Zamanın ırk politikası

"Eğer zamanın bir ırkı olsaydı, beyaz olurdu," diyor kültür teorisyeni Brittney Cooper. Bu düşündüren konuşmada Cooper, ırkçılığı ve ayrımcılığı zamanın gözünden bakarak tekrardan masaya yatırıyor, bize tarih boyunca zamanın siyahi insanlardan nasıl çalındığını, bunun sonucunda kaybolmuş bağ ve zevk dolu anları ve yine kaybolmuş yüksek kalitede zamanı ve ilerlemenin geciktiğini gösteriyor.

Eğer size zamanın bir ırkı olduğunu
söyleseydim,

hem de ABD'de anladığımız gibi
geçici bir şekilde

bir ırkı olduğunu, ne derdiniz?

Genel olarak, beyaz ve siyah olarak
konuşuruz ırk konusunu.

Afroamerikan topluluklarda,
ki ben de ordan gelmeyim,

"Rİ zamanı" veya
"renkli insanların zamanı" dediğimiz

uzun süredir bulunan,

çok aşamalı bir esprimiz vardır.

Şu anda, Afroamerikalılara "renkli"
olarak hitap etmiyoruz

ancak uzun süredir bulunan,

kiliseye, barbekülere,
aile etkinliklerine,

hatta kendi cenazelerimize olan

aralıksız geç kalmışlığımız
hakkındaki espri, duruyor.

Ben zaman konusunda
oldukça titizimdir.

Neredeyse annemin ben büyürken
şöyle demesi gibiydi:

"Biz o klasik siyahilerden olmayacağız"

Biz de etkinliklere genelde
yarım saat önceden varırdık.

Ama bugün, sizinle daha çok zamanın
politik doğası hakkında konuşmak istiyorum

Eğer zamanın bir ırkı olsaydı,

o da beyaz olurdu.

Beyaz insanlar zamana sahipler.

Biliyorum, biliyorum.

"Tahrik edici ifadeler" kullanmak
bizleri rahatsız ediyor:

Irkın gerçekten önemli olduğu noktayı
geçmemiş miydik?

Irk sert bir konsept değil mi?

Aydınlanmış ve ilerleyici
benliklerimizle ileri yol alıp

ırk gibi gereksiz konuları tarihin
tozlu sayfalarına gömmemiz gerekmiyor mu?

Irkçılığın üstünden, sürekli ırk hakkında
konuşacaksak, nasıl gelebiliriz?

Belki de ırk konspetlerimizi
bir zaman kapsülüne koyup

onları gömüp bin sene sonra
geri çıkardıktan sonra,

geleceğe ait olan, daha aydınlanmış,

kendimizin ırksız haliyle
bakmamız gerekiyordur.

Ama gördüğünüz üzere,

ırkın etkisini azaltma isteği ve ırkçılık,

zamanı nasıl yönetmeye çalıştığımızda,

tarihi nasıl anlattığımızda,

zamanımızın olumsuz gerçeklerini
geçmişe atma

çabalarımızda,

umduğumuz geleceğin aslında
şu anda yaşadığımız şimdi olduğuna

ikna etme denememizde ortaya çıkıyor.

Barack Obama 2008'de
ABD Başkanı olduğunda

Birçok Amerikalı bizim
ırkçılığı geride bıraktığımızı söyledi.

Ben akademidenim,

bir şeyi geride bırakmaya aşıkların
bulunduğu yerde.

Biz post-moderniz, post-yapılsalcıyız,
post-feministiz.

"Post", olduğumuz yeri işaretlemek için

bir dizi terime koyduğumuz basit bir

akademik ek haline geldi.

Ancak ön eklerin ırkı ve ırkçılığı

geçmişin bir parçası yapma gücü yok.

ABD hiç "ırk öncesi" olmadı.

Bu sebeple ırkın siyahiler, Latinler veya
yerliler üzerindeki etkisiyle

daha yeni çarpışıyorken,
ırkı aşmış olduğumuzu iddia etmek,

hiç samimi değil.

Tam da ırkçılığı aşmış geleceğimizi
kutlamaya hazırlanırken,

politik koşullarımız

son elli yıldır olduklarından

en ırkçı hale dönüştüler.

Irkçılıkla savaş ve beyaz baskınlığı ile
alakalı olduğundan dolayı

bugün sizlere üç adet gözlem
sunmak istiyorum,

geçmiş, günümüz ve gelecek hakkında.

Öncelikle: geçmiş.

Zamanın bir tarihi var,

siyahi insanların olduğu gibi.

Ama biz zamana sanki
zamansızmış gibi davranırız,

sanki hep bu şekildeymiş gibi,

sanki yerlilerin topraklarının
yağmalandığı,

yerlilerin soykırıma uğratıldığı,

ve Afrikalıların
anavatanlarından alındığı

bir politik tarihi yokmuş gibi.

Beyaz, erkek, Avrupalı felsefeciler

zaman ve tarihi konseptleştirirken,
bir tanesi ünlü şekilde ilan etti:

"[Afrika] Dünyanın tarihi
bir parçası değildir.

O, özünde şunu söylüyordu;

Afrikalılar tarih dışı insanlardı,

zaman üzerinde veya ilerleme sürecinde

hiç etkileri olmamıştı.

Bu fikir, siyahilerin
tarih üzerinde hiç etkisi olmadığı fikri,

beyaz üstünlüğünün
kuruluş fikirlerinden biridir.

Carter G. Woodson'ın 1926'da
"Zenci Tarih Haftası"nın sebebidir.

ABD'de her şubatta "Siyah Tarih Ayı"nı
hala kutlayışımızın

sebebidir.

Ayrıca, biz bu fikri

siyahilerin dönüşümlü olarak
tarihi sınırlarının dışında olduğu

veya geçmişte takılı kaldığı

bir senaryoda görürüz, şu an yaptığım gibi

siyahi biri ayağa kalkar ve ırkçılığın
hala önemli olduğunda diretir,

ve birisi, genelde beyaz,

ona der ki

"Neden geçmişte takılısın?"

Neden devam edemiyorsun?

Siyahi bir başkanımız var.

Bunları geçtik artık."

William Faulkner'in dediği gibi,

"Geçmiş asla ölmemiştir.

O, geçmiş dahi değildir."

Ancak yakın arkadaşım
Profesör Kristie Dotson da der ki

"Hafızamız, yaşam süremizden daha uzundur"

Biz, hepimiz, kendimizle birlikte

ailesel ve toplumsal
umut ve düşler taşırız.

Geçmişin geçmesine izin verme
lüksüne sahip değiliz.

Ancak bazen,

politik koşullarımız çok sıkınıtlıyken,

geçmişte mi yaşıyoruz, yoksa şu anda mı,

bilemiyoruz.

Örneğin,
Siyah Hayatlar Önemlidir protestolarında

insanlar siyahilerin polis tarafından
adaletsizce öldürülmesini

protesto etmek için çıktıklarında,
gösterilerden çıkan fotoğraflar

sanki elli yıl önce
çekilmiş gibi duruyorlardı.

Geçmiş, onu bırakmamıza izin vermiyor.

Ancak, şu ana doğru olan yolda ilerleyelim

Günümüzde, tecrübelediğimiz
ırka dayalı sorunların

zaman ve boşluk arasındaki
çarpışmalar olduğunu

söyleyebilirdim.

Neyi kastediyorum?

Size daha önce
beyazların zamana sahip olduğunu söyledim.

Günlük çalışma temposunu dikte edenler

Onlar, zamanımızın ederini
dikte ediyorlar.

Profesör George Lipsitz der ki

beyazlar sosyal kaynaşmanın
temposunu dahi dikte ediyorlar.

Onlar, azınlıkların kazanmak
için savaştıkları hakları

elde etmelerinin
ne kadar süreceğini dikte ediyorlar.

Örnek vermek için
hemen zamanda geri saralım.

Sivil Haklar Hareketi'ni
düşünecek olursanız,

ve liderlerinin
"Şimdi Özgürlük" için ağlayışlarını,

onlar sosyal kaynaşmanın
yavaş temposuna karşı çıkıyorlardı.

1965 senesinde,
Oy Hakkı Yasası'nın geçtiği yılda,

Sivil savaşın bitişi

ve Afroamerikalı topluluklara

oy hakkı verilmesi arasında
yüz sene vardı.

Savaşın aciliyetine karşın,

elle tutulur bir sosyal kaynaşmanın
gerçekleşmesi yüz yılı buldu.

2012'den beri,

ABD'nin her tarafındaki muhafazakar devlet
parlementoları, Afroamerikalıların

oy kullanma hakkını
alabilmek için kısıtlayan

kimlik seçmen yasaları çıkartıp
erken oy şanslarını

keserek denemelerde bulundular.

Geçmiş Temmuz'da, federal mahkeme
Kuzey Karolina'nın seçmen kimlik yasasını

"Afroamerikalıları gözle görülür şekilde
hedef aldığı" gerekçesiyle termine etti.

Afroamerikalıların politikaya
kaynaşmasını kısıtlamak,

bizlerin insanları
kontrol ve yönetme denemelerimizin

başlıca yoludur.

Bu zaman-boşluk çatışmalarını
gördüğümüz bir başka yer ise

Atlanta ve Brooklyn
Filadelfia, New Orleands ve Washington DC

gibi nezih kentler --

kentler ki kaç jenerasyondur
siyahi populasyonuna sahipler.

Ancak şimdi, kentsel dönüşüm adı altında,

onları 21. yüzyıla getirme
servisine karşı

bu topluluklar dışarı itildi.

Profesört Sharon Holland sordu:

Eğer zaman içinde varolmuş olan bir kişi,

sadece boşluk kaplayan
biriyle buluşursa ne olur?

Bu ırksal problemler aslında

boşluk kaplayacak olanlarla

dünya yaratacak olanlar
arasındaki savaşlar.

Tarihin akışını ve hücumunu
kontrol edenler,

zamanı biçimlendiren ve ona sahip olan
dünya yaratıcıları olarak düşünülüyor

Başka kelimlerle: beyaz insanlar.

Ancak Hegel Afrika'nın dünya
tarihinde bir yeri olmadığını söylerken

kastettiği şey kürenin
dibinde, yer kaplayan

az biraz
yararlı bir toprak yığınıydı.

Afrikalılar boşluk kaplayanlardı.

Bugün, beyazlar hala tarihin
akışını ve hücumunu kontrol ediyorlar,

gayet sık şekilde biz siyahilere
sahip olmadığımız boşluğu

dolduruyormuş gibi davranıyorlar.

Zaman ve sürecin ilerlemesi, boşluk
doldurucu olarak görülen,

yaşadıkları yerden çıkartılmış olan,
en hassas toplumlarımıza karşı şok edici

seviyede şiddetin meşrulaştırılması,

onları 21. yüzyıla getirme

servisi karşılığında kullanılıyor.

Posta koduna göre kısaltılmış yaşam
süresi, siyahi insanların yaşamında

zamanın adaletsiz bir
şekilde kaynaştığı yollardan

bir tanesine bir başka örnek daha.

New Orleans posta kodu
70124 ile doğan çocukların,

ki bunların %93'ü beyaz,

New Orleans posta kodu
70112'de doğan çocuklardan,

ki bunların %60'ı siyahi,

25 yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.

Washington DC'nin zengin Maryland
varoşlarında doğan bir çocuğun,

oranın merkezinde doğan
bir çocuğa kıyasla

yirmi yıl daha fazla yaşaması bekleniyor.

Ta-Nehisi Coates der ki

"Siyah ırka kaydolmayı
belirleyen özellik,

zamanın kaçınılmaz soygunudur."

Zaman ayrımcılığını tecrübeliyoruz,

ve bize şunu söylüyor;

sadece yapısal olarak değil,

ayrıca kişisel olarak,

kaybedilmiş keyif anlarında,

kaybedilmiş bağ anlarında,

sevenlerle geçirilecek
kaybedilmiş kaliteli zamanda

ve kaybedilmiş sağlıklı yaşam yılları.

Gelecekte, siyahileri görüyor musun?

Siyahilerin geleceği var mı?

Ya eğer sen
hep bana karşı komplo kurmuş

bir ırka aitsen?

Ya eğer senin grubun
geleceğin hayal edilmediği bir grupsa?

Bu zaman-boşluk çatışmaları

polislerle göstericiler arasında,

yerlilerle orada yaşayanlar arasında --

Amerika'nın, siyahilerin
geleceği için

ne umduğu hakkında
pek iyi bir resim çizmiyor.

Günümüz bir göstergeyse,

çocuklarımız az eğitilmiş olacak,

hastalık çanları çalmaya başlayacak

ve konaklama ücretleri
hala karşılanamaz kalacak.

Yani, gerçekten gelecek
hakkında konuşmaya hazırsak

belki de zamanımızın geçtiğini
kabul ederek başlamalıyız.

Biz siyah insanlar,
zamanımız hep geçmişti.

Zaman bize at değil.

Bizim yaşamlarımız
ebedi bir aciliyetin yaşamları.

Zaman, ya bizi
yerimizden etmek için kullanıldı

ya da aksine,
bitmeyen sabırlı olma çağırılarıyla

kayıtsızlığa itildik.

Ancak eğer geçmiş bir ön sözse,

zaten hali hazırda zamanını
geçirdiğimiz yöntemlerle

özgürlüğü acilen talep etmemize

izin verin.

Ben bunun bizim yaptığımız
gelecek olduğuna inanıyorum.

Ancak önce, bizim bu zamanın hepimize
ait olduğuna karar vermemiz lazım.

Hayır, hepimiz zamanı eşit almıyoruz,

ancak alacağımız zamanın adil
ve ücretsiz olacağına karar verebiliriz.

Posta kodumuzun hayat süremizin
ana belirleyici olmasını

engelleyebiliriz.

Kovmaların ve uzaklaştırmaların
aşırı kullanımı üzerinden

siyahi çocuklardan öğrenim
zamanlarını çalmayı durdurabiliriz.

Siddet içermeyen suçlardan
uzun süre

hapsedilme üzerinden, siyahilerin zamanını
çalmayı durdurabiliriz.

Polis aşırı güç kullanımı üzerinden

zaman ve siyah canları
çalmayı durdurabilir.

İnanıyorum ki gelecek yarattığımız şeydir.

Ancak bu noktaya
renkli insanların zamanlarıyla varamayız,

veya beyaz zamanla

veya senin zamanınla

ve hatta benim zamanımla.

Bu bizim zamanımız.

Bizim.

Teşekkürler.

(Alkışlar)