0:00:07.129,0:00:10.469 1845'te İrlanda'nın [br]geniş patates tarlaları, 0:00:10.469,0:00:13.469 bu temel gıda maddesini[br]hızlıca enfekte eden 0:00:13.469,0:00:17.278 istilacı bir mantar hastalığı[br]tarafından vuruldu. 0:00:17.278,0:00:19.261 Etkisi oldukça tahrip ediciydi. 0:00:19.261,0:00:21.619 Bir milyon insan kıtlıktan[br]hayatını kaybederken, 0:00:21.619,0:00:25.830 bir milyondan fazlası [br]İrlanda'yı terk etmeye zorlandı. 0:00:25.830,0:00:31.831 Bu günlerde, bu tür tarımsal felaketleri[br]pestisitlerin yardımıyla önlüyoruz. 0:00:31.831,0:00:33.800 Bunlar bir dizi insan yapımı kimyasaldır;[br] 0:00:33.800,0:00:35.900 besin stoğumuzu [br]tehdit edebilecek böcekleri, 0:00:35.900,0:00:37.150 istenmeyen zararlı otları, 0:00:37.150,0:00:38.247 mantarları, 0:00:38.247,0:00:39.408 kemirgenleri 0:00:39.408,0:00:42.130 ve bakterileri kontrol ederler. 0:00:42.130,0:00:44.749 Beslenme sistemimizin en temel [br]parçası hâline geldiler. 0:00:44.779,0:00:49.090 Popülasyon büyüdükçe, monokültür[br]- tek türlü tarım - 0:00:49.090,0:00:51.920 insanları daha etkili bir şekilde[br]beslememize yardımcı oldu. 0:00:51.920,0:00:53.786 Aynı zamanda yiyeceklerimizi, 0:00:53.786,0:00:57.006 zararlıların geniş çaplı saldırılarına[br]karşı korunmasız bıraktı. 0:00:57.036,0:01:00.671 Böylece pestisitlere çok daha fazla [br]bağımlı hâle geldik. 0:01:00.671,0:01:04.770 Bugün bu istenmeyen [br]ziyaretçileri kontrol etmek için 0:01:04.770,0:01:09.195 2,5 milyar tondan fazla [br]pestisit kullanıyoruz. 0:01:09.195,0:01:12.071 Zararlılara, özellikle de [br]böceklere karşı bu savaş 0:01:12.071,0:01:15.031 tarımın köklü geçmişine[br]damga vurmuştur. 0:01:15.031,0:01:16.911 Binlerce yıl önceki kayıtlar 0:01:16.911,0:01:20.234 insanların zararlılardan[br]kurtulmak amacıyla 0:01:20.234,0:01:23.705 hasat sonrası ekinlerinin bazılarını[br]bilfiil yaktıklarını söylüyor. 0:01:23.705,0:01:29.122 Hatta diğer böceklerden yardım alındığını [br]söyleyen antik zamanlara ait kayıtlar var. 0:01:29.122,0:01:34.621 MS 300'de Çinli çiftçiler, ağaçları[br]diğer böceklerden korumak amacıyla 0:01:34.621,0:01:39.166 portakal bahçelerinde özellikle[br]vahşi yırtıcı karıncalar yetiştirdiler. 0:01:39.166,0:01:41.502 Sonrasında büyük ölçekli tarım yayıldı. 0:01:41.502,0:01:46.201 Ekinlerin üzerine arsenik, kurşun [br]ve bakır serpiştirmeye başladık. 0:01:46.691,0:01:50.471 Ama bunlar aynı zamanda insanlar [br]için fazlasıyla toksikti. 0:01:50.471,0:01:53.780 Daha fazla, güvenli [br]üretime talep arttıkça, 0:01:53.780,0:01:56.641 zararlıları daha büyük[br]ölçekte kontrol edebilen 0:01:56.641,0:01:59.642 etkili kimyasallara olan[br]ihtiyacımız da arttı. 0:02:00.193,0:02:04.633 Bu durum kimyasal pestisit [br]çağını başlattı. 0:02:04.633,0:02:09.402 1948'de Paul Hermann Müller [br]adındaki İsviçreli bir kimyager 0:02:09.402,0:02:14.261 DDT olarak da bilinen [br]dikloro difenil trikloroetanı 0:02:14.261,0:02:18.092 keşfiyle Nobel ödülü kazandı. 0:02:18.442,0:02:23.262 Bu yeni molekül birçok böcek türünü [br]kontrol edebilen eşsiz bir güce sahipti, 0:02:23.262,0:02:28.213 ta ki 1950'ye, böcekler artık[br]ona direnç gösterene kadar. 0:02:28.213,0:02:33.552 Daha da kötüsü, bu kimyasal kuş[br]popülasyonlarında ciddi azalışa yol açtı, 0:02:33.552,0:02:35.373 su kaynaklarını zehirledi 0:02:35.373,0:02:40.572 ve sonunda insanlar üzerinde uzun vadede[br]sağlık sorunlarına yol açtığı anlaşıldı. 0:02:40.572,0:02:44.993 1972'ye gelindiğinde DDT[br]Birleşik Devletler'de yasaklandı 0:02:44.993,0:02:48.943 ama izleri bugün[br]çevremizde hâlen görülüyor. 0:02:48.943,0:02:52.453 O zamandan beri kimyagerler[br]alternatif çözümler arıyor. 0:02:52.453,0:02:56.494 Her yeni buluşla birlikte [br]hep aynı engelle karşılaşıyorlar; 0:02:56.494,0:02:58.744 türlerin hızlı evrimleşmesi. 0:02:58.744,0:03:01.334 Pesitisitler, zararlı popülasyonlarını [br]yok ederken 0:03:01.334,0:03:05.723 geride yalnızca en dayanıklı[br]bireyleri bırakıyorlar. 0:03:05.723,0:03:08.824 Sonra onlar da pestisit-direnç genlerini 0:03:08.824,0:03:10.638 bir sonraki jenerasyona aktarıyorlar. 0:03:10.638,0:03:13.263 Bu durum da "süper böcekler"in[br]artışına öncülük ediyor. 0:03:13.263,0:03:18.744 50 farklı böcek ilacına dirençli [br]Colorado patates böceği gibi. 0:03:19.385,0:03:23.834 Diğer bir dezavantajı ise diğer[br]böceklerin de iki ateş arasında kalması. 0:03:23.834,0:03:27.334 Bunlardan bazıları bitki zararlılarıyla [br]savaşta yararlı birer avcı 0:03:27.334,0:03:29.454 ya da önemli birer polen taşıyıcıdır. 0:03:29.454,0:03:34.304 Dolayısıyla onları tarımdan uzaklaştırmak,[br]faydalarını da silip götürüyor. 0:03:34.304,0:03:36.345 Pestisitler zamanla geliştirildi 0:03:36.345,0:03:39.323 ve hâlihazırda katı güvenlik [br]standartları ile düzenlendi. 0:03:39.323,0:03:42.905 Ancak hâlen toprağı ve suyu kirletme , 0:03:42.905,0:03:44.314 vahşi yaşamı etkileme 0:03:44.314,0:03:46.185 ve bize zarar verme potansiyelleri var. 0:03:46.185,0:03:50.735 Bütün bu riskleri hesaba katarsak, neden [br]hâlâ pestisit kullanımına devam ediyoruz? 0:03:50.735,0:03:52.145 Kusurlu olmalarına rağmen, 0:03:52.145,0:03:57.165 büyük tarımsal felaketlerin yanı sıra[br]sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı 0:03:57.165,0:03:59.956 şu anda belki de elimizdeki en iyi yol bu. 0:03:59.956,0:04:03.676 Günümüzde bilim insanları,[br]gıda üretimi talepleri 0:04:03.676,0:04:06.726 ve çevre sorunları arasındaki [br]dengeyi sağlayan 0:04:06.726,0:04:09.435 alternatif haşere kontrol stratejileri[br]üzerine çalışıyor. 0:04:09.435,0:04:12.835 Doğanın kendisi en büyük[br]ilham kaynağı hâline geldi; 0:04:12.835,0:04:17.125 böcekleri kovan ya da cezbeden[br]doğal bitkisel ve mantar kimyasallardan 0:04:17.125,0:04:20.925 ekinlerin koruyucusu olarak [br]görev yapan diğer böceklere kadar. 0:04:20.925,0:04:24.796 Aynı zamanda uçangözler gibi ileri[br]teknolojik çözümlere de başvuruyoruz. 0:04:24.796,0:04:27.326 Ekinlerin üzerinden uçmaya[br]programlanmış bu makineler, 0:04:27.326,0:04:30.327 pestisitlerin geniş çaptaki [br]çevresel etkilerini azaltmak 0:04:30.327,0:04:33.266 ve onları hedef odaklı [br]püskürtmek amacıyla 0:04:33.266,0:04:36.257 sensör ve GPS'lerini kullanabilir. 0:04:36.257,0:04:38.386 Biyolojik kavrayış, 0:04:38.386,0:04:41.586 çevresel farkındalık ve [br]gelişmiş teknolojilerin uyumu ile 0:04:41.586,0:04:45.946 zararlılara karşı bütünsel bir [br]çözüm üretme şansımız var. 0:04:46.356,0:04:50.607 Kimyasal pestisitler tartışmalı[br]şöhretlerini belki de asla yıkamayacaklar 0:04:50.617,0:04:51.957 ama onların yardımıyla 0:04:51.957,0:04:56.687 tarımsal felaketlerin tamamen [br]geçmişte kaldığından emin olabiliriz.