Return to Video

İşaret dilinin büyüleyici müziği

  • 0:03 - 0:07
    Tercüman: Piyano, "p", benim
    en sevdiğim müzik sembolüdür.
  • 0:08 - 0:10
    Yumuşakça çalmak anlamına gelir.
  • 0:10 - 0:14
    Bir müzik aleti çalıyorsanız ve başlangıç
    çizgisinde "p" gördüyseniz
  • 0:14 - 0:16
    daha yumuşak çalmanız gerekir.
  • 0:16 - 0:19
    İki tane p -- daha da yumuşak.
  • 0:19 - 0:22
    Dört tane p -- oldukça yumuşak.
  • 0:27 - 0:30
    Bu benim, üstüste kaç tane
    p olursa olsun
  • 0:30 - 0:33
    asla tamamen sessizliğe
  • 0:33 - 0:35
    ulaşamayacağınızı kanıtlayan
  • 0:35 - 0:38
    p-ağacı çizimim.
  • 0:39 - 0:41
    Benim için sessizliğin şu anki tanımı bu:
  • 0:41 - 0:43
    oldukça belirsiz bir ses.
  • 0:44 - 0:48
    Sizlerle Amerikan İşaret
    Dili (ASL)'nin tarihi
  • 0:48 - 0:50
    ayrıca benim özgeçmişim hakkında
  • 0:50 - 0:52
    birkaç şey paylaşmak isterim.
  • 0:53 - 0:57
    Fransız işaret dili Amerika'ya
    1800'lerin başında getirildi
  • 0:57 - 1:03
    ve zaman ilerledikçe,
    yerel işaretlerle harmanlandı,
  • 1:03 - 1:07
    bugün ASL olarak bildiğimiz
    dil haline geldi.
  • 1:07 - 1:11
    Yani yaklaşık 200 yıllık
    bir geçmişi var.
  • 1:12 - 1:14
    Ben sağır olarak doğdum,
  • 1:14 - 1:19
    ve bana sesin hayatımın bir parçası
    olmadığına inanmam düşündürüldü.
  • 1:20 - 1:23
    Ve ben bunun doğru olduğuna inandım.
  • 1:25 - 1:29
    Evet, şimdi görüyorum ki,
    olay hiç de bu değilmiş.
  • 1:29 - 1:32
    Ses hayatımın kesinlikle bir parçasını
    oluşturuyormuş,
  • 1:32 - 1:35
    gerçekten, her gün aklıma takılırdı.
  • 1:37 - 1:40
    Seslerin dünyasında yaşayan
    sağır bir insan olarak, bu
  • 1:40 - 1:42
    yabancı bir ülkede
  • 1:42 - 1:46
    onun kurallarını, geleneklerini,
    davranışlarını ve standartlarını
  • 1:46 - 1:51
    hiçbir şekilde sorgulayamadan, onlara
    körü körüne uyarak yaşamak gibi.
  • 2:01 - 2:05
    Peki ya ben sesi nasıl algılayabiliyorum?
  • 2:06 - 2:09
    Pekala, ben insanların seslere karşı
    nasıl davrandığını ve
  • 2:09 - 2:11
    nasıl seslere nasıl
    tepki verdiklerini izledim.
  • 2:11 - 2:14
    Siz insanlar benim hoparlörlerim
    ve yüksek sesim gibisiniz.
  • 2:14 - 2:20
    Bu davranışı öğrenip kopyalıyorum.
    Aynı zamanda ses yaratabildiğimi öğrendim
  • 2:20 - 2:23
    ve insanların bu sese nasıl
    tepki verdiklerini gördüm.
  • 2:23 - 2:25
    Böylece, öğrendim ki, örneğin...
  • 2:25 - 2:27
    "Kapıyı çarpma!"
  • 2:28 - 2:31
    "Cips paketinden cips yerken
    çok fazla ses çıkarma!"
  • 2:31 - 2:32
    (Kahkahalar)
  • 2:33 - 2:34
    "Geğirme,
  • 2:34 - 2:36
    ve bir şeyler yiyorken
  • 2:36 - 2:38
    çatal bıçağını tabağa
    sürtmediğinden emin ol."
  • 2:38 - 2:41
    Bütün bunlara ben
    "sesin görgü kuralları" diyorum.
  • 2:44 - 2:46
    Belki de ben sesin görgü kuralları
  • 2:46 - 2:50
    hakkında kulağı duyan ortalama bir
    insandan daha fazla düşünüyor olabilirim.
  • 2:50 - 2:52
    Ses konusunda aşırı duyarlıyım.
  • 2:55 - 2:58
    Her zaman hevesli ve gergin
    bir şekilde dört gözle sesi,
  • 2:58 - 3:01
    sonrasında gelecek olan
    şeyi bekliyordum.
  • 3:01 - 3:02
    Bundan dolayı, bu çizim,
  • 3:05 - 3:07
    TBD, karar verilecek.
  • 3:08 - 3:10
    TBC, devam edecek.
  • 3:10 - 3:13
    TBA, duyurulacak.
  • 3:16 - 3:19
    Portreye dikkat edin --
  • 3:19 - 3:21
    çizgilere yerleştirilmiş hiç nota yok.
  • 3:21 - 3:25
    Bunun sebebi çizgilerin
    lekeler ve bulaşmalar
  • 3:25 - 3:28
    sayesinde zaten bir sese
    sahip olması.
  • 3:29 - 3:33
    Sağır kültüründe,
    hareket sesin karşılığıdır.
  • 3:38 - 3:41
    Bu ASL'de "portre" işareti.
  • 3:41 - 3:44
    Normal bir portrede beş çizgi vardır.
  • 3:44 - 3:47
    Fakat benim için, onu baş parmağımı
    böyle sıkıştırarak söylemek
  • 3:47 - 3:48
    doğal hissettirmiyor.
  • 3:48 - 3:52
    Bu nedenle çizimlerimde kağıda
    dört çizgi sıkıştırdığımı göreceksiniz.
  • 3:52 - 3:55
    2008 yılında, bir sanatçı misafirliği için
  • 3:55 - 3:59
    Berlin,Almanya'ya gidebilme fırsatım oldu.
  • 4:00 - 4:03
    Bundan önce,
    bir ressam olarak çalışıyordum.
  • 4:03 - 4:09
    Bu yaz, farklı farklı müzeler
    ve galeriler gezdim
  • 4:09 - 4:11
    ve ben bir mekandan
    diğerine gittikçe,
  • 4:11 - 4:14
    oralarda hiç görsel sanat
    olmadığını fark ettim.
  • 4:14 - 4:20
    O sırada, ses modaydı
    ve bu bana darbe yaptı ...
  • 4:20 - 4:22
    hiç görsel sanat yoktu,
  • 4:22 - 4:24
    her şey işitseldi.
  • 4:26 - 4:29
    Artık ses benim sanat alanıma
    dahil olmuştu.
  • 4:29 - 4:32
    Sanatla benim arama
    mesafe mi koyacaktı ?
  • 4:34 - 4:37
    Olayın bu olmak zorunda
    olmadığını fark ettim.
  • 4:37 - 4:38
    Aslında sesi biliyordum.
  • 4:38 - 4:40
    O kadar iyi biliyordum ki
  • 4:40 - 4:44
    o sadece kulakla deneyimlenen
    bir şey olmak zorunda değildi.
  • 4:44 - 4:47
    Elle tutulur bir şekilde hissedilebilirdi
  • 4:47 - 4:49
    ya da görsel olarak deneyimlenebilirdi
  • 4:49 - 4:51
    hatta fikir olarak bile.
  • 4:53 - 4:55
    Böylece sesin aidiyetini geri kazanmaya
  • 4:55 - 4:59
    ve onu sanat uygulamalarıma
    yerleştirmeye karar verdim.
  • 5:01 - 5:02
    Ses konusunda bana öğretilen
  • 5:02 - 5:07
    her şeyi yok edip, aklımdan
    çıkarmaya karar verdim.
  • 5:07 - 5:12
    Yeni bir çalışma gövdesi oluşturdum.
  • 5:13 - 5:15
    Ve bunu sanat topluluğuna
    sunduğumda,
  • 5:15 - 5:20
    aldığım desteğin ve çektiğim
    dikkatin çokluğundan havalara uçmuştum.
  • 5:21 - 5:22
    Fark ettim ki:
  • 5:24 - 5:27
    ses para gibiydi,
  • 5:27 - 5:30
    güç, kontrol --
  • 5:30 - 5:33
    sosyal geçerlilik.
  • 5:36 - 5:40
    Aklımda "Sesin her zaman senin
    olayın olduğunu hissetmiştim,
  • 5:40 - 5:42
    duyan bir insanın olayı.
  • 5:44 - 5:46
    Ve ses o kadar güçlü ki
  • 5:46 - 5:50
    benim ve sanat eserimin
    gücünü azaltabilir ya da
  • 5:50 - 5:52
    beni güçlendirebilirdi.
  • 5:52 - 5:56
    Ben güçlendirilmeyi seçtim.
  • 5:56 - 6:01
    Konuşulan dil çevresinde
    devasa bir kültür var.
  • 6:02 - 6:07
    Ve sadece iletişim kurarken
    esas sesimi kullanmadığım için
  • 6:07 - 6:10
    toplumun gözünde
    hiç sesim yokmuş gibi görülüyorum.
  • 6:13 - 6:16
    Bu yüzden beni de eşit biri olarak
    destekleyen ve benim sesim haline
  • 6:16 - 6:18
    gelen bireylerle çalışmalıyım.
  • 6:21 - 6:25
    Bu yolla, bugün toplumdaki
    bağlantıyı koruyabiliyorum.
  • 6:25 - 6:28
    Yani okulda, işte ve enstitülerde,
  • 6:28 - 6:30
    birçok ASL tercümanıyla çalışıyorum.
  • 6:31 - 6:35
    Ve onların sesi benim sesim ve
    kimliğim haline geliyor.
  • 6:37 - 6:39
    Duyulmama yardım ediyorlar.
  • 6:42 - 6:46
    Onların sesleri geçerliliğin ve
    değerin yerini tutuyor.
  • 6:52 - 6:55
    İronik bir şekilde, onların
    seslerini ödünç alarak,
  • 6:55 - 6:58
    geçici bir geçerlilik biçimini
    koruyabiliyorum,
  • 6:58 - 7:02
    çok yüksek faiz oranıyla
    borç almak gibi.
  • 7:06 - 7:09
    Bu uygulamaya devam etmezsem,
  • 7:09 - 7:11
    unutulmaya yüz tutacağım
  • 7:11 - 7:15
    ve hiçbir sosyal geçerlilik
    biçimini koruyamayacağım.
  • 7:18 - 7:21
    Yeni sanat ortamım olarak sesle,
  • 7:21 - 7:23
    müzik dünyasına daldım.
  • 7:24 - 7:28
    Müzik ve ASL arasındaki benzerlikleri
    görünce çok şaşırdım.
  • 7:29 - 7:30
    Örneğin,
  • 7:30 - 7:32
    müzikal bir nota
  • 7:32 - 7:37
    kağıtta tamamen yakalanamaz
    ve ifade edilemez.
  • 7:37 - 7:39
    ASL için de aynısı geçerli.
  • 7:42 - 7:45
    İkisi de oldukça uzaysal ve
    oldukça değişken --
  • 7:51 - 7:53
    bu, ince değişimlerin
  • 7:53 - 7:55
    işaretlerde de seslerde de
  • 7:55 - 7:59
    tüm anlamı değiştirebilmesi demek oluyor.
  • 8:00 - 8:02
    ASL'nin nasıl çalıştığını daha iyi
    anlayabilmeniz için
  • 8:02 - 8:05
    sizinle bir piyano metaforu
    paylaşmak istiyorum.
  • 8:05 - 8:07
    Gözünüzün önüne
    bir piyano getirin.
  • 8:07 - 8:12
    ASL birçok gramatik ölçüte ayrılır.
  • 8:13 - 8:17
    Eğer piyano çalarken her bir
    parmağa farklı bir ölçüt verirseniz --
  • 8:17 - 8:21
    yüz ifadesi, vücut hareketleri,
  • 8:21 - 8:26
    hız, el şekli vs. gibi,
  • 8:26 - 8:27
    piyanoyu çalarken --
  • 8:27 - 8:30
    İngilizce doğrusal bir dildir,
  • 8:30 - 8:33
    her seferinde bir tuşa basar gibi.
  • 8:33 - 8:37
    ASL daha çok bir akord gibidir,
  • 8:37 - 8:40
    10 parmağın hepsi de
    aynı anda aşağıya inmeli
  • 8:40 - 8:43
    ki ASL' de bir fikri veya kavramı
    net bir şekilde ifade edebilesiniz.
  • 8:46 - 8:49
    Eğer o tuşlardan bir tanesi
    akordu değiştirirse,
  • 8:49 - 8:52
    tamamen farklı bir anlam yaratırdı.
  • 8:52 - 8:57
    Müzikte de aynısı yükseklik,
    ton ve şiddet için geçerli.
  • 9:01 - 9:04
    ASL'de, farklı gramatik ölçütlerle
    çalarak,
  • 9:04 - 9:06
    farklı fikirler ifade edebilirsiniz.
  • 9:06 - 9:09
    Örneğin, BAKMAK işaretini ele alalım.
  • 9:09 - 9:11
    Bu BAKMAK işareti.
  • 9:13 - 9:15
    Size bakıyorum.
  • 9:16 - 9:17
    Sizi izliyorum.
  • 9:18 - 9:19
    (Kahkaha)
  • 9:21 - 9:22
    (Kahkaha)
  • 9:24 - 9:26
    Ah --- yakalandım.
  • 9:27 - 9:28
    (Kahkaha)
  • 9:29 - 9:31
    Uh-oh.
  • 9:33 - 9:35
    Neye bakıyorsunuz?
  • 9:38 - 9:39
    Aa, durun.
  • 9:39 - 9:40
    (Kahkaha)
  • 9:41 - 9:42
    Sonra düşünmeye başladım.
  • 9:42 - 9:45
    "ASL'ye müziğin merceğinden
    baksaydım ne olurdu?"
  • 9:45 - 9:49
    Bir işaret yaratıp bir daha
    bir daha tekrar ederdim,
  • 9:49 - 9:51
    o da görsel bir müziğin parçası
    haline gelebilirdi.
  • 9:52 - 9:55
    Örneğin, bu işaret "gün"
  • 9:55 - 9:59
    güneş doğup battığı için.
  • 10:00 - 10:02
    Bu "tüm gün".
  • 10:05 - 10:08
    Bunu tekrar edecek ve yavaşlatacaktım,
  • 10:08 - 10:10
    görsel olarak bir müzik
    parçası gibi duruyor.
  • 10:12 - 10:15
    Tüm ... gün.
  • 10:15 - 10:19
    "Tüm gece" için de aynısı geçerli.
  • 10:22 - 10:23
    "Tüm gece."
  • 10:23 - 10:27
    Bu çizimde yer alan TÜM GECE.
  • 10:31 - 10:34
    Bu bana üç farklı
    gece türünü düşündürdü:
  • 10:37 - 10:39
    "dün gece"
  • 10:41 - 10:43
    "bir gecelik"
  • 10:45 - 10:48
    (Şarkı söyler) "gece boyunca"
  • 10:48 - 10:50
    (Kahkahalar)
  • 10:56 - 11:00
    Sanırım üçüncü diğer ikisinden
    daha fazla müzikaliteye sahip.
  • 11:00 - 11:01
    (Kahkahalar)
  • 11:01 - 11:05
    Bu ASL'de zamanın nasıl ifade edildiğini
    gösteriyor
  • 11:05 - 11:09
    ve vücudunuzdan uzaklığınızın
    zamandaki değişimi nasıl ifade ettiğini.
  • 11:09 - 11:10
    Örneğin,
  • 11:10 - 11:13
    1E bir el, 2E iki el,
  • 11:14 - 11:17
    şimdiki zaman vücudunuza en yakın
    olan yerde ve vücudun önünde gerçekleşir,
  • 11:17 - 11:22
    gelecek zaman vücudunuzun önündedir
    ve geçmiş zaman da arkanızda.
  • 11:24 - 11:27
    İlk örnek, "uzun zaman önce".
  • 11:29 - 11:30
    Sonra "geçmiş",
  • 11:32 - 11:34
    "eskiden",
  • 11:35 - 11:37
    ve son olarak, ki favorimdir,
  • 11:37 - 11:39
    romantik ve dramatik hisleriyle beraber,
  • 11:39 - 11:41
    "bir zamanlar".
  • 11:41 - 11:42
    (Kahkahalar)
  • 11:46 - 11:47
    "4/4' lük ölçü"
  • 11:49 - 11:52
    ölçü başına 4 vuruşluk zamanın
    özel gösterimiyle
  • 11:52 - 11:54
    müzikal bir terimdir.
  • 11:55 - 11:58
    Fakat ben "4/4'lük ölçü"
    kelimesini gördüğümde,
  • 11:58 - 12:02
    aklıma otomatik olarak
    "aynı anda" geliyor.
  • 12:02 - 12:06
    SE: sağ el SoE: sol el olsun.
  • 12:06 - 12:09
    Kafadan göğüse uzanan
    bir portremiz var.
  • 12:09 - 12:11
    [Kafa: SE, ani tırmalama]
  • 12:11 - 12:12
    [4/4'lük ölçü]
  • 12:12 - 12:14
    [Göğüs: SoE, ani tırmalama]
  • 12:14 - 12:19
    Şimdi "ani tırmalama" denen
    el biçimini göstereceğim.
  • 12:19 - 12:22
    Beni takip edebilir misiniz, lütfen?
  • 12:22 - 12:24
    Herkes, eller havaya.
  • 12:27 - 12:30
    Şimdi bunu hem kafa
    hem de göğüsle yapacağız
  • 12:30 - 12:33
    bir çeşit "4/4'lük ölçü"
    ya da aynı zamanda yapmak gibi.
  • 12:36 - 12:37
    Evet, kaptınız.
  • 12:38 - 12:41
    Uluslararası [İşaret] anlamda bu
    "aşık olmak" anlamında geliyor.
  • 12:41 - 12:42
    (Kahkahalar)
  • 12:42 - 12:46
    Nota olarak , Uluslararası [İşaret] ,
  • 12:46 - 12:49
    dünyadaki kültürlerle ve işaret
    dilleriyle iletişim kurmaya
  • 12:49 - 12:51
    yardımcı olmak için
    görsel bir araçtır.
  • 12:51 - 12:52
    Göstermek istediğim
    ikinci şey ise bu --
  • 12:52 - 12:55
    lütfen yine beni takip edin.
  • 12:59 - 13:00
    Ve şimdi bunu.
  • 13:05 - 13:08
    Bu ASL'de "kolonizasyon" demektir.
  • 13:08 - 13:10
    (Kahkaha)
  • 13:12 - 13:13
    Şimdi üçüncü --
  • 13:13 - 13:15
    lütfen beni tekrar takip edin.
  • 13:19 - 13:20
    Ve tekrar.
  • 13:25 - 13:28
    Bu ASL'de "aydınlanma" demektir.
  • 13:28 - 13:30
    Haydi bu üçünü beraber yapalım.
  • 13:32 - 13:34
    "Aşık olmak"
  • 13:34 - 13:36
    "Kolonizasyon"
  • 13:36 - 13:38
    ve "aydınlanma"
  • 13:39 - 13:40
    İyi iş çıkardınız, millet!
  • 13:40 - 13:41
    (Kahkaha)
  • 13:42 - 13:44
    Bu üç işaretin ne kadar
    benzer olduğuna dikkat edin,
  • 13:44 - 13:46
    hepsi kafada ve göğüste gerçekleşiyor
  • 13:46 - 13:48
    ama hepsi farklı anlamlar taşıyor.
  • 13:48 - 13:52
    ALS'nin bu kadar canlı ve
    başarılı olduğunu görmek inanılmaz,
  • 13:52 - 13:54
    tıpkı müzik gibi.
  • 13:54 - 13:57
    Bu günde ve bu çağda,
  • 13:57 - 14:00
    oldukça ses merkezli bir
    dünyada yaşıyoruz.
  • 14:00 - 14:03
    Ve sadece ASL hiç ses içermediği için,
  • 14:03 - 14:06
    otomatik olarak hiçbir sosyal geçerlilik
    değeri taşımıyor.
  • 14:07 - 14:13
    Sosyal geçerliliği neyin belirlediği
    hakkında daha derin düşünmeye başlamalıyız
  • 14:13 - 14:16
    ve ALS'nin kendi geçerliliğini
    geliştirmesine izin vermeliyiz --
  • 14:16 - 14:17
    ses olmadan.
  • 14:17 - 14:23
    Bu muhtemelen daha kapsamlı
    bir topluma atılan bir adım olurdu.
  • 14:27 - 14:31
    Ve belki insanlar ASL öğrenmek
    için sağır olmak gerekmediğini
  • 14:32 - 14:34
    ya da müzik öğrenmek için
  • 14:34 - 14:37
    duymak zorunda olmadığınızı
    anlamış olurlar.
  • 14:37 - 14:40
    ASL öyle bol bir hazine ki
  • 14:40 - 14:43
    aynı deneyimlere sizin de
    sahip olmanızı isterdim.
  • 14:43 - 14:46
    Sizi kulaklarınızı,
    gözlerinizi açmaya,
  • 14:46 - 14:49
    kültürümüzün bir parçası
    olmaya
  • 14:49 - 14:51
    ve görsel dilimizi
    deneyimlemeye
  • 14:51 - 14:52
    davet etmek isterdim.
  • 14:52 - 14:53
    Asla bilemezsiniz,
  • 14:53 - 14:54
    bize aşık olabilirsiniz.
  • 14:54 - 14:57
    (Alkışlar)
  • 14:57 - 14:58
    Teşekkürler.
  • 14:58 - 15:01
    Denise Kahler-Braaten: Hey, bu benim.
  • 15:01 - 15:04
    (Alkışlar)
Title:
İşaret dilinin büyüleyici müziği
Speaker:
Christine Sun Kim
Description:

Sanatçı Christine Sun Kim sağır olarak doğdu ve ona sesin onun hayatının bir parçası olmadığı öğretildi çünkü ses duyan bir insanın olayıydı. Sanatı sayesinde, Amerikan İşaret Dili ve müzik arasındaki benzerlikleri keşfetti ve sesin yalnızca kulaklar yoluyla deneyimlenmek zorunda olmadığını fark etti --- hissedilebilirdi, görülebilirdi ve bir fikir olarak deneyimlenebilirdi. O, bu sevimli konferansta, bizi gözlerimizi ve kulaklarımızı açmaya ve görsel dilin büyük hazinesine katılmaya davet ediyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
15:17
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Ahmet Kurnaz accepted Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Ahmet Kurnaz edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Ahmet Kurnaz edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Ahmet Kurnaz edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Neslihan Kara edited Turkish subtitles for Christine Sun Kim
Show all

Turkish subtitles

Revisions