Zamanın ırk politikası
-
0:01 - 0:06Eğer size zamanın bir ırkı olduğunu
söyleseydim, -
0:06 - 0:09hem de ABD'de anladığımız gibi
geçici bir şekilde -
0:09 - 0:10bir ırkı olduğunu, ne derdiniz?
-
0:10 - 0:16Genel olarak, beyaz ve siyah olarak
konuşuruz ırk konusunu. -
0:16 - 0:18Afroamerikan topluluklarda,
ki ben de ordan gelmeyim, -
0:18 - 0:21"Rİ zamanı" veya
"renkli insanların zamanı" dediğimiz -
0:21 - 0:24uzun süredir bulunan,
-
0:24 - 0:26çok aşamalı bir esprimiz vardır.
-
0:26 - 0:30Şu anda, Afroamerikalılara "renkli"
olarak hitap etmiyoruz -
0:30 - 0:31ancak uzun süredir bulunan,
-
0:31 - 0:34kiliseye, barbekülere,
aile etkinliklerine, -
0:34 - 0:35hatta kendi cenazelerimize olan
-
0:35 - 0:38aralıksız geç kalmışlığımız
hakkındaki espri, duruyor. -
0:39 - 0:42Ben zaman konusunda
oldukça titizimdir. -
0:42 - 0:45Neredeyse annemin ben büyürken
şöyle demesi gibiydi: -
0:45 - 0:47"Biz o klasik siyahilerden olmayacağız"
-
0:47 - 0:49Biz de etkinliklere genelde
yarım saat önceden varırdık. -
0:50 - 0:55Ama bugün, sizinle daha çok zamanın
politik doğası hakkında konuşmak istiyorum -
0:55 - 0:57Eğer zamanın bir ırkı olsaydı,
-
0:57 - 0:58o da beyaz olurdu.
-
0:59 - 1:01Beyaz insanlar zamana sahipler.
-
1:02 - 1:04Biliyorum, biliyorum.
-
1:04 - 1:08"Tahrik edici ifadeler" kullanmak
bizleri rahatsız ediyor: -
1:09 - 1:12Irkın gerçekten önemli olduğu noktayı
geçmemiş miydik? -
1:13 - 1:15Irk sert bir konsept değil mi?
-
1:16 - 1:19Aydınlanmış ve ilerleyici
benliklerimizle ileri yol alıp -
1:19 - 1:23ırk gibi gereksiz konuları tarihin
tozlu sayfalarına gömmemiz gerekmiyor mu? -
1:23 - 1:28Irkçılığın üstünden, sürekli ırk hakkında
konuşacaksak, nasıl gelebiliriz? -
1:30 - 1:33Belki de ırk konspetlerimizi
bir zaman kapsülüne koyup -
1:33 - 1:36onları gömüp bin sene sonra
geri çıkardıktan sonra, -
1:36 - 1:39geleceğe ait olan, daha aydınlanmış,
-
1:39 - 1:42kendimizin ırksız haliyle
bakmamız gerekiyordur. -
1:42 - 1:44Ama gördüğünüz üzere,
-
1:44 - 1:48ırkın etkisini azaltma isteği ve ırkçılık,
-
1:48 - 1:51zamanı nasıl yönetmeye çalıştığımızda,
-
1:51 - 1:53tarihi nasıl anlattığımızda,
-
1:53 - 1:56zamanımızın olumsuz gerçeklerini
geçmişe atma -
1:56 - 1:57çabalarımızda,
-
1:57 - 2:00umduğumuz geleceğin aslında
şu anda yaşadığımız şimdi olduğuna -
2:00 - 2:02ikna etme denememizde ortaya çıkıyor.
-
2:03 - 2:07Barack Obama 2008'de
ABD Başkanı olduğunda -
2:07 - 2:10Birçok Amerikalı bizim
ırkçılığı geride bıraktığımızı söyledi. -
2:10 - 2:12Ben akademidenim,
-
2:12 - 2:14bir şeyi geride bırakmaya aşıkların
bulunduğu yerde. -
2:14 - 2:19Biz post-moderniz, post-yapılsalcıyız,
post-feministiz. -
2:19 - 2:22"Post", olduğumuz yeri işaretlemek için
-
2:22 - 2:24bir dizi terime koyduğumuz basit bir
-
2:24 - 2:25akademik ek haline geldi.
-
2:26 - 2:30Ancak ön eklerin ırkı ve ırkçılığı
-
2:31 - 2:32geçmişin bir parçası yapma gücü yok.
-
2:32 - 2:34ABD hiç "ırk öncesi" olmadı.
-
2:35 - 2:39Bu sebeple ırkın siyahiler, Latinler veya
yerliler üzerindeki etkisiyle -
2:39 - 2:42daha yeni çarpışıyorken,
ırkı aşmış olduğumuzu iddia etmek, -
2:42 - 2:43hiç samimi değil.
-
2:44 - 2:47Tam da ırkçılığı aşmış geleceğimizi
kutlamaya hazırlanırken, -
2:47 - 2:48politik koşullarımız
-
2:48 - 2:51son elli yıldır olduklarından
-
2:51 - 2:53en ırkçı hale dönüştüler.
-
2:53 - 2:57Irkçılıkla savaş ve beyaz baskınlığı ile
alakalı olduğundan dolayı -
2:57 - 3:00bugün sizlere üç adet gözlem
sunmak istiyorum, -
3:00 - 3:05geçmiş, günümüz ve gelecek hakkında.
-
3:05 - 3:07Öncelikle: geçmiş.
-
3:08 - 3:10Zamanın bir tarihi var,
-
3:10 - 3:12siyahi insanların olduğu gibi.
-
3:12 - 3:14Ama biz zamana sanki
zamansızmış gibi davranırız, -
3:14 - 3:17sanki hep bu şekildeymiş gibi,
-
3:17 - 3:19sanki yerlilerin topraklarının
yağmalandığı, -
3:19 - 3:21yerlilerin soykırıma uğratıldığı,
-
3:21 - 3:23ve Afrikalıların
anavatanlarından alındığı -
3:23 - 3:26bir politik tarihi yokmuş gibi.
-
3:27 - 3:29Beyaz, erkek, Avrupalı felsefeciler
-
3:29 - 3:34zaman ve tarihi konseptleştirirken,
bir tanesi ünlü şekilde ilan etti: -
3:34 - 3:37"[Afrika] Dünyanın tarihi
bir parçası değildir. -
3:38 - 3:40O, özünde şunu söylüyordu;
-
3:40 - 3:42Afrikalılar tarih dışı insanlardı,
-
3:42 - 3:45zaman üzerinde veya ilerleme sürecinde
-
3:45 - 3:47hiç etkileri olmamıştı.
-
3:47 - 3:52Bu fikir, siyahilerin
tarih üzerinde hiç etkisi olmadığı fikri, -
3:52 - 3:55beyaz üstünlüğünün
kuruluş fikirlerinden biridir. -
3:55 - 4:00Carter G. Woodson'ın 1926'da
"Zenci Tarih Haftası"nın sebebidir. -
4:00 - 4:03ABD'de her şubatta "Siyah Tarih Ayı"nı
hala kutlayışımızın -
4:03 - 4:06sebebidir.
-
4:07 - 4:09Ayrıca, biz bu fikri
-
4:09 - 4:14siyahilerin dönüşümlü olarak
tarihi sınırlarının dışında olduğu -
4:14 - 4:15veya geçmişte takılı kaldığı
-
4:15 - 4:18bir senaryoda görürüz, şu an yaptığım gibi
-
4:18 - 4:22siyahi biri ayağa kalkar ve ırkçılığın
hala önemli olduğunda diretir, -
4:22 - 4:25ve birisi, genelde beyaz,
-
4:25 - 4:26ona der ki
-
4:26 - 4:27"Neden geçmişte takılısın?"
-
4:28 - 4:29Neden devam edemiyorsun?
-
4:30 - 4:32Siyahi bir başkanımız var.
-
4:32 - 4:33Bunları geçtik artık."
-
4:35 - 4:37William Faulkner'in dediği gibi,
-
4:37 - 4:39"Geçmiş asla ölmemiştir.
-
4:39 - 4:41O, geçmiş dahi değildir."
-
4:42 - 4:45Ancak yakın arkadaşım
Profesör Kristie Dotson da der ki -
4:45 - 4:48"Hafızamız, yaşam süremizden daha uzundur"
-
4:49 - 4:52Biz, hepimiz, kendimizle birlikte
-
4:52 - 4:55ailesel ve toplumsal
umut ve düşler taşırız. -
4:57 - 5:02Geçmişin geçmesine izin verme
lüksüne sahip değiliz. -
5:02 - 5:04Ancak bazen,
-
5:04 - 5:06politik koşullarımız çok sıkınıtlıyken,
-
5:06 - 5:08geçmişte mi yaşıyoruz, yoksa şu anda mı,
-
5:08 - 5:10bilemiyoruz.
-
5:10 - 5:13Örneğin,
Siyah Hayatlar Önemlidir protestolarında -
5:13 - 5:17insanlar siyahilerin polis tarafından
adaletsizce öldürülmesini -
5:17 - 5:20protesto etmek için çıktıklarında,
gösterilerden çıkan fotoğraflar -
5:20 - 5:23sanki elli yıl önce
çekilmiş gibi duruyorlardı. -
5:24 - 5:26Geçmiş, onu bırakmamıza izin vermiyor.
-
5:27 - 5:31Ancak, şu ana doğru olan yolda ilerleyelim
-
5:32 - 5:34Günümüzde, tecrübelediğimiz
ırka dayalı sorunların -
5:34 - 5:36zaman ve boşluk arasındaki
çarpışmalar olduğunu -
5:36 - 5:39söyleyebilirdim.
-
5:40 - 5:42Neyi kastediyorum?
-
5:42 - 5:45Size daha önce
beyazların zamana sahip olduğunu söyledim. -
5:46 - 5:49Günlük çalışma temposunu dikte edenler
-
5:50 - 5:53Onlar, zamanımızın ederini
dikte ediyorlar. -
5:54 - 5:56Profesör George Lipsitz der ki
-
5:56 - 6:00beyazlar sosyal kaynaşmanın
temposunu dahi dikte ediyorlar. -
6:00 - 6:03Onlar, azınlıkların kazanmak
için savaştıkları hakları -
6:03 - 6:07elde etmelerinin
ne kadar süreceğini dikte ediyorlar. -
6:07 - 6:10Örnek vermek için
hemen zamanda geri saralım. -
6:11 - 6:13Sivil Haklar Hareketi'ni
düşünecek olursanız, -
6:13 - 6:16ve liderlerinin
"Şimdi Özgürlük" için ağlayışlarını, -
6:16 - 6:20onlar sosyal kaynaşmanın
yavaş temposuna karşı çıkıyorlardı. -
6:20 - 6:241965 senesinde,
Oy Hakkı Yasası'nın geçtiği yılda, -
6:24 - 6:26Sivil savaşın bitişi
-
6:26 - 6:28ve Afroamerikalı topluluklara
-
6:28 - 6:31oy hakkı verilmesi arasında
yüz sene vardı. -
6:31 - 6:33Savaşın aciliyetine karşın,
-
6:33 - 6:38elle tutulur bir sosyal kaynaşmanın
gerçekleşmesi yüz yılı buldu. -
6:38 - 6:402012'den beri,
-
6:40 - 6:44ABD'nin her tarafındaki muhafazakar devlet
parlementoları, Afroamerikalıların -
6:44 - 6:46oy kullanma hakkını
alabilmek için kısıtlayan -
6:46 - 6:49kimlik seçmen yasaları çıkartıp
erken oy şanslarını -
6:49 - 6:51keserek denemelerde bulundular.
-
6:52 - 6:56Geçmiş Temmuz'da, federal mahkeme
Kuzey Karolina'nın seçmen kimlik yasasını -
6:56 - 7:01"Afroamerikalıları gözle görülür şekilde
hedef aldığı" gerekçesiyle termine etti. -
7:03 - 7:06Afroamerikalıların politikaya
kaynaşmasını kısıtlamak, -
7:06 - 7:11bizlerin insanları
kontrol ve yönetme denemelerimizin -
7:11 - 7:14başlıca yoludur.
-
7:14 - 7:18Bu zaman-boşluk çatışmalarını
gördüğümüz bir başka yer ise -
7:18 - 7:21Atlanta ve Brooklyn
Filadelfia, New Orleands ve Washington DC -
7:21 - 7:25gibi nezih kentler --
-
7:25 - 7:28kentler ki kaç jenerasyondur
siyahi populasyonuna sahipler. -
7:28 - 7:32Ancak şimdi, kentsel dönüşüm adı altında,
-
7:32 - 7:34onları 21. yüzyıla getirme
servisine karşı -
7:34 - 7:36bu topluluklar dışarı itildi.
-
7:37 - 7:40Profesört Sharon Holland sordu:
-
7:40 - 7:44Eğer zaman içinde varolmuş olan bir kişi,
-
7:44 - 7:47sadece boşluk kaplayan
biriyle buluşursa ne olur? -
7:49 - 7:50Bu ırksal problemler aslında
-
7:51 - 7:54boşluk kaplayacak olanlarla
-
7:54 - 7:57dünya yaratacak olanlar
arasındaki savaşlar. -
7:58 - 8:01Tarihin akışını ve hücumunu
kontrol edenler, -
8:01 - 8:05zamanı biçimlendiren ve ona sahip olan
dünya yaratıcıları olarak düşünülüyor -
8:05 - 8:07Başka kelimlerle: beyaz insanlar.
-
8:08 - 8:12Ancak Hegel Afrika'nın dünya
tarihinde bir yeri olmadığını söylerken -
8:12 - 8:15kastettiği şey kürenin
dibinde, yer kaplayan -
8:15 - 8:17az biraz
yararlı bir toprak yığınıydı. -
8:18 - 8:20Afrikalılar boşluk kaplayanlardı.
-
8:21 - 8:25Bugün, beyazlar hala tarihin
akışını ve hücumunu kontrol ediyorlar, -
8:25 - 8:29gayet sık şekilde biz siyahilere
sahip olmadığımız boşluğu -
8:29 - 8:31dolduruyormuş gibi davranıyorlar.
-
8:32 - 8:36Zaman ve sürecin ilerlemesi, boşluk
doldurucu olarak görülen, -
8:36 - 8:40yaşadıkları yerden çıkartılmış olan,
en hassas toplumlarımıza karşı şok edici -
8:40 - 8:45seviyede şiddetin meşrulaştırılması,
-
8:45 - 8:48onları 21. yüzyıla getirme
-
8:48 - 8:51servisi karşılığında kullanılıyor.
-
8:52 - 8:56Posta koduna göre kısaltılmış yaşam
süresi, siyahi insanların yaşamında -
8:56 - 8:59zamanın adaletsiz bir
şekilde kaynaştığı yollardan -
8:59 - 9:00bir tanesine bir başka örnek daha.
-
9:01 - 9:05New Orleans posta kodu
70124 ile doğan çocukların, -
9:06 - 9:07ki bunların %93'ü beyaz,
-
9:07 - 9:11New Orleans posta kodu
70112'de doğan çocuklardan, -
9:11 - 9:15ki bunların %60'ı siyahi,
-
9:15 - 9:1725 yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.
-
9:18 - 9:22Washington DC'nin zengin Maryland
varoşlarında doğan bir çocuğun, -
9:22 - 9:25oranın merkezinde doğan
bir çocuğa kıyasla -
9:25 - 9:29yirmi yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.
-
9:30 - 9:32Ta-Nehisi Coates der ki
-
9:32 - 9:38"Siyah ırka kaydolmayı
belirleyen özellik, -
9:38 - 9:41zamanın kaçınılmaz soygunudur."
-
9:42 - 9:43Zaman ayrımcılığını tecrübeliyoruz,
-
9:44 - 9:45ve bize şunu söylüyor;
-
9:45 - 9:46sadece yapısal olarak değil,
-
9:46 - 9:48ayrıca kişisel olarak,
-
9:48 - 9:50kaybedilmiş keyif anlarında,
-
9:50 - 9:52kaybedilmiş bağ anlarında,
-
9:52 - 9:54sevenlerle geçirilecek
kaybedilmiş kaliteli zamanda -
9:54 - 9:57ve kaybedilmiş sağlıklı yaşam yılları.
-
10:00 - 10:03Gelecekte, siyahileri görüyor musun?
-
10:05 - 10:07Siyahilerin geleceği var mı?
-
10:08 - 10:11Ya eğer sen
hep bana karşı komplo kurmuş -
10:11 - 10:13bir ırka aitsen?
-
10:14 - 10:19Ya eğer senin grubun
geleceğin hayal edilmediği bir grupsa? -
10:20 - 10:22Bu zaman-boşluk çatışmaları
-
10:22 - 10:24polislerle göstericiler arasında,
-
10:24 - 10:27yerlilerle orada yaşayanlar arasında --
-
10:27 - 10:29Amerika'nın, siyahilerin
geleceği için -
10:29 - 10:32ne umduğu hakkında
pek iyi bir resim çizmiyor. -
10:32 - 10:34Günümüz bir göstergeyse,
-
10:34 - 10:36çocuklarımız az eğitilmiş olacak,
-
10:36 - 10:39hastalık çanları çalmaya başlayacak
-
10:39 - 10:41ve konaklama ücretleri
hala karşılanamaz kalacak. -
10:42 - 10:45Yani, gerçekten gelecek
hakkında konuşmaya hazırsak -
10:45 - 10:49belki de zamanımızın geçtiğini
kabul ederek başlamalıyız. -
10:50 - 10:53Biz siyah insanlar,
zamanımız hep geçmişti. -
10:53 - 10:55Zaman bize at değil.
-
10:55 - 10:59Bizim yaşamlarımız
ebedi bir aciliyetin yaşamları. -
10:59 - 11:01Zaman, ya bizi
yerimizden etmek için kullanıldı -
11:01 - 11:04ya da aksine,
bitmeyen sabırlı olma çağırılarıyla -
11:04 - 11:07kayıtsızlığa itildik.
-
11:08 - 11:11Ancak eğer geçmiş bir ön sözse,
-
11:11 - 11:13zaten hali hazırda zamanını
geçirdiğimiz yöntemlerle -
11:13 - 11:15özgürlüğü acilen talep etmemize
-
11:15 - 11:17izin verin.
-
11:18 - 11:21Ben bunun bizim yaptığımız
gelecek olduğuna inanıyorum. -
11:21 - 11:25Ancak önce, bizim bu zamanın hepimize
ait olduğuna karar vermemiz lazım. -
11:26 - 11:29Hayır, hepimiz zamanı eşit almıyoruz,
-
11:29 - 11:33ancak alacağımız zamanın adil
ve ücretsiz olacağına karar verebiliriz. -
11:33 - 11:35Posta kodumuzun hayat süremizin
ana belirleyici olmasını -
11:35 - 11:36engelleyebiliriz.
-
11:37 - 11:40Kovmaların ve uzaklaştırmaların
aşırı kullanımı üzerinden -
11:40 - 11:43siyahi çocuklardan öğrenim
zamanlarını çalmayı durdurabiliriz. -
11:43 - 11:45Siddet içermeyen suçlardan
uzun süre -
11:45 - 11:48hapsedilme üzerinden, siyahilerin zamanını
çalmayı durdurabiliriz. -
11:49 - 11:52Polis aşırı güç kullanımı üzerinden
-
11:52 - 11:54zaman ve siyah canları
çalmayı durdurabilir. -
11:55 - 11:58İnanıyorum ki gelecek yarattığımız şeydir.
-
11:58 - 12:02Ancak bu noktaya
renkli insanların zamanlarıyla varamayız, -
12:02 - 12:04veya beyaz zamanla
-
12:04 - 12:06veya senin zamanınla
-
12:06 - 12:08ve hatta benim zamanımla.
-
12:09 - 12:10Bu bizim zamanımız.
-
12:11 - 12:12Bizim.
-
12:12 - 12:14Teşekkürler.
-
12:14 - 12:17(Alkışlar)
- Title:
- Zamanın ırk politikası
- Speaker:
- Brittney Cooper
- Description:
-
"Eğer zamanın bir ırkı olsaydı, beyaz olurdu," diyor kültür teorisyeni Brittney Cooper. Bu düşündüren konuşmada Cooper, ırkçılığı ve ayrımcılığı zamanın gözünden bakarak tekrardan masaya yatırıyor, bize tarih boyunca zamanın siyahi insanlardan nasıl çalındığını, bunun sonucunda kaybolmuş bağ ve zevk dolu anları ve yine kaybolmuş yüksek kalitede zamanı ve ilerlemenin geciktiğini gösteriyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:29
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for The racial politics of time | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for The racial politics of time |