Pestisitlere gerçekten ihtiyacımız var mı? - Fernan Pérez-Gálvez
-
0:07 - 0:101845'te İrlanda'nın
geniş patates tarlaları, -
0:10 - 0:13bu temel gıda maddesini
hızlıca enfekte eden -
0:13 - 0:17istilacı bir mantar hastalığı
tarafından vuruldu. -
0:17 - 0:19Etkisi oldukça tahrip ediciydi.
-
0:19 - 0:22Bir milyon insan kıtlıktan
hayatını kaybederken, -
0:22 - 0:26bir milyondan fazlası
İrlanda'yı terk etmeye zorlandı. -
0:26 - 0:32Bu günlerde, bu tür tarımsal felaketleri
pestisitlerin yardımıyla önlüyoruz. -
0:32 - 0:34Bunlar bir dizi insan yapımı kimyasaldır;
-
0:34 - 0:36besin stoğumuzu
tehdit edebilecek böcekleri, -
0:36 - 0:37istenmeyen zararlı otları,
-
0:37 - 0:38mantarları,
-
0:38 - 0:39kemirgenleri
-
0:39 - 0:42ve bakterileri kontrol ederler.
-
0:42 - 0:45Beslenme sistemimizin en temel
parçası hâline geldiler. -
0:45 - 0:49Popülasyon büyüdükçe, monokültür
- tek türlü tarım - -
0:49 - 0:52insanları daha etkili bir şekilde
beslememize yardımcı oldu. -
0:52 - 0:54Aynı zamanda yiyeceklerimizi,
-
0:54 - 0:57zararlıların geniş çaplı saldırılarına
karşı korunmasız bıraktı. -
0:57 - 1:01Böylece pestisitlere çok daha fazla
bağımlı hâle geldik. -
1:01 - 1:05Bugün bu istenmeyen
ziyaretçileri kontrol etmek için -
1:05 - 1:092,5 milyar tondan fazla
pestisit kullanıyoruz. -
1:09 - 1:12Zararlılara, özellikle de
böceklere karşı bu savaş -
1:12 - 1:15tarımın köklü geçmişine
damga vurmuştur. -
1:15 - 1:17Binlerce yıl önceki kayıtlar
-
1:17 - 1:20insanların zararlılardan
kurtulmak amacıyla -
1:20 - 1:24hasat sonrası ekinlerinin bazılarını
bilfiil yaktıklarını söylüyor. -
1:24 - 1:29Hatta diğer böceklerden yardım alındığını
söyleyen antik zamanlara ait kayıtlar var. -
1:29 - 1:35MS 300'de Çinli çiftçiler, ağaçları
diğer böceklerden korumak amacıyla -
1:35 - 1:39portakal bahçelerinde özellikle
vahşi yırtıcı karıncalar yetiştirdiler. -
1:39 - 1:42Sonrasında büyük ölçekli tarım yayıldı.
-
1:42 - 1:46Ekinlerin üzerine arsenik, kurşun
ve bakır serpiştirmeye başladık. -
1:47 - 1:50Ama bunlar aynı zamanda insanlar
için fazlasıyla toksikti. -
1:50 - 1:54Daha fazla, güvenli
üretime talep arttıkça, -
1:54 - 1:57zararlıları daha büyük
ölçekte kontrol edebilen -
1:57 - 2:00etkili kimyasallara olan
ihtiyacımız da arttı. -
2:00 - 2:05Bu durum kimyasal pestisit
çağını başlattı. -
2:05 - 2:091948'de Paul Hermann Müller
adındaki İsviçreli bir kimyager -
2:09 - 2:14DDT olarak da bilinen
dikloro difenil trikloroetanı -
2:14 - 2:18keşfiyle Nobel ödülü kazandı.
-
2:18 - 2:23Bu yeni molekül birçok böcek türünü
kontrol edebilen eşsiz bir güce sahipti, -
2:23 - 2:28ta ki 1950'ye, böcekler artık
ona direnç gösterene kadar. -
2:28 - 2:34Daha da kötüsü, bu kimyasal kuş
popülasyonlarında ciddi azalışa yol açtı, -
2:34 - 2:35su kaynaklarını zehirledi
-
2:35 - 2:41ve sonunda insanlar üzerinde uzun vadede
sağlık sorunlarına yol açtığı anlaşıldı. -
2:41 - 2:451972'ye gelindiğinde DDT
Birleşik Devletler'de yasaklandı -
2:45 - 2:49ama izleri bugün
çevremizde hâlen görülüyor. -
2:49 - 2:52O zamandan beri kimyagerler
alternatif çözümler arıyor. -
2:52 - 2:56Her yeni buluşla birlikte
hep aynı engelle karşılaşıyorlar; -
2:56 - 2:59türlerin hızlı evrimleşmesi.
-
2:59 - 3:01Pesitisitler, zararlı popülasyonlarını
yok ederken -
3:01 - 3:06geride yalnızca en dayanıklı
bireyleri bırakıyorlar. -
3:06 - 3:09Sonra onlar da pestisit-direnç genlerini
-
3:09 - 3:11bir sonraki jenerasyona aktarıyorlar.
-
3:11 - 3:13Bu durum da "süper böcekler"in
artışına öncülük ediyor. -
3:13 - 3:1950 farklı böcek ilacına dirençli
Colorado patates böceği gibi. -
3:19 - 3:24Diğer bir dezavantajı ise diğer
böceklerin de iki ateş arasında kalması. -
3:24 - 3:27Bunlardan bazıları bitki zararlılarıyla
savaşta yararlı birer avcı -
3:27 - 3:29ya da önemli birer polen taşıyıcıdır.
-
3:29 - 3:34Dolayısıyla onları tarımdan uzaklaştırmak,
faydalarını da silip götürüyor. -
3:34 - 3:36Pestisitler zamanla geliştirildi
-
3:36 - 3:39ve hâlihazırda katı güvenlik
standartları ile düzenlendi. -
3:39 - 3:43Ancak hâlen toprağı ve suyu kirletme ,
-
3:43 - 3:44vahşi yaşamı etkileme
-
3:44 - 3:46ve bize zarar verme potansiyelleri var.
-
3:46 - 3:51Bütün bu riskleri hesaba katarsak, neden
hâlâ pestisit kullanımına devam ediyoruz? -
3:51 - 3:52Kusurlu olmalarına rağmen,
-
3:52 - 3:57büyük tarımsal felaketlerin yanı sıra
sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı -
3:57 - 4:00şu anda belki de elimizdeki en iyi yol bu.
-
4:00 - 4:04Günümüzde bilim insanları,
gıda üretimi talepleri -
4:04 - 4:07ve çevre sorunları arasındaki
dengeyi sağlayan -
4:07 - 4:09alternatif haşere kontrol stratejileri
üzerine çalışıyor. -
4:09 - 4:13Doğanın kendisi en büyük
ilham kaynağı hâline geldi; -
4:13 - 4:17böcekleri kovan ya da cezbeden
doğal bitkisel ve mantar kimyasallardan -
4:17 - 4:21ekinlerin koruyucusu olarak
görev yapan diğer böceklere kadar. -
4:21 - 4:25Aynı zamanda uçangözler gibi ileri
teknolojik çözümlere de başvuruyoruz. -
4:25 - 4:27Ekinlerin üzerinden uçmaya
programlanmış bu makineler, -
4:27 - 4:30pestisitlerin geniş çaptaki
çevresel etkilerini azaltmak -
4:30 - 4:33ve onları hedef odaklı
püskürtmek amacıyla -
4:33 - 4:36sensör ve GPS'lerini kullanabilir.
-
4:36 - 4:38Biyolojik kavrayış,
-
4:38 - 4:42çevresel farkındalık ve
gelişmiş teknolojilerin uyumu ile -
4:42 - 4:46zararlılara karşı bütünsel bir
çözüm üretme şansımız var. -
4:46 - 4:51Kimyasal pestisitler tartışmalı
şöhretlerini belki de asla yıkamayacaklar -
4:51 - 4:52ama onların yardımıyla
-
4:52 - 4:57tarımsal felaketlerin tamamen
geçmişte kaldığından emin olabiliriz.
- Title:
- Pestisitlere gerçekten ihtiyacımız var mı? - Fernan Pérez-Gálvez
- Description:
-
Bütün dersi izlemek için: http://ed.ted.com/lessons/do-we-really-need-pesticides-fernan-perez-galvez
Besin stoğumuzu tehdit edebilecek böcekleri, istenmeyen zararlı otları, mantarları, kemirgenleri ve bakterileri kontrol etmek amacıyla Dünya çapında yıllık 2,5 milyar tondan fazla pestisit kullanıyoruz. Çevreyi ve toplum sağlığını riske attığımızı bile bile buna değer mi? Fernan Pérez-Gálvez pestisitlerin artı ve eksilerini tartıyor.
Ders: Fernan Pérez-Gálvez, Animasyon: Mighty Oak.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:18
Eren Gokce approved Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Eren Gokce accepted Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Cansu Aydın edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Cansu Aydın edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Cansu Aydın edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez | ||
Gökhan Türkmen edited Turkish subtitles for Do we really need pesticides? - Fernan Pérez-Gálvez |