-
რიცხვთა რომელ სიმრავლეს ეკუთვნის
პერიოდული ათწილადი 3.4028?
-
ჯერ დავფიქრდეთ, თუ რას აღნიშნავს
ეს ხაზი
-
ის ნიშნავს, რომ რიცხვი 28
მუდმივად მეორდება
-
ამ რიცხვის ჩაწერა შემიძლია, როგორც
-
3.4028282828....
28 უსასრულოდ მეორდება
-
ამიტომ უფრო მარტივია ასე ხაზით
ჩაწერა
-
ახლა დავფიქრდეთ, თუ რომელ
რიცხვთა სიმრავლეს ეკუთვნის ეს რიცხვი.
-
ყველაზე დიდი რიცხვთა სიმრავლე
რაც ვისწავლეთ არის ნამდვილი რიცხვები
-
ეს რიცხვი კი ნამდვილ რიცხვებს მიეკუთვნება
-
ნამდვილ რიცხვებში მთელი რიცხვითი
წრფე შედის
-
ხოლო 3.4028 ნამდვილად იქნება
სადღაც ამ წრფეზე, სამსა და ოთხს შორის
-
ამიტომაც ის ნამდვილი რიცხვია
-
არის თუ არა ის რაციონალური რიცხვი?
-
რაციონალური რიცხვის ჩაწერა უნდა
შეიძლებოდეს წილადის სახით
-
P რომ რაციონალური იყოს, მისი
ჩაწერა უნდა შეიძლებოდეს როგორც m/n
-
სადაც m da n მთელი რიცხვებია
-
შეიძლება ამ რიცხვის ასე ჩაწერა?
-
მოდი ვცადოთ
-
ვთქვათ, x უდრის ამ რიცხვს
-
x უდრის პერიოდულ ათწილადს 3.4028-ს
-
დავფიქრდეთ, რისი ტოლი იქნება 10 000-ჯერ x
-
გამრავლების შემდეგ მძიმე სულ
მარჯვნივ გადავა
-
რისი ტოლი იქნება 10 000-ჯერ x
-
10-ის ყოველ ხარისხზე გამრავლებისას
მძიმე ერთი მარჯვნივ გადადის
-
10 000 არის 10-ის მეოთხე ხარისხი
-
ამიტომ მძიმე ოთხით უნდა გადავწიოთ მარჯვნივ
-
ამიტომ ეს ნამრავლი უდრის
34028.282828..-ს რადგან 28 სულ მეორდება
-
ათწილადი სამნახევრის ტოლი იყო,
გამრავლებისას მიიღებ დაახლოებით 34028-ს
-
ახლა x 100-ზე გავამრავლოთ
მინდა პერიოდული კომპონენტი გავაქრო
-
რათა ჩვეულებრივ რიცხვად ვაქციო
-
100-ჯერ x მძიმეს ორით გადაწევს მარჯვნივ
-
100-ჯერ x იქნება
340.28282828...
-
28 უნდა დაწერო მძიმის მარჯვნივ
მისი პერიოდულობის საჩვენებლად
-
ეს ორივე რიცხვი არის x-ის ჯერადი
-
ზედას რომ გამოვაკლო ქვედა
პერიოდული კომპონენტი გაქრება
-
მარცხნივ
-
10 000x-ს მინუს 100x იქნება
9900x-ის ტოლი
-
მარჯვნივ ათწილადი გაბათილდება
და 34028-ს უნდა გამოვაკლოთ 340
-
8 ნულზე მეტია, სესხება არ მოგვიწევს
2 კი ოთხზე ნაკლებია
-
ამიტომ სესხება მოგვიწევს, თუმცა
ამას მარცხნიდან ვერ ვიზამთ, რადგან ნულია
-
ხოლო ნული სამზე მცირეა
-
ამიტომ ვისესხოთ ოთხისგან
-
თუ ვისესხებთ, ოთხი გადაიქცევა
სამად, ხოლო ნული გადაიქცევა 10-ად
-
ორი კი ისესხებს 10-იდან
10 გადაიქცევა ცხრად
-
ორი კი გადაიქცევა 12-ად
-
რვას მინუს ნული არის რვა
12-ს მინუს ოთხი არის რვა
-
ცხრას მინუს სამი არის ექვსი
სამს მინუს არაფერი არის სამი
-
სამს მინუს არაფერი არის სამი
-
9900x უდრის 33688-ს
-
x-ის გასაგებად ორივე მხარე გავყოთ
9900-ზე
-
x უდრის 33699/9900-ს
-
x უდრიდა ამ რიცხვს, პერიოდულ ათწილადს
-
ალგებრული გარდაქმნებით კი x
გამოვსახეთ, როგორც წილადი
-
ამ წილადის შეკვეცაც შეიძლება
ორზე ან ოთხზე გაყოფით
-
მთავარია, რომ x ორი მთელი რიცხვის
შეფარდების სახით გამოვსახეთ
-
ამიტომ ეს რიცხვი არის რაციონალური
-
ამ ტექნიკის გამოყენება ნებისმიერ
პერიოდულ ათწილადზე შეიძლება
-
ზოგადად, პერიოდული ათწილადები
რაციონალურია
-
ირაციონალური ათწილადები
არაპერიოდულები არიან, როგორც პი
-
აშკარაა, რომ ეს რიცხვი არც მთელია
არც ნატურალური, რადგან ათწილადია
-
ის არის ნამდვილი და რაციონალური
მხოლოდ ამის თქმა შეგვიძლია