Cần sa y tế dưới góc nhìn của một bác sĩ

Với việc đã quá mệt mỏi với những lời rỉ tai và những sự thật nửa mùa xung quanh cần sa y tế, bác sĩ David Casarett đã thể hiện sự hoài nghi và tự mình tìm hiểu vấn đề này, để rồi ông có được một bài báo cáo thú vị về những gì chúng ta biết và chưa biết, cũng như những kinh nghiệm mà nền y học chính thống có thể rút ra được từ các cơ sở y tế hiện nay cung cấp cần sa ở dạng thuốc chữa bệnh.

Tôi muốn kể các bạn nghe
trải nghiệm khó xử nhất

đã từng xảy ra với tôi trong suốt
những năm làm bác sĩ chăm sóc giảm nhẹ.

Chuyện này xảy ra cách đây vài năm.

Tôi được yêu cầu làm bác sĩ tham vấn
cho một phụ nữ ngoài 70 tuổi --

một giáo sư tiếng Anh
đã về hưu bị ung thư tụy.

Tôi được yêu cầu chăm sóc bà ta vì
bà ta bị đau, buồn nôn, nôn...

Khi tôi đến thăm bà,
chúng tôi bàn các triệu chứng đó

và trong buổi tham vấn ấy,

bà đã hỏi tôi liệu cần sa y tế
sẽ giúp bà bớt đau không.

Tôi nhớ lại mọi thứ

tôi đã học ở trường y về cần sa y tế,

việc đó chẳng mất nhiều thời gian lắm
vì hồi đó tôi hoàn toàn chẳng học được gì,

nên tôi nói với bà ấy
rằng theo hiểu biết của tôi,

cần sa y tế không có bất kì lợi ích gì.

Bà ta cười, gật đầu, rồi với tay đến
cái túi xách cạnh giường

và lấy ra một xấp gồm chừng một tá
báo cáo ngẫu nhiên và được kiểm soát

cho thấy rằng cần sa y tế có tác dụng

đối với các triệu chứng như buồn nôn,
đau và cảm giác lo âu.

Bà đưa tôi những báo cáo đó và nói,

"Có lẽ anh nên đọc xấp này
trước khi đưa ra ý kiến ...

bác sĩ à."

(Tiếng cười)

Và tôi đã đọc.

Đêm đó, tôi đọc hết các báo cáo và
tìm thêm một số bài viết khác.

Khi tôi đến thăm bà vào sáng hôm sau,

tôi đã phải thừa nhận rằng dường như
có những bằng chứng

về việc cần sa y tế
có tác dụng y học,

tôi cũng đề xuất với bà ta rằng
nếu thực sự muốn

thì bà nên dùng nó.

Các bạn biết bà ta nói gì không?

Vị giáo sư tiếng Anh về hưu 73 tuổi này?

Bà ta nói :"Tôi dùng nó
cách đây chừng sáu tháng.

Nó thật tuyệt.

Tôi dùng nó mỗi ngày kể từ lúc ấy.

Thứ thuốc tuyệt nhất tôi từng thấy.

Chẳng hiểu sao mãi đến 73 tuổi
thì tôi mới biết thứ này. Nó quá tuyệt."

(Tiếng cười)

Đó là lúc tôi nhận ra

tôi cần phải tìm hiểu về cần sa y tế

vì những điều tôi lĩnh hội ở trường y

chẳng liên hệ gì đến thực tế.

Tôi bắt đầu đọc thêm các báo cáo,
trao đổi với các nhà nghiên cứu,

với các bác sĩ,

và quan trọng nhất là
tôi lắng nghe các bệnh nhân.

Rồi tôi viết một cuốn sách
dựa trên những trao đổi đó

và cuốn sách thực sự xoay quanh
ba điều ngạc nhiên

đối với tôi.

Một điều tôi đã đề cập --

đó là cần sa y tế thực sự có tác dụng.

Những tác dụng đó
không đến mức to lớn hay ấn tượng

như một số người ủng hộ nhiệt thành
của cần sa y tế

làm chúng ta tin như vậy,

nhưng chúng là thật.

Điều ngạc nhiên thứ hai:

cần sa y tế thực sự có những nguy cơ,

mặc dù chúng không quá nổi bật hay đáng sợ

như những người phản đối cần sa y tế
làm chúng ta tin như vậy,

nhưng chúng vẫn là những nguy cơ hiện hữu.

Đến điều bất ngờ thứ ba mới là điều...

bất ngờ nhất.

Đó là rất nhiều bệnh nhân
mà tôi đã nói chuyện,

những người chuyển sang dùng cần sa y tế

không phải vì tác dụng của nó,

hay vì sự cân bằng giữa lợi và hại,

hay vì họ nghĩ nó là thứ thuốc kì diệu,

mà là vì nó giúp họ
kiểm soát bệnh tình của họ.

Nó cho phép họ tự quản lí sức khỏe

theo hướng tích cực, hiệu quả,

hiệu nghiệm và thoải mái với họ.

Tôi sẽ kể về một bệnh nhân khác
để minh họa cho ý của tôi.

Robin chỉ ngoài 40 một chút
khi tôi gặp cô,

vậy mà lúc đó cô ấy trông như gần 70.

Cô ấy bị bệnh thấp khớp suốt 20 năm qua,

tay cô ấy xương xẩu vì viêm khớp,

lưng thì còng,

và cô ấy phải di chuyển bằng xe lăn.

Cô ấy trông rất yếu ớt,

và tôi nghĩ
về mặt thể chất thì có lẽ là vậy,

nhưng về mặt cảm xúc,
nhận thức, và tâm lí,

cô ấy nằm trong số những người
mạnh mẽ nhất mà tôi từng gặp.

Khi tôi ngồi cạnh cô ấy

ở một cơ sở điều trị bằng cần sa y tế
ở Bắc California

để hỏi cô vì sao
cô lại chuyển sang loại thuốc này,

nó mang lại cho cô
những gì và như thế nào,

cô ấy bắt đầu nói với tôi những thứ

tôi đã nghe nhiều bệnh nhân trước kể lại.

Nó làm cô ấy bớt lo lắng;

nó làm cô ấy bớt đau;

khi bớt đau, giấc ngủ của cô cũng tốt hơn.

Tôi nghe những điều này rồi.

Rồi sau đó cô ấy lại nói
một điều tôi chưa từng nghe,

đó là thứ thuốc này giúp cô ấy
làm chủ cuộc sống

cũng như sức khỏe của cô.

Cô ấy có thể dùng nó
bất cứ lúc nào cô muốn

theo cách cô muốn,

với liều lượng và tần suất
có hiệu quả với cô.

Nếu nó không hiệu quả,
cô ấy có thể thay đổi.

Mọi thứ do cô ấy quyết định.

Điều quan trọng nhất cô ấy nói

là cô ấy không cần ai cho phép --

không hẹn khám, không bác sĩ kê đơn,

không dược sĩ cho thuốc.

Tất cả đều do cô ấy.

Cô ấy làm chủ.

Dường như đó là chuyện nhỏ
với một người bị bệnh mãn tính,

không phải chuyện nhỏ đâu -- không hề.

Khi chúng ta đối mặt với
một bệnh mãn tính,

dù nó là thấp khớp, lupus ban đỏ,
ung thư, tiểu đường,

hay xơ gan,

chúng ta đều mất kiểm soát.

Lưu ý rằng tôi nói "khi",
không phải "nếu",

vì đến lúc nào đó trong đời, chúng ta đều
gặp phải một căn bệnh mãn tính trầm trọng

khiến chúng ta mất kiểm soát.

Chúng ta thấy chức năng suy giảm,
vài người sẽ thấy nhận thức suy giảm,

chúng ta không còn khả năng
tự chăm sóc chính chúng ta,

làm những điều chúng ta muốn làm.

Cơ thể chúng ta phản bội lại chúng ta,

và trong quá trình đó,
chúng ta sẽ mất kiểm soát.

Điều đó thật đáng sợ;

không chỉ đáng sợ -- nó rất khủng khiếp,

nó rất ghê rợn.

Khi tôi nói với các bệnh nhân
ở diện chăm sóc xoa dịu,

nhiều người trong số họ đang đối mặt
với những căn bệnh có thể chấm dứt đời họ,

họ sợ rất nhiều thứ --

đau, buồn nôn, nôn, táo bón, suy nhược,

cái chết lơ lửng trên đầu;

nhưng điều làm họ sợ hãi
hơn bất kì thứ gì

lại là khả năng đến lúc nào đó,

ngày mai hoặc một tháng sau kể từ bây giờ,

họ sẽ mất quyền làm chủ sức khỏe của họ,

cuộc sống của họ,

việc chăm sóc y tế của họ,

và họ sẽ phụ thuộc vào những người khác;

điều đó thật ghê rợn.

Vì thế, thật sự là không có gì lạ
khi những bệnh nhân như Robin,

người tôi vừa kể với các bạn,

người tôi gặp ở phòng khám,

chuyển sang dùng cần sa y tế

để cố gắng giữ lại một chút vẻ kiểm soát.

Họ làm vậy như thế nào?

Làm thế nào các cơ sở điều trị
bằng cần sa y tế này --

như cái nơi tôi gặp Robin --

Làm thế nào họ giúp bệnh nhân như Robin
có lại được sự tự chủ cần thiết?

Và làm thế nào họ thực hiện

theo cái cách mà các bệnh viện và
phòng khám thông thường,

ít nhất là với Robin, không thể làm được?

Bí mật của các cơ sở này là gì?

Thế là tôi quyết định tìm hiểu.

Tôi đến một phòng khám cũ
ở Venice Beach, California

và có được giấy giới thiệu

cho phép tôi trở thành bệnh nhân
trị liệu bằng cần sa y tế.

Tôi có thư giới thiệu
cho phép tôi mua cần sa y tế.

Lá thư đến với tôi một cách phi pháp,

vì tôi không thường trú ở California --

tôi nên lưu ý điều đó.

Tôi cũng xin nói với các bạn

rằng tôi chưa hề
dùng lá thư đề nghị đó để mua thuốc,

và đối với các đặc vụ của Lực lượng
Chống Ma túy --

(Tiếng cười)

hãy yêu quý công việc của các bạn

và cứ tiếp tục.

(Tiếng cười)

Mặc dù nó không cho phép tôi mua thuốc,

lá thư đó vô cùng quý giá
vì nó giúp tôi trở thành bệnh nhân.

Nó cho phép tôi trải qua những gì
mà những bệnh nhân như Robin đã trải qua

khi họ đến một cơ sở
điều trị bằng cần sa y tế.

Những gì tôi đã trải qua --

những gì họ trải qua mỗi ngày,

hàng trăm ngàn người như Robin --

thực sự đáng kinh ngạc.

Tôi bước vào phòng khám,

và từ cái lúc tôi bước vào nhiều
trong số phòng khám và cơ sở y tế này,

tôi cảm thấy rằng cơ sở y tế này,
phòng khám này,

là dành cho tôi.

Lúc đầu thì có những câu hỏi
về việc tôi là ai,

loại công việc tôi đang làm là gì,

mục đích của tôi khi
tìm kiếm cách điều trị

hay sản phẩm từ cần sa y tế,

mục đích của tôi, sở thích của tôi,

hi vọng của tôi,

làm sao tôi nghĩ và hi vọng
rằng nó sẽ giúp tôi,

tôi lo ngại điều gì.

Đây là những câu hỏi

mà các bệnh nhân như Robin
lúc nào cũng được hỏi.

Những câu hỏi như vậy khiến tôi tự tin

rằng người mà tôi đang nói chuyện
thực sự quan tâm đến lợi ích của tôi

và muốn tìm hiểu về tôi.

Điều thứ hai tôi nhận thấy
ở các phòng khám này

là tính hiện hữu của thông tin.

Thông tin không chỉ đến
từ những người ở quầy tiếp tân,

mà còn đến từ những người trong phòng chờ.

Những người tôi gặp đều vui vẻ
khi tôi ngồi cạnh họ --

những người như Robin --

và kể tôi nghe họ là ai,
vì sao họ dùng cần sa y tế,

nó giúp họ những gì và như thế nào,

đồng thời cho tôi lời khuyên và gợi ý.

Những phòng khám đó thực sự là nơi
của sự tương tác, lời khuyên và sự hỗ trợ.

Điều thứ ba là
những người ở quầy tiếp tân.

Tôi rất ngạc nhiên vì họ rất nhiệt tình

để dành có lúc tới cả giờ đồng hồ
hoặc hơn để trình bày các hiệu ứng

giữa dòng thuốc này với dòng thuốc kia,

giữa hút và hít,

giữa thuốc ăn được và cồn nước --

tất cả, nhớ nhé, trong khi tôi
không mua loại thuốc nào cả.

Hãy nhớ lại lần gần đây nhất
bạn đến bệnh viện hay phòng khám

và lần gần đây nhất có ai đó dành cả giờ
để trình bày những thứ đó cho bạn.

Cái thực tế rằng các bệnh nhân như Robin
đến với các phòng khám này,

đến với những cơ sở y tế này

và nhận được sự quan tâm cá nhân như vậy,

cũng như thông tin và dịch vụ,

thực sự nên là một lời nhắc nhở
đối với hệ thống y tế.

Những người như Robin
đang quay lưng với y học chính thống,

và chuyển qua các cơ sở
điều trị bằng cần sa y tế

bởi các cơ sở này mang lại
cho bệnh nhân thứ họ cần.

Nếu đó là lời nhắc nhở cho hệ thống y tế,

thì đó là lời nhắc nhở mà nhiều
đồng nghiệp của tôi hoặc không nghe

hoặc không muốn nghe.

Khi tôi nói chuyện với đồng nghiệp,
cụ thể là các bác sĩ,

về cần sa y tế,

họ nói :"Ồ, chúng ta cần thêm chứng cứ.

Chúng ta cần làm thêm các nghiên cứu
về tác dụng cũng như nguy cơ."

Và các bạn biết gì không? Họ nói đúng.

Họ nói cực kì đúng.

Chúng ta thật sự cần thêm chứng cứ
về tác dụng của cần sa y tế.

Chúng ta cũng cần yêu cầu chính phủ
liên bang xếp cần sa ở danh mục Cấp II,

hoặc hoàn toàn loại nó ra khỏi danh mục
để mở đường cho việc nghiên cứu.

Chúng ta cũng cần thêm các nghiên cứu
về nguy cơ của cần sa y tế.

Nguy cơ của cần sa y tế --

tác hại của dùng thuốc
để giải trí là phổ biến,

nhưng chúng ta lại không biết gì
về nguy cơ của cần sa y tế,

vậy nên chúng ta thực sự
cần làm nghiên cứu;

nhưng nếu nói rằng ta làm nghiên cứu

mà không thực hiện
bất kì thay đổi nào lúc này

là hoàn toàn
không hợp với ý của tôi.

Những người như Robin
không tìm đến cần sa y tế

vì họ nghĩ đó là thứ thuốc kì diệu,

hay vì họ cho rằng nó hoàn toàn
không có nguy cơ gì.

Họ tìm đến nó vì bối cảnh
mà nó được cung cấp, phân phối

và sử dụng,

mang lại cho họ sự tự chủ cần thiết
đối với cuộc sống của họ.

Đó là lời nhắc nhở
mà chúng ta cần thực sự chú ý đến.

Tin tốt là có những bài học
mà chúng ta có thể tiếp thu ngay hôm nay

từ các cơ sở điều trị bằng cần sa y tế đó.

Đó là những bài học
ta thực sự cần tiếp thu.

Đây thường là các cơ sở nhỏ kiểu gia đinh

được quản lí bởi những người
không qua đào tạo y tế.

Mặc dù thật đáng xấu hổ khi nghĩ rằng

phần lớn các phòng khám và cơ sở này
đang cung cấp những dịch vụ

và hỗ trợ, cũng như đáp ứng
nhu cầu của bệnh nhân

theo cái cách mà các hệ thống
chăm sóc y tế tỉ đô không làm được --

chúng ta nên xấu hổ vì điều đó --

nhưng chúng ta cũng có thể học từ nó.

Có lẽ có ít nhất ba bài học

mà ta có thể học hỏi
từ các cơ sở nhỏ này.

Một: chúng ta cần tìm cách để mang lại
nhiều sự tự chủ cho bệnh nhân hơn

theo hướng đơn giản mà quan trọng.

Cách thức tương tác với y bác sĩ,

Thời điểm tương tác với y bác sĩ,

cách sử dụng thuốc
mang lại hiệu quả cho bệnh nhân.

Trong công việc của mình,

tôi đã trở nên sáng tạo và linh hoạt hơn

khi hỗ trợ bệnh nhân của tôi
trong việc dùng thuốc an toàn

để trấn áp các triệu chứng --

nhấn mạnh đến an toàn.

Nhiều loại thuốc tôi kê đơn bao gồm
cả thuốc nhóm opioid hay benzodiazepines

vốn có thể gây nguy hiểm nếu bị lạm dụng.

Nhưng vấn đề nằm ở chỗ:

Chúng có thể gây nguy hiểm
khi bị lạm dụng,

nhưng chúng cũng sẽ vô hiệu
nếu không được dùng theo hướng

phù hợp với mong muốn
và nhu cầu của bệnh nhân.

Vì thế, sự linh hoạt như vậy,
nếu được thực hiện một cách an toàn,

có thể vô cùng hữu ích với
các bệnh nhân và gia đình của họ.

Đó là điều thứ nhất.

Hai: thông tin.

Những cơ hội to lớn

để học hỏi từ những thủ thuật
của các cơ sở chữa trị bằng cần sa y tế

để cung cấp thêm thông tin

mà không nhất thiết phải
mất nhiều thời gian thăm khám

hay không mất thời gian thăm khám;

cả những cơ hội để tìm hiểu
các loại thuốc ta đang sử dụng

kèm theo lí do,

việc tiên lượng, tiến triển của bệnh,

và quan trọng nhất,

là cơ hội để các bệnh nhân
học hỏi lẫn nhau.

Làm sao có thể rập khuôn những gì xảy ra

trong phòng chờ của
các phòng khám và cơ sở y tế đó?

Cách các bệnh nhân
học hỏi và chia sẻ lẫn nhau.

Điều quan trọng cuối cùng,

ưu tiên bệnh nhân như cách các cơ sở
điều trị bằng cần sa y tế đang làm,

làm cho bệnh nhân tự họ
cảm thấy thích thứ họ muốn,

thứ họ cần,

chính là lí do mà giới y bác sĩ...

... chúng ta tồn tại.

Hỏi thăm bệnh nhân về niềm hi vọng,
nỗi sợ hãi, mục tiêu và sở thích của họ

Là bác sĩ chăm sóc giảm nhẹ

tôi hỏi mọi bệnh nhân
rằng họ hi vọng gì và họ e ngại gì.

Nhưng có điều này:

Đừng để bệnh nhân phải chờ
đến lúc ốm thập tử nhất sinh,

đến mức gần đất xa trời,

đừng để họ phải chờ đến lúc
họ được một bác sĩ như tôi thăm khám

trước khi có ai đó hỏi họ,

"Ông/bà hi vọng điều gì?"

"Ông/bà e ngại điều gì?"

Điều này cần được thực hiện trong
quá trình cung cấp dịch vụ y tế.

Chúng ta có thể làm được --

chúng ta thật sự có thể.

Các phòng khám và cơ sở điều trị bằng
cần sa y tế trên khắp đất nước

đang làm điều này.

Họ đang làm điều này

theo cách khiến các hệ thống y tế quy mô
và chính thống hơn trở nên lạc hậu;

nhưng ta có thể học từ họ,

và ta phải học từ họ.

Mọi thứ ta cần làm là bỏ qua sự tự mãn --

trong chốc lát, hãy quên đi

rằng vì ta có một lô học vị
ghi đằng sau tên ta,

vì ta là chuyên gia,

vì ta là các nhân viên y tế hàng đầu
của một hệ thống khổng lồ,

nên ta biết mọi điều cần biết
về cách đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân.

Chúng ta cần dẹp bỏ tự mãn.

Chúng ta cần đến thăm
vài cơ sở điều trị bằng cần sa y tế.

Chúng ta cần tìm hiểu việc họ đang làm.

Chúng ta cần tìm hiểu lí do
nhiều bệnh nhân như Robin

đang rời bỏ những phòng khám truyền thống

và đi đến các cơ sở điều trị
bằng cần sa y tế.

Chúng ta cần tìm hiểu thủ thuật

và cơ sở vật chất của họ,

đồng thời học hỏi từ họ.

Nếu chúng ta làm vậy,

tôi nghĩ chúng ta làm được
và thiết nghĩ chúng ta phải làm,

chúng ta có thể đảm bảo mọi bệnh nhân
của ta sẽ có trải nghiệm tốt hơn nhiều.

Cảm ơn các bạn.

(Tiếng vỗ tay)