0:00:00.835,0:00:02.901
Μου αρέσουν τα μυστήρια

0:00:02.901,0:00:07.313
και με συναρπάζει το μεγαλύτερο [br]άλυτο μυστήριο της επιστήμης,

0:00:07.313,0:00:09.271
ίσως επειδή είναι προσωπικό.

0:00:09.681,0:00:11.539
Αφορά το ποιοι είμαστε,

0:00:11.539,0:00:13.656
και δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι.

0:00:14.186,0:00:16.275
Το μυστήριο είναι αυτό:

0:00:16.275,0:00:19.180
Ποια είναι η σχέση [br]ανάμεσα στον εγκέφαλό σας

0:00:19.180,0:00:21.221
και τις ενσυνείδητες εμπειρίες σας,

0:00:21.221,0:00:23.891
όπως η εμπειρία της γεύσης της σοκολάτας

0:00:23.891,0:00:25.665
ή της αίσθησης του βελούδου;

0:00:26.875,0:00:28.919
Αυτό βέβαια το μυστήριο δεν είναι νέο.

0:00:28.919,0:00:32.598
Το 1868 ο Τόμας Χάξλεϊ έγραφε,

0:00:32.598,0:00:36.912
«Πώς γίνεται, κάτι τόσο εκπληκτικό [br]όσο μια συνειδησιακή κατάσταση

0:00:36.912,0:00:41.259
που επέρχεται ως αποτέλεσμα ερεθίσματος [br]στον νευρικό ιστό,

0:00:41.259,0:00:43.325
να είναι το ίδιο ανεξήγητο

0:00:43.325,0:00:47.618
με το πώς εμφανιζόταν το Τζίνι [br]όταν ο Αλαντίν έτριβε το λυχνάρι του».

0:00:49.268,0:00:50.735
Βέβαια ο Χάξλεϊ γνώριζε [br]

0:00:50.735,0:00:54.819
ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα και[br]οι ενσυνείδητες εμπειρίες συσχετίζονται

0:00:54.819,0:00:56.978
αλλά δεν ήξερε γιατί.

0:00:56.978,0:01:00.299
Για την επιστήμη της εποχής του [br]ήταν ένα μυστήριο.

0:01:00.299,0:01:02.435
Στα χρόνια μετά τον Χάξλεϊ

0:01:02.435,0:01:05.801
η επιστήμη έμαθε πολλά σχετικά[br]με την εγκεφαλική δραστηριότητα

0:01:05.801,0:01:07.822
αλλά η σχέση μεταξύ αυτής

0:01:07.822,0:01:10.910
και των ενσυνείδητων εμπειριών[br]παραμένει ένα μυστήριο.

0:01:10.910,0:01:14.555
Γιατί; [br]Γιατί κάναμε τόσο μικρή πρόοδο;

0:01:14.555,0:01:19.414
Κάποιοι ειδήμονες πιστεύουν [br]ότι δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα

0:01:19.414,0:01:23.353
επειδή στερούμαστε [br]τις κατάλληλες έννοιες και πληροφορίες.

0:01:23.883,0:01:27.952
Δεν περιμένουμε από πιθήκους να λύσουν[br]προβλήματα της κβαντικής μηχανικής.

0:01:27.952,0:01:32.117
Παρομοίως, δεν μπορούμε να περιμένουμε [br]το είδος μας να λύσει αυτό το πρόβλημα.

0:01:32.527,0:01:35.661
Εγώ όμως διαφωνώ. Είμαι πιο αισιόδοξος.

0:01:35.661,0:01:38.703
Νομίζω ότι απλώς κάναμε μια λάθος υπόθεση.

0:01:38.703,0:01:42.209
Μόλις τη διορθώσουμε, [br]μπορεί ίσως να λύσουμε το πρόβλημα.

0:01:42.209,0:01:44.626
Σήμερα θέλω να σας πω [br]ποια είναι η υπόθεση,

0:01:44.626,0:01:47.384
γιατί είναι λανθασμένη, [br]και πώς να τη διορθώσουμε.

0:01:47.874,0:01:49.568
Ας αρχίσουμε με μια ερώτηση:

0:01:49.778,0:01:52.866
Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;

0:01:52.866,0:01:56.611
Ανοίγω τα μάτια μου[br]κι έχω μια εμπειρία που την περιγράφω

0:01:56.611,0:01:59.698
ως μια κόκκινη ντομάτα [br]σε απόσταση ενός μέτρου από εμένα.

0:02:00.606,0:02:03.849
Σαν αποτέλεσμα, τείνω να πιστέψω [br]ότι στην πραγματικότητα

0:02:03.849,0:02:06.491
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα [br]ένα μέτρο μακριά μου.

0:02:06.751,0:02:12.185
Μετά κλείνω τα μάτια και η εμπειρία μου [br]αλλάζει σε ένα γκρίζο χωράφι,

0:02:12.185,0:02:17.591
αλλά ισχύει ακόμη ότι στην πραγματικότητα[br]υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα στο ένα μέτρο;

0:02:18.361,0:02:21.913
Έτσι νομίζω, μπορεί όμως να κάνω λάθος;

0:02:21.913,0:02:26.511
Μπορεί να παρερμηνεύω [br]τη φύση όσων αντιλαμβάνομαι;

0:02:27.351,0:02:30.551
Έχουμε παρερμηνεύσει τις αντιλήψεις μας[br]και στο παρελθόν.

0:02:30.551,0:02:34.010
Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι η Γη [br]είναι επίπεδη επειδή έτσι φαίνεται.

0:02:34.707,0:02:37.586
Ο Πυθαγόρας ανακάλυψε ότι κάναμε λάθος.

0:02:37.586,0:02:41.598
Μετά νομίζαμε ότι η Γη είναι [br]το ακίνητο κέντρο του σύμπαντος,

0:02:41.603,0:02:43.506
ξανά επειδή έτσι φαίνεται.

0:02:44.406,0:02:48.312
Ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος ανακάλυψαν,[br]και πάλι, ότι κάναμε λάθος.

0:02:48.962,0:02:53.400
Ο Γαλιλαίος τότε αναρωτήθηκε [br]μήπως παρερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας

0:02:53.400,0:02:54.908
και με άλλους τρόπους.

0:02:54.908,0:02:59.917
Έγραψε: «Νομίζω ότι οι γεύσεις, [br]οι οσμές, τα χρώματα, κ.λ.π.

0:02:59.917,0:03:01.921
διαμένουν στη συνείδηση.

0:03:02.291,0:03:08.043
Γι' αυτό, εάν αφαιρέσουμε το ζωντανό ον, [br]όλες αυτές οι ιδιότητες θα εξαϋλωθούν».

0:03:08.955,0:03:10.794
Αυτός είναι εκπληκτικός ισχυρισμός.

0:03:11.184,0:03:12.995
Μπορεί ο Γαλιλαίος να είχε δίκιο;

0:03:12.995,0:03:17.593
Μπορεί να παρερμηνεύουμε [br]τις εμπειρίες μας τόσο πολύ;

0:03:17.593,0:03:20.154
Τι λέει η σύγχρονη επιστήμη επ' αυτού;

0:03:20.704,0:03:25.928
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε [br]ότι σχεδόν το 1/3 του εγκεφαλικού φλοιού

0:03:25.928,0:03:27.786
απασχολείται με την όραση.

0:03:27.786,0:03:31.292
Όταν απλά ανοίγεις τα μάτια [br]και ρίχνεις μια ματιά στο δωμάτιο,

0:03:31.292,0:03:35.564
λειτουργούν δισεκατομμύρια νευρώνες [br]και τρισεκατομμύρια συνάψεις.

0:03:35.564,0:03:37.172
Αυτό βέβαια μας εκπλήσσει λίγο

0:03:37.172,0:03:39.813
γιατί, στο μέτρο [br]που αναλογιζόμαστε την όραση,

0:03:39.813,0:03:42.650
τη σκεφτόμαστε σαν μια κάμερα.

0:03:42.650,0:03:46.590
Απλώς φωτογραφίζει την αντικειμενική[br]πραγματικότητα όπως αυτή είναι.

0:03:46.590,0:03:50.290
Βέβαια, ένα μέρος της όρασης [br]είναι σαν την κάμερα:

0:03:50.290,0:03:54.929
το μάτι έχει έναν φακό που εστιάζει [br]μια εικόνα στο πίσω μέρος του ματιού

0:03:54.929,0:03:58.319
όπου υπάρχουν [br]130 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς,

0:03:58.319,0:04:02.219
έτσι το μάτι είναι [br]σαν μια κάμερα 130 μεγαπίξελ.

0:04:02.219,0:04:05.702
Αλλά αυτό δεν εξηγεί [br]τα δισεκατομμύρια των νευρώνων

0:04:05.702,0:04:09.324
και τα τρισεκατομμύρια των συνάψεων[br]που εμπλέκονται στην όραση.

0:04:09.324,0:04:11.623
Με τι ασχολούνται οι νευρώνες;

0:04:11.623,0:04:15.830
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε [br]ότι δημιουργούν σε πραγματικό χρόνο

0:04:15.830,0:04:20.160
όλες τις μορφές, αντικείμενα, χρώματα, [br]και κινήσεις που βλέπουμε.

0:04:20.160,0:04:23.651
Είναι σαν να παίρνουμε μια φωτογραφία [br]του δωματίου όπως είναι,

0:04:23.651,0:04:27.226
αλλά στην πραγματικότητα,[br]κατασκευάζουμε όλα όσα βλέπουμε.

0:04:27.226,0:04:30.407
Δεν κατασκευάζουμε όλον τον κόσμο αμέσως.

0:04:30.407,0:04:33.302
Κατασκευάζουμε ό,τι χρειαζόμαστε [br]εκείνη τη στιγμή.

0:04:33.302,0:04:36.909
Υπάρχουν πολλές αποδείξεις[br]αρκετά πειστικές[br]

0:04:36.909,0:04:38.720
ότι κατασκευάζουμε αυτά που βλέπουμε.

0:04:38.720,0:04:40.763
Θα σας δείξω μόνο δύο.

0:04:40.763,0:04:46.529
Στο παράδειγμα βλέπετε κόκκινους δίσκους[br]με κάποια κομμάτια να τους λείπουν,

0:04:46.529,0:04:49.470
αλλά αν τους περιστρέψω λίγο

0:04:49.470,0:04:54.207
ξαφνικά θα δείτε έναν τρισδιάσταστο κύβο[br]να εμφανίζεται στην οθόνη.

0:04:54.207,0:04:57.040
Η οθόνη φυσικά είναι επίπεδη,

0:04:57.040,0:04:59.640
άρα ο τρισδιάστατος κύβος [br]που αντιλαμβάνεστε

0:04:59.640,0:05:02.617
πρέπει να είναι δική σας κατασκευή.

0:05:03.397,0:05:05.310
Στο επόμενο παράδειγμα

0:05:05.310,0:05:09.534
θα δείτε λαμπερές μπλε μπάρες [br]με πολύ ευδιάκριτες άκρες

0:05:09.534,0:05:12.718
να διασχίζουν μια περιοχή με κουκκίδες.

0:05:13.708,0:05:16.845
Οι κουκκίδες όμως δεν κινούνται.

0:05:16.845,0:05:21.466
Το μόνο που κάνω σε κάθε καρέ είναι [br]να αλλάζω το χρώμα των κουκκίδων

0:05:21.466,0:05:23.927
από μπλε σε μαύρο και το αντίθετο.

0:05:23.927,0:05:25.761
Αλλά όταν το κάνω γρήγορα,

0:05:25.761,0:05:29.476
το οπτικό σας σύστημα [br]δημιουργεί τις λαμπερές μπλε μπάρες

0:05:29.476,0:05:32.147
με τις ευδιάκριτες άκρες και την κίνηση.

0:05:32.147,0:05:34.137
Υπάρχουν πολλά περισσότερα παραδείγματα

0:05:34.137,0:05:37.580
αλλά αυτά είναι μόνο δύο[br]όπου κατασκευάζετε αυτό που βλέπετε.

0:05:37.580,0:05:40.225
Αλλά οι νευροεπιστήμονες [br]προχωρούν παραπέρα.

0:05:41.155,0:05:46.496
Λένε ότι ανακατασκευάζουμε [br]την πραγματικότητα.

0:05:46.496,0:05:50.722
Έτσι, όταν έχω μια εμπειρία [br]που περιγράφεται σαν μια κόκκινη ντομάτα,

0:05:50.722,0:05:54.315
αυτή η εμπειρία είναι στην ουσία[br]μια ακριβής ανακατασκευή

0:05:54.315,0:05:56.970
των χαρακτηριστικών[br]μιας πραγματικής κόκκινης ντομάτας

0:05:56.970,0:06:00.265
που θα υπήρχαν [br]ακόμη και εάν δεν κοιτούσα.

0:06:01.595,0:06:04.816
Γιατί όμως οι νευροεπιστήμονες λένε [br]ότι δεν κατασκευάζουμε απλά,

0:06:04.816,0:06:06.696
αλλά ότι ανακατασκευάζουμε;

0:06:06.696,0:06:09.227
Το πάγιο επιχείρημα που δίνεται

0:06:09.227,0:06:11.781
είναι συνήθως ένα εξελικτικό.

0:06:12.491,0:06:15.380
Εκείνοι οι πρόγονοί μας [br]που έβλεπαν πιο καλά

0:06:15.380,0:06:19.943
είχαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα[br]έναντι όσων έβλεπαν λιγότερο καλά,

0:06:19.943,0:06:23.279
κι έτσι είχαν περισσότερες πιθανότητες [br]να διαιωνίσουν τα γονίδιά τους.

0:06:23.279,0:06:26.380
Είμαστε απόγονοι [br]εκείνων που έβλεπαν καλύτερα

0:06:26.380,0:06:29.149
έτσι πρέπει να είμαστε σίγουροι [br]ότι σε κανονικές συνθήκες

0:06:29.149,0:06:31.680
η αντίληψή μας είναι ακριβής.

0:06:31.680,0:06:34.725
Θα δείτε αυτό στα κανονικά σχολικά βιβλία.

0:06:35.375,0:06:37.369
Ένα βιβλίο λέει, για παράδειγμα,

0:06:37.369,0:06:39.340
«Μιλώντας εξελικτικά,

0:06:39.340,0:06:43.383
η όραση είναι χρήσιμη [br]ακριβώς επειδή είναι τόσο ακριβής».

0:06:43.383,0:06:48.181
Το σκεπτικό είναι ότι η ακριβής αντίληψη [br]είναι καλύτερη αντίληψη.

0:06:48.181,0:06:50.325
Σας δίνει πλεονέκτημα επιβίωσης.

0:06:50.325,0:06:52.240
Είναι όμως σωστό αυτό;

0:06:52.240,0:06:54.899
Είναι αυτή η σωστή ερμηνεία [br]της εξελικτικής θεωρίας;

0:06:54.899,0:06:58.280
Ας δούμε μερικά παραδείγματα της φύσης.

0:06:58.800,0:07:01.238
Οι αυστραλιανές βουπρηστίδες

0:07:01.238,0:07:04.349
έχουν πτυχώσεις, [br]είναι γυαλιστερές και καφέ.

0:07:04.349,0:07:06.694
Το θηλυκό δεν πετάει.

0:07:06.694,0:07:10.711
Το αρσενικό πετάει ψάχνοντας φυσικά[br]για ένα ελκυστικό θηλυκό.

0:07:10.711,0:07:14.659
Όταν βρει, κατεβαίνει και ζευγαρώνει.

0:07:14.659,0:07:17.130
Υπάρχει και ένα ακόμα είδος στη φύση,

0:07:17.130,0:07:18.464
ο άνθρωπος.

0:07:18.464,0:07:21.531
Το αρσενικού του είδους [br]διαθέτει ευμεγέθη εγκέφαλο

0:07:21.531,0:07:25.479
που τον χρησιμοποιεί [br]στην αναζήτηση κρύας μπύρας.

0:07:25.889,0:07:27.168
(Γέλια)

0:07:27.168,0:07:29.542
Και όταν τη βρει, τη στραγγίζει,

0:07:29.542,0:07:32.932
και μερικές φορές πετάει το μπουκάλι [br]πίσω στη φύση.

0:07:32.932,0:07:37.180
Τυχαίνει αυτά τα μπουκάλια [br]να έχουν πτυχώσεις, να γυαλίζουν,

0:07:37.180,0:07:41.320
και να έχουν εκείνη την απόχρωση του καφέ[br]που τραβάει την προσοχή των σκαθαριών.

0:07:42.472,0:07:46.465
Τα αρσενικά συρρέουν πάνω στα μπουκάλια[br]προσπαθώντας να ζευγαρώσουν.

0:07:47.582,0:07:50.369
Χάνουν κάθε ενδιαφέρον [br]για τα πραγματικά θηλυκά.

0:07:50.369,0:07:54.572
Κλασική περίπτωση αρσενικού [br]που αφήνει το θηλυκό για το ποτό.

0:07:54.572,0:07:57.519
(Γέλια)[br](Χειροκρότημα)

0:07:59.402,0:08:01.773
Το είδος έφτασε πολύ κοντά στην εξαφάνιση.

0:08:02.443,0:08:06.562
Η Αυστραλία χρειάστηκε να αλλάξει [br]τα μπουκάλια της για να σωθεί το σκαθάρι.

0:08:06.562,0:08:08.232
(Γέλια)

0:08:09.752,0:08:12.960
Τα αρσενικά έβρισκαν τα θηλυκά με επιτυχία

0:08:12.960,0:08:16.398
για χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια χρόνια.

0:08:16.398,0:08:20.832
Φαίνεται ότι έβλεπαν την πραγματικότητα, [br]αλλά προφανώς δεν το έκαναν.

0:08:20.832,0:08:23.689
Η εξέλιξη τους βρήκε το αδύνατο σημείο.

0:08:23.689,0:08:28.425
Το θηλυκό είναι οτιδήποτε έχει πτυχώσεις, [br]είναι γυαλιστερό και καφέ,

0:08:28.425,0:08:30.701
και όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερα.

0:08:30.701,0:08:32.535
(Γέλια)

0:08:32.535,0:08:37.375
Ακόμη και όταν σερνόταν πάνω στο μπουκάλι,[br]το αρσενικό δεν έβλεπε το λάθος του.

0:08:37.945,0:08:41.590
Θα πείτε, εντάξει τώρα,[br]τα σκαθάρια είναι απλοϊκά πλάσματα,

0:08:41.590,0:08:43.448
αλλά τα θηλαστικά σίγουρα δεν είναι.

0:08:43.448,0:08:46.165
Τα θηλαστικά δεν εξαρτώνται από κόλπα.

0:08:46.165,0:08:49.378
Δεν θα επιμείνω σε αυτό[br]αλλά βλέπετε τι εννοώ.

0:08:49.378,0:08:51.568
(Γέλια)

0:08:52.178,0:08:55.336
Έτσι προκύπτει [br]ένα σημαντικό τεχνικό ερώτημα:

0:08:55.336,0:09:01.327
Η φυσική επιλογή πραγματικά ευνοεί[br]το να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι;

0:09:01.877,0:09:05.413
Ευτυχώς δεν χρειάζεται να κουνήσουμε χέρια[br]και να μαντέψουμε.

0:09:05.413,0:09:08.594
Η εξέλιξη είναι [br]μια μαθηματικά ακριβής θεωρία.

0:09:08.594,0:09:12.147
Μπορούμε να το εξακριβώσουμε, [br]χρησιμοποιώντας τις εξελικτικές εξισώσεις.

0:09:12.147,0:09:16.300
Μπορούμε να βάλουμε διάφορους οργανισμούς [br]σε τεχνητούς κόσμους να ανταγωνιστούν

0:09:16.300,0:09:18.693
και να δούμε ποιος θα επιβιώσει [br]και θα ευημερήσει,

0:09:18.693,0:09:20.846
ποιο αισθητικό σύστημα είναι πιο εύρωστο.

0:09:21.806,0:09:25.891
Μια κεντρική έννοια στις εξισώσεις [br]είναι η ευρωστία.

0:09:25.891,0:09:28.586
Σκεφτείτε αυτό το κομμάτι κρέας:

0:09:29.956,0:09:32.918
Τι κάνει αυτό για την ευρωστία ενός ζώου;

0:09:33.438,0:09:39.454
Για ένα πεινασμένο λιοντάρι που ψάχνει [br]για φαγητό, βελτιώνει την ευρωστία του.

0:09:40.179,0:09:44.773
Για ένα καλοζωισμένο λιοντάρι που ψάχνει [br]να ζευγαρώσει, δεν τη βελτιώνει.

0:09:46.053,0:09:49.924
Και για ένα κουνέλι σε οποιαδήποτε [br]περίπτωση, δεν βελτιώνει την ευρωστία του,

0:09:49.924,0:09:54.048
έτσι, η ευρωστία όντως εξαρτάται [br]από την υφιστάμενη πραγματικότητα, ναι,

0:09:54.048,0:09:58.236
αλλά επίσης από τον οργανισμό, [br]την κατάσταση και τη δράση του.

0:09:58.236,0:10:01.789
Η ευρωστία δεν είναι το ίδιο [br]όπως η υφιστάμενη πραγματικότητα,

0:10:01.789,0:10:05.272
και είναι η ευρωστία, [br]και όχι η υφιστάμενη πραγματικότητα,

0:10:05.272,0:10:09.451
που φιγουράρει σε κεντρικό σημείο[br]των εξελικτικών εξισώσεων.

0:10:09.451,0:10:12.252
Έτσι, στο δικό μου εργαστήριο,

0:10:12.252,0:10:16.417
έχουμε τρέξει εκατοντάδες χιλιάδες [br]εξομοιώσεις εξελικτικών παιχνιδιών

0:10:16.417,0:10:19.482
με διάφορους τυχαία επιλεγμένους κόσμους

0:10:19.482,0:10:23.661
και οργανισμούς που ανταγωνίζονται [br]για πόρους αυτών των κόσμων.

0:10:23.661,0:10:27.390
Κάποιοι οργανισμοί[br]βλέπουν όλη την πραγματικότητα,

0:10:27.390,0:10:29.869
άλλοι βλέπουν μόνο μέρος της,

0:10:29.869,0:10:31.974
και μερικοί δεν τη βλέπουν καθόλου,

0:10:31.974,0:10:33.740
βλέπουν μόνο την ευρωστία.

0:10:34.240,0:10:35.820
Ποιος κερδίζει;

0:10:36.290,0:10:42.255
Λυπάμαι για τα κακά νέα, αλλά η αντίληψη [br]της πραγματικότητας είναι υπό εξαφάνιση.

0:10:42.255,0:10:43.824
Σχεδόν σε κάθε εξομοίωση

0:10:43.824,0:10:46.506
οι οργανισμοί που δεν βλέπουν [br]καθόλου την πραγματικότητα

0:10:46.506,0:10:48.436
αλλά είναι συντονισμένοι στην ευρωστία,

0:10:48.436,0:10:53.660
οδηγούν σε εξαφάνιση τους οργανισμούς [br]που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.

0:10:53.660,0:10:55.640
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι[br]

0:10:55.640,0:10:59.906
ότι η εξέλιξη δεν ευνοεί[br]τη φιλαλήθη ή ακριβή αντίληψη.

0:10:59.906,0:11:03.668
Αυτή η αντίληψη της πραγματικότητας [br]τείνει σε εξαφάνιση.

0:11:03.668,0:11:05.688
Αυτό είναι κάπως απίστευτο.

0:11:05.688,0:11:09.370
Πώς γίνεται να μην βλέπεις[br]τον κόσμο με ακρίβεια

0:11:09.370,0:11:11.190
και να έχεις πλεονέκτημα επιβίωσης;

0:11:11.190,0:11:13.303
Είναι λίγο αντιφατικό.

0:11:13.303,0:11:15.138
Θυμηθείτε όμως τις βουπρηστίδες.

0:11:15.138,0:11:18.899
Επιβίωσαν για χιλιάδες,[br]ίσως και εκατομμύρια χρόνια,

0:11:18.899,0:11:21.593
με απλά κόλπα και τεχνάσματα.

0:11:21.593,0:11:24.770
Αυτό που μας λέει η εξελικτική εξίσωση

0:11:24.770,0:11:30.153
είναι ότι οι οργανισμοί, μαζί κι εμείς,[br]είμαστε στην ίδια μοίρα με τα σκαθάρια.

0:11:30.153,0:11:32.343
Δε βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι.

0:11:32.343,0:11:36.615
Έχουμε πλαστεί με κόλπα και τεχνάσματα [br]που μας κρατάνε ζωντανούς.

0:11:36.615,0:11:38.635
Παρόλα αυτά,

0:11:38.635,0:11:40.702
χρειαζόμαστε βοήθεια με την διαίσθησή μας.

0:11:40.702,0:11:45.485
Πώς είναι δυνατόν να ωφελεί [br]η μη αντίληψη της πραγματικότητας;

0:11:45.485,0:11:49.154
Ευτυχώς υπάρχει μια χρήσιμη μεταφορά:

0:11:49.154,0:11:51.986
η διεπαφή της επιφάνειας εργασίας [br]του υπολογιστή σας.

0:11:51.986,0:11:56.119
Σκεφτείτε το μπλε εικονίδιο [br]ως μια ομιλία TED που γράφετε.

0:11:56.119,0:11:59.833
Το εικονίδιο είναι μπλε [br]και παραλληλόγραμμο

0:11:59.833,0:12:02.504
και είναι στην κάτω δεξιά γωνία[br]της επιφάνειας εργασίας.

0:12:03.144,0:12:06.290
Σημαίνει αυτό πως και το ίδιο το αρχείο [br]κειμένου στον υπολογιστή

0:12:06.290,0:12:11.955
είναι μπλε, παραλληλόγραμμο [br]και στην κάτω δεξιά γωνία του υπολογιστή;

0:12:11.955,0:12:13.278
Φυσικά όχι.

0:12:13.278,0:12:17.747
Οποιοσδήποτε το σκέφτηκε αυτό,[br]παρερμηνεύει το σκοπό της διεπαφής.

0:12:17.747,0:12:21.045
Δεν είναι εκεί για να δείξει[br]την πραγματικότητα του υπολογιστή.

0:12:21.045,0:12:23.490
Στην πραγματικότητα, [br]είναι εκεί για να την κρύβει.

0:12:23.490,0:12:25.985
Δεν χρειάζεται να ξέρετε[br]για διόδους και αντιστάσεις

0:12:25.985,0:12:27.805
και όλα τα μεγκαμπάιτ του λογισμικού.

0:12:27.805,0:12:30.936
Αν ήταν να ασχοληθείτε με αυτά,[br]δεν θα γράφατε το αρχείο κειμένου,

0:12:30.936,0:12:32.791
ούτε θα επεξεργαζόσαστε τη φωτογραφία.

0:12:32.791,0:12:37.128
Το νόημα είναι ότι η εξέλιξη[br]μας έδωσε μια διεπαφή

0:12:37.128,0:12:38.773
που κρύβει την πραγματικότητα

0:12:38.773,0:12:41.443
και καθοδηγεί [br]την προσαρμοστική συμπεριφορά.

0:12:41.443,0:12:44.461
Ο χώρος και ο χρόνος,[br]όπως τους αντιλαμβανόμαστε τώρα,

0:12:44.461,0:12:46.635
είναι η επιφάνεια εργασίας σας.

0:12:46.635,0:12:51.372
Τα υλικά αντικείμενα είναι απλώς εικονίδια[br]πάνω σε αυτή την επιφάνεια.

0:12:52.192,0:12:54.413
Υπάρχει μια εμφανής ένσταση.

0:12:54.413,0:12:58.361
Χόφμαν, αν πιστεύεις ότι αυτό το τρένο [br]που έρχεται με 320 χλμ/ώρα,

0:12:58.361,0:13:00.822
είναι απλώς ένα εικονίδιο[br]στην επιφάνεια εργασίας,

0:13:00.822,0:13:02.947
γιατί δεν στέκεσαι στην πορεία του;

0:13:02.947,0:13:05.240
Και αφού θα έχεις φύγει,[br]μαζί και η θεωρία σου,

0:13:05.240,0:13:08.554
θα ξέρουμε ότι εκείνο το τρένο [br]ήταν κάτι παραπάνω από ένα εικονίδιο.

0:13:08.554,0:13:10.597
Λοιπόν, δεν θα έμπαινα μπροστά στο τρένο

0:13:10.597,0:13:12.153
για τον ίδιο λόγο

0:13:12.153,0:13:16.448
που δεν θα έριχνα απερίσκεπτα[br]το εικονίδιο στον κάδο ανακύκλωσης:

0:13:16.448,0:13:19.629
όχι επειδή εκλαμβάνω[br]το εικονίδιο κυριολεκτικά

0:13:19.629,0:13:22.634
- το αρχείο δεν είναι κυριολεκτικά [br]μπλε ή παραλληλόγραμμο -

0:13:22.934,0:13:25.260
αλλά όντως το παίρνω στα σοβαρά.

0:13:25.260,0:13:27.291
Θα έχανα εβδομάδες εργασίας.

0:13:27.291,0:13:29.845
Παρομοίως, η εξέλιξη μας έχει διαμορφώσει

0:13:29.845,0:13:34.281
με αντιληπτικά σύμβολα που σχεδιάστηκαν [br]για να μας κρατήσουν ζωντανούς.

0:13:34.811,0:13:37.276
Καλύτερα να τα πάρουμε στα σοβαρά.

0:13:37.276,0:13:39.481
Αν δείτε φίδι, μην το σηκώσετε.

0:13:39.961,0:13:42.820
Αν δείτε γκρεμό, μην πηδήξετε.

0:13:43.030,0:13:46.726
Σχεδιάστηκαν για να μας κρατούν ασφαλείς[br]και πρέπει να τα πάρουμε στα σοβαρά.

0:13:46.726,0:13:49.417
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει [br]να τα πάρουμε κυριολεκτικά.

0:13:49.417,0:13:51.121
Είναι λογικό σφάλμα.

0:13:51.671,0:13:54.876
Μια άλλη ένσταση: [br]Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

0:13:54.876,0:13:58.800
Οι φυσικοί μας έλεγαν για πολύ καιρό[br]ότι το μέταλλο στο τρένο φαίνεται συμπαγές

0:13:58.800,0:14:01.008
αλλά στην πραγματικότητα είναι κυρίως κενό

0:14:01.008,0:14:03.068
με μικροσκοπικό σωματίδια[br]να στροβιλίζονται.

0:14:03.068,0:14:04.766
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

0:14:04.766,0:14:06.280
Όχι ακριβώς.

0:14:06.880,0:14:10.920
Είναι σαν να λες, ξέρω ότι το μπλε [br]εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας

0:14:10.920,0:14:13.219
δεν είναι η πραγματικότητα του υπολογιστή,

0:14:13.219,0:14:16.678
αλλά αν βγάλω τον μεγεθυντικό φακό μου[br]και κοιτάξω προσεκτικά

0:14:16.678,0:14:18.489
βλέπω μικρά εικονοστοιχεία

0:14:18.489,0:14:20.950
και αυτή είναι η πραγματικότητα [br]του υπολογιστή.

0:14:20.950,0:14:24.758
Όχι ακριβώς. Είστε ακόμα στην επιφάνεια [br]εργασίας και αυτή είναι η ουσία.

0:14:24.758,0:14:27.754
Τα μικροσκοπικά σωματίδια [br]είναι ακόμη στον χωροχρόνο:

0:14:27.754,0:14:30.145
είναι ακόμη στη διεπαφή του χρήστη.

0:14:30.145,0:14:33.907
Έτσι λέω κάτι πολύ πιο ριζοσπαστικό [br]από εκείνους τους φυσικούς.

0:14:34.727,0:14:36.200
Τελικά μπορεί να διαφωνήσεις,

0:14:36.200,0:14:38.759
κοίτα, όλοι βλέπουμε το τρένο,

0:14:38.759,0:14:41.801
έτσι κανείς μας δεν κατασκευάζει το τρένο.

0:14:41.801,0:14:43.891
Αλλά θυμηθείτε το παράδειγμα.

0:14:43.891,0:14:46.607
Σε αυτό, όλοι βλέπουμε έναν κύβο

0:14:47.597,0:14:49.170
αλλά η οθόνη είναι επίπεδη,

0:14:49.170,0:14:52.727
έτσι ο κύβος που βλέπετε[br]είναι ο κύβος που κατασκευάζετε.

0:14:53.736,0:14:55.779
Όλοι βλέπουμε έναν κύβο

0:14:55.779,0:15:00.408
γιατί όλοι, καθένας από εμάς,[br]κατασκευάζουμε τον κύβο που βλέπουμε.

0:15:00.408,0:15:02.698
Το ίδιο συμβαίνει με το τρένο.

0:15:02.698,0:15:07.180
Όλοι βλέπουμε το τρένο επειδή καθένας[br]βλέπει το τρένο που κατασκευάζει,

0:15:07.180,0:15:10.733
και το ίδιο συμβαίνει [br]με όλα τα υλικά αντικείμενα.

0:15:11.793,0:15:14.256
Τείνουμε να σκεφτόμαστε την αντίληψη

0:15:14.256,0:15:17.396
ως ένα παράθυρο[br]στην υφιστάμενη πραγματικότητα.

0:15:17.396,0:15:19.470
Η εξελικτική θεωρία μας λέει

0:15:19.470,0:15:23.865
ότι είναι μια λανθασμένη ερμηνεία[br]της αντίληψής μας.

0:15:24.785,0:15:28.639
Αντ' αυτού, η πραγματικότητα μοιάζει πιο [br]πολύ με τρισδιάστατη επιφάνεια εργασίας

0:15:28.639,0:15:31.936
που σχεδιάστηκε για να κρύβει[br]την πολυπλοκότητα του πραγματικού κόσμου

0:15:31.936,0:15:34.232
και να προωθεί[br]την προσαρμοστική συμπεριφορά.

0:15:34.232,0:15:37.210
Ο χώρος όπως τον αντιλαμβάνεστε [br]είναι η επιφάνεια εργασίας.

0:15:37.210,0:15:40.556
Τα υλικά αντικείμενα είναι τα εικονίδια [br]επάνω στην επιφάνεια εργασίας.

0:15:41.456,0:15:45.366
Πιστεύαμε ότι η Γη ήταν επίπεδη[br]επειδή έτσι φαίνεται.

0:15:45.366,0:15:48.654
Μετά πιστεύαμε ότι η Γη ήταν[br]το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας

0:15:48.654,0:15:50.378
επειδή έτσι φαίνεται.

0:15:50.378,0:15:51.520
Κάναμε λάθος.

0:15:51.520,0:15:54.190
Παρερμηνεύαμε την αντίληψή μας.

0:15:54.910,0:15:58.319
Τώρα πιστεύουμε [br]ότι ο χωροχρόνος και τα αντικείμενα

0:15:58.319,0:16:00.933
αποτελούν τη φύση [br]της υφιστάμενης πραγματικότητας.

0:16:01.453,0:16:05.377
Η εξελικτική θεωρία μας λέει [br]ότι και πάλι κάνουμε λάθος.

0:16:05.377,0:16:10.416
Παρερμηνεύουμε το περιεχόμενο[br]των εμπειριών της αντίληψής μας.

0:16:10.416,0:16:12.947
Είναι κάτι που υπάρχει όταν δεν κοιτάς

0:16:12.947,0:16:15.870
αλλά δεν είναι ο χωροχρόνος [br]και τα υλικά αντικείμενα.

0:16:15.870,0:16:19.378
Είναι το ίδιο δύσκολο να ξεκολλήσουμε [br]από το χωροχρόνο και τα αντικείμενα

0:16:19.378,0:16:22.861
όπως και για τα σκαθάρια [br]να ξεκολλήσουν από το μπουκάλι.

0:16:22.861,0:16:27.279
Γιατί; Επειδή δεν βλέπουμε[br]ότι είμαστε τυφλοί.

0:16:28.239,0:16:30.756
Αλλά έχουμε ένα πλεονέκτημα [br]σε σχέση με τα σκαθάρια:

0:16:30.756,0:16:32.544
την επιστήμη και την τεχνολογία μας.

0:16:32.544,0:16:34.935
Κοιτάζοντας μέσα από τον φακό [br]ενός τηλεσκοπίου

0:16:34.935,0:16:39.571
ανακαλύψαμε ότι η Γη δεν είναι [br]το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας,

0:16:39.571,0:16:42.449
και κοιτάζοντας μέσα από τον φακό [br]της εξελικτικής θεωρίας

0:16:42.449,0:16:44.771
ανακαλύψαμε ότι ο χωροχρόνος [br]και τα αντικείμενα

0:16:44.771,0:16:47.139
δεν είναι η φύση της πραγματικότητας.

0:16:47.139,0:16:51.424
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως[br]που περιγράφω ως κόκκινη ντομάτα,

0:16:51.424,0:16:54.361
διαδρώ με την πραγματικότητα,

0:16:54.361,0:16:59.571
αλλά εκείνη η πραγματικότητα δεν είναι [br]και δεν μοιάζει με κόκκινη ντομάτα,

0:16:59.571,0:17:04.972
Παρομοίως, όταν έχω μια εμπειρία [br]που περιγράφω ως λιοντάρι ή κρέας,

0:17:04.972,0:17:06.820
διαδρώ με την πραγματικότητα,

0:17:06.820,0:17:09.978
αλλά εκείνη η πραγματικότητα [br]δεν είναι λιοντάρι ή κρέας.

0:17:09.978,0:17:11.998
Και το κορυφαίο:

0:17:11.998,0:17:16.688
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως[br]που περιγράφω ως εγκέφαλο η νευρώνες

0:17:16.688,0:17:18.778
διαδρώ με την πραγματικότητα,

0:17:18.778,0:17:22.307
αλλά εκείνη η πραγματικότητα [br]δεν είναι εγκέφαλος ή νευρώνες

0:17:22.307,0:17:25.325
και δεν μοιάζει με εγκέφαλο ή νευρώνες.

0:17:26.925,0:17:30.584
Και εκείνη η πραγματικότητα, [br]οτιδήποτε και να είναι,

0:17:30.584,0:17:35.345
είναι η πραγματική πηγή [br]αιτίας και αποτελέσματος στον κόσμο,

0:17:35.345,0:17:38.147
όχι ο εγκέφαλος ούτε οι νευρώνες.

0:17:38.147,0:17:40.827
Ο εγκέφαλος και οι νευρώνες [br]δεν έχουν δυνάμεις αιτιατού.

0:17:40.827,0:17:43.428
Δεν προκαλούν καμία[br]από τις αντιληπτικές μας εμπειρίες

0:17:43.428,0:17:45.216
και καμία συμπεριφορά μας.

0:17:45.216,0:17:49.022
Εγκέφαλοι και νευρώνες είναι [br]ένα σύνολο συμβόλων συγκεκριμένου είδους,

0:17:49.022,0:17:50.592
ένα τέχνασμα.

0:17:50.592,0:17:53.273
Τι σημαίνει αυτό [br]για το μυστήριο της συνείδησης;

0:17:53.923,0:17:57.916
Μάλλον ανοίγει νέες δυνατότητες.

0:17:57.916,0:17:59.611
Για παράδειγμα,

0:17:59.611,0:18:03.590
ίσως η πραγματικότητα[br]είναι ένα τεράστιο μηχάνημα

0:18:03.590,0:18:06.590
που προκαλεί[br]τις ενσυνείδητες εμπειρίες μας.

0:18:06.590,0:18:09.620
Αμφιβάλλω γι' αυτό [br]αλλά αξίζει να το ερευνήσουμε.

0:18:10.100,0:18:12.039
Ίσως η πραγματικότητα να είναι

0:18:12.039,0:18:15.609
ένα τεράστιο διαδραστικό δίκτυο[br]ενσυνείδητων πρακτόρων,

0:18:15.609,0:18:21.182
απλών και περίπλοκων, που προκαλεί [br]ο ένας τις εμπειρίες του άλλου.

0:18:21.182,0:18:24.432
Όντως, δεν είναι και τόσο τρελή ιδέα [br]όσο ακούγεται

0:18:24.432,0:18:26.052
και την ερευνώ αυτόν τον καιρό.

0:18:26.592,0:18:28.658
Να όμως η ουσία:

0:18:28.658,0:18:31.979
Άπαξ και απαλλαγούμε [br]από την τρομερά διαισθητική

0:18:31.979,0:18:35.903
αλλά και τρομερά λανθασμένη υπόθεση[br]σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

0:18:35.903,0:18:40.291
ανοίγονται νέοι δρόμοι για να σκεφτούμε[br]το μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής.

0:18:41.251,0:18:45.860
Βάζω στοίχημα ότι η πραγματικότητα [br]τελικά θα είναι πολύ πιο συναρπαστική

0:18:45.860,0:18:49.834
και πιο απρόσμενη [br]από ό,τι ποτέ φανταστήκαμε.

0:18:49.834,0:18:54.222
Η εξελικτική θεωρία [br]μας δίνει την ύψιστη πρόκληση:

0:18:54.222,0:18:56.364
Τολμήστε να αναγνωρίσετε

0:18:56.364,0:18:59.644
ότι η αντίληψη δεν είναι [br]να βλέπετε την αλήθεια,

0:18:59.644,0:19:02.050
είναι να κάνετε παιδιά.

0:19:03.130,0:19:05.940
Παρεμπιπτόντως, ακόμη και αυτό εδώ το TED

0:19:05.940,0:19:08.200
είναι απλώς μέσα στο κεφάλι σας.

0:19:08.200,0:19:10.244
Ευχαριστώ πάρα πολύ.

0:19:10.244,0:19:13.632
(Χειροκρότημα)

0:19:20.786,0:19:24.221
Κρις Άντερσον: Αν είσαι πραγματικά εσύ, [br]σε ευχαριστώ.

0:19:24.221,0:19:27.152
Βγαίνουν τόσα πολλά απ' αυτό.

0:19:27.152,0:19:30.421
Κατ' αρχάς, μερικοί μπορεί [br]να πέσουν σε βαθιά κατάθλιψη

0:19:30.421,0:19:35.860
και μόνο με αυτή τη σκέψη πως η εξέλιξη [br]δεν ευνοεί την πραγματικότητα.

0:19:35.860,0:19:39.100
Εννοώ ότι κατά κάποιο τρόπο[br]δεν υπονομεύει όλα όσα επιδιώκουμε εδώ,

0:19:39.100,0:19:41.984
την ικανότητα να σκεφτούμε[br]ότι μπορούμε να δούμε την αλήθεια,

0:19:41.984,0:19:45.490
ίσως ακόμη και τη δική σου θεωρία, [br]αν θέλουμε να φτάσουμε μέχρι εκεί;

0:19:45.490,0:19:49.944
Ντόναλντ Χόφμαν: Ναι, αλλά δεν αποκλείει[br]να έχουμε μια επιτυχημένη επιστήμη.

0:19:49.944,0:19:52.756
Έχουμε μια θεωρία που αποδείχθηκε [br]πως είναι λανθασμένη,

0:19:52.756,0:19:57.215
ότι αντίληψη και πραγματικότητα[br]είναι το ίδιο πράγμα.

0:19:57.215,0:19:58.900
Η θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη.

0:19:58.900,0:20:00.318
ΟΚ, ας πετάξουμε τη θεωρία.

0:20:00.318,0:20:03.192
Αυτό δεν μας απαγορεύει να θέτουμε [br]αξιωματικά άλλες θεωρίες

0:20:03.192,0:20:05.080
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

0:20:05.080,0:20:08.535
άρα είναι τελικά πρόοδος να αναγνωρίζουμε [br]ότι μια θεωρία ήταν λάθος.

0:20:08.535,0:20:11.193
Η επιστήμη συνεχίζει ως συνήθως.[br]Κανένα πρόβλημα.

0:20:11.193,0:20:13.794
ΚΑ: Θεωρείς ότι είναι δυνατόν[br]- (Γέλια) -

0:20:13.794,0:20:17.904
Φάση έχει, αλλά νομίζω ότι μας λες[br]πως είναι δυνατόν η εξέλιξη

0:20:17.904,0:20:20.551
να μπορεί ακόμη [br]να μας κάνει να σκεφτούμε λογικά.

0:20:20.551,0:20:22.864
ΝΧ: Ναι. Αυτό είναι[br]ένα πολύ καλό επιχείρημα.

0:20:22.864,0:20:27.391
Οι εξομοιώσεις του εξελικτικού παιχνιδιού [br]που έδειξα ήταν ειδικά για την αντίληψη,

0:20:27.391,0:20:29.969
και όντως δείχνει[br]ότι η αντίληψή μας έχει διαμορφωθεί

0:20:29.969,0:20:32.299
να μην μας δείχνει[br]την πραγματικότητα όπως είναι,

0:20:32.299,0:20:36.122
αλλά αυτό δεν σημαίνει το ίδιο [br]για τη λογική μας ή τα μαθηματικά.

0:20:36.122,0:20:39.744
Δεν κάναμε τέτοιες εξομοιώσεις[br]αλλά βάζω στοίχημα ότι θα ανακαλύψουμε

0:20:39.744,0:20:43.366
ότι υπάρχουν κάποιες πιέσεις επιλογής[br]για την λογική μας και τα μαθηματικά

0:20:43.366,0:20:45.892
να είναι τουλάχιστον[br]προς την κατεύθυνση της αλήθειας.

0:20:45.892,0:20:48.449
Για μένα, τα μαθηματικά[br]και η λογική δεν είναι εύκολα.

0:20:48.449,0:20:51.380
Δεν τα κάνουμε όλα σωστά [br]αλλά τουλάχιστον οι πιέσεις επιλογής

0:20:51.380,0:20:54.408
δεν αποκλίνουν τελείως από[br]τα κανονικά μαθηματικά και τη λογική.

0:20:54.408,0:20:57.228
Νομίζω πως πρέπει να δούμε[br]κάθε γνωστική ικανότητα ξεχωριστά

0:20:57.228,0:20:59.852
και να δούμε την επίδραση[br]της εξέλιξης σε αυτήν.

0:20:59.852,0:21:01.432
Αυτό που ισχύει για την αντίληψη

0:21:01.432,0:21:03.813
ίσως να μην ισχύει[br]για τα μαθηματικά και τη λογική.

0:21:03.813,0:21:05.866
ΚΑ: Αυτό που προτείνεις μοιάζει κάπως

0:21:05.866,0:21:09.998
σαν μια ερμηνεία του κόσμου [br]που θα έδινε ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ σήμερα:

0:21:09.998,0:21:12.947
η συνείδηση δίνει νόημα στην ύλη,[br]και όχι το αντίστροφο.

0:21:12.947,0:21:15.339
ΝΧ: Είναι λίγο διαφορετικό [br]από τον Μπέρκλεϋ.

0:21:15.339,0:21:17.431
Ο Μπέρκλεϋ ήταν θεϊστής και πίστευε

0:21:17.431,0:21:20.740
ότι η ύψιστη φύση της πραγματικότητας [br]είναι ο Θεός και ούτω καθεξής,

0:21:20.740,0:21:23.850
και δεν χρειάζεται [br]να ακολουθήσω τον Μπέρκλεϋ,

0:21:23.850,0:21:27.195
έτσι διαφοροποιούμαι αρκετά από αυτόν.

0:21:27.195,0:21:31.235
Το αποκαλώ συνειδητό ρεαλισμό.[br]Είναι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση.

0:21:31.235,0:21:33.725
ΚΑ: Θα μπορούσα[br]να μιλάω μαζί σου για ώρες

0:21:33.725,0:21:35.165
κι ελπίζω να το κάνουμε.

0:21:35.165,0:21:36.768
Ευχαριστώ για την ομιλία σου.