WEBVTT

00:00:00.835 --> 00:00:02.901
Μου αρέσουν τα μυστήρια

00:00:02.901 --> 00:00:07.313
και με συναρπάζει το μεγαλύτερο 
άλυτο μυστήριο της επιστήμης,

00:00:07.313 --> 00:00:09.271
ίσως επειδή είναι προσωπικό.

00:00:09.681 --> 00:00:11.539
Αφορά το ποιοι είμαστε,

00:00:11.539 --> 00:00:13.656
και δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι.

NOTE Paragraph

00:00:14.186 --> 00:00:16.275
Το μυστήριο είναι αυτό:

00:00:16.275 --> 00:00:19.180
Ποια είναι η σχέση 
ανάμεσα στον εγκέφαλό σας

00:00:19.180 --> 00:00:21.221
και τις ενσυνείδητες εμπειρίες σας,

00:00:21.221 --> 00:00:23.891
όπως η εμπειρία της γεύσης της σοκολάτας

00:00:23.891 --> 00:00:25.665
ή της αίσθησης του βελούδου;

NOTE Paragraph

00:00:26.875 --> 00:00:28.919
Αυτό βέβαια το μυστήριο δεν είναι νέο.

00:00:28.919 --> 00:00:32.598
Το 1868 ο Τόμας Χάξλεϊ έγραφε,

00:00:32.598 --> 00:00:36.912
«Πώς γίνεται, κάτι τόσο εκπληκτικό 
όσο μια συνειδησιακή κατάσταση

00:00:36.912 --> 00:00:41.259
που επέρχεται ως αποτέλεσμα ερεθίσματος 
στον νευρικό ιστό,

00:00:41.259 --> 00:00:43.325
να είναι το ίδιο ανεξήγητο

00:00:43.325 --> 00:00:47.618
με το πώς εμφανιζόταν το Τζίνι 
όταν ο Αλαντίν έτριβε το λυχνάρι του».

00:00:49.268 --> 00:00:50.735
Βέβαια ο Χάξλεϊ γνώριζε 


00:00:50.735 --> 00:00:54.819
ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα και
οι ενσυνείδητες εμπειρίες συσχετίζονται

00:00:54.819 --> 00:00:56.978
αλλά δεν ήξερε γιατί.

00:00:56.978 --> 00:01:00.299
Για την επιστήμη της εποχής του 
ήταν ένα μυστήριο.

00:01:00.299 --> 00:01:02.435
Στα χρόνια μετά τον Χάξλεϊ

00:01:02.435 --> 00:01:05.801
η επιστήμη έμαθε πολλά σχετικά
με την εγκεφαλική δραστηριότητα

00:01:05.801 --> 00:01:07.822
αλλά η σχέση μεταξύ αυτής

00:01:07.822 --> 00:01:10.910
και των ενσυνείδητων εμπειριών
παραμένει ένα μυστήριο.

00:01:10.910 --> 00:01:14.555
Γιατί; 
Γιατί κάναμε τόσο μικρή πρόοδο;

00:01:14.555 --> 00:01:19.414
Κάποιοι ειδήμονες πιστεύουν 
ότι δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα

00:01:19.414 --> 00:01:23.353
επειδή στερούμαστε 
τις κατάλληλες έννοιες και πληροφορίες.

00:01:23.883 --> 00:01:27.952
Δεν περιμένουμε από πιθήκους να λύσουν
προβλήματα της κβαντικής μηχανικής.

00:01:27.952 --> 00:01:32.117
Παρομοίως, δεν μπορούμε να περιμένουμε 
το είδος μας να λύσει αυτό το πρόβλημα.

00:01:32.527 --> 00:01:35.661
Εγώ όμως διαφωνώ. Είμαι πιο αισιόδοξος.

00:01:35.661 --> 00:01:38.703
Νομίζω ότι απλώς κάναμε μια λάθος υπόθεση.

00:01:38.703 --> 00:01:42.209
Μόλις τη διορθώσουμε, 
μπορεί ίσως να λύσουμε το πρόβλημα.

00:01:42.209 --> 00:01:44.626
Σήμερα θέλω να σας πω 
ποια είναι η υπόθεση,

00:01:44.626 --> 00:01:47.384
γιατί είναι λανθασμένη, 
και πώς να τη διορθώσουμε.

NOTE Paragraph

00:01:47.874 --> 00:01:49.568
Ας αρχίσουμε με μια ερώτηση:

00:01:49.778 --> 00:01:52.866
Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;

00:01:52.866 --> 00:01:56.611
Ανοίγω τα μάτια μου
κι έχω μια εμπειρία που την περιγράφω

00:01:56.611 --> 00:01:59.698
ως μια κόκκινη ντομάτα 
σε απόσταση ενός μέτρου από εμένα.

00:02:00.606 --> 00:02:03.849
Σαν αποτέλεσμα, τείνω να πιστέψω 
ότι στην πραγματικότητα

00:02:03.849 --> 00:02:06.491
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα 
ένα μέτρο μακριά μου.

00:02:06.751 --> 00:02:12.185
Μετά κλείνω τα μάτια και η εμπειρία μου 
αλλάζει σε ένα γκρίζο χωράφι,

00:02:12.185 --> 00:02:17.591
αλλά ισχύει ακόμη ότι στην πραγματικότητα
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα στο ένα μέτρο;

00:02:18.361 --> 00:02:21.913
Έτσι νομίζω, μπορεί όμως να κάνω λάθος;

00:02:21.913 --> 00:02:26.511
Μπορεί να παρερμηνεύω 
τη φύση όσων αντιλαμβάνομαι;

NOTE Paragraph

00:02:27.351 --> 00:02:30.551
Έχουμε παρερμηνεύσει τις αντιλήψεις μας
και στο παρελθόν.

00:02:30.551 --> 00:02:34.010
Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι η Γη 
είναι επίπεδη επειδή έτσι φαίνεται.

00:02:34.707 --> 00:02:37.586
Ο Πυθαγόρας ανακάλυψε ότι κάναμε λάθος.

00:02:37.586 --> 00:02:41.598
Μετά νομίζαμε ότι η Γη είναι 
το ακίνητο κέντρο του σύμπαντος,

00:02:41.603 --> 00:02:43.506
ξανά επειδή έτσι φαίνεται.

00:02:44.406 --> 00:02:48.312
Ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος ανακάλυψαν,
και πάλι, ότι κάναμε λάθος.

NOTE Paragraph

00:02:48.962 --> 00:02:53.400
Ο Γαλιλαίος τότε αναρωτήθηκε 
μήπως παρερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας

00:02:53.400 --> 00:02:54.908
και με άλλους τρόπους.

00:02:54.908 --> 00:02:59.917
Έγραψε: «Νομίζω ότι οι γεύσεις, 
οι οσμές, τα χρώματα, κ.λ.π.

00:02:59.917 --> 00:03:01.921
διαμένουν στη συνείδηση.

00:03:02.291 --> 00:03:08.043
Γι' αυτό, εάν αφαιρέσουμε το ζωντανό ον, 
όλες αυτές οι ιδιότητες θα εξαϋλωθούν».

NOTE Paragraph

00:03:08.955 --> 00:03:10.794
Αυτός είναι εκπληκτικός ισχυρισμός.

00:03:11.184 --> 00:03:12.995
Μπορεί ο Γαλιλαίος να είχε δίκιο;

00:03:12.995 --> 00:03:17.593
Μπορεί να παρερμηνεύουμε 
τις εμπειρίες μας τόσο πολύ;

00:03:17.593 --> 00:03:20.154
Τι λέει η σύγχρονη επιστήμη επ' αυτού;

NOTE Paragraph

00:03:20.704 --> 00:03:25.928
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε 
ότι σχεδόν το 1/3 του εγκεφαλικού φλοιού

00:03:25.928 --> 00:03:27.786
απασχολείται με την όραση.

00:03:27.786 --> 00:03:31.292
Όταν απλά ανοίγεις τα μάτια 
και ρίχνεις μια ματιά στο δωμάτιο,

00:03:31.292 --> 00:03:35.564
λειτουργούν δισεκατομμύρια νευρώνες 
και τρισεκατομμύρια συνάψεις.

NOTE Paragraph

00:03:35.564 --> 00:03:37.172
Αυτό βέβαια μας εκπλήσσει λίγο

00:03:37.172 --> 00:03:39.813
γιατί, στο μέτρο 
που αναλογιζόμαστε την όραση,

00:03:39.813 --> 00:03:42.650
τη σκεφτόμαστε σαν μια κάμερα.

00:03:42.650 --> 00:03:46.590
Απλώς φωτογραφίζει την αντικειμενική
πραγματικότητα όπως αυτή είναι.

00:03:46.590 --> 00:03:50.290
Βέβαια, ένα μέρος της όρασης 
είναι σαν την κάμερα:

00:03:50.290 --> 00:03:54.929
το μάτι έχει έναν φακό που εστιάζει 
μια εικόνα στο πίσω μέρος του ματιού

00:03:54.929 --> 00:03:58.319
όπου υπάρχουν 
130 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς,

00:03:58.319 --> 00:04:02.219
έτσι το μάτι είναι 
σαν μια κάμερα 130 μεγαπίξελ.

00:04:02.219 --> 00:04:05.702
Αλλά αυτό δεν εξηγεί 
τα δισεκατομμύρια των νευρώνων

00:04:05.702 --> 00:04:09.324
και τα τρισεκατομμύρια των συνάψεων
που εμπλέκονται στην όραση.

00:04:09.324 --> 00:04:11.623
Με τι ασχολούνται οι νευρώνες;

NOTE Paragraph

00:04:11.623 --> 00:04:15.830
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε 
ότι δημιουργούν σε πραγματικό χρόνο

00:04:15.830 --> 00:04:20.160
όλες τις μορφές, αντικείμενα, χρώματα, 
και κινήσεις που βλέπουμε.

00:04:20.160 --> 00:04:23.651
Είναι σαν να παίρνουμε μια φωτογραφία 
του δωματίου όπως είναι,

00:04:23.651 --> 00:04:27.226
αλλά στην πραγματικότητα,
κατασκευάζουμε όλα όσα βλέπουμε.

00:04:27.226 --> 00:04:30.407
Δεν κατασκευάζουμε όλον τον κόσμο αμέσως.

00:04:30.407 --> 00:04:33.302
Κατασκευάζουμε ό,τι χρειαζόμαστε 
εκείνη τη στιγμή.

NOTE Paragraph

00:04:33.302 --> 00:04:36.909
Υπάρχουν πολλές αποδείξεις
αρκετά πειστικές


00:04:36.909 --> 00:04:38.720
ότι κατασκευάζουμε αυτά που βλέπουμε.

00:04:38.720 --> 00:04:40.763
Θα σας δείξω μόνο δύο.

00:04:40.763 --> 00:04:46.529
Στο παράδειγμα βλέπετε κόκκινους δίσκους
με κάποια κομμάτια να τους λείπουν,

00:04:46.529 --> 00:04:49.470
αλλά αν τους περιστρέψω λίγο

00:04:49.470 --> 00:04:54.207
ξαφνικά θα δείτε έναν τρισδιάσταστο κύβο
να εμφανίζεται στην οθόνη.

00:04:54.207 --> 00:04:57.040
Η οθόνη φυσικά είναι επίπεδη,

00:04:57.040 --> 00:04:59.640
άρα ο τρισδιάστατος κύβος 
που αντιλαμβάνεστε

00:04:59.640 --> 00:05:02.617
πρέπει να είναι δική σας κατασκευή.

NOTE Paragraph

00:05:03.397 --> 00:05:05.310
Στο επόμενο παράδειγμα

00:05:05.310 --> 00:05:09.534
θα δείτε λαμπερές μπλε μπάρες 
με πολύ ευδιάκριτες άκρες

00:05:09.534 --> 00:05:12.718
να διασχίζουν μια περιοχή με κουκκίδες.

00:05:13.708 --> 00:05:16.845
Οι κουκκίδες όμως δεν κινούνται.

00:05:16.845 --> 00:05:21.466
Το μόνο που κάνω σε κάθε καρέ είναι 
να αλλάζω το χρώμα των κουκκίδων

00:05:21.466 --> 00:05:23.927
από μπλε σε μαύρο και το αντίθετο.

00:05:23.927 --> 00:05:25.761
Αλλά όταν το κάνω γρήγορα,

00:05:25.761 --> 00:05:29.476
το οπτικό σας σύστημα 
δημιουργεί τις λαμπερές μπλε μπάρες

00:05:29.476 --> 00:05:32.147
με τις ευδιάκριτες άκρες και την κίνηση.

00:05:32.147 --> 00:05:34.137
Υπάρχουν πολλά περισσότερα παραδείγματα

00:05:34.137 --> 00:05:37.580
αλλά αυτά είναι μόνο δύο
όπου κατασκευάζετε αυτό που βλέπετε.

NOTE Paragraph

00:05:37.580 --> 00:05:40.225
Αλλά οι νευροεπιστήμονες 
προχωρούν παραπέρα.

00:05:41.155 --> 00:05:46.496
Λένε ότι ανακατασκευάζουμε 
την πραγματικότητα.

00:05:46.496 --> 00:05:50.722
Έτσι, όταν έχω μια εμπειρία 
που περιγράφεται σαν μια κόκκινη ντομάτα,

00:05:50.722 --> 00:05:54.315
αυτή η εμπειρία είναι στην ουσία
μια ακριβής ανακατασκευή

00:05:54.315 --> 00:05:56.970
των χαρακτηριστικών
μιας πραγματικής κόκκινης ντομάτας

00:05:56.970 --> 00:06:00.265
που θα υπήρχαν 
ακόμη και εάν δεν κοιτούσα.

NOTE Paragraph

00:06:01.595 --> 00:06:04.816
Γιατί όμως οι νευροεπιστήμονες λένε 
ότι δεν κατασκευάζουμε απλά,

00:06:04.816 --> 00:06:06.696
αλλά ότι ανακατασκευάζουμε;

00:06:06.696 --> 00:06:09.227
Το πάγιο επιχείρημα που δίνεται

00:06:09.227 --> 00:06:11.781
είναι συνήθως ένα εξελικτικό.

00:06:12.491 --> 00:06:15.380
Εκείνοι οι πρόγονοί μας 
που έβλεπαν πιο καλά

00:06:15.380 --> 00:06:19.943
είχαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
έναντι όσων έβλεπαν λιγότερο καλά,

00:06:19.943 --> 00:06:23.279
κι έτσι είχαν περισσότερες πιθανότητες 
να διαιωνίσουν τα γονίδιά τους.

00:06:23.279 --> 00:06:26.380
Είμαστε απόγονοι 
εκείνων που έβλεπαν καλύτερα

00:06:26.380 --> 00:06:29.149
έτσι πρέπει να είμαστε σίγουροι 
ότι σε κανονικές συνθήκες

00:06:29.149 --> 00:06:31.680
η αντίληψή μας είναι ακριβής.

00:06:31.680 --> 00:06:34.725
Θα δείτε αυτό στα κανονικά σχολικά βιβλία.

00:06:35.375 --> 00:06:37.369
Ένα βιβλίο λέει, για παράδειγμα,

00:06:37.369 --> 00:06:39.340
«Μιλώντας εξελικτικά,

00:06:39.340 --> 00:06:43.383
η όραση είναι χρήσιμη 
ακριβώς επειδή είναι τόσο ακριβής».

00:06:43.383 --> 00:06:48.181
Το σκεπτικό είναι ότι η ακριβής αντίληψη 
είναι καλύτερη αντίληψη.

00:06:48.181 --> 00:06:50.325
Σας δίνει πλεονέκτημα επιβίωσης.

NOTE Paragraph

00:06:50.325 --> 00:06:52.240
Είναι όμως σωστό αυτό;

00:06:52.240 --> 00:06:54.899
Είναι αυτή η σωστή ερμηνεία 
της εξελικτικής θεωρίας;

00:06:54.899 --> 00:06:58.280
Ας δούμε μερικά παραδείγματα της φύσης.

NOTE Paragraph

00:06:58.800 --> 00:07:01.238
Οι αυστραλιανές βουπρηστίδες

00:07:01.238 --> 00:07:04.349
έχουν πτυχώσεις, 
είναι γυαλιστερές και καφέ.

00:07:04.349 --> 00:07:06.694
Το θηλυκό δεν πετάει.

00:07:06.694 --> 00:07:10.711
Το αρσενικό πετάει ψάχνοντας φυσικά
για ένα ελκυστικό θηλυκό.

00:07:10.711 --> 00:07:14.659
Όταν βρει, κατεβαίνει και ζευγαρώνει.

00:07:14.659 --> 00:07:17.130
Υπάρχει και ένα ακόμα είδος στη φύση,

00:07:17.130 --> 00:07:18.464
ο άνθρωπος.

00:07:18.464 --> 00:07:21.531
Το αρσενικού του είδους 
διαθέτει ευμεγέθη εγκέφαλο

00:07:21.531 --> 00:07:25.479
που τον χρησιμοποιεί 
στην αναζήτηση κρύας μπύρας.

00:07:25.889 --> 00:07:27.168
(Γέλια)

00:07:27.168 --> 00:07:29.542
Και όταν τη βρει, τη στραγγίζει,

00:07:29.542 --> 00:07:32.932
και μερικές φορές πετάει το μπουκάλι 
πίσω στη φύση.

00:07:32.932 --> 00:07:37.180
Τυχαίνει αυτά τα μπουκάλια 
να έχουν πτυχώσεις, να γυαλίζουν,

00:07:37.180 --> 00:07:41.320
και να έχουν εκείνη την απόχρωση του καφέ
που τραβάει την προσοχή των σκαθαριών.

00:07:42.472 --> 00:07:46.465
Τα αρσενικά συρρέουν πάνω στα μπουκάλια
προσπαθώντας να ζευγαρώσουν.

00:07:47.582 --> 00:07:50.369
Χάνουν κάθε ενδιαφέρον 
για τα πραγματικά θηλυκά.

00:07:50.369 --> 00:07:54.572
Κλασική περίπτωση αρσενικού 
που αφήνει το θηλυκό για το ποτό.

00:07:54.572 --> 00:07:57.519
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

00:07:59.402 --> 00:08:01.773
Το είδος έφτασε πολύ κοντά στην εξαφάνιση.

00:08:02.443 --> 00:08:06.562
Η Αυστραλία χρειάστηκε να αλλάξει 
τα μπουκάλια της για να σωθεί το σκαθάρι.

00:08:06.562 --> 00:08:08.232
(Γέλια)

00:08:09.752 --> 00:08:12.960
Τα αρσενικά έβρισκαν τα θηλυκά με επιτυχία

00:08:12.960 --> 00:08:16.398
για χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια χρόνια.

00:08:16.398 --> 00:08:20.832
Φαίνεται ότι έβλεπαν την πραγματικότητα, 
αλλά προφανώς δεν το έκαναν.

00:08:20.832 --> 00:08:23.689
Η εξέλιξη τους βρήκε το αδύνατο σημείο.

00:08:23.689 --> 00:08:28.425
Το θηλυκό είναι οτιδήποτε έχει πτυχώσεις, 
είναι γυαλιστερό και καφέ,

00:08:28.425 --> 00:08:30.701
και όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερα.

00:08:30.701 --> 00:08:32.535
(Γέλια)

00:08:32.535 --> 00:08:37.375
Ακόμη και όταν σερνόταν πάνω στο μπουκάλι,
το αρσενικό δεν έβλεπε το λάθος του.

NOTE Paragraph

00:08:37.945 --> 00:08:41.590
Θα πείτε, εντάξει τώρα,
τα σκαθάρια είναι απλοϊκά πλάσματα,

00:08:41.590 --> 00:08:43.448
αλλά τα θηλαστικά σίγουρα δεν είναι.

00:08:43.448 --> 00:08:46.165
Τα θηλαστικά δεν εξαρτώνται από κόλπα.

00:08:46.165 --> 00:08:49.378
Δεν θα επιμείνω σε αυτό
αλλά βλέπετε τι εννοώ.

00:08:49.378 --> 00:08:51.568
(Γέλια)

NOTE Paragraph

00:08:52.178 --> 00:08:55.336
Έτσι προκύπτει 
ένα σημαντικό τεχνικό ερώτημα:

00:08:55.336 --> 00:09:01.327
Η φυσική επιλογή πραγματικά ευνοεί
το να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι;

00:09:01.877 --> 00:09:05.413
Ευτυχώς δεν χρειάζεται να κουνήσουμε χέρια
και να μαντέψουμε.

00:09:05.413 --> 00:09:08.594
Η εξέλιξη είναι 
μια μαθηματικά ακριβής θεωρία.

00:09:08.594 --> 00:09:12.147
Μπορούμε να το εξακριβώσουμε, 
χρησιμοποιώντας τις εξελικτικές εξισώσεις.

00:09:12.147 --> 00:09:16.300
Μπορούμε να βάλουμε διάφορους οργανισμούς 
σε τεχνητούς κόσμους να ανταγωνιστούν

00:09:16.300 --> 00:09:18.693
και να δούμε ποιος θα επιβιώσει 
και θα ευημερήσει,

00:09:18.693 --> 00:09:20.846
ποιο αισθητικό σύστημα είναι πιο εύρωστο.

NOTE Paragraph

00:09:21.806 --> 00:09:25.891
Μια κεντρική έννοια στις εξισώσεις 
είναι η ευρωστία.

00:09:25.891 --> 00:09:28.586
Σκεφτείτε αυτό το κομμάτι κρέας:

00:09:29.956 --> 00:09:32.918
Τι κάνει αυτό για την ευρωστία ενός ζώου;

00:09:33.438 --> 00:09:39.454
Για ένα πεινασμένο λιοντάρι που ψάχνει 
για φαγητό, βελτιώνει την ευρωστία του.

00:09:40.179 --> 00:09:44.773
Για ένα καλοζωισμένο λιοντάρι που ψάχνει 
να ζευγαρώσει, δεν τη βελτιώνει.

00:09:46.053 --> 00:09:49.924
Και για ένα κουνέλι σε οποιαδήποτε 
περίπτωση, δεν βελτιώνει την ευρωστία του,

00:09:49.924 --> 00:09:54.048
έτσι, η ευρωστία όντως εξαρτάται 
από την υφιστάμενη πραγματικότητα, ναι,

00:09:54.048 --> 00:09:58.236
αλλά επίσης από τον οργανισμό, 
την κατάσταση και τη δράση του.

00:09:58.236 --> 00:10:01.789
Η ευρωστία δεν είναι το ίδιο 
όπως η υφιστάμενη πραγματικότητα,

00:10:01.789 --> 00:10:05.272
και είναι η ευρωστία, 
και όχι η υφιστάμενη πραγματικότητα,

00:10:05.272 --> 00:10:09.451
που φιγουράρει σε κεντρικό σημείο
των εξελικτικών εξισώσεων.

NOTE Paragraph

00:10:09.451 --> 00:10:12.252
Έτσι, στο δικό μου εργαστήριο,

00:10:12.252 --> 00:10:16.417
έχουμε τρέξει εκατοντάδες χιλιάδες 
εξομοιώσεις εξελικτικών παιχνιδιών

00:10:16.417 --> 00:10:19.482
με διάφορους τυχαία επιλεγμένους κόσμους

00:10:19.482 --> 00:10:23.661
και οργανισμούς που ανταγωνίζονται 
για πόρους αυτών των κόσμων.

00:10:23.661 --> 00:10:27.390
Κάποιοι οργανισμοί
βλέπουν όλη την πραγματικότητα,

00:10:27.390 --> 00:10:29.869
άλλοι βλέπουν μόνο μέρος της,

00:10:29.869 --> 00:10:31.974
και μερικοί δεν τη βλέπουν καθόλου,

00:10:31.974 --> 00:10:33.740
βλέπουν μόνο την ευρωστία.

00:10:34.240 --> 00:10:35.820
Ποιος κερδίζει;

NOTE Paragraph

00:10:36.290 --> 00:10:42.255
Λυπάμαι για τα κακά νέα, αλλά η αντίληψη 
της πραγματικότητας είναι υπό εξαφάνιση.

00:10:42.255 --> 00:10:43.824
Σχεδόν σε κάθε εξομοίωση

00:10:43.824 --> 00:10:46.506
οι οργανισμοί που δεν βλέπουν 
καθόλου την πραγματικότητα

00:10:46.506 --> 00:10:48.436
αλλά είναι συντονισμένοι στην ευρωστία,

00:10:48.436 --> 00:10:53.660
οδηγούν σε εξαφάνιση τους οργανισμούς 
που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.

00:10:53.660 --> 00:10:55.640
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι


00:10:55.640 --> 00:10:59.906
ότι η εξέλιξη δεν ευνοεί
τη φιλαλήθη ή ακριβή αντίληψη.

00:10:59.906 --> 00:11:03.668
Αυτή η αντίληψη της πραγματικότητας 
τείνει σε εξαφάνιση.

NOTE Paragraph

00:11:03.668 --> 00:11:05.688
Αυτό είναι κάπως απίστευτο.

00:11:05.688 --> 00:11:09.370
Πώς γίνεται να μην βλέπεις
τον κόσμο με ακρίβεια

00:11:09.370 --> 00:11:11.190
και να έχεις πλεονέκτημα επιβίωσης;

00:11:11.190 --> 00:11:13.303
Είναι λίγο αντιφατικό.

00:11:13.303 --> 00:11:15.138
Θυμηθείτε όμως τις βουπρηστίδες.

00:11:15.138 --> 00:11:18.899
Επιβίωσαν για χιλιάδες,
ίσως και εκατομμύρια χρόνια,

00:11:18.899 --> 00:11:21.593
με απλά κόλπα και τεχνάσματα.

00:11:21.593 --> 00:11:24.770
Αυτό που μας λέει η εξελικτική εξίσωση

00:11:24.770 --> 00:11:30.153
είναι ότι οι οργανισμοί, μαζί κι εμείς,
είμαστε στην ίδια μοίρα με τα σκαθάρια.

00:11:30.153 --> 00:11:32.343
Δε βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι.

00:11:32.343 --> 00:11:36.615
Έχουμε πλαστεί με κόλπα και τεχνάσματα 
που μας κρατάνε ζωντανούς.

NOTE Paragraph

00:11:36.615 --> 00:11:38.635
Παρόλα αυτά,

00:11:38.635 --> 00:11:40.702
χρειαζόμαστε βοήθεια με την διαίσθησή μας.

00:11:40.702 --> 00:11:45.485
Πώς είναι δυνατόν να ωφελεί 
η μη αντίληψη της πραγματικότητας;

00:11:45.485 --> 00:11:49.154
Ευτυχώς υπάρχει μια χρήσιμη μεταφορά:

00:11:49.154 --> 00:11:51.986
η διεπαφή της επιφάνειας εργασίας 
του υπολογιστή σας.

00:11:51.986 --> 00:11:56.119
Σκεφτείτε το μπλε εικονίδιο 
ως μια ομιλία TED που γράφετε.

00:11:56.119 --> 00:11:59.833
Το εικονίδιο είναι μπλε 
και παραλληλόγραμμο

00:11:59.833 --> 00:12:02.504
και είναι στην κάτω δεξιά γωνία
της επιφάνειας εργασίας.

00:12:03.144 --> 00:12:06.290
Σημαίνει αυτό πως και το ίδιο το αρχείο 
κειμένου στον υπολογιστή

00:12:06.290 --> 00:12:11.955
είναι μπλε, παραλληλόγραμμο 
και στην κάτω δεξιά γωνία του υπολογιστή;

00:12:11.955 --> 00:12:13.278
Φυσικά όχι.

00:12:13.278 --> 00:12:17.747
Οποιοσδήποτε το σκέφτηκε αυτό,
παρερμηνεύει το σκοπό της διεπαφής.

00:12:17.747 --> 00:12:21.045
Δεν είναι εκεί για να δείξει
την πραγματικότητα του υπολογιστή.

00:12:21.045 --> 00:12:23.490
Στην πραγματικότητα, 
είναι εκεί για να την κρύβει.

00:12:23.490 --> 00:12:25.985
Δεν χρειάζεται να ξέρετε
για διόδους και αντιστάσεις

00:12:25.985 --> 00:12:27.805
και όλα τα μεγκαμπάιτ του λογισμικού.

00:12:27.805 --> 00:12:30.936
Αν ήταν να ασχοληθείτε με αυτά,
δεν θα γράφατε το αρχείο κειμένου,

00:12:30.936 --> 00:12:32.791
ούτε θα επεξεργαζόσαστε τη φωτογραφία.

00:12:32.791 --> 00:12:37.128
Το νόημα είναι ότι η εξέλιξη
μας έδωσε μια διεπαφή

00:12:37.128 --> 00:12:38.773
που κρύβει την πραγματικότητα

00:12:38.773 --> 00:12:41.443
και καθοδηγεί 
την προσαρμοστική συμπεριφορά.

00:12:41.443 --> 00:12:44.461
Ο χώρος και ο χρόνος,
όπως τους αντιλαμβανόμαστε τώρα,

00:12:44.461 --> 00:12:46.635
είναι η επιφάνεια εργασίας σας.

00:12:46.635 --> 00:12:51.372
Τα υλικά αντικείμενα είναι απλώς εικονίδια
πάνω σε αυτή την επιφάνεια.

NOTE Paragraph

00:12:52.192 --> 00:12:54.413
Υπάρχει μια εμφανής ένσταση.

00:12:54.413 --> 00:12:58.361
Χόφμαν, αν πιστεύεις ότι αυτό το τρένο 
που έρχεται με 320 χλμ/ώρα,

00:12:58.361 --> 00:13:00.822
είναι απλώς ένα εικονίδιο
στην επιφάνεια εργασίας,

00:13:00.822 --> 00:13:02.947
γιατί δεν στέκεσαι στην πορεία του;

00:13:02.947 --> 00:13:05.240
Και αφού θα έχεις φύγει,
μαζί και η θεωρία σου,

00:13:05.240 --> 00:13:08.554
θα ξέρουμε ότι εκείνο το τρένο 
ήταν κάτι παραπάνω από ένα εικονίδιο.

00:13:08.554 --> 00:13:10.597
Λοιπόν, δεν θα έμπαινα μπροστά στο τρένο

00:13:10.597 --> 00:13:12.153
για τον ίδιο λόγο

00:13:12.153 --> 00:13:16.448
που δεν θα έριχνα απερίσκεπτα
το εικονίδιο στον κάδο ανακύκλωσης:

00:13:16.448 --> 00:13:19.629
όχι επειδή εκλαμβάνω
το εικονίδιο κυριολεκτικά

00:13:19.629 --> 00:13:22.634
- το αρχείο δεν είναι κυριολεκτικά 
μπλε ή παραλληλόγραμμο -

00:13:22.934 --> 00:13:25.260
αλλά όντως το παίρνω στα σοβαρά.

00:13:25.260 --> 00:13:27.291
Θα έχανα εβδομάδες εργασίας.

00:13:27.291 --> 00:13:29.845
Παρομοίως, η εξέλιξη μας έχει διαμορφώσει

00:13:29.845 --> 00:13:34.281
με αντιληπτικά σύμβολα που σχεδιάστηκαν 
για να μας κρατήσουν ζωντανούς.

00:13:34.811 --> 00:13:37.276
Καλύτερα να τα πάρουμε στα σοβαρά.

00:13:37.276 --> 00:13:39.481
Αν δείτε φίδι, μην το σηκώσετε.

00:13:39.961 --> 00:13:42.820
Αν δείτε γκρεμό, μην πηδήξετε.

00:13:43.030 --> 00:13:46.726
Σχεδιάστηκαν για να μας κρατούν ασφαλείς
και πρέπει να τα πάρουμε στα σοβαρά.

00:13:46.726 --> 00:13:49.417
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει 
να τα πάρουμε κυριολεκτικά.

00:13:49.417 --> 00:13:51.121
Είναι λογικό σφάλμα.

NOTE Paragraph

00:13:51.671 --> 00:13:54.876
Μια άλλη ένσταση: 
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

00:13:54.876 --> 00:13:58.800
Οι φυσικοί μας έλεγαν για πολύ καιρό
ότι το μέταλλο στο τρένο φαίνεται συμπαγές

00:13:58.800 --> 00:14:01.008
αλλά στην πραγματικότητα είναι κυρίως κενό

00:14:01.008 --> 00:14:03.068
με μικροσκοπικό σωματίδια
να στροβιλίζονται.

00:14:03.068 --> 00:14:04.766
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

00:14:04.766 --> 00:14:06.280
Όχι ακριβώς.

00:14:06.880 --> 00:14:10.920
Είναι σαν να λες, ξέρω ότι το μπλε 
εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας

00:14:10.920 --> 00:14:13.219
δεν είναι η πραγματικότητα του υπολογιστή,

00:14:13.219 --> 00:14:16.678
αλλά αν βγάλω τον μεγεθυντικό φακό μου
και κοιτάξω προσεκτικά

00:14:16.678 --> 00:14:18.489
βλέπω μικρά εικονοστοιχεία

00:14:18.489 --> 00:14:20.950
και αυτή είναι η πραγματικότητα 
του υπολογιστή.

00:14:20.950 --> 00:14:24.758
Όχι ακριβώς. Είστε ακόμα στην επιφάνεια 
εργασίας και αυτή είναι η ουσία.

00:14:24.758 --> 00:14:27.754
Τα μικροσκοπικά σωματίδια 
είναι ακόμη στον χωροχρόνο:

00:14:27.754 --> 00:14:30.145
είναι ακόμη στη διεπαφή του χρήστη.

00:14:30.145 --> 00:14:33.907
Έτσι λέω κάτι πολύ πιο ριζοσπαστικό 
από εκείνους τους φυσικούς.

NOTE Paragraph

00:14:34.727 --> 00:14:36.200
Τελικά μπορεί να διαφωνήσεις,

00:14:36.200 --> 00:14:38.759
κοίτα, όλοι βλέπουμε το τρένο,

00:14:38.759 --> 00:14:41.801
έτσι κανείς μας δεν κατασκευάζει το τρένο.

00:14:41.801 --> 00:14:43.891
Αλλά θυμηθείτε το παράδειγμα.

00:14:43.891 --> 00:14:46.607
Σε αυτό, όλοι βλέπουμε έναν κύβο

00:14:47.597 --> 00:14:49.170
αλλά η οθόνη είναι επίπεδη,

00:14:49.170 --> 00:14:52.727
έτσι ο κύβος που βλέπετε
είναι ο κύβος που κατασκευάζετε.

00:14:53.736 --> 00:14:55.779
Όλοι βλέπουμε έναν κύβο

00:14:55.779 --> 00:15:00.408
γιατί όλοι, καθένας από εμάς,
κατασκευάζουμε τον κύβο που βλέπουμε.

00:15:00.408 --> 00:15:02.698
Το ίδιο συμβαίνει με το τρένο.

00:15:02.698 --> 00:15:07.180
Όλοι βλέπουμε το τρένο επειδή καθένας
βλέπει το τρένο που κατασκευάζει,

00:15:07.180 --> 00:15:10.733
και το ίδιο συμβαίνει 
με όλα τα υλικά αντικείμενα.

NOTE Paragraph

00:15:11.793 --> 00:15:14.256
Τείνουμε να σκεφτόμαστε την αντίληψη

00:15:14.256 --> 00:15:17.396
ως ένα παράθυρο
στην υφιστάμενη πραγματικότητα.

00:15:17.396 --> 00:15:19.470
Η εξελικτική θεωρία μας λέει

00:15:19.470 --> 00:15:23.865
ότι είναι μια λανθασμένη ερμηνεία
της αντίληψής μας.

00:15:24.785 --> 00:15:28.639
Αντ' αυτού, η πραγματικότητα μοιάζει πιο 
πολύ με τρισδιάστατη επιφάνεια εργασίας

00:15:28.639 --> 00:15:31.936
που σχεδιάστηκε για να κρύβει
την πολυπλοκότητα του πραγματικού κόσμου

00:15:31.936 --> 00:15:34.232
και να προωθεί
την προσαρμοστική συμπεριφορά.

00:15:34.232 --> 00:15:37.210
Ο χώρος όπως τον αντιλαμβάνεστε 
είναι η επιφάνεια εργασίας.

00:15:37.210 --> 00:15:40.556
Τα υλικά αντικείμενα είναι τα εικονίδια 
επάνω στην επιφάνεια εργασίας.

NOTE Paragraph

00:15:41.456 --> 00:15:45.366
Πιστεύαμε ότι η Γη ήταν επίπεδη
επειδή έτσι φαίνεται.

00:15:45.366 --> 00:15:48.654
Μετά πιστεύαμε ότι η Γη ήταν
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας

00:15:48.654 --> 00:15:50.378
επειδή έτσι φαίνεται.

00:15:50.378 --> 00:15:51.520
Κάναμε λάθος.

00:15:51.520 --> 00:15:54.190
Παρερμηνεύαμε την αντίληψή μας.

00:15:54.910 --> 00:15:58.319
Τώρα πιστεύουμε 
ότι ο χωροχρόνος και τα αντικείμενα

00:15:58.319 --> 00:16:00.933
αποτελούν τη φύση 
της υφιστάμενης πραγματικότητας.

00:16:01.453 --> 00:16:05.377
Η εξελικτική θεωρία μας λέει 
ότι και πάλι κάνουμε λάθος.

00:16:05.377 --> 00:16:10.416
Παρερμηνεύουμε το περιεχόμενο
των εμπειριών της αντίληψής μας.

00:16:10.416 --> 00:16:12.947
Είναι κάτι που υπάρχει όταν δεν κοιτάς

00:16:12.947 --> 00:16:15.870
αλλά δεν είναι ο χωροχρόνος 
και τα υλικά αντικείμενα.

00:16:15.870 --> 00:16:19.378
Είναι το ίδιο δύσκολο να ξεκολλήσουμε 
από το χωροχρόνο και τα αντικείμενα

00:16:19.378 --> 00:16:22.861
όπως και για τα σκαθάρια 
να ξεκολλήσουν από το μπουκάλι.

00:16:22.861 --> 00:16:27.279
Γιατί; Επειδή δεν βλέπουμε
ότι είμαστε τυφλοί.

00:16:28.239 --> 00:16:30.756
Αλλά έχουμε ένα πλεονέκτημα 
σε σχέση με τα σκαθάρια:

00:16:30.756 --> 00:16:32.544
την επιστήμη και την τεχνολογία μας.

00:16:32.544 --> 00:16:34.935
Κοιτάζοντας μέσα από τον φακό 
ενός τηλεσκοπίου

00:16:34.935 --> 00:16:39.571
ανακαλύψαμε ότι η Γη δεν είναι 
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας,

00:16:39.571 --> 00:16:42.449
και κοιτάζοντας μέσα από τον φακό 
της εξελικτικής θεωρίας

00:16:42.449 --> 00:16:44.771
ανακαλύψαμε ότι ο χωροχρόνος 
και τα αντικείμενα

00:16:44.771 --> 00:16:47.139
δεν είναι η φύση της πραγματικότητας.

00:16:47.139 --> 00:16:51.424
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως κόκκινη ντομάτα,

00:16:51.424 --> 00:16:54.361
διαδρώ με την πραγματικότητα,

00:16:54.361 --> 00:16:59.571
αλλά εκείνη η πραγματικότητα δεν είναι 
και δεν μοιάζει με κόκκινη ντομάτα,

00:16:59.571 --> 00:17:04.972
Παρομοίως, όταν έχω μια εμπειρία 
που περιγράφω ως λιοντάρι ή κρέας,

00:17:04.972 --> 00:17:06.820
διαδρώ με την πραγματικότητα,

00:17:06.820 --> 00:17:09.978
αλλά εκείνη η πραγματικότητα 
δεν είναι λιοντάρι ή κρέας.

00:17:09.978 --> 00:17:11.998
Και το κορυφαίο:

00:17:11.998 --> 00:17:16.688
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως εγκέφαλο η νευρώνες

00:17:16.688 --> 00:17:18.778
διαδρώ με την πραγματικότητα,

00:17:18.778 --> 00:17:22.307
αλλά εκείνη η πραγματικότητα 
δεν είναι εγκέφαλος ή νευρώνες

00:17:22.307 --> 00:17:25.325
και δεν μοιάζει με εγκέφαλο ή νευρώνες.

00:17:26.925 --> 00:17:30.584
Και εκείνη η πραγματικότητα, 
οτιδήποτε και να είναι,

00:17:30.584 --> 00:17:35.345
είναι η πραγματική πηγή 
αιτίας και αποτελέσματος στον κόσμο,

00:17:35.345 --> 00:17:38.147
όχι ο εγκέφαλος ούτε οι νευρώνες.

00:17:38.147 --> 00:17:40.827
Ο εγκέφαλος και οι νευρώνες 
δεν έχουν δυνάμεις αιτιατού.

00:17:40.827 --> 00:17:43.428
Δεν προκαλούν καμία
από τις αντιληπτικές μας εμπειρίες

00:17:43.428 --> 00:17:45.216
και καμία συμπεριφορά μας.

00:17:45.216 --> 00:17:49.022
Εγκέφαλοι και νευρώνες είναι 
ένα σύνολο συμβόλων συγκεκριμένου είδους,

00:17:49.022 --> 00:17:50.592
ένα τέχνασμα.

NOTE Paragraph

00:17:50.592 --> 00:17:53.273
Τι σημαίνει αυτό 
για το μυστήριο της συνείδησης;

00:17:53.923 --> 00:17:57.916
Μάλλον ανοίγει νέες δυνατότητες.

00:17:57.916 --> 00:17:59.611
Για παράδειγμα,

00:17:59.611 --> 00:18:03.590
ίσως η πραγματικότητα
είναι ένα τεράστιο μηχάνημα

00:18:03.590 --> 00:18:06.590
που προκαλεί
τις ενσυνείδητες εμπειρίες μας.

00:18:06.590 --> 00:18:09.620
Αμφιβάλλω γι' αυτό 
αλλά αξίζει να το ερευνήσουμε.

00:18:10.100 --> 00:18:12.039
Ίσως η πραγματικότητα να είναι

00:18:12.039 --> 00:18:15.609
ένα τεράστιο διαδραστικό δίκτυο
ενσυνείδητων πρακτόρων,

00:18:15.609 --> 00:18:21.182
απλών και περίπλοκων, που προκαλεί 
ο ένας τις εμπειρίες του άλλου.

00:18:21.182 --> 00:18:24.432
Όντως, δεν είναι και τόσο τρελή ιδέα 
όσο ακούγεται

00:18:24.432 --> 00:18:26.052
και την ερευνώ αυτόν τον καιρό.

NOTE Paragraph

00:18:26.592 --> 00:18:28.658
Να όμως η ουσία:

00:18:28.658 --> 00:18:31.979
Άπαξ και απαλλαγούμε 
από την τρομερά διαισθητική

00:18:31.979 --> 00:18:35.903
αλλά και τρομερά λανθασμένη υπόθεση
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

00:18:35.903 --> 00:18:40.291
ανοίγονται νέοι δρόμοι για να σκεφτούμε
το μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής.

00:18:41.251 --> 00:18:45.860
Βάζω στοίχημα ότι η πραγματικότητα 
τελικά θα είναι πολύ πιο συναρπαστική

00:18:45.860 --> 00:18:49.834
και πιο απρόσμενη 
από ό,τι ποτέ φανταστήκαμε.

NOTE Paragraph

00:18:49.834 --> 00:18:54.222
Η εξελικτική θεωρία 
μας δίνει την ύψιστη πρόκληση:

00:18:54.222 --> 00:18:56.364
Τολμήστε να αναγνωρίσετε

00:18:56.364 --> 00:18:59.644
ότι η αντίληψη δεν είναι 
να βλέπετε την αλήθεια,

00:18:59.644 --> 00:19:02.050
είναι να κάνετε παιδιά.

00:19:03.130 --> 00:19:05.940
Παρεμπιπτόντως, ακόμη και αυτό εδώ το TED

00:19:05.940 --> 00:19:08.200
είναι απλώς μέσα στο κεφάλι σας.

NOTE Paragraph

00:19:08.200 --> 00:19:10.244
Ευχαριστώ πάρα πολύ.

NOTE Paragraph

00:19:10.244 --> 00:19:13.632
(Χειροκρότημα)

NOTE Paragraph

00:19:20.786 --> 00:19:24.221
Κρις Άντερσον: Αν είσαι πραγματικά εσύ, 
σε ευχαριστώ.

00:19:24.221 --> 00:19:27.152
Βγαίνουν τόσα πολλά απ' αυτό.

00:19:27.152 --> 00:19:30.421
Κατ' αρχάς, μερικοί μπορεί 
να πέσουν σε βαθιά κατάθλιψη

00:19:30.421 --> 00:19:35.860
και μόνο με αυτή τη σκέψη πως η εξέλιξη 
δεν ευνοεί την πραγματικότητα.

00:19:35.860 --> 00:19:39.100
Εννοώ ότι κατά κάποιο τρόπο
δεν υπονομεύει όλα όσα επιδιώκουμε εδώ,

00:19:39.100 --> 00:19:41.984
την ικανότητα να σκεφτούμε
ότι μπορούμε να δούμε την αλήθεια,

00:19:41.984 --> 00:19:45.490
ίσως ακόμη και τη δική σου θεωρία, 
αν θέλουμε να φτάσουμε μέχρι εκεί;

NOTE Paragraph

00:19:45.490 --> 00:19:49.944
Ντόναλντ Χόφμαν: Ναι, αλλά δεν αποκλείει
να έχουμε μια επιτυχημένη επιστήμη.

00:19:49.944 --> 00:19:52.756
Έχουμε μια θεωρία που αποδείχθηκε 
πως είναι λανθασμένη,

00:19:52.756 --> 00:19:57.215
ότι αντίληψη και πραγματικότητα
είναι το ίδιο πράγμα.

00:19:57.215 --> 00:19:58.900
Η θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη.

00:19:58.900 --> 00:20:00.318
ΟΚ, ας πετάξουμε τη θεωρία.

00:20:00.318 --> 00:20:03.192
Αυτό δεν μας απαγορεύει να θέτουμε 
αξιωματικά άλλες θεωρίες

00:20:03.192 --> 00:20:05.080
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

00:20:05.080 --> 00:20:08.535
άρα είναι τελικά πρόοδος να αναγνωρίζουμε 
ότι μια θεωρία ήταν λάθος.

00:20:08.535 --> 00:20:11.193
Η επιστήμη συνεχίζει ως συνήθως.
Κανένα πρόβλημα.

NOTE Paragraph

00:20:11.193 --> 00:20:13.794
ΚΑ: Θεωρείς ότι είναι δυνατόν
- (Γέλια) -

00:20:13.794 --> 00:20:17.904
Φάση έχει, αλλά νομίζω ότι μας λες
πως είναι δυνατόν η εξέλιξη

00:20:17.904 --> 00:20:20.551
να μπορεί ακόμη 
να μας κάνει να σκεφτούμε λογικά.

NOTE Paragraph

00:20:20.551 --> 00:20:22.864
ΝΧ: Ναι. Αυτό είναι
ένα πολύ καλό επιχείρημα.

00:20:22.864 --> 00:20:27.391
Οι εξομοιώσεις του εξελικτικού παιχνιδιού 
που έδειξα ήταν ειδικά για την αντίληψη,

00:20:27.391 --> 00:20:29.969
και όντως δείχνει
ότι η αντίληψή μας έχει διαμορφωθεί

00:20:29.969 --> 00:20:32.299
να μην μας δείχνει
την πραγματικότητα όπως είναι,

00:20:32.299 --> 00:20:36.122
αλλά αυτό δεν σημαίνει το ίδιο 
για τη λογική μας ή τα μαθηματικά.

00:20:36.122 --> 00:20:39.744
Δεν κάναμε τέτοιες εξομοιώσεις
αλλά βάζω στοίχημα ότι θα ανακαλύψουμε

00:20:39.744 --> 00:20:43.366
ότι υπάρχουν κάποιες πιέσεις επιλογής
για την λογική μας και τα μαθηματικά

00:20:43.366 --> 00:20:45.892
να είναι τουλάχιστον
προς την κατεύθυνση της αλήθειας.

00:20:45.892 --> 00:20:48.449
Για μένα, τα μαθηματικά
και η λογική δεν είναι εύκολα.

00:20:48.449 --> 00:20:51.380
Δεν τα κάνουμε όλα σωστά 
αλλά τουλάχιστον οι πιέσεις επιλογής

00:20:51.380 --> 00:20:54.408
δεν αποκλίνουν τελείως από
τα κανονικά μαθηματικά και τη λογική.

00:20:54.408 --> 00:20:57.228
Νομίζω πως πρέπει να δούμε
κάθε γνωστική ικανότητα ξεχωριστά

00:20:57.228 --> 00:20:59.852
και να δούμε την επίδραση
της εξέλιξης σε αυτήν.

00:20:59.852 --> 00:21:01.432
Αυτό που ισχύει για την αντίληψη

00:21:01.432 --> 00:21:03.813
ίσως να μην ισχύει
για τα μαθηματικά και τη λογική.

NOTE Paragraph

00:21:03.813 --> 00:21:05.866
ΚΑ: Αυτό που προτείνεις μοιάζει κάπως

00:21:05.866 --> 00:21:09.998
σαν μια ερμηνεία του κόσμου 
που θα έδινε ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ σήμερα:

00:21:09.998 --> 00:21:12.947
η συνείδηση δίνει νόημα στην ύλη,
και όχι το αντίστροφο.

NOTE Paragraph

00:21:12.947 --> 00:21:15.339
ΝΧ: Είναι λίγο διαφορετικό 
από τον Μπέρκλεϋ.

00:21:15.339 --> 00:21:17.431
Ο Μπέρκλεϋ ήταν θεϊστής και πίστευε

00:21:17.431 --> 00:21:20.740
ότι η ύψιστη φύση της πραγματικότητας 
είναι ο Θεός και ούτω καθεξής,

00:21:20.740 --> 00:21:23.850
και δεν χρειάζεται 
να ακολουθήσω τον Μπέρκλεϋ,

00:21:23.850 --> 00:21:27.195
έτσι διαφοροποιούμαι αρκετά από αυτόν.

00:21:27.195 --> 00:21:31.235
Το αποκαλώ συνειδητό ρεαλισμό.
Είναι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση.

NOTE Paragraph

00:21:31.235 --> 00:21:33.725
ΚΑ: Θα μπορούσα
να μιλάω μαζί σου για ώρες

00:21:33.725 --> 00:21:35.165
κι ελπίζω να το κάνουμε.

NOTE Paragraph

00:21:35.165 --> 00:21:36.768
Ευχαριστώ για την ομιλία σου.