1
00:00:00,835 --> 00:00:02,901
Μου αρέσουν τα μυστήρια

2
00:00:02,901 --> 00:00:07,313
και με συναρπάζει το μεγαλύτερο 
άλυτο μυστήριο της επιστήμης,

3
00:00:07,313 --> 00:00:09,271
ίσως επειδή είναι προσωπικό.

4
00:00:09,681 --> 00:00:11,539
Αφορά το ποιοι είμαστε,

5
00:00:11,539 --> 00:00:13,656
και δεν μπορώ παρά να αναρωτιέμαι.

6
00:00:14,186 --> 00:00:16,275
Το μυστήριο είναι αυτό:

7
00:00:16,275 --> 00:00:19,180
Ποια είναι η σχέση 
ανάμεσα στον εγκέφαλό σας

8
00:00:19,180 --> 00:00:21,221
και τις ενσυνείδητες εμπειρίες σας,

9
00:00:21,221 --> 00:00:23,891
όπως η εμπειρία της γεύσης της σοκολάτας

10
00:00:23,891 --> 00:00:25,665
ή της αίσθησης του βελούδου;

11
00:00:26,875 --> 00:00:28,919
Αυτό βέβαια το μυστήριο δεν είναι νέο.

12
00:00:28,919 --> 00:00:32,598
Το 1868 ο Τόμας Χάξλεϊ έγραφε,

13
00:00:32,598 --> 00:00:36,912
«Πώς γίνεται, κάτι τόσο εκπληκτικό 
όσο μια συνειδησιακή κατάσταση

14
00:00:36,912 --> 00:00:41,259
που επέρχεται ως αποτέλεσμα ερεθίσματος 
στον νευρικό ιστό,

15
00:00:41,259 --> 00:00:43,325
να είναι το ίδιο ανεξήγητο

16
00:00:43,325 --> 00:00:47,618
με το πώς εμφανιζόταν το Τζίνι 
όταν ο Αλαντίν έτριβε το λυχνάρι του».

17
00:00:49,268 --> 00:00:50,735
Βέβαια ο Χάξλεϊ γνώριζε 


18
00:00:50,735 --> 00:00:54,819
ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα και
οι ενσυνείδητες εμπειρίες συσχετίζονται

19
00:00:54,819 --> 00:00:56,978
αλλά δεν ήξερε γιατί.

20
00:00:56,978 --> 00:01:00,299
Για την επιστήμη της εποχής του 
ήταν ένα μυστήριο.

21
00:01:00,299 --> 00:01:02,435
Στα χρόνια μετά τον Χάξλεϊ

22
00:01:02,435 --> 00:01:05,801
η επιστήμη έμαθε πολλά σχετικά
με την εγκεφαλική δραστηριότητα

23
00:01:05,801 --> 00:01:07,822
αλλά η σχέση μεταξύ αυτής

24
00:01:07,822 --> 00:01:10,910
και των ενσυνείδητων εμπειριών
παραμένει ένα μυστήριο.

25
00:01:10,910 --> 00:01:14,555
Γιατί; 
Γιατί κάναμε τόσο μικρή πρόοδο;

26
00:01:14,555 --> 00:01:19,414
Κάποιοι ειδήμονες πιστεύουν 
ότι δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα

27
00:01:19,414 --> 00:01:23,353
επειδή στερούμαστε 
τις κατάλληλες έννοιες και πληροφορίες.

28
00:01:23,883 --> 00:01:27,952
Δεν περιμένουμε από πιθήκους να λύσουν
προβλήματα της κβαντικής μηχανικής.

29
00:01:27,952 --> 00:01:32,117
Παρομοίως, δεν μπορούμε να περιμένουμε 
το είδος μας να λύσει αυτό το πρόβλημα.

30
00:01:32,527 --> 00:01:35,661
Εγώ όμως διαφωνώ. Είμαι πιο αισιόδοξος.

31
00:01:35,661 --> 00:01:38,703
Νομίζω ότι απλώς κάναμε μια λάθος υπόθεση.

32
00:01:38,703 --> 00:01:42,209
Μόλις τη διορθώσουμε, 
μπορεί ίσως να λύσουμε το πρόβλημα.

33
00:01:42,209 --> 00:01:44,626
Σήμερα θέλω να σας πω 
ποια είναι η υπόθεση,

34
00:01:44,626 --> 00:01:47,384
γιατί είναι λανθασμένη, 
και πώς να τη διορθώσουμε.

35
00:01:47,874 --> 00:01:49,568
Ας αρχίσουμε με μια ερώτηση:

36
00:01:49,778 --> 00:01:52,866
Βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι;

37
00:01:52,866 --> 00:01:56,611
Ανοίγω τα μάτια μου
κι έχω μια εμπειρία που την περιγράφω

38
00:01:56,611 --> 00:01:59,698
ως μια κόκκινη ντομάτα 
σε απόσταση ενός μέτρου από εμένα.

39
00:02:00,606 --> 00:02:03,849
Σαν αποτέλεσμα, τείνω να πιστέψω 
ότι στην πραγματικότητα

40
00:02:03,849 --> 00:02:06,491
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα 
ένα μέτρο μακριά μου.

41
00:02:06,751 --> 00:02:12,185
Μετά κλείνω τα μάτια και η εμπειρία μου 
αλλάζει σε ένα γκρίζο χωράφι,

42
00:02:12,185 --> 00:02:17,591
αλλά ισχύει ακόμη ότι στην πραγματικότητα
υπάρχει μια κόκκινη ντομάτα στο ένα μέτρο;

43
00:02:18,361 --> 00:02:21,913
Έτσι νομίζω, μπορεί όμως να κάνω λάθος;

44
00:02:21,913 --> 00:02:26,511
Μπορεί να παρερμηνεύω 
τη φύση όσων αντιλαμβάνομαι;

45
00:02:27,351 --> 00:02:30,551
Έχουμε παρερμηνεύσει τις αντιλήψεις μας
και στο παρελθόν.

46
00:02:30,551 --> 00:02:34,010
Συνηθίζαμε να πιστεύουμε ότι η Γη 
είναι επίπεδη επειδή έτσι φαίνεται.

47
00:02:34,707 --> 00:02:37,586
Ο Πυθαγόρας ανακάλυψε ότι κάναμε λάθος.

48
00:02:37,586 --> 00:02:41,598
Μετά νομίζαμε ότι η Γη είναι 
το ακίνητο κέντρο του σύμπαντος,

49
00:02:41,603 --> 00:02:43,506
ξανά επειδή έτσι φαίνεται.

50
00:02:44,406 --> 00:02:48,312
Ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος ανακάλυψαν,
και πάλι, ότι κάναμε λάθος.

51
00:02:48,962 --> 00:02:53,400
Ο Γαλιλαίος τότε αναρωτήθηκε 
μήπως παρερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας

52
00:02:53,400 --> 00:02:54,908
και με άλλους τρόπους.

53
00:02:54,908 --> 00:02:59,917
Έγραψε: «Νομίζω ότι οι γεύσεις, 
οι οσμές, τα χρώματα, κ.λ.π.

54
00:02:59,917 --> 00:03:01,921
διαμένουν στη συνείδηση.

55
00:03:02,291 --> 00:03:08,043
Γι' αυτό, εάν αφαιρέσουμε το ζωντανό ον, 
όλες αυτές οι ιδιότητες θα εξαϋλωθούν».

56
00:03:08,955 --> 00:03:10,794
Αυτός είναι εκπληκτικός ισχυρισμός.

57
00:03:11,184 --> 00:03:12,995
Μπορεί ο Γαλιλαίος να είχε δίκιο;

58
00:03:12,995 --> 00:03:17,593
Μπορεί να παρερμηνεύουμε 
τις εμπειρίες μας τόσο πολύ;

59
00:03:17,593 --> 00:03:20,154
Τι λέει η σύγχρονη επιστήμη επ' αυτού;

60
00:03:20,704 --> 00:03:25,928
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε 
ότι σχεδόν το 1/3 του εγκεφαλικού φλοιού

61
00:03:25,928 --> 00:03:27,786
απασχολείται με την όραση.

62
00:03:27,786 --> 00:03:31,292
Όταν απλά ανοίγεις τα μάτια 
και ρίχνεις μια ματιά στο δωμάτιο,

63
00:03:31,292 --> 00:03:35,564
λειτουργούν δισεκατομμύρια νευρώνες 
και τρισεκατομμύρια συνάψεις.

64
00:03:35,564 --> 00:03:37,172
Αυτό βέβαια μας εκπλήσσει λίγο

65
00:03:37,172 --> 00:03:39,813
γιατί, στο μέτρο 
που αναλογιζόμαστε την όραση,

66
00:03:39,813 --> 00:03:42,650
τη σκεφτόμαστε σαν μια κάμερα.

67
00:03:42,650 --> 00:03:46,590
Απλώς φωτογραφίζει την αντικειμενική
πραγματικότητα όπως αυτή είναι.

68
00:03:46,590 --> 00:03:50,290
Βέβαια, ένα μέρος της όρασης 
είναι σαν την κάμερα:

69
00:03:50,290 --> 00:03:54,929
το μάτι έχει έναν φακό που εστιάζει 
μια εικόνα στο πίσω μέρος του ματιού

70
00:03:54,929 --> 00:03:58,319
όπου υπάρχουν 
130 εκατομμύρια φωτοϋποδοχείς,

71
00:03:58,319 --> 00:04:02,219
έτσι το μάτι είναι 
σαν μια κάμερα 130 μεγαπίξελ.

72
00:04:02,219 --> 00:04:05,702
Αλλά αυτό δεν εξηγεί 
τα δισεκατομμύρια των νευρώνων

73
00:04:05,702 --> 00:04:09,324
και τα τρισεκατομμύρια των συνάψεων
που εμπλέκονται στην όραση.

74
00:04:09,324 --> 00:04:11,623
Με τι ασχολούνται οι νευρώνες;

75
00:04:11,623 --> 00:04:15,830
Οι νευροεπιστήμονες μας λένε 
ότι δημιουργούν σε πραγματικό χρόνο

76
00:04:15,830 --> 00:04:20,160
όλες τις μορφές, αντικείμενα, χρώματα, 
και κινήσεις που βλέπουμε.

77
00:04:20,160 --> 00:04:23,651
Είναι σαν να παίρνουμε μια φωτογραφία 
του δωματίου όπως είναι,

78
00:04:23,651 --> 00:04:27,226
αλλά στην πραγματικότητα,
κατασκευάζουμε όλα όσα βλέπουμε.

79
00:04:27,226 --> 00:04:30,407
Δεν κατασκευάζουμε όλον τον κόσμο αμέσως.

80
00:04:30,407 --> 00:04:33,302
Κατασκευάζουμε ό,τι χρειαζόμαστε 
εκείνη τη στιγμή.

81
00:04:33,302 --> 00:04:36,909
Υπάρχουν πολλές αποδείξεις
αρκετά πειστικές


82
00:04:36,909 --> 00:04:38,720
ότι κατασκευάζουμε αυτά που βλέπουμε.

83
00:04:38,720 --> 00:04:40,763
Θα σας δείξω μόνο δύο.

84
00:04:40,763 --> 00:04:46,529
Στο παράδειγμα βλέπετε κόκκινους δίσκους
με κάποια κομμάτια να τους λείπουν,

85
00:04:46,529 --> 00:04:49,470
αλλά αν τους περιστρέψω λίγο

86
00:04:49,470 --> 00:04:54,207
ξαφνικά θα δείτε έναν τρισδιάσταστο κύβο
να εμφανίζεται στην οθόνη.

87
00:04:54,207 --> 00:04:57,040
Η οθόνη φυσικά είναι επίπεδη,

88
00:04:57,040 --> 00:04:59,640
άρα ο τρισδιάστατος κύβος 
που αντιλαμβάνεστε

89
00:04:59,640 --> 00:05:02,617
πρέπει να είναι δική σας κατασκευή.

90
00:05:03,397 --> 00:05:05,310
Στο επόμενο παράδειγμα

91
00:05:05,310 --> 00:05:09,534
θα δείτε λαμπερές μπλε μπάρες 
με πολύ ευδιάκριτες άκρες

92
00:05:09,534 --> 00:05:12,718
να διασχίζουν μια περιοχή με κουκκίδες.

93
00:05:13,708 --> 00:05:16,845
Οι κουκκίδες όμως δεν κινούνται.

94
00:05:16,845 --> 00:05:21,466
Το μόνο που κάνω σε κάθε καρέ είναι 
να αλλάζω το χρώμα των κουκκίδων

95
00:05:21,466 --> 00:05:23,927
από μπλε σε μαύρο και το αντίθετο.

96
00:05:23,927 --> 00:05:25,761
Αλλά όταν το κάνω γρήγορα,

97
00:05:25,761 --> 00:05:29,476
το οπτικό σας σύστημα 
δημιουργεί τις λαμπερές μπλε μπάρες

98
00:05:29,476 --> 00:05:32,147
με τις ευδιάκριτες άκρες και την κίνηση.

99
00:05:32,147 --> 00:05:34,137
Υπάρχουν πολλά περισσότερα παραδείγματα

100
00:05:34,137 --> 00:05:37,580
αλλά αυτά είναι μόνο δύο
όπου κατασκευάζετε αυτό που βλέπετε.

101
00:05:37,580 --> 00:05:40,225
Αλλά οι νευροεπιστήμονες 
προχωρούν παραπέρα.

102
00:05:41,155 --> 00:05:46,496
Λένε ότι ανακατασκευάζουμε 
την πραγματικότητα.

103
00:05:46,496 --> 00:05:50,722
Έτσι, όταν έχω μια εμπειρία 
που περιγράφεται σαν μια κόκκινη ντομάτα,

104
00:05:50,722 --> 00:05:54,315
αυτή η εμπειρία είναι στην ουσία
μια ακριβής ανακατασκευή

105
00:05:54,315 --> 00:05:56,970
των χαρακτηριστικών
μιας πραγματικής κόκκινης ντομάτας

106
00:05:56,970 --> 00:06:00,265
που θα υπήρχαν 
ακόμη και εάν δεν κοιτούσα.

107
00:06:01,595 --> 00:06:04,816
Γιατί όμως οι νευροεπιστήμονες λένε 
ότι δεν κατασκευάζουμε απλά,

108
00:06:04,816 --> 00:06:06,696
αλλά ότι ανακατασκευάζουμε;

109
00:06:06,696 --> 00:06:09,227
Το πάγιο επιχείρημα που δίνεται

110
00:06:09,227 --> 00:06:11,781
είναι συνήθως ένα εξελικτικό.

111
00:06:12,491 --> 00:06:15,380
Εκείνοι οι πρόγονοί μας 
που έβλεπαν πιο καλά

112
00:06:15,380 --> 00:06:19,943
είχαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
έναντι όσων έβλεπαν λιγότερο καλά,

113
00:06:19,943 --> 00:06:23,279
κι έτσι είχαν περισσότερες πιθανότητες 
να διαιωνίσουν τα γονίδιά τους.

114
00:06:23,279 --> 00:06:26,380
Είμαστε απόγονοι 
εκείνων που έβλεπαν καλύτερα

115
00:06:26,380 --> 00:06:29,149
έτσι πρέπει να είμαστε σίγουροι 
ότι σε κανονικές συνθήκες

116
00:06:29,149 --> 00:06:31,680
η αντίληψή μας είναι ακριβής.

117
00:06:31,680 --> 00:06:34,725
Θα δείτε αυτό στα κανονικά σχολικά βιβλία.

118
00:06:35,375 --> 00:06:37,369
Ένα βιβλίο λέει, για παράδειγμα,

119
00:06:37,369 --> 00:06:39,340
«Μιλώντας εξελικτικά,

120
00:06:39,340 --> 00:06:43,383
η όραση είναι χρήσιμη 
ακριβώς επειδή είναι τόσο ακριβής».

121
00:06:43,383 --> 00:06:48,181
Το σκεπτικό είναι ότι η ακριβής αντίληψη 
είναι καλύτερη αντίληψη.

122
00:06:48,181 --> 00:06:50,325
Σας δίνει πλεονέκτημα επιβίωσης.

123
00:06:50,325 --> 00:06:52,240
Είναι όμως σωστό αυτό;

124
00:06:52,240 --> 00:06:54,899
Είναι αυτή η σωστή ερμηνεία 
της εξελικτικής θεωρίας;

125
00:06:54,899 --> 00:06:58,280
Ας δούμε μερικά παραδείγματα της φύσης.

126
00:06:58,800 --> 00:07:01,238
Οι αυστραλιανές βουπρηστίδες

127
00:07:01,238 --> 00:07:04,349
έχουν πτυχώσεις, 
είναι γυαλιστερές και καφέ.

128
00:07:04,349 --> 00:07:06,694
Το θηλυκό δεν πετάει.

129
00:07:06,694 --> 00:07:10,711
Το αρσενικό πετάει ψάχνοντας φυσικά
για ένα ελκυστικό θηλυκό.

130
00:07:10,711 --> 00:07:14,659
Όταν βρει, κατεβαίνει και ζευγαρώνει.

131
00:07:14,659 --> 00:07:17,130
Υπάρχει και ένα ακόμα είδος στη φύση,

132
00:07:17,130 --> 00:07:18,464
ο άνθρωπος.

133
00:07:18,464 --> 00:07:21,531
Το αρσενικού του είδους 
διαθέτει ευμεγέθη εγκέφαλο

134
00:07:21,531 --> 00:07:25,479
που τον χρησιμοποιεί 
στην αναζήτηση κρύας μπύρας.

135
00:07:25,889 --> 00:07:27,168
(Γέλια)

136
00:07:27,168 --> 00:07:29,542
Και όταν τη βρει, τη στραγγίζει,

137
00:07:29,542 --> 00:07:32,932
και μερικές φορές πετάει το μπουκάλι 
πίσω στη φύση.

138
00:07:32,932 --> 00:07:37,180
Τυχαίνει αυτά τα μπουκάλια 
να έχουν πτυχώσεις, να γυαλίζουν,

139
00:07:37,180 --> 00:07:41,320
και να έχουν εκείνη την απόχρωση του καφέ
που τραβάει την προσοχή των σκαθαριών.

140
00:07:42,472 --> 00:07:46,465
Τα αρσενικά συρρέουν πάνω στα μπουκάλια
προσπαθώντας να ζευγαρώσουν.

141
00:07:47,582 --> 00:07:50,369
Χάνουν κάθε ενδιαφέρον 
για τα πραγματικά θηλυκά.

142
00:07:50,369 --> 00:07:54,572
Κλασική περίπτωση αρσενικού 
που αφήνει το θηλυκό για το ποτό.

143
00:07:54,572 --> 00:07:57,519
(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

144
00:07:59,402 --> 00:08:01,773
Το είδος έφτασε πολύ κοντά στην εξαφάνιση.

145
00:08:02,443 --> 00:08:06,562
Η Αυστραλία χρειάστηκε να αλλάξει 
τα μπουκάλια της για να σωθεί το σκαθάρι.

146
00:08:06,562 --> 00:08:08,232
(Γέλια)

147
00:08:09,752 --> 00:08:12,960
Τα αρσενικά έβρισκαν τα θηλυκά με επιτυχία

148
00:08:12,960 --> 00:08:16,398
για χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια χρόνια.

149
00:08:16,398 --> 00:08:20,832
Φαίνεται ότι έβλεπαν την πραγματικότητα, 
αλλά προφανώς δεν το έκαναν.

150
00:08:20,832 --> 00:08:23,689
Η εξέλιξη τους βρήκε το αδύνατο σημείο.

151
00:08:23,689 --> 00:08:28,425
Το θηλυκό είναι οτιδήποτε έχει πτυχώσεις, 
είναι γυαλιστερό και καφέ,

152
00:08:28,425 --> 00:08:30,701
και όσο μεγαλύτερο, τόσο καλύτερα.

153
00:08:30,701 --> 00:08:32,535
(Γέλια)

154
00:08:32,535 --> 00:08:37,375
Ακόμη και όταν σερνόταν πάνω στο μπουκάλι,
το αρσενικό δεν έβλεπε το λάθος του.

155
00:08:37,945 --> 00:08:41,590
Θα πείτε, εντάξει τώρα,
τα σκαθάρια είναι απλοϊκά πλάσματα,

156
00:08:41,590 --> 00:08:43,448
αλλά τα θηλαστικά σίγουρα δεν είναι.

157
00:08:43,448 --> 00:08:46,165
Τα θηλαστικά δεν εξαρτώνται από κόλπα.

158
00:08:46,165 --> 00:08:49,378
Δεν θα επιμείνω σε αυτό
αλλά βλέπετε τι εννοώ.

159
00:08:49,378 --> 00:08:51,568
(Γέλια)

160
00:08:52,178 --> 00:08:55,336
Έτσι προκύπτει 
ένα σημαντικό τεχνικό ερώτημα:

161
00:08:55,336 --> 00:09:01,327
Η φυσική επιλογή πραγματικά ευνοεί
το να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι;

162
00:09:01,877 --> 00:09:05,413
Ευτυχώς δεν χρειάζεται να κουνήσουμε χέρια
και να μαντέψουμε.

163
00:09:05,413 --> 00:09:08,594
Η εξέλιξη είναι 
μια μαθηματικά ακριβής θεωρία.

164
00:09:08,594 --> 00:09:12,147
Μπορούμε να το εξακριβώσουμε, 
χρησιμοποιώντας τις εξελικτικές εξισώσεις.

165
00:09:12,147 --> 00:09:16,300
Μπορούμε να βάλουμε διάφορους οργανισμούς 
σε τεχνητούς κόσμους να ανταγωνιστούν

166
00:09:16,300 --> 00:09:18,693
και να δούμε ποιος θα επιβιώσει 
και θα ευημερήσει,

167
00:09:18,693 --> 00:09:20,846
ποιο αισθητικό σύστημα είναι πιο εύρωστο.

168
00:09:21,806 --> 00:09:25,891
Μια κεντρική έννοια στις εξισώσεις 
είναι η ευρωστία.

169
00:09:25,891 --> 00:09:28,586
Σκεφτείτε αυτό το κομμάτι κρέας:

170
00:09:29,956 --> 00:09:32,918
Τι κάνει αυτό για την ευρωστία ενός ζώου;

171
00:09:33,438 --> 00:09:39,454
Για ένα πεινασμένο λιοντάρι που ψάχνει 
για φαγητό, βελτιώνει την ευρωστία του.

172
00:09:40,179 --> 00:09:44,773
Για ένα καλοζωισμένο λιοντάρι που ψάχνει 
να ζευγαρώσει, δεν τη βελτιώνει.

173
00:09:46,053 --> 00:09:49,924
Και για ένα κουνέλι σε οποιαδήποτε 
περίπτωση, δεν βελτιώνει την ευρωστία του,

174
00:09:49,924 --> 00:09:54,048
έτσι, η ευρωστία όντως εξαρτάται 
από την υφιστάμενη πραγματικότητα, ναι,

175
00:09:54,048 --> 00:09:58,236
αλλά επίσης από τον οργανισμό, 
την κατάσταση και τη δράση του.

176
00:09:58,236 --> 00:10:01,789
Η ευρωστία δεν είναι το ίδιο 
όπως η υφιστάμενη πραγματικότητα,

177
00:10:01,789 --> 00:10:05,272
και είναι η ευρωστία, 
και όχι η υφιστάμενη πραγματικότητα,

178
00:10:05,272 --> 00:10:09,451
που φιγουράρει σε κεντρικό σημείο
των εξελικτικών εξισώσεων.

179
00:10:09,451 --> 00:10:12,252
Έτσι, στο δικό μου εργαστήριο,

180
00:10:12,252 --> 00:10:16,417
έχουμε τρέξει εκατοντάδες χιλιάδες 
εξομοιώσεις εξελικτικών παιχνιδιών

181
00:10:16,417 --> 00:10:19,482
με διάφορους τυχαία επιλεγμένους κόσμους

182
00:10:19,482 --> 00:10:23,661
και οργανισμούς που ανταγωνίζονται 
για πόρους αυτών των κόσμων.

183
00:10:23,661 --> 00:10:27,390
Κάποιοι οργανισμοί
βλέπουν όλη την πραγματικότητα,

184
00:10:27,390 --> 00:10:29,869
άλλοι βλέπουν μόνο μέρος της,

185
00:10:29,869 --> 00:10:31,974
και μερικοί δεν τη βλέπουν καθόλου,

186
00:10:31,974 --> 00:10:33,740
βλέπουν μόνο την ευρωστία.

187
00:10:34,240 --> 00:10:35,820
Ποιος κερδίζει;

188
00:10:36,290 --> 00:10:42,255
Λυπάμαι για τα κακά νέα, αλλά η αντίληψη 
της πραγματικότητας είναι υπό εξαφάνιση.

189
00:10:42,255 --> 00:10:43,824
Σχεδόν σε κάθε εξομοίωση

190
00:10:43,824 --> 00:10:46,506
οι οργανισμοί που δεν βλέπουν 
καθόλου την πραγματικότητα

191
00:10:46,506 --> 00:10:48,436
αλλά είναι συντονισμένοι στην ευρωστία,

192
00:10:48,436 --> 00:10:53,660
οδηγούν σε εξαφάνιση τους οργανισμούς 
που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα.

193
00:10:53,660 --> 00:10:55,640
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι


194
00:10:55,640 --> 00:10:59,906
ότι η εξέλιξη δεν ευνοεί
τη φιλαλήθη ή ακριβή αντίληψη.

195
00:10:59,906 --> 00:11:03,668
Αυτή η αντίληψη της πραγματικότητας 
τείνει σε εξαφάνιση.

196
00:11:03,668 --> 00:11:05,688
Αυτό είναι κάπως απίστευτο.

197
00:11:05,688 --> 00:11:09,370
Πώς γίνεται να μην βλέπεις
τον κόσμο με ακρίβεια

198
00:11:09,370 --> 00:11:11,190
και να έχεις πλεονέκτημα επιβίωσης;

199
00:11:11,190 --> 00:11:13,303
Είναι λίγο αντιφατικό.

200
00:11:13,303 --> 00:11:15,138
Θυμηθείτε όμως τις βουπρηστίδες.

201
00:11:15,138 --> 00:11:18,899
Επιβίωσαν για χιλιάδες,
ίσως και εκατομμύρια χρόνια,

202
00:11:18,899 --> 00:11:21,593
με απλά κόλπα και τεχνάσματα.

203
00:11:21,593 --> 00:11:24,770
Αυτό που μας λέει η εξελικτική εξίσωση

204
00:11:24,770 --> 00:11:30,153
είναι ότι οι οργανισμοί, μαζί κι εμείς,
είμαστε στην ίδια μοίρα με τα σκαθάρια.

205
00:11:30,153 --> 00:11:32,343
Δε βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι.

206
00:11:32,343 --> 00:11:36,615
Έχουμε πλαστεί με κόλπα και τεχνάσματα 
που μας κρατάνε ζωντανούς.

207
00:11:36,615 --> 00:11:38,635
Παρόλα αυτά,

208
00:11:38,635 --> 00:11:40,702
χρειαζόμαστε βοήθεια με την διαίσθησή μας.

209
00:11:40,702 --> 00:11:45,485
Πώς είναι δυνατόν να ωφελεί 
η μη αντίληψη της πραγματικότητας;

210
00:11:45,485 --> 00:11:49,154
Ευτυχώς υπάρχει μια χρήσιμη μεταφορά:

211
00:11:49,154 --> 00:11:51,986
η διεπαφή της επιφάνειας εργασίας 
του υπολογιστή σας.

212
00:11:51,986 --> 00:11:56,119
Σκεφτείτε το μπλε εικονίδιο 
ως μια ομιλία TED που γράφετε.

213
00:11:56,119 --> 00:11:59,833
Το εικονίδιο είναι μπλε 
και παραλληλόγραμμο

214
00:11:59,833 --> 00:12:02,504
και είναι στην κάτω δεξιά γωνία
της επιφάνειας εργασίας.

215
00:12:03,144 --> 00:12:06,290
Σημαίνει αυτό πως και το ίδιο το αρχείο 
κειμένου στον υπολογιστή

216
00:12:06,290 --> 00:12:11,955
είναι μπλε, παραλληλόγραμμο 
και στην κάτω δεξιά γωνία του υπολογιστή;

217
00:12:11,955 --> 00:12:13,278
Φυσικά όχι.

218
00:12:13,278 --> 00:12:17,747
Οποιοσδήποτε το σκέφτηκε αυτό,
παρερμηνεύει το σκοπό της διεπαφής.

219
00:12:17,747 --> 00:12:21,045
Δεν είναι εκεί για να δείξει
την πραγματικότητα του υπολογιστή.

220
00:12:21,045 --> 00:12:23,490
Στην πραγματικότητα, 
είναι εκεί για να την κρύβει.

221
00:12:23,490 --> 00:12:25,985
Δεν χρειάζεται να ξέρετε
για διόδους και αντιστάσεις

222
00:12:25,985 --> 00:12:27,805
και όλα τα μεγκαμπάιτ του λογισμικού.

223
00:12:27,805 --> 00:12:30,936
Αν ήταν να ασχοληθείτε με αυτά,
δεν θα γράφατε το αρχείο κειμένου,

224
00:12:30,936 --> 00:12:32,791
ούτε θα επεξεργαζόσαστε τη φωτογραφία.

225
00:12:32,791 --> 00:12:37,128
Το νόημα είναι ότι η εξέλιξη
μας έδωσε μια διεπαφή

226
00:12:37,128 --> 00:12:38,773
που κρύβει την πραγματικότητα

227
00:12:38,773 --> 00:12:41,443
και καθοδηγεί 
την προσαρμοστική συμπεριφορά.

228
00:12:41,443 --> 00:12:44,461
Ο χώρος και ο χρόνος,
όπως τους αντιλαμβανόμαστε τώρα,

229
00:12:44,461 --> 00:12:46,635
είναι η επιφάνεια εργασίας σας.

230
00:12:46,635 --> 00:12:51,372
Τα υλικά αντικείμενα είναι απλώς εικονίδια
πάνω σε αυτή την επιφάνεια.

231
00:12:52,192 --> 00:12:54,413
Υπάρχει μια εμφανής ένσταση.

232
00:12:54,413 --> 00:12:58,361
Χόφμαν, αν πιστεύεις ότι αυτό το τρένο 
που έρχεται με 320 χλμ/ώρα,

233
00:12:58,361 --> 00:13:00,822
είναι απλώς ένα εικονίδιο
στην επιφάνεια εργασίας,

234
00:13:00,822 --> 00:13:02,947
γιατί δεν στέκεσαι στην πορεία του;

235
00:13:02,947 --> 00:13:05,240
Και αφού θα έχεις φύγει,
μαζί και η θεωρία σου,

236
00:13:05,240 --> 00:13:08,554
θα ξέρουμε ότι εκείνο το τρένο 
ήταν κάτι παραπάνω από ένα εικονίδιο.

237
00:13:08,554 --> 00:13:10,597
Λοιπόν, δεν θα έμπαινα μπροστά στο τρένο

238
00:13:10,597 --> 00:13:12,153
για τον ίδιο λόγο

239
00:13:12,153 --> 00:13:16,448
που δεν θα έριχνα απερίσκεπτα
το εικονίδιο στον κάδο ανακύκλωσης:

240
00:13:16,448 --> 00:13:19,629
όχι επειδή εκλαμβάνω
το εικονίδιο κυριολεκτικά

241
00:13:19,629 --> 00:13:22,634
- το αρχείο δεν είναι κυριολεκτικά 
μπλε ή παραλληλόγραμμο -

242
00:13:22,934 --> 00:13:25,260
αλλά όντως το παίρνω στα σοβαρά.

243
00:13:25,260 --> 00:13:27,291
Θα έχανα εβδομάδες εργασίας.

244
00:13:27,291 --> 00:13:29,845
Παρομοίως, η εξέλιξη μας έχει διαμορφώσει

245
00:13:29,845 --> 00:13:34,281
με αντιληπτικά σύμβολα που σχεδιάστηκαν 
για να μας κρατήσουν ζωντανούς.

246
00:13:34,811 --> 00:13:37,276
Καλύτερα να τα πάρουμε στα σοβαρά.

247
00:13:37,276 --> 00:13:39,481
Αν δείτε φίδι, μην το σηκώσετε.

248
00:13:39,961 --> 00:13:42,820
Αν δείτε γκρεμό, μην πηδήξετε.

249
00:13:43,030 --> 00:13:46,726
Σχεδιάστηκαν για να μας κρατούν ασφαλείς
και πρέπει να τα πάρουμε στα σοβαρά.

250
00:13:46,726 --> 00:13:49,417
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει 
να τα πάρουμε κυριολεκτικά.

251
00:13:49,417 --> 00:13:51,121
Είναι λογικό σφάλμα.

252
00:13:51,671 --> 00:13:54,876
Μια άλλη ένσταση: 
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

253
00:13:54,876 --> 00:13:58,800
Οι φυσικοί μας έλεγαν για πολύ καιρό
ότι το μέταλλο στο τρένο φαίνεται συμπαγές

254
00:13:58,800 --> 00:14:01,008
αλλά στην πραγματικότητα είναι κυρίως κενό

255
00:14:01,008 --> 00:14:03,068
με μικροσκοπικό σωματίδια
να στροβιλίζονται.

256
00:14:03,068 --> 00:14:04,766
Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ.

257
00:14:04,766 --> 00:14:06,280
Όχι ακριβώς.

258
00:14:06,880 --> 00:14:10,920
Είναι σαν να λες, ξέρω ότι το μπλε 
εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας

259
00:14:10,920 --> 00:14:13,219
δεν είναι η πραγματικότητα του υπολογιστή,

260
00:14:13,219 --> 00:14:16,678
αλλά αν βγάλω τον μεγεθυντικό φακό μου
και κοιτάξω προσεκτικά

261
00:14:16,678 --> 00:14:18,489
βλέπω μικρά εικονοστοιχεία

262
00:14:18,489 --> 00:14:20,950
και αυτή είναι η πραγματικότητα 
του υπολογιστή.

263
00:14:20,950 --> 00:14:24,758
Όχι ακριβώς. Είστε ακόμα στην επιφάνεια 
εργασίας και αυτή είναι η ουσία.

264
00:14:24,758 --> 00:14:27,754
Τα μικροσκοπικά σωματίδια 
είναι ακόμη στον χωροχρόνο:

265
00:14:27,754 --> 00:14:30,145
είναι ακόμη στη διεπαφή του χρήστη.

266
00:14:30,145 --> 00:14:33,907
Έτσι λέω κάτι πολύ πιο ριζοσπαστικό 
από εκείνους τους φυσικούς.

267
00:14:34,727 --> 00:14:36,200
Τελικά μπορεί να διαφωνήσεις,

268
00:14:36,200 --> 00:14:38,759
κοίτα, όλοι βλέπουμε το τρένο,

269
00:14:38,759 --> 00:14:41,801
έτσι κανείς μας δεν κατασκευάζει το τρένο.

270
00:14:41,801 --> 00:14:43,891
Αλλά θυμηθείτε το παράδειγμα.

271
00:14:43,891 --> 00:14:46,607
Σε αυτό, όλοι βλέπουμε έναν κύβο

272
00:14:47,597 --> 00:14:49,170
αλλά η οθόνη είναι επίπεδη,

273
00:14:49,170 --> 00:14:52,727
έτσι ο κύβος που βλέπετε
είναι ο κύβος που κατασκευάζετε.

274
00:14:53,736 --> 00:14:55,779
Όλοι βλέπουμε έναν κύβο

275
00:14:55,779 --> 00:15:00,408
γιατί όλοι, καθένας από εμάς,
κατασκευάζουμε τον κύβο που βλέπουμε.

276
00:15:00,408 --> 00:15:02,698
Το ίδιο συμβαίνει με το τρένο.

277
00:15:02,698 --> 00:15:07,180
Όλοι βλέπουμε το τρένο επειδή καθένας
βλέπει το τρένο που κατασκευάζει,

278
00:15:07,180 --> 00:15:10,733
και το ίδιο συμβαίνει 
με όλα τα υλικά αντικείμενα.

279
00:15:11,793 --> 00:15:14,256
Τείνουμε να σκεφτόμαστε την αντίληψη

280
00:15:14,256 --> 00:15:17,396
ως ένα παράθυρο
στην υφιστάμενη πραγματικότητα.

281
00:15:17,396 --> 00:15:19,470
Η εξελικτική θεωρία μας λέει

282
00:15:19,470 --> 00:15:23,865
ότι είναι μια λανθασμένη ερμηνεία
της αντίληψής μας.

283
00:15:24,785 --> 00:15:28,639
Αντ' αυτού, η πραγματικότητα μοιάζει πιο 
πολύ με τρισδιάστατη επιφάνεια εργασίας

284
00:15:28,639 --> 00:15:31,936
που σχεδιάστηκε για να κρύβει
την πολυπλοκότητα του πραγματικού κόσμου

285
00:15:31,936 --> 00:15:34,232
και να προωθεί
την προσαρμοστική συμπεριφορά.

286
00:15:34,232 --> 00:15:37,210
Ο χώρος όπως τον αντιλαμβάνεστε 
είναι η επιφάνεια εργασίας.

287
00:15:37,210 --> 00:15:40,556
Τα υλικά αντικείμενα είναι τα εικονίδια 
επάνω στην επιφάνεια εργασίας.

288
00:15:41,456 --> 00:15:45,366
Πιστεύαμε ότι η Γη ήταν επίπεδη
επειδή έτσι φαίνεται.

289
00:15:45,366 --> 00:15:48,654
Μετά πιστεύαμε ότι η Γη ήταν
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας

290
00:15:48,654 --> 00:15:50,378
επειδή έτσι φαίνεται.

291
00:15:50,378 --> 00:15:51,520
Κάναμε λάθος.

292
00:15:51,520 --> 00:15:54,190
Παρερμηνεύαμε την αντίληψή μας.

293
00:15:54,910 --> 00:15:58,319
Τώρα πιστεύουμε 
ότι ο χωροχρόνος και τα αντικείμενα

294
00:15:58,319 --> 00:16:00,933
αποτελούν τη φύση 
της υφιστάμενης πραγματικότητας.

295
00:16:01,453 --> 00:16:05,377
Η εξελικτική θεωρία μας λέει 
ότι και πάλι κάνουμε λάθος.

296
00:16:05,377 --> 00:16:10,416
Παρερμηνεύουμε το περιεχόμενο
των εμπειριών της αντίληψής μας.

297
00:16:10,416 --> 00:16:12,947
Είναι κάτι που υπάρχει όταν δεν κοιτάς

298
00:16:12,947 --> 00:16:15,870
αλλά δεν είναι ο χωροχρόνος 
και τα υλικά αντικείμενα.

299
00:16:15,870 --> 00:16:19,378
Είναι το ίδιο δύσκολο να ξεκολλήσουμε 
από το χωροχρόνο και τα αντικείμενα

300
00:16:19,378 --> 00:16:22,861
όπως και για τα σκαθάρια 
να ξεκολλήσουν από το μπουκάλι.

301
00:16:22,861 --> 00:16:27,279
Γιατί; Επειδή δεν βλέπουμε
ότι είμαστε τυφλοί.

302
00:16:28,239 --> 00:16:30,756
Αλλά έχουμε ένα πλεονέκτημα 
σε σχέση με τα σκαθάρια:

303
00:16:30,756 --> 00:16:32,544
την επιστήμη και την τεχνολογία μας.

304
00:16:32,544 --> 00:16:34,935
Κοιτάζοντας μέσα από τον φακό 
ενός τηλεσκοπίου

305
00:16:34,935 --> 00:16:39,571
ανακαλύψαμε ότι η Γη δεν είναι 
το ακίνητο κέντρο της πραγματικότητας,

306
00:16:39,571 --> 00:16:42,449
και κοιτάζοντας μέσα από τον φακό 
της εξελικτικής θεωρίας

307
00:16:42,449 --> 00:16:44,771
ανακαλύψαμε ότι ο χωροχρόνος 
και τα αντικείμενα

308
00:16:44,771 --> 00:16:47,139
δεν είναι η φύση της πραγματικότητας.

309
00:16:47,139 --> 00:16:51,424
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως κόκκινη ντομάτα,

310
00:16:51,424 --> 00:16:54,361
διαδρώ με την πραγματικότητα,

311
00:16:54,361 --> 00:16:59,571
αλλά εκείνη η πραγματικότητα δεν είναι 
και δεν μοιάζει με κόκκινη ντομάτα,

312
00:16:59,571 --> 00:17:04,972
Παρομοίως, όταν έχω μια εμπειρία 
που περιγράφω ως λιοντάρι ή κρέας,

313
00:17:04,972 --> 00:17:06,820
διαδρώ με την πραγματικότητα,

314
00:17:06,820 --> 00:17:09,978
αλλά εκείνη η πραγματικότητα 
δεν είναι λιοντάρι ή κρέας.

315
00:17:09,978 --> 00:17:11,998
Και το κορυφαίο:

316
00:17:11,998 --> 00:17:16,688
Όταν έχω μια εμπειρία εξ αντιλήψεως
που περιγράφω ως εγκέφαλο η νευρώνες

317
00:17:16,688 --> 00:17:18,778
διαδρώ με την πραγματικότητα,

318
00:17:18,778 --> 00:17:22,307
αλλά εκείνη η πραγματικότητα 
δεν είναι εγκέφαλος ή νευρώνες

319
00:17:22,307 --> 00:17:25,325
και δεν μοιάζει με εγκέφαλο ή νευρώνες.

320
00:17:26,925 --> 00:17:30,584
Και εκείνη η πραγματικότητα, 
οτιδήποτε και να είναι,

321
00:17:30,584 --> 00:17:35,345
είναι η πραγματική πηγή 
αιτίας και αποτελέσματος στον κόσμο,

322
00:17:35,345 --> 00:17:38,147
όχι ο εγκέφαλος ούτε οι νευρώνες.

323
00:17:38,147 --> 00:17:40,827
Ο εγκέφαλος και οι νευρώνες 
δεν έχουν δυνάμεις αιτιατού.

324
00:17:40,827 --> 00:17:43,428
Δεν προκαλούν καμία
από τις αντιληπτικές μας εμπειρίες

325
00:17:43,428 --> 00:17:45,216
και καμία συμπεριφορά μας.

326
00:17:45,216 --> 00:17:49,022
Εγκέφαλοι και νευρώνες είναι 
ένα σύνολο συμβόλων συγκεκριμένου είδους,

327
00:17:49,022 --> 00:17:50,592
ένα τέχνασμα.

328
00:17:50,592 --> 00:17:53,273
Τι σημαίνει αυτό 
για το μυστήριο της συνείδησης;

329
00:17:53,923 --> 00:17:57,916
Μάλλον ανοίγει νέες δυνατότητες.

330
00:17:57,916 --> 00:17:59,611
Για παράδειγμα,

331
00:17:59,611 --> 00:18:03,590
ίσως η πραγματικότητα
είναι ένα τεράστιο μηχάνημα

332
00:18:03,590 --> 00:18:06,590
που προκαλεί
τις ενσυνείδητες εμπειρίες μας.

333
00:18:06,590 --> 00:18:09,620
Αμφιβάλλω γι' αυτό 
αλλά αξίζει να το ερευνήσουμε.

334
00:18:10,100 --> 00:18:12,039
Ίσως η πραγματικότητα να είναι

335
00:18:12,039 --> 00:18:15,609
ένα τεράστιο διαδραστικό δίκτυο
ενσυνείδητων πρακτόρων,

336
00:18:15,609 --> 00:18:21,182
απλών και περίπλοκων, που προκαλεί 
ο ένας τις εμπειρίες του άλλου.

337
00:18:21,182 --> 00:18:24,432
Όντως, δεν είναι και τόσο τρελή ιδέα 
όσο ακούγεται

338
00:18:24,432 --> 00:18:26,052
και την ερευνώ αυτόν τον καιρό.

339
00:18:26,592 --> 00:18:28,658
Να όμως η ουσία:

340
00:18:28,658 --> 00:18:31,979
Άπαξ και απαλλαγούμε 
από την τρομερά διαισθητική

341
00:18:31,979 --> 00:18:35,903
αλλά και τρομερά λανθασμένη υπόθεση
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

342
00:18:35,903 --> 00:18:40,291
ανοίγονται νέοι δρόμοι για να σκεφτούμε
το μεγαλύτερο μυστήριο της ζωής.

343
00:18:41,251 --> 00:18:45,860
Βάζω στοίχημα ότι η πραγματικότητα 
τελικά θα είναι πολύ πιο συναρπαστική

344
00:18:45,860 --> 00:18:49,834
και πιο απρόσμενη 
από ό,τι ποτέ φανταστήκαμε.

345
00:18:49,834 --> 00:18:54,222
Η εξελικτική θεωρία 
μας δίνει την ύψιστη πρόκληση:

346
00:18:54,222 --> 00:18:56,364
Τολμήστε να αναγνωρίσετε

347
00:18:56,364 --> 00:18:59,644
ότι η αντίληψη δεν είναι 
να βλέπετε την αλήθεια,

348
00:18:59,644 --> 00:19:02,050
είναι να κάνετε παιδιά.

349
00:19:03,130 --> 00:19:05,940
Παρεμπιπτόντως, ακόμη και αυτό εδώ το TED

350
00:19:05,940 --> 00:19:08,200
είναι απλώς μέσα στο κεφάλι σας.

351
00:19:08,200 --> 00:19:10,244
Ευχαριστώ πάρα πολύ.

352
00:19:10,244 --> 00:19:13,632
(Χειροκρότημα)

353
00:19:20,786 --> 00:19:24,221
Κρις Άντερσον: Αν είσαι πραγματικά εσύ, 
σε ευχαριστώ.

354
00:19:24,221 --> 00:19:27,152
Βγαίνουν τόσα πολλά απ' αυτό.

355
00:19:27,152 --> 00:19:30,421
Κατ' αρχάς, μερικοί μπορεί 
να πέσουν σε βαθιά κατάθλιψη

356
00:19:30,421 --> 00:19:35,860
και μόνο με αυτή τη σκέψη πως η εξέλιξη 
δεν ευνοεί την πραγματικότητα.

357
00:19:35,860 --> 00:19:39,100
Εννοώ ότι κατά κάποιο τρόπο
δεν υπονομεύει όλα όσα επιδιώκουμε εδώ,

358
00:19:39,100 --> 00:19:41,984
την ικανότητα να σκεφτούμε
ότι μπορούμε να δούμε την αλήθεια,

359
00:19:41,984 --> 00:19:45,490
ίσως ακόμη και τη δική σου θεωρία, 
αν θέλουμε να φτάσουμε μέχρι εκεί;

360
00:19:45,490 --> 00:19:49,944
Ντόναλντ Χόφμαν: Ναι, αλλά δεν αποκλείει
να έχουμε μια επιτυχημένη επιστήμη.

361
00:19:49,944 --> 00:19:52,756
Έχουμε μια θεωρία που αποδείχθηκε 
πως είναι λανθασμένη,

362
00:19:52,756 --> 00:19:57,215
ότι αντίληψη και πραγματικότητα
είναι το ίδιο πράγμα.

363
00:19:57,215 --> 00:19:58,900
Η θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη.

364
00:19:58,900 --> 00:20:00,318
ΟΚ, ας πετάξουμε τη θεωρία.

365
00:20:00,318 --> 00:20:03,192
Αυτό δεν μας απαγορεύει να θέτουμε 
αξιωματικά άλλες θεωρίες

366
00:20:03,192 --> 00:20:05,080
σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας,

367
00:20:05,080 --> 00:20:08,535
άρα είναι τελικά πρόοδος να αναγνωρίζουμε 
ότι μια θεωρία ήταν λάθος.

368
00:20:08,535 --> 00:20:11,193
Η επιστήμη συνεχίζει ως συνήθως.
Κανένα πρόβλημα.

369
00:20:11,193 --> 00:20:13,794
ΚΑ: Θεωρείς ότι είναι δυνατόν
- (Γέλια) -

370
00:20:13,794 --> 00:20:17,904
Φάση έχει, αλλά νομίζω ότι μας λες
πως είναι δυνατόν η εξέλιξη

371
00:20:17,904 --> 00:20:20,551
να μπορεί ακόμη 
να μας κάνει να σκεφτούμε λογικά.

372
00:20:20,551 --> 00:20:22,864
ΝΧ: Ναι. Αυτό είναι
ένα πολύ καλό επιχείρημα.

373
00:20:22,864 --> 00:20:27,391
Οι εξομοιώσεις του εξελικτικού παιχνιδιού 
που έδειξα ήταν ειδικά για την αντίληψη,

374
00:20:27,391 --> 00:20:29,969
και όντως δείχνει
ότι η αντίληψή μας έχει διαμορφωθεί

375
00:20:29,969 --> 00:20:32,299
να μην μας δείχνει
την πραγματικότητα όπως είναι,

376
00:20:32,299 --> 00:20:36,122
αλλά αυτό δεν σημαίνει το ίδιο 
για τη λογική μας ή τα μαθηματικά.

377
00:20:36,122 --> 00:20:39,744
Δεν κάναμε τέτοιες εξομοιώσεις
αλλά βάζω στοίχημα ότι θα ανακαλύψουμε

378
00:20:39,744 --> 00:20:43,366
ότι υπάρχουν κάποιες πιέσεις επιλογής
για την λογική μας και τα μαθηματικά

379
00:20:43,366 --> 00:20:45,892
να είναι τουλάχιστον
προς την κατεύθυνση της αλήθειας.

380
00:20:45,892 --> 00:20:48,449
Για μένα, τα μαθηματικά
και η λογική δεν είναι εύκολα.

381
00:20:48,449 --> 00:20:51,380
Δεν τα κάνουμε όλα σωστά 
αλλά τουλάχιστον οι πιέσεις επιλογής

382
00:20:51,380 --> 00:20:54,408
δεν αποκλίνουν τελείως από
τα κανονικά μαθηματικά και τη λογική.

383
00:20:54,408 --> 00:20:57,228
Νομίζω πως πρέπει να δούμε
κάθε γνωστική ικανότητα ξεχωριστά

384
00:20:57,228 --> 00:20:59,852
και να δούμε την επίδραση
της εξέλιξης σε αυτήν.

385
00:20:59,852 --> 00:21:01,432
Αυτό που ισχύει για την αντίληψη

386
00:21:01,432 --> 00:21:03,813
ίσως να μην ισχύει
για τα μαθηματικά και τη λογική.

387
00:21:03,813 --> 00:21:05,866
ΚΑ: Αυτό που προτείνεις μοιάζει κάπως

388
00:21:05,866 --> 00:21:09,998
σαν μια ερμηνεία του κόσμου 
που θα έδινε ο Τζωρτζ Μπέρκλεϋ σήμερα:

389
00:21:09,998 --> 00:21:12,947
η συνείδηση δίνει νόημα στην ύλη,
και όχι το αντίστροφο.

390
00:21:12,947 --> 00:21:15,339
ΝΧ: Είναι λίγο διαφορετικό 
από τον Μπέρκλεϋ.

391
00:21:15,339 --> 00:21:17,431
Ο Μπέρκλεϋ ήταν θεϊστής και πίστευε

392
00:21:17,431 --> 00:21:20,740
ότι η ύψιστη φύση της πραγματικότητας 
είναι ο Θεός και ούτω καθεξής,

393
00:21:20,740 --> 00:21:23,850
και δεν χρειάζεται 
να ακολουθήσω τον Μπέρκλεϋ,

394
00:21:23,850 --> 00:21:27,195
έτσι διαφοροποιούμαι αρκετά από αυτόν.

395
00:21:27,195 --> 00:21:31,235
Το αποκαλώ συνειδητό ρεαλισμό.
Είναι μια πολύ διαφορετική προσέγγιση.

396
00:21:31,235 --> 00:21:33,725
ΚΑ: Θα μπορούσα
να μιλάω μαζί σου για ώρες

397
00:21:33,725 --> 00:21:35,165
κι ελπίζω να το κάνουμε.

398
00:21:35,165 --> 00:21:36,768
Ευχαριστώ για την ομιλία σου.