0:00:03.494,0:00:06.733
Tercüman: Piyano, "p", benim[br]en sevdiğim müzik sembolüdür.

0:00:07.731,0:00:10.158
Yumuşakça çalmak anlamına gelir.

0:00:10.355,0:00:14.097
Bir müzik aleti çalıyorsanız ve başlangıç [br]çizgisinde "p" gördüyseniz

0:00:14.419,0:00:16.311
daha yumuşak çalmanız gerekir.

0:00:16.311,0:00:19.051
İki tane p -- daha da yumuşak.

0:00:19.051,0:00:22.331
Dört tane p -- oldukça yumuşak.

0:00:26.511,0:00:30.394
Bu benim, üstüste kaç tane[br]p olursa olsun

0:00:30.394,0:00:33.099
asla tamamen sessizliğe

0:00:33.099,0:00:35.259
ulaşamayacağınızı kanıtlayan

0:00:35.259,0:00:37.650
p-ağacı çizimim.

0:00:38.590,0:00:41.470
Benim için sessizliğin şu anki tanımı bu:

0:00:41.470,0:00:43.316
oldukça belirsiz bir ses.

0:00:44.186,0:00:47.635
Sizlerle Amerikan İşaret[br]Dili (ASL)'nin tarihi

0:00:47.635,0:00:50.491
ayrıca benim özgeçmişim hakkında

0:00:50.491,0:00:52.261
birkaç şey paylaşmak isterim.

0:00:53.231,0:00:57.376
Fransız işaret dili Amerika'ya [br]1800'lerin başında getirildi

0:00:57.376,0:01:02.530
ve zaman ilerledikçe,[br]yerel işaretlerle harmanlandı,

0:01:02.530,0:01:07.000
bugün ASL olarak bildiğimiz[br]dil haline geldi.

0:01:07.000,0:01:10.634
Yani yaklaşık 200 yıllık [br]bir geçmişi var.

0:01:11.924,0:01:13.792
Ben sağır olarak doğdum,

0:01:13.792,0:01:19.380
ve bana sesin hayatımın bir parçası[br]olmadığına inanmam düşündürüldü.

0:01:20.050,0:01:23.172
Ve ben bunun doğru olduğuna inandım.

0:01:24.972,0:01:29.013
Evet, şimdi görüyorum ki,[br]olay hiç de bu değilmiş.

0:01:29.373,0:01:32.298
Ses hayatımın kesinlikle bir parçasını[br]oluşturuyormuş,

0:01:32.298,0:01:34.881
gerçekten, her gün aklıma takılırdı.

0:01:37.271,0:01:39.856
Seslerin dünyasında yaşayan[br]sağır bir insan olarak, bu

0:01:39.856,0:01:41.900
yabancı bir ülkede

0:01:41.900,0:01:45.714
onun kurallarını, geleneklerini, [br]davranışlarını ve standartlarını

0:01:45.714,0:01:50.684
hiçbir şekilde sorgulayamadan, onlara[br]körü körüne uyarak yaşamak gibi.

0:02:01.364,0:02:04.535
Peki ya ben sesi nasıl algılayabiliyorum?

0:02:05.890,0:02:08.635
Pekala, ben insanların seslere karşı[br]nasıl davrandığını ve

0:02:08.635,0:02:10.880
nasıl seslere nasıl[br]tepki verdiklerini izledim.

0:02:11.070,0:02:14.333
Siz insanlar benim hoparlörlerim [br]ve yüksek sesim gibisiniz.

0:02:14.333,0:02:19.952
Bu davranışı öğrenip kopyalıyorum.[br]Aynı zamanda ses yaratabildiğimi öğrendim

0:02:19.952,0:02:22.936
ve insanların bu sese nasıl[br]tepki verdiklerini gördüm.

0:02:22.936,0:02:25.188
Böylece, öğrendim ki, örneğin...

0:02:25.188,0:02:26.790
"Kapıyı çarpma!"

0:02:28.120,0:02:31.355
"Cips paketinden cips yerken[br]çok fazla ses çıkarma!"

0:02:31.355,0:02:32.411
(Kahkahalar)

0:02:32.701,0:02:34.216
"Geğirme,

0:02:34.366,0:02:36.066
ve bir şeyler yiyorken

0:02:36.066,0:02:38.307
çatal bıçağını tabağa[br]sürtmediğinden emin ol."

0:02:38.307,0:02:41.268
Bütün bunlara ben[br]"sesin görgü kuralları" diyorum.

0:02:43.748,0:02:45.918
Belki de ben sesin görgü kuralları

0:02:45.918,0:02:49.929
hakkında kulağı duyan ortalama bir[br]insandan daha fazla düşünüyor olabilirim.

0:02:49.929,0:02:52.077
Ses konusunda aşırı duyarlıyım.

0:02:54.967,0:02:58.091
Her zaman hevesli ve gergin[br]bir şekilde dört gözle sesi,

0:02:58.091,0:03:00.762
sonrasında gelecek olan [br]şeyi bekliyordum.

0:03:00.762,0:03:02.293
Bundan dolayı, bu çizim,

0:03:04.893,0:03:06.728
TBD, karar verilecek.

0:03:08.158,0:03:10.130
TBC, devam edecek.

0:03:10.130,0:03:12.870
TBA, duyurulacak.

0:03:16.200,0:03:18.617
Portreye dikkat edin --

0:03:18.617,0:03:20.974
çizgilere yerleştirilmiş hiç nota yok.

0:03:20.974,0:03:24.689
Bunun sebebi çizgilerin[br]lekeler ve bulaşmalar

0:03:24.689,0:03:27.928
sayesinde zaten bir sese[br]sahip olması.

0:03:29.398,0:03:32.712
Sağır kültüründe,[br]hareket sesin karşılığıdır.

0:03:37.752,0:03:40.675
Bu ASL'de "portre" işareti.

0:03:40.675,0:03:44.229
Normal bir portrede beş çizgi vardır.

0:03:44.229,0:03:47.217
Fakat benim için, onu baş parmağımı[br]böyle sıkıştırarak söylemek

0:03:47.217,0:03:48.397
doğal hissettirmiyor.

0:03:48.397,0:03:52.495
Bu nedenle çizimlerimde kağıda[br]dört çizgi sıkıştırdığımı göreceksiniz.

0:03:52.495,0:03:55.374
2008 yılında, bir sanatçı misafirliği için

0:03:55.374,0:03:59.450
Berlin,Almanya'ya gidebilme fırsatım oldu.

0:04:00.270,0:04:02.851
Bundan önce,[br]bir ressam olarak çalışıyordum.

0:04:02.851,0:04:08.853
Bu yaz, farklı farklı müzeler[br]ve galeriler gezdim

0:04:08.853,0:04:11.477
ve ben bir mekandan[br]diğerine gittikçe,

0:04:11.477,0:04:14.438
oralarda hiç görsel sanat[br]olmadığını fark ettim.

0:04:14.438,0:04:19.813
O sırada, ses modaydı[br]ve bu bana darbe yaptı ...

0:04:19.813,0:04:22.251
hiç görsel sanat yoktu,

0:04:22.251,0:04:23.749
her şey işitseldi.

0:04:25.709,0:04:29.473
Artık ses benim sanat alanıma[br]dahil olmuştu.

0:04:29.473,0:04:32.477
Sanatla benim arama[br]mesafe mi koyacaktı ?

0:04:34.177,0:04:36.973
Olayın bu olmak zorunda[br]olmadığını fark ettim.

0:04:36.973,0:04:38.331
Aslında sesi biliyordum.

0:04:38.331,0:04:40.398
O kadar iyi biliyordum ki

0:04:40.398,0:04:43.974
o sadece kulakla deneyimlenen[br]bir şey olmak zorunda değildi.

0:04:43.974,0:04:47.178
Elle tutulur bir şekilde hissedilebilirdi

0:04:47.178,0:04:49.156
ya da görsel olarak deneyimlenebilirdi

0:04:49.156,0:04:50.970
hatta fikir olarak bile.

0:04:52.870,0:04:55.073
Böylece sesin aidiyetini geri kazanmaya

0:04:55.073,0:04:59.450
ve onu sanat uygulamalarıma[br]yerleştirmeye karar verdim.

0:05:00.820,0:05:02.457
Ses konusunda bana öğretilen

0:05:02.457,0:05:07.252
her şeyi yok edip, aklımdan[br]çıkarmaya karar verdim.

0:05:07.252,0:05:11.512
Yeni bir çalışma gövdesi oluşturdum.

0:05:13.022,0:05:15.274
Ve bunu sanat topluluğuna [br]sunduğumda,

0:05:15.274,0:05:20.011
aldığım desteğin ve çektiğim[br]dikkatin çokluğundan havalara uçmuştum.

0:05:20.701,0:05:21.832
Fark ettim ki:

0:05:23.702,0:05:26.838
ses para gibiydi,

0:05:26.838,0:05:29.670
güç, kontrol --

0:05:29.670,0:05:32.515
sosyal geçerlilik.

0:05:35.869,0:05:39.992
Aklımda "Sesin her zaman senin[br]olayın olduğunu hissetmiştim,

0:05:39.992,0:05:42.070
duyan bir insanın olayı.

0:05:44.310,0:05:46.389
Ve ses o kadar güçlü ki

0:05:46.389,0:05:50.322
benim ve sanat eserimin[br]gücünü azaltabilir ya da

0:05:50.322,0:05:52.298
beni güçlendirebilirdi.

0:05:52.298,0:05:56.210
Ben güçlendirilmeyi seçtim.

0:05:56.210,0:06:01.145
Konuşulan dil çevresinde[br]devasa bir kültür var.

0:06:01.575,0:06:06.892
Ve sadece iletişim kurarken[br]esas sesimi kullanmadığım için

0:06:06.892,0:06:10.213
toplumun gözünde [br]hiç sesim yokmuş gibi görülüyorum.

0:06:13.153,0:06:16.348
Bu yüzden beni de eşit biri olarak[br]destekleyen ve benim sesim haline

0:06:16.348,0:06:18.392
gelen bireylerle çalışmalıyım.

0:06:20.882,0:06:25.491
Bu yolla, bugün toplumdaki[br]bağlantıyı koruyabiliyorum.

0:06:25.491,0:06:27.651
Yani okulda, işte ve enstitülerde,

0:06:27.651,0:06:30.300
birçok ASL tercümanıyla çalışıyorum.

0:06:30.610,0:06:35.011
Ve onların sesi benim sesim ve[br]kimliğim haline geliyor.

0:06:36.741,0:06:39.017
Duyulmama yardım ediyorlar.

0:06:42.357,0:06:46.208
Onların sesleri geçerliliğin ve[br]değerin yerini tutuyor.

0:06:52.334,0:06:55.100
İronik bir şekilde, onların[br]seslerini ödünç alarak,

0:06:55.100,0:06:57.930
geçici bir geçerlilik biçimini [br]koruyabiliyorum,

0:06:57.930,0:07:01.621
çok yüksek faiz oranıyla[br]borç almak gibi.

0:07:06.316,0:07:08.742
Bu uygulamaya devam etmezsem,

0:07:08.742,0:07:10.912
unutulmaya yüz tutacağım

0:07:10.912,0:07:14.534
ve hiçbir sosyal geçerlilik[br]biçimini koruyamayacağım.

0:07:17.744,0:07:20.519
Yeni sanat ortamım olarak sesle,

0:07:20.519,0:07:22.539
müzik dünyasına daldım.

0:07:23.989,0:07:28.181
Müzik ve ASL arasındaki benzerlikleri[br]görünce çok şaşırdım.

0:07:29.011,0:07:29.872
Örneğin,

0:07:29.872,0:07:32.407
müzikal bir nota

0:07:32.407,0:07:37.225
kağıtta tamamen yakalanamaz[br]ve ifade edilemez.

0:07:37.225,0:07:39.222
ASL için de aynısı geçerli.

0:07:41.722,0:07:45.180
İkisi de oldukça uzaysal ve [br]oldukça değişken --

0:07:50.522,0:07:52.771
bu, ince değişimlerin

0:07:52.771,0:07:55.139
işaretlerde de seslerde de

0:07:55.139,0:07:58.694
tüm anlamı değiştirebilmesi demek oluyor.

0:07:59.740,0:08:02.374
ASL'nin nasıl çalıştığını daha iyi[br]anlayabilmeniz için

0:08:02.374,0:08:05.161
sizinle bir piyano metaforu[br]paylaşmak istiyorum.

0:08:05.161,0:08:07.100
Gözünüzün önüne[br]bir piyano getirin.

0:08:07.100,0:08:12.197
ASL birçok gramatik ölçüte ayrılır.

0:08:12.747,0:08:16.563
Eğer piyano çalarken her bir [br]parmağa farklı bir ölçüt verirseniz --

0:08:16.563,0:08:20.672
yüz ifadesi, vücut hareketleri,

0:08:20.672,0:08:26.199
hız, el şekli vs. gibi,

0:08:26.199,0:08:27.302
piyanoyu çalarken --

0:08:27.302,0:08:30.123
İngilizce doğrusal bir dildir,

0:08:30.123,0:08:32.933
her seferinde bir tuşa basar gibi.

0:08:32.933,0:08:36.554
ASL daha çok bir akord gibidir,

0:08:36.554,0:08:39.736
10 parmağın hepsi de[br]aynı anda aşağıya inmeli

0:08:39.736,0:08:43.436
ki ASL' de bir fikri veya kavramı[br]net bir şekilde ifade edebilesiniz.

0:08:45.772,0:08:49.268
Eğer o tuşlardan bir tanesi[br]akordu değiştirirse,

0:08:49.268,0:08:52.136
tamamen farklı bir anlam yaratırdı.

0:08:52.136,0:08:56.546
Müzikte de aynısı yükseklik,[br]ton ve şiddet için geçerli.

0:09:00.626,0:09:03.745
ASL'de, farklı gramatik ölçütlerle[br]çalarak,

0:09:03.745,0:09:06.450
farklı fikirler ifade edebilirsiniz.

0:09:06.450,0:09:08.726
Örneğin, BAKMAK işaretini ele alalım.

0:09:08.726,0:09:11.431
Bu BAKMAK işareti.

0:09:12.831,0:09:14.774
Size bakıyorum.

0:09:15.564,0:09:16.930
Sizi izliyorum.

0:09:17.640,0:09:19.038
(Kahkaha)

0:09:20.788,0:09:22.138
(Kahkaha)

0:09:23.548,0:09:26.054
Ah --- yakalandım.

0:09:26.774,0:09:28.063
(Kahkaha)

0:09:29.373,0:09:30.835
Uh-oh.

0:09:33.345,0:09:35.393
Neye bakıyorsunuz?

0:09:37.773,0:09:39.212
Aa, durun.

0:09:39.330,0:09:40.316
(Kahkaha)

0:09:40.832,0:09:42.416
Sonra düşünmeye başladım.

0:09:42.416,0:09:45.494
"ASL'ye müziğin merceğinden[br]baksaydım ne olurdu?"

0:09:45.494,0:09:48.640
Bir işaret yaratıp bir daha[br]bir daha tekrar ederdim,

0:09:48.640,0:09:51.359
o da görsel bir müziğin parçası[br]haline gelebilirdi.

0:09:52.379,0:09:55.177
Örneğin, bu işaret "gün"

0:09:55.177,0:09:58.671
güneş doğup battığı için.

0:10:00.141,0:10:02.340
Bu "tüm gün".

0:10:05.230,0:10:08.075
Bunu tekrar edecek ve yavaşlatacaktım,

0:10:08.075,0:10:10.374
görsel olarak bir müzik[br]parçası gibi duruyor.

0:10:12.384,0:10:15.320
Tüm ... gün.

0:10:15.320,0:10:19.093
"Tüm gece" için de aynısı geçerli.

0:10:21.933,0:10:23.149
"Tüm gece."

0:10:23.149,0:10:27.410
Bu çizimde yer alan TÜM GECE.

0:10:30.580,0:10:34.204
Bu bana üç farklı [br]gece türünü düşündürdü:

0:10:37.154,0:10:39.133
"dün gece"

0:10:40.794,0:10:42.518
"bir gecelik"

0:10:45.428,0:10:48.278
(Şarkı söyler) "gece boyunca"

0:10:48.430,0:10:50.312
(Kahkahalar)

0:10:55.936,0:10:59.708
Sanırım üçüncü diğer ikisinden[br]daha fazla müzikaliteye sahip.

0:10:59.740,0:11:00.843
(Kahkahalar)

0:11:01.496,0:11:04.712
Bu ASL'de zamanın nasıl ifade edildiğini[br]gösteriyor

0:11:04.712,0:11:08.916
ve vücudunuzdan uzaklığınızın[br]zamandaki değişimi nasıl ifade ettiğini.

0:11:09.172,0:11:09.915
Örneğin,

0:11:10.193,0:11:13.234
1E bir el, 2E iki el,

0:11:13.536,0:11:17.193
şimdiki zaman vücudunuza en yakın [br]olan yerde ve vücudun önünde gerçekleşir,

0:11:17.193,0:11:21.594
gelecek zaman vücudunuzun önündedir[br]ve geçmiş zaman da arkanızda.

0:11:24.194,0:11:26.912
İlk örnek, "uzun zaman önce".

0:11:28.514,0:11:30.138
Sonra "geçmiş",

0:11:32.472,0:11:34.354
"eskiden",

0:11:34.632,0:11:36.931
ve son olarak, ki favorimdir,

0:11:36.931,0:11:39.195
romantik ve dramatik hisleriyle beraber,

0:11:39.195,0:11:41.389
"bir zamanlar".

0:11:41.389,0:11:42.386
(Kahkahalar)

0:11:46.089,0:11:47.367
"4/4' lük ölçü"

0:11:48.913,0:11:51.825
ölçü başına 4 vuruşluk zamanın[br]özel gösterimiyle

0:11:51.825,0:11:54.369
müzikal bir terimdir.

0:11:55.199,0:11:57.515
Fakat ben "4/4'lük ölçü" [br]kelimesini gördüğümde,

0:11:57.515,0:12:01.578
aklıma otomatik olarak[br]"aynı anda" geliyor.

0:12:01.578,0:12:06.036
SE: sağ el SoE: sol el olsun.

0:12:06.036,0:12:09.069
Kafadan göğüse uzanan[br]bir portremiz var.

0:12:09.129,0:12:10.742
[Kafa: SE, ani tırmalama]

0:12:10.882,0:12:12.461
[4/4'lük ölçü]

0:12:12.461,0:12:13.842
[Göğüs: SoE, ani tırmalama]

0:12:13.947,0:12:18.801
Şimdi "ani tırmalama" denen[br]el biçimini göstereceğim.

0:12:18.801,0:12:22.004
Beni takip edebilir misiniz, lütfen?

0:12:22.178,0:12:23.676
Herkes, eller havaya.

0:12:26.880,0:12:30.204
Şimdi bunu hem kafa[br]hem de göğüsle yapacağız

0:12:30.294,0:12:32.934
bir çeşit "4/4'lük ölçü"[br]ya da aynı zamanda yapmak gibi.

0:12:35.844,0:12:37.253
Evet, kaptınız.

0:12:37.543,0:12:41.131
Uluslararası [İşaret] anlamda bu[br]"aşık olmak" anlamında geliyor.

0:12:41.131,0:12:41.968
(Kahkahalar)

0:12:42.200,0:12:45.584
Nota olarak , Uluslararası [İşaret] ,

0:12:45.584,0:12:48.545
dünyadaki kültürlerle ve işaret[br]dilleriyle iletişim kurmaya

0:12:48.545,0:12:50.553
yardımcı olmak için[br]görsel bir araçtır.

0:12:50.553,0:12:52.377
Göstermek istediğim[br]ikinci şey ise bu --

0:12:52.377,0:12:54.523
lütfen yine beni takip edin.

0:12:58.603,0:12:59.839
Ve şimdi bunu.

0:13:05.349,0:13:08.455
Bu ASL'de "kolonizasyon" demektir.

0:13:08.455,0:13:10.220
(Kahkaha)

0:13:11.630,0:13:13.157
Şimdi üçüncü --

0:13:13.157,0:13:15.250
lütfen beni tekrar takip edin.

0:13:19.200,0:13:20.135
Ve tekrar.

0:13:24.735,0:13:27.798
Bu ASL'de "aydınlanma" demektir.

0:13:27.798,0:13:29.679
Haydi bu üçünü beraber yapalım.

0:13:32.109,0:13:34.114
"Aşık olmak"

0:13:34.114,0:13:36.114
"Kolonizasyon"

0:13:36.114,0:13:38.056
ve "aydınlanma"

0:13:38.666,0:13:40.341
İyi iş çıkardınız, millet!

0:13:40.341,0:13:41.305
(Kahkaha)

0:13:41.635,0:13:44.085
Bu üç işaretin ne kadar[br]benzer olduğuna dikkat edin,

0:13:44.085,0:13:46.177
hepsi kafada ve göğüste gerçekleşiyor

0:13:46.177,0:13:48.218
ama hepsi farklı anlamlar taşıyor.

0:13:48.218,0:13:51.518
ALS'nin bu kadar canlı ve[br]başarılı olduğunu görmek inanılmaz,

0:13:51.518,0:13:53.595
tıpkı müzik gibi.

0:13:53.595,0:13:57.217
Bu günde ve bu çağda,

0:13:57.217,0:13:59.876
oldukça ses merkezli bir [br]dünyada yaşıyoruz.

0:13:59.876,0:14:03.279
Ve sadece ASL hiç ses içermediği için,

0:14:03.279,0:14:06.064
otomatik olarak hiçbir sosyal geçerlilik[br]değeri taşımıyor.

0:14:07.385,0:14:12.535
Sosyal geçerliliği neyin belirlediği[br]hakkında daha derin düşünmeye başlamalıyız

0:14:12.535,0:14:15.960
ve ALS'nin kendi geçerliliğini[br]geliştirmesine izin vermeliyiz --

0:14:15.960,0:14:17.358
ses olmadan.

0:14:17.358,0:14:23.314
Bu muhtemelen daha kapsamlı[br]bir topluma atılan bir adım olurdu.

0:14:26.674,0:14:30.721
Ve belki insanlar ASL öğrenmek[br]için sağır olmak gerekmediğini

0:14:32.031,0:14:34.018
ya da müzik öğrenmek için

0:14:34.018,0:14:36.874
duymak zorunda olmadığınızı[br]anlamış olurlar.

0:14:36.874,0:14:39.638
ASL öyle bol bir hazine ki

0:14:39.638,0:14:42.703
aynı deneyimlere sizin de[br]sahip olmanızı isterdim.

0:14:42.703,0:14:46.162
Sizi kulaklarınızı,[br]gözlerinizi açmaya,

0:14:46.162,0:14:48.914
kültürümüzün bir parçası[br]olmaya

0:14:48.914,0:14:50.958
ve görsel dilimizi [br]deneyimlemeye

0:14:50.958,0:14:52.166
davet etmek isterdim.

0:14:52.166,0:14:53.182
Asla bilemezsiniz,

0:14:53.182,0:14:54.329
bize aşık olabilirsiniz.

0:14:54.329,0:14:56.820
(Alkışlar)

0:14:56.820,0:14:57.958
Teşekkürler.

0:14:57.958,0:15:01.359
Denise Kahler-Braaten: Hey, bu benim.

0:15:01.359,0:15:03.519
(Alkışlar)