση και τη δράση του. -
9:58 - 10:02Η ευρωστία δεν είναι το ίδιο
όπως η υφιστάμενη πραγματικότητα, -
10:02 - 10:05και είναι η ευρωστία,
και όχι η υφιστάμενη πραγματικότητα, -
10:05 - 10:09που φιγουράρει σε κεντρικό σημείο
των εξελικτικών εξισώσεων. -
10:09 - 10:12Έτσι, στο δικό μου εργαστήριο,
-
10:12 - 10:16έχουμε τρέξει εκατοντάδες χιλιάδες
εξομοιώσεις εξελικτικών παιχνιδιών -
10:16 - 10:19με διάφορους τυχαία επιλεγμένους κόσμους
-
10:19 - 10:24και οργανισμούς που ανταγωνίζονται
για πόρους αυτών των κόσμων. -
10:24 - 10:27Κάποιοι οργανισμοί
βλέπουν όλη την πραγματικότητα, -
10:27 - 10:30άλλοι βλέπουν μόνο μέρος της,
-
10:30 - 10:32και μερικοί δεν τη βλέπουν καθόλου,
-
10:32 - 10:34βλέπουν μόνο την ευρωστία.
-
10:34 - 10:36Ποιος κερδίζει;
-
10:36 - 10:42Λυπάμαι για τα κακά νέα, αλλά η αντίληψη
της πραγματικότητας είναι υπό εξαφάνιση. -
10:42 - 10:44Σχεδόν σε κάθε εξομοίωση
-
10:44 - 10:47οι οργανισμοί που δεν βλέπουν
καθόλου την πραγματικότητα -
10:47 - 10:48αλλά είναι συντονισμένοι στην ευρωστία,
-
10:48 - 10:54οδηγούν σε εξαφάνιση τους οργανισμούς
που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα. -
10:54 - 10:56Το συμπέρασμα λοιπόν είναι
-
10:56 - 11:00ότι η εξέλιξη δεν ευνοεί
τη φιλαλήθη ή ακριβή αντίληψη. -
11:00 - 11:04Αυτή η αντίληψη της πραγματικότητας
τείνει σε εξαφάνιση. -
11:04 - 11:06Αυτό είναι κάπως απίστευτο.
-
11:06 - 11:09Πώς γίνεται να μην βλέπεις
τον κόσμο με ακρίβεια -
11:09 - 11:11και να έχεις πλεονέκτημα επιβίωσης;
-
11:11 - 11:13Είναι λίγο αντιφατικό.
-
11:13 - 11:15Θυμηθείτε όμως τις βουπρηστίδες.
-
11:15 - 11:19Επιβίωσαν για χιλιάδες,
ίσως και εκατομμύρια χρόνια, -
11:19 - 11:22με απλά κόλπα και τεχνάσματα.
-
11:22 - 11:25Αυτό που μας λέει η εξελικτική εξίσωση
-
11:25 - 11:30είναι ότι οι οργανισμοί, μαζί κι εμείς,
είμαστε στην ίδια μοίρα με τα σκαθάρια. -
11:30 - 11:32Δε βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι.
-
11:32 - 11:37Έχουμε πλαστεί με κόλπα και τεχνάσματα
που μας κρατάνε ζωντανούς. -
11:37 - 11:39Παρόλα αυτά,
-
11:39 - 11:41χρειαζόμαστε βοήθεια με την διαίσθησή μας.
-
11:41 - 11:45Πώς είναι δυνατόν να ωφελεί
η μη αντίληψη της πραγματικότητας; -
11:45 - 11:49Ευτυχώς υπάρχει μια χρήσιμη μεταφορά:
-
11:49 - 11:52η διεπαφή της επιφάνειας εργασίας
του υπολογιστή σας. -
11:52 - 11:56Σκεφτείτε το μπλε εικονίδιο
ως μια ομιλία TED που γράφετε. -
11:56 - 12:00Το εικονίδιο είναι μπλε
και παραλληλόγραμμο -
12:00 - 12:03και είναι στην κάτω δεξιά γωνία
της επιφάνειας εργασίας. -
12:03 - 12:06Σημαίνει αυτό πως και το ίδιο το αρχείο
κειμένου στον υπολογιστή -
12:06 - 12:12είναι μπλε, παραλληλόγραμμο
και στην κάτω δεξιά γωνία του υπολογιστή; -
12:12 - 12:13Φυσικά όχι.
-
12:13 - 12:18Οποιοσδήποτε το σκέφτηκε αυτό,
παρερμηνεύει το σκοπό της διεπαφής. -
12:18 - 12:21Δεν είναι εκεί για να δείξει
την πραγματικότητα του υπολογιστή. -
12:21 - 12:23Στην πραγματικότητα,
είναι εκεί για να την κρύβει. -
12:23 - 12:26Δεν χρειάζεται να ξέρετε
για διόδους και αντιστάσεις -
12:26 - 12:28και όλα τα μεγκαμπάιτ του λογισμικού.
-
12:28 - 12:31Αν ήταν να ασχοληθείτε με αυτά,
δεν θα γράφατε το αρχείο κειμένου, -
12:31 - 12:33ούτε θα επεξεργαζόσαστε τη φωτογραφία.
-
12:33 - 12:37Το νόημα είναι ότι η εξέλιξη
μας έδωσε μια διεπαφή -
12:37 - 12:39που κρύβει την πραγματικότητα
-
12:39 - 12:41και καθοδηγεί
την προσαρμοστική συμπεριφορά. -
12:41 - 12:44Ο χώρος και ο χρόνος,
όπως τους αντιλαμβανόμαστε τώρα, -
12:44 - 12:47είναι η επιφάνεια εργασίας σας.
-
12:47 - 12:51Τα υλικά αντικείμενα είναι απλώς εικονίδια
πάνω σε αυτή την επιφάνεια. -
12:52 - 12:54Υπάρχει μια εμφανής ένσταση.
-
12:54 - 12:58Χόφμαν, αν πιστεύεις ότι αυτό το τρένο
που έρχεται με 320 χλμ/ώρα, -
12:58 - 13:01είναι απλώς ένα εικονίδιο
στην επιφάνεια εργασίας, -
13:01 - 13:03γιατί δεν στέκεσαι στην πορεία του;
-
13:03 - 13:05Και αφού θα έχεις φύγει,
μαζί και η θεωρία σου, -
13:05 - 13:09θα ξέρουμε ότι εκείνο το τρένο
ήταν κάτι παραπάνω από ένα εικονίδιο. -
13:09 - 13:11Λοιπόν, δεν θα έμπαινα μπροστά στο τρένο
-
13:11 - 13:12για τον ίδιο λόγο
-
13:12 - 13:16που δεν θα έριχνα απερίσκεπτα
το εικονίδιο στον κάδο ανακύκλωσης: -
13:16 - 13:20όχι επειδή εκλαμβάνω
το εικονίδιο κυριολεκτικά -
13:20 - 13:23- το αρχείο δεν είναι κυριολεκτικά
μπλε ή παραλληλόγραμμο - -
13:23 - 13:25αλλά όντως το παίρνω στα σοβαρά.
-
13:25 - 13:27Θα έχανα εβδομάδες εργασίας.
-
13:27 - 13:30Παρομοίως, η εξέλιξη μας έχει διαμορφώσει
-
13:30 - 13:34με αντιληπτικά σύμβολα που σχεδιάστηκαν
για να μας κρατήσουν ζωντανούς. -
13:35 - 13:37Καλύτερα να τα πάρουμε στα σοβαρά.
-
13:37 - 13:39Αν δείτε φίδι, μην το σηκώσετε.
-
13:40 - 13:43Αν δείτε γκρεμό, μην πηδήξετε.
-
13:43 - 13:47Σχεδιάστηκαν για να μας κρατούν ασφαλείς
και πρέπει να τα πάρουμε στα σοβαρά. -
13:47 - 13:49Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει
να τα πάρουμε κυριολεκτικά. -
13:49 - 13:51Είναι λογικό σφάλμα.
-
13:52 - 13:55Μια άλλη ένσταση:
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ. -
13:55 - 13:59Οι φυσικοί μας έλεγαν για πολύ καιρό
ότι το μέταλλο στο τρένο φαίνεται συμπαγές -
13:59 - 14:01αλλά στην πραγματικότητα είναι κυρίως κενό
-
14:01 - 14:03με μικροσκοπικό σωματίδια
να στροβιλίζονται. -
14:03 - 14:05Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.
-
14:05 - 14:06Όχι ακριβώς.
-
14:07 - 14:11Είναι σαν να λες, ξέρω ότι το μπλε
εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας -
14:11 - 14:13δεν είναι η πραγματικότητα του υπολογιστή,
-
14:13 - 14:17αλλά αν βγάλω τον μεγεθυντικό φακό μου
και κοιτάξω προσεκτικά -
14:17 - 14:18βλέπω μικρά εικονοστοιχεία
-
14:18 - 14:21και αυτή είναι η πραγματικότητα
του υπολογιστή. -
14:21 - 14:25Όχι ακριβώς. Είστε ακόμα στην επιφάνεια
εργασίας και αυτή είναι η ουσία. -
14:25 - 14:28Τα μικροσκοπικά σωματίδια
είναι ακόμη στον χωροχρόνο: -
14:28 - 14:30είναι ακόμη στη διεπαφή του χρήστη.
-
14:30 - 14:34Έτσι λέω κάτι πολύ πιο ριζοσπαστικό
από εκείνους τους φυσικούς. -
14:35 - 14:36Τελικά μπορεί να διαφωνήσεις,
-
14:36 - 14:39κοίτα, όλοι βλέπουμε το τρένο,
-
14:39 - 14:42έτσι κανείς μας δεν κατασκευάζει το τρένο.
-
14:42 - 14:44Αλλά θυμηθείτε το παράδειγμα.
-
14:44 - 14:47Σε αυτό, όλοι βλέπουμε έναν κύβο
-
14:48 - 14:49αλλά η οθόνη είναι επίπεδη,
-
14:49 - 14:53έτσι ο κύβος που βλέπετε
είναι ο κύβος που κατασκευάζετε. -
14:54 - 14:56Όλοι βλέπουμε έναν κύβο
-
14:56 - 15:00γιατί όλοι, καθένας από εμάς,
κατασκευάζουμε τον κύβο που βλέπουμε. -
15:00 - 15:03Το ίδιο συμβαίνει με το τρένο.
-
15:03 - 15:07Όλοι βλέπουμε το τρένο επειδή καθένας
βλέπει το τρένο που κατασκευάζει, -
15:07 - 15:11και το ίδιο συμβαίνει
με όλα τα υλικά αντικείμενα. -
15:12 - 15:14Τείνουμε να σκεφτόμαστε την αντίληψη
-
15:14 - 15:17ως ένα παράθυρο
στην υφιστάμενη πραγματικότητα. -
15:17 - 15:19Η εξελικτική θεωρία μας λέει
-
15:19 - 15:24ότι είναι μια λανθασμένη ερμηνεία
της αντίληψής μας. -
15:25 - 15:29Αντ' αυτού, η πραγματικότητα μοιάζει πιο
πολύ με τρισδιάστατη επιφάνεια εργασίας -
15:29 - 15:32που σχεδιάστηκε για να κρύβει
την πολυπλοκότητα του πραγματικού κόσμου -
15:32 - 15:34και να προωθεί
την προσαρμοστική συμπεριφορά. -
15:34 - 15:37Ο χώρος όπως τον αντιλαμβάνεστε
είναι η επιφάνεια εργασίας. -
15:37 - 15:41Τα υλικά αντικείμενα είναι τα εικονίδια
επάνω στην επιφάνεια εργασίας. -
15:41 - 15:45Πιστεύαμε ότι η Γη ήταν επίπεδη
επειδή έτσι φαίνεται. -
15:45 - 15:49Μετά πιστεύαμε ότι η Γη ήταν
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας -
15:49 - 15:50επειδή έτσι φαίνεται.
-
15:50 - 15:52Κάναμε λάθος.
-
15:52 - 15:54Παρερμηνεύαμε την αντίληψή μας.
-
15:55 - 15:58Τώρα πιστεύουμε
ότι ο χωροχρόνος και τα αντικείμενα -
15:58 - 16:01αποτελούν τη φύση
της υφιστάμενης πραγματικότητας. -
16:01 - 16:05Η εξελικτική θεωρία μας λέει
ότι και πάλι κάνουμε λάθος. -
16:05 - 16:10Παρερμηνεύουμε το περιεχόμενο
των εμπειριών της αντίληψής μας. -
16:10 - 16:13Είναι κάτι που υπάρχει όταν δεν κοιτάς
-
16:13 - 16:16αλλά δεν είναι ο χωροχρόνος
και τα υλικά αντικείμενα. -
16:16 - 16:19Είναι το ίδιο δύσκολο να ξεκολλήσουμε
από το χωροχρόνο και τα αντικείμενα -
16:19 - 16:23όπως και για τα σκαθάρια
να ξεκολλήσουν από το μπουκάλι. -
16:23 - 16:27Γιατί; Επειδή δεν βλέπουμε
ότι είμαστε τυφλοί. -
16:28 - 16:31Αλλά έχουμε ένα πλεονέκτημα
σε σχέση με τα σκαθάρια: -
16:31 - 16:33την επιστήμη και την τεχνολογία μας.
-
16:33 - 16:35Κοιτάζοντας μέσα από τον φακό
ενός τηλεσκοπίου -
16:35 - 16:40ανακαλύψαμε ότι η Γη δεν είναι
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας, -
16:40 - 16:42και κοιτάζοντας μέσα από τον φακό
της εξελικτικής θεωρίας -
16:42 - 16:45ανακαλύψαμε ότι ο χωροχρόνος
και τα αντικείμενα -
16:45 - 16:47δεν είναι η φύση της πραγματικότητας.
-
16:47 - 16:51Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως κόκκινη ντομάτα, -
16:51 - 16:54διαδρώ με την πραγματικότητα,
-
16:54 - 17:00αλλά εκείνη η πραγματικότητα δεν είναι
και δεν μοιάζει με κόκκινη ντομάτα, -
17:00 - 17:05Παρομοίως, όταν έχω μια εμπειρία
που περιγράφω ως λιοντάρι ή κρέας, -
17:05 - 17:07διαδρώ με την πραγματικότητα,
-
17:07 - 17:10αλλά εκείνη η πραγματικότητα
δεν είναι λιοντάρι ή κρέας. -
17:10 - 17:12Και το κορυφαίο:
-
17:12 - 17:17Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως εγκέφαλο η νευρώνες -
17:17 - 17:19διαδρώ με την πραγματικότητα,
-
17:19 - 17:22αλλά εκείνη η πραγματικότητα
δεν είναι εγκέφαλος ή νευρώνες -
17:22 - 17:25και δεν μοιάζει με εγκέφαλο ή νευρώνες.
-
17:27 - 17:31Και εκείνη η πραγματικότητα,
οτιδήποτε και να είναι, -
17:31 - 17:35είναι η πραγματική πηγή
αιτίας και αποτελέσματος στον κόσμο, -
17:35 - 17:38όχι ο εγκέφαλος ούτε οι νευρώνες.
-
17:38 - 17:41Ο εγκέφαλος και οι νευρώνες
δεν έχουν δυνάμεις αιτιατού. -
17:41 - 17:43Δεν προκαλούν καμία
από τις αντιληπτικές μας εμπειρίες -
17:43 - 17:45και καμία συμπεριφορά μας.
-
17:45 - 17:49Εγκέφαλοι και νευρώνες είναι
ένα σύνολο συμβόλων συγκεκριμένου είδους, -
17:49 - 17:51ένα τέχνασμα.
-
17:51 - 17:53Τι σημαίνει αυτό
για το μυστήριο της συνείδησης; -
17:54 - 17:58Μάλλον ανοίγει νέες δυνατότητες.
-
17:58 - 18:00Για παράδειγμα,
-
18:00 - 18:04ίσως η πραγματικότητα
είναι ένα τεράστιο μηχάνημα -
18:04 - 18:07που προκαλεί
τις ενσυνείδητες εμπειρίες μας. -
18:07 - 18:10Αμφιβάλλω γι' αυτό
αλλά αξίζει να το ερευνήσουμε. -
18:10 - 18:12Ίσως η πραγματικότητα να είναι
-
18:12 - 18:16ένα τεράστιο διαδραστικό δίκτυο
ενσυνείδητων πρακτόρων, -
18:16 - 18:21απλών και περίπλοκων, που προκαλεί
ο ένας τις εμπειρίες του άλλου. -
18:21 - 18:24Όντως, δεν είναι και τόσο τρελή ιδέα
όσο ακούγεται -
18:24 - 18:26και την ερευνώ αυτόν τον καιρό.
-
18:27 - 18:29Να όμως η ουσία:
-
18:29 - 18:32Άπαξ και απαλλαγούμε
από την τρομερά διαισθητική -
18:32 - 18:36αλλά και τρομερά λανθασμένη υπόθεση
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας, -
18:36 - 18:40ανοίγονται νέοι δρόμοι για να σκεφτούμε
το μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής. -
18:41 - 18:46Βάζω στοίχημα ότι η πραγματικότητα
τελικά θα είναι πολύ πιο συναρπαστική -
18:46 - 18:50και πιο απρόσμενη
από ό,τι ποτέ φανταστήκαμε. -
18:50 - 18:54Η εξελικτική θεωρία
μας δίνει την ύψιστη πρόκληση: -
18:54 - 18:56Τολμήστε να αναγνωρίσετε
-
18:56 - 19:00ότι η αντίληψη δεν είναι
να βλέπετε την αλήθεια, -
19:00 - 19:02είναι να κάνετε παιδιά.
-
19:03 - 19:06Παρεμπιπτόντως, ακόμη και αυτό εδώ το TED
-
19:06 - 19:08είναι απλώς μέσα στο κεφάλι σας.
-
19:08 - 19:10Ευχαριστώ πάρα πολύ.
-
19:10 - 19:14(Χειροκρότημα)
-
19:21 - 19:24Κρις Άντερσον: Αν είσαι πραγματικά εσύ,
σε ευχαριστώ. -
19:24 - 19:27Βγαίνουν τόσα πολλά απ' αυτό.
-
19:27 - 19:30Κατ' αρχάς, μερικοί μπορεί
να πέσουν σε βαθιά κατάθλιψη -
19:30 - 19:36και μόνο με αυτή τη σκέψη πως η εξέλιξη
δεν ευνοεί την πραγματικότητα. -
19:36 - 19:39Εννοώ ότι κατά κάποιο τρόπο
δεν υπονομεύει όλα όσα επιδιώκουμε εδώ, -
19:39 - 19:42την ικανότητα να σκεφτούμε
ότι μπορούμε να δούμε την αλήθεια, -
19:42 - 19:45ίσως ακόμη και τη δική σου θεωρία,
αν θέλουμε να φτάσουμε μέχρι εκεί; -
19:45 - 19:50Ντόναλντ Χόφμαν: Ναι, αλλά δεν αποκλείει
να έχουμε μια επιτυχημένη επιστήμη. -
19:50 - 19:53Έχουμε μια θεωρία που αποδείχθηκε
πως είναι λανθασμένη, -
19:53 - 19:57ότι αντίληψη και πραγματικότητα
είναι το ίδιο πράγμα. -
19:57 - 19:59Η θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη.
-
19:59 - 20:00ΟΚ, ας πετάξουμε τη θεωρία.
-
20:00 - 20:03Αυτό δεν μας απαγορεύει να θέτουμε
αξιωματικά άλλες θεωρίες -
20:03 - 20:05σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,
-
20:05 - 20:09άρα είναι τελικά πρόοδος να αναγνωρίζουμε
ότι μια θεωρία ήταν λάθος. -
20:09 - 20:11Η επιστήμη συνεχίζει ως συνήθως.
Κανένα πρόβλημα. -
20:11 - 20:14ΚΑ: Θεωρείς ότι είναι δυνατόν
- (Γέλια) - -
20:14 - 20:18Φάση έχει, αλλά νομίζω ότι μας λες
πως είναι δυνατόν η εξέλιξη -
20:18 - 20:21να μπορεί ακόμη
να μας κάνει να σκεφτούμε λογικά. -
20:21 - 20:23ΝΧ: Ναι. Αυτό είναι
ένα πολύ καλό επιχείρημα. -
20:23 - 20:27Οι εξομοιώσεις του εξελικτικού παιχνιδιού
που έδειξα ήταν ειδικά για την αντίληψη, -
20:27 - 20:30και όντως δείχνει
ότι η αντίληψή μας έχει διαμορφωθεί -
20:30 - 20:32να μην μας δείχνει
την πραγματικότητα όπως είναι, -
20:32 - 20:36αλλά αυτό δεν σημαίνει το ίδιο
για τη λογική μας ή τα μαθηματικά. -
20:36 - 20:40Δεν κάναμε τέτοιες εξομοιώσεις
αλλά βάζω στοίχημα ότι θα ανακαλύψουμε -
20:40 - 20:43ότι υπάρχουν κάποιες πιέσεις επιλογής
για την λογική μας και τα μαθηματικά -
20:43 - 20:46να είναι τουλάχιστον
προς την κατεύθυνση της αλήθειας. -
20:46 - 20:48Για μένα, τα μαθηματικά
και η λογική δεν είναι εύκολα. -
20:48 - 20:51Δεν τα κάνουμε όλα σωστά
αλλά τουλάχιστον οι πιέσεις επιλογής -
20:51 - 20:54δεν αποκλίνουν τελείως από
τα κανονικά μαθηματικά και τη λογική. -
20:54 - 20:57Νομίζω πως πρέπει να δούμε
κάθε γνωστική ικανότητα ξεχωριστά -
20:57 - 21:00και να δούμε την επίδραση
της εξέλιξης σε αυτήν. -
21:00 - 21:01Αυτό που ισχύει για την αντίληψη
-
21:01 - 21:04ίσως να μην ισχύει
για τα μαθηματικά και τη λογική. -
21:04 - 21:06ΚΑ: Αυτό που προτείνεις μοιάζει κάπως
-
21:06 - 21:10σαν μια ερμηνεία του κόσμου
που θα έδινε ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ σήμερα: -
21:10 - 21:13η συνείδηση δίνει νόημα στην ύλη,
και όχι το αντίστροφο. -
21:13 - 21:15ΝΧ: Είναι λίγο διαφορετικό
από τον Μπέρκλεϋ. -
21:15 - 21:17Ο Μπέρκλεϋ ήταν θεϊστής και πίστευε
-
21:17 - 21:21ότι η ύψιστη φύση της πραγματικότητας
είναι ο Θεός και ούτω καθεξής, -
21:21 - 21:24και δεν χρειάζεται
να ακολουθήσω τον Μπέρκλεϋ, -
21:24 - 21:27έτσι διαφοροποιούμαι αρκετά από αυτόν.
-
21:27 - 21:31Το αποκαλώ συνειδητό ρεαλισμό.
Είναι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση. -
21:31 - 21:34ΚΑ: Θα μπορούσα
να μιλάω μαζί σου για ώρες -
21:34 - 21:35κι ελπίζω να το κάνουμε.
-
21:35 - 21:37Ευχαριστώ για την ομιλία σου.
- Title:
- Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;
- Speaker:
- Ντόναλντ Χόφμαν
- Description:
-
Ο ειδικός της γνωστικής ψυχολογίας Ντόναλντ Χόφμαν, επιχειρεί να απαντήσει το μεγάλο ερώτημα: Βιώνουμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι ή όπως επιθυμούμε να είναι; Σε μια ομιλία που θα σας συνταράξει, αναλογίζεται τον τρόπο που το μυαλό μας κατασκευάζει την πραγματικότητα για εμάς.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:50
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Miriela Patrikiadou accepted Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Miriela Patrikiadou edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? | ||
Miriela Patrikiadou edited Greek subtitles for Do we see reality as it is? |