Hoe moeilijke keuzes te maken
-
0:00 - 0:04Denk aan een moeilijke keuze
die je binnenkort moet maken. -
0:04 - 0:06Bijvoorbeeld tussen twee banen,
-
0:06 - 0:08artiest of boekhouder,
-
0:08 - 0:11of tussen twee woonplaatsen,
de stad of het platteland, -
0:11 - 0:13of tussen twee personen
om mee te trouwen: -
0:13 - 0:16je kunt met Betty trouwen of met Lolita.
-
0:17 - 0:20Het zou ook kunnen gaan
over het krijgen van kinderen, -
0:20 - 0:22over een zieke ouder
die bij je komt inwonen, -
0:22 - 0:25over de opvoeding van je kind
volgens de godsdienst van je partner, -
0:25 - 0:27die jou koud laat.
-
0:27 - 0:30Of over het doneren van je spaargeld
aan het goede doel. -
0:31 - 0:34Waarschijnlijk was de keuze
waaraan je dacht iets groots, -
0:34 - 0:36iets belangrijks,
iets dat er voor jou toe doet. -
0:37 - 0:41Moeilijke keuzes lijken gepaard te gaan
met kwelling, handenwringen -
0:41 - 0:43en tandengeknars.
-
0:44 - 0:46Ik denk dat we verkeerd begrijpen
wat moeilijke keuzes betekenen -
0:46 - 0:48en welke rol ze spelen in ons leven.
-
0:48 - 0:50Moeilijke keuzes begrijpen
-
0:50 - 0:54onthult een verborgen kracht
die elk van ons bezit. -
0:55 - 0:58Wat een keuze moeilijk maakt,
is de verhouding tussen de alternatieven. -
0:59 - 1:00Bij een makkelijke keuze
-
1:00 - 1:03is het ene alternatief
beter dan het andere. -
1:03 - 1:04Bij een moeilijke keuze
-
1:04 - 1:07is het ene alternatief beter
op sommige vlakken, -
1:07 - 1:09het andere beter op andere vlakken --
-
1:09 - 1:12En geen van beide
is duidelijk beter dan de ander. -
1:13 - 1:17Je piekert of je je huidige baan
in de stad houdt -
1:17 - 1:18of je leven omgooit
-
1:18 - 1:21voor uitdagender werk op het platteland,
-
1:21 - 1:24want blijven is beter op sommige vlakken
-
1:24 - 1:25en verhuizen beter op andere ...
-
1:25 - 1:28En geen van beide heeft de bovenhand.
-
1:29 - 1:33Dat wil niet zeggen
dat alle moeilijke keuzes groot zijn. -
1:33 - 1:36Stel, je moet een ontbijt samenstellen.
-
1:36 - 1:39Je kiest voor vezelrijke ontbijtgranen
-
1:39 - 1:40of voor een chocoladedonut.
-
1:40 - 1:44Stel dat je je keuze laat afhangen
van smaak en gezondheid. -
1:45 - 1:47De ontbijtgranen zijn beter voor je,
-
1:47 - 1:49de donut smaakt veel beter,
-
1:49 - 1:51maar geen van beide
is globaal beter dan de ander. -
1:51 - 1:53Een moeilijke keuze.
-
1:53 - 1:57Inzien dat kleine keuzes
ook moeilijk kunnen zijn, -
1:57 - 2:01kan een grote moeilijke keuze
makkelijker maken. -
2:02 - 2:04Het lukt ons immers
om een ontbijt te kiezen, -
2:04 - 2:08dus lukt het ons ook wel
te kiezen tussen de stad -
2:08 - 2:10of de nieuwe job op het platteland.
-
2:12 - 2:16We moeten niet denken
dat moeilijke keuzes moeilijk zijn -
2:16 - 2:18omdat wij dom zijn.
-
2:19 - 2:21Toen ik afstudeerde
van de middelbare school, -
2:21 - 2:24twijfelde ik tussen twee richtingen:
filosofie en recht. -
2:24 - 2:27Ik hield echt van filosofie.
-
2:28 - 2:31Je leert verbazende dingen als filosoof
-
2:31 - 2:33en dat vanuit je luie zetel.
-
2:34 - 2:37Maar ik kom uit een bescheiden
immigrantengezin -
2:37 - 2:39en mijn idee van luxe was:
-
2:39 - 2:43een boterham met varkenstong en gelei
hebben voor tijdens de schoollunch. -
2:43 - 2:47Dus de gedachte om mijn hele leven
door te brengen in een zetel -
2:47 - 2:49
om gewoon na te denken ... -
2:49 - 2:53Dat leekt me het toppunt
van buitensporigheid en lichtzinnigheid. -
2:53 - 2:55Dus nam ik een blad papier,
-
2:55 - 2:57trok een lijn in het midden
-
2:57 - 2:59en ik deed mijn best redenen te bedenken
-
2:59 - 3:02voor en tegen elk alternatief.
-
3:03 - 3:05Ik weet nog dat ik dacht:
-
3:05 - 3:10wist ik maar hoe mijn leven er zou uitzien
voor elk van deze carrières. -
3:10 - 3:16Kon God of Netflix me nu maar
een dvd sturen van deze twee carrières; -
3:16 - 3:17ik zou geholpen zijn.
-
3:17 - 3:20Ik zou ze nauwgezet vergelijken.
-
3:20 - 3:21Ik zou zien dat er één beter was
-
3:21 - 3:23en de keuze zou gemakkelijk zijn.
-
3:24 - 3:25Maar ik kreeg geen dvd
-
3:26 - 3:29en omdat ik niet kon bedenken
welke optie beter was, -
3:29 - 3:32deed ik wat velen doen
met een moeilijke keuze: -
3:32 - 3:34ik koos de veiligste optie.
-
3:34 - 3:39De angst om een werkloze filosoof te zijn
dreef me ertoe advocaat te worden. -
3:40 - 3:44En zo merkte ik
dat pleiten niet bij me paste. -
3:44 - 3:45Dat was ik niet.
-
3:46 - 3:48Dus nu ben ik filosoof
-
3:48 - 3:49en ik bestudeer moeilijke keuzes.
-
3:49 - 3:51En ik kan je vertellen:
-
3:51 - 3:53angst voor het onbekende --
-
3:53 - 3:57vaak een standaard beweegreden
bij moeilijke keuzes -- -
3:58 - 4:00berust op een misvatting.
-
4:01 - 4:03Het is fout om te denken
dat bij moeilijke keuzes -
4:03 - 4:06het ene alternatief
écht beter is dan het andere, -
4:06 - 4:08maar dat we te dom zijn om te weten welke,
-
4:08 - 4:10en aangezien we dat niet weten,
-
4:10 - 4:12we dan maar het best
de minst risicovolle optie nemen. -
4:13 - 4:17Zelfs als je twee alternatieven afweegt
met alle beschikbare informatie, -
4:17 - 4:19blijft de keuze moeilijk.
-
4:20 - 4:24Moeilijke keuzes zijn moeilijk
niet omwille van ons of onze onwetendheid; -
4:24 - 4:27ze zijn moeilijk
omdat er geen beste optie is. -
4:29 - 4:31Nu, als er geen beste optie is --
-
4:31 - 4:36als een van de alternatieven
niet doorweegt -- -
4:36 - 4:39dan moeten de alternatieven
wel even goed zijn. -
4:40 - 4:42Misschien kunnen we
bij moeilijke keuzes stellen -
4:42 - 4:44dat beide opties even goed zijn.
-
4:45 - 4:46Maar dat kan niet juist zijn.
-
4:46 - 4:48Als beide even goed zijn,
-
4:48 - 4:50kan je net zo goed een muntje opgooien.
-
4:50 - 4:52Het lijkt fout te denken:
-
4:52 - 4:55oké, zo kies je tussen carrières,
-
4:55 - 4:57woonplaatsen en huwelijkspartners;
-
4:57 - 4:58gooi een muntje op.
-
4:59 - 5:01Er is een andere reden om te geloven
-
5:01 - 5:05dat moeilijke keuzes geen keuzes zijn
tussen even goede opties. -
5:06 - 5:09Stel, je hebt de keuze tussen twee jobs:
-
5:10 - 5:12je wordt investeringsbankier
-
5:13 - 5:15of grafisch artiest.
-
5:15 - 5:18Er spelen heel wat zaken bij zo een keuze,
-
5:18 - 5:21zoals de voldoening in het werk,
-
5:21 - 5:22financiële zekerheid,
-
5:22 - 5:25tijd voor je gezin, enzoverder.
-
5:25 - 5:31Misschien leer je als artiest
de nieuwste technieken van beeldvorming. -
5:32 - 5:35Terwijl je carrière als bankier
je misschien in aanraking brengt -
5:35 - 5:38met nieuwe vormen
van financiële manipulatie. -
5:38 - 5:39(Gelach)
-
5:40 - 5:43Stel je de twee jobs zodanig voor,
-
5:43 - 5:45dat geen van beide beter is dan de andere.
-
5:46 - 5:49Stel nu dat we een van de twee
beter maken, een beetje maar. -
5:49 - 5:51Stel, de bank probeert je aan te trekken
-
5:52 - 5:54en voegt 500 dollar toe aan je maandloon.
-
5:54 - 6:00Maakt het extra geld
de bankiersjob beter dan de artiestenjob? -
6:01 - 6:03Niet noodzakelijk.
-
6:03 - 6:07Een hoger loon maakt
de bankiersjob aantrekkelijker, -
6:07 - 6:09maar misschien volstaat dat niet
-
6:09 - 6:12om liever bankier te zijn dan artiest.
-
6:13 - 6:18Als een verbetering van een van de jobs
hem niet beter maakt dan de andere, -
6:18 - 6:21dan waren de oorspronkelijke jobs
vast niet even goed. -
6:22 - 6:24Als je start met twee gelijke opties
-
6:24 - 6:26en je verbetert één ervan,
-
6:26 - 6:28dan moet die beter zijn dan de ander.
-
6:29 - 6:32Dat is niet het geval
met opties bij moeilijke keuzes. -
6:33 - 6:35Nu staan we voor een raadsel.
-
6:36 - 6:37Er zijn twee jobs.
-
6:37 - 6:41Geen van beide is beter,
ze zijn ook niet even goed. -
6:42 - 6:44Hoe moeten we dan kiezen?
-
6:44 - 6:47Er lijkt iets te zijn misgegaan.
-
6:48 - 6:53Misschien is de keuze zelf problematisch
en de vergelijking onmogelijk. -
6:54 - 6:56Maar dat kan het niet zijn.
-
6:56 - 7:00We kiezen hier niet tussen zaken
die niet te vergelijken zijn. -
7:00 - 7:03We wegen de kwaliteiten
van twee jobs af, toch? -
7:03 - 7:07Niet de kwaliteiten van het cijfer 9
en een bord spiegeleieren. -
7:08 - 7:11Een vergelijking van de globale
voordelen van twee jobs -
7:11 - 7:13kunnen we gemakkelijk maken
-
7:13 - 7:15en dat doen we ook vaak.
-
7:17 - 7:19Ik denk dat we voor een raadsel staan
-
7:19 - 7:23door een naïeve veronderstelling
die we maken over waarde. -
7:24 - 7:28We gaan er zomaar vanuit
dat waarden zoals rechtvaardigheid, -
7:28 - 7:30schoonheid en vriendelijkheid,
-
7:30 - 7:33vergelijkbaar zijn met
wetenschappelijke eenheden -
7:33 - 7:35zoals lengte, massa en gewicht.
-
7:37 - 7:40Neem gelijk welke vergelijking
die niet rond waarden draait, -
7:40 - 7:43zoals: welke koffer is zwaarder?
-
7:44 - 7:46Er zijn slechts drie mogelijkheden.
-
7:47 - 7:49Het gewicht van de ene is groter dan,
-
7:49 - 7:52kleiner dan of gelijk aan
het gewicht van de andere. -
7:53 - 7:56Een eigenschap als gewicht
wordt uitgedrukt in reële getallen -- -
7:56 - 7:58een, twee, drie enzovoort --
-
7:58 - 8:01en er zijn slechts drie
vergelijkingen mogelijk -
8:01 - 8:03tussen twee reële getallen.
-
8:03 - 8:07Een reëel getal is groter dan,
kleiner dan of gelijk aan het andere. -
8:08 - 8:10Zo werkt het niet met waarden.
-
8:11 - 8:13Als kinderen van de verlichting
-
8:13 - 8:15hebben we de neiging aan te nemen
-
8:15 - 8:20dat wetenschappelijk denken de sleutel is
tot alles wat van belang is in de wereld. -
8:21 - 8:25Maar de wereld van waarden
is anders dan de wereld van de wetenschap. -
8:25 - 8:28Wat in de ene wereld benoemd
wordt met reële getallen, -
8:28 - 8:31kan dat in de andere wereld niet.
-
8:32 - 8:36We mogen er niet van uitgaan
dat de wereld van lengte en gewicht -
8:36 - 8:39op dezelfde manier functioneert
als de wereld van waarden -- -
8:39 - 8:41van wat we zouden moeten doen.
-
8:41 - 8:43Dus als wat er voor ons toe doet --
-
8:43 - 8:47de vreugde van een kind,
de liefde voor je partner -- -
8:47 - 8:49niet kan worden voorgesteld
door reële getallen, -
8:49 - 8:51dan is er geen reden om te geloven
-
8:51 - 8:55dat er bij keuzes
maar drie mogelijkheden zijn: -
8:55 - 8:59dat het ene alternatief beter,
slechter of gelijk is aan het andere. -
9:00 - 9:05We moeten een nieuwe,
vierde mogelijkheid invoeren -
9:05 - 9:08die verder gaat dan beter,
slechter of gelijk, -
9:08 - 9:12die beschrijft wat er gebeurt
bij moeilijke keuzes. -
9:12 - 9:15Volgens mij staan de alternatieven
op dezelfde lijn. -
9:15 - 9:17Wanneer ze op dezelfde lijn staan,
-
9:17 - 9:20blijft het belangrijk welke je kiest,
-
9:20 - 9:23maar de ene optie
is niet beter dan de andere. -
9:23 - 9:28Integendeel: ze zijn elkaar 'waardig',
-
9:28 - 9:30zitten in dezelfde waardengroep,
-
9:30 - 9:34maar ze hebben tegelijkertijd
een verschillende soort waarde. -
9:34 - 9:37Dat maakt de keuze moeilijk.
-
9:38 - 9:40Moeilijke keuzes op deze manier begrijpen
-
9:40 - 9:43brengt iets aan het licht over onszelf
dat we niet wisten. -
9:44 - 9:48Elk van ons kan redenen bedenken.
-
9:50 - 9:53Beeld je een wereld in
waar elke keuze die je maakt -
9:54 - 9:55gemakkelijk is,
-
9:55 - 9:57dat er altijd een beste optie is.
-
9:57 - 10:01Als er een beste optie is,
dan zou je die moeten kiezen, -
10:01 - 10:02want als je rationeel denkt
-
10:02 - 10:05dan kies je voor het betere,
niet voor het slechtere. -
10:05 - 10:08Je kiest datgene waarvoor je
de meeste redenen hebt. -
10:09 - 10:10In zo een wereld
-
10:10 - 10:13zouden we ervoor moeten kiezen
-
10:13 - 10:15om zwarte sokken te dragen, geen roze.
-
10:15 - 10:17Om ontbijtgranen te eten, geen donut.
-
10:17 - 10:19Om in de stad te wonen,
niet op het platteland. -
10:19 - 10:21Met Betty te trouwen en niet met Lolita.
-
10:21 - 10:27Een wereld vol gemakkelijke keuzes
onderwerpt ons aan de rede. -
10:28 - 10:29Als je er bij stil staat,
-
10:29 - 10:30(Gelach)
-
10:31 - 10:36is het al te gek aan te nemen
dat redenen die je werden aangereikt -
10:36 - 10:40je overtuigd hebben dat het redelijker was
-
10:40 - 10:43om te kiezen voor net die hobby's
die je uitoefent, -
10:44 - 10:46om te wonen in het huis waar je in woont,
-
10:46 - 10:48te werken waar je nu werkt.
-
10:49 - 10:53In plaats daarvan, stond je voor
twee keuzes met hetzelfde belang -- -
10:54 - 10:55moeilijke keuzes --
-
10:55 - 10:58en je hebt redenen voor jezelf bedacht
-
10:58 - 11:02om die hobby te kiezen,
dat huis en die job. -
11:03 - 11:05Wanneer opties op dezelfde lijn staan,
-
11:05 - 11:07dan geven aangereikte redenen --
-
11:07 - 11:10de redenen die bepalen
of we een vergissing begaan -- -
11:10 - 11:12geen aanwijzing over wat we moeten doen.
-
11:13 - 11:17Moeilijke keuzes zijn onze kans
-
11:17 - 11:20om ons beslissingsvermogen te oefenen --
-
11:21 - 11:24het vermogen om redenen
te bedenken voor jezelf, -
11:24 - 11:28om jezelf tot het soort persoon te maken
-
11:28 - 11:32die het platteland verkiest boven de stad.
-
11:33 - 11:37Wanneer we tussen opties kiezen
die op dezelfde lijn staan, -
11:37 - 11:40doen we iets dat nogal bijzonder is.
-
11:40 - 11:43We kiezen bewust
om achter een keuze te staan. -
11:44 - 11:46Dit is waar ik voor sta.
-
11:47 - 11:50Dit ben ik: ik hou van bankieren.
-
11:50 - 11:52Ik hou van chocoladedonuts.
-
11:52 - 11:54(Gelach)
-
11:54 - 11:59Deze reactie op een moeilijke keuze
is een rationele reactie, -
11:59 - 12:02maar wordt niet gedicteerd
door redenen die ons worden aangereikt, -
12:02 - 12:06maar wel door redenen
die we zelf hebben bedacht. -
12:08 - 12:10Wanneer we zelf redenen bedenken
-
12:10 - 12:14om een bepaald soort persoon te zijn,
-
12:14 - 12:17worden we ook oprecht die persoon.
-
12:18 - 12:21Je zou kunnen zeggen dat we
de auteurs van ons eigen leven worden. -
12:23 - 12:25Als we voor een moeilijke keuze staan,
-
12:25 - 12:30moeten we ons het hoofd niet breken
over welke optie beter is. -
12:30 - 12:32Er is geen beste optie.
-
12:33 - 12:35In plaats van te zoeken
naar redenen van buitenaf, -
12:35 - 12:37moeten we zoeken naar redenen binnenin.
-
12:38 - 12:39Wie wil ik zijn?
-
12:40 - 12:44Jij kunt ervoor kiezen
om een roze sokken dragende, -
12:44 - 12:48ontbijtgranenliefhebbende,
op het platteland wonende bankier te zijn. -
12:48 - 12:51En ik kan ervoor kiezen
om een zwarte sokken dragende, -
12:51 - 12:53in de stad wonende,
donutliefhebbende artiest te zijn. -
12:54 - 12:58Hoe we moeilijke keuzes maken,
hangt af van elk van ons. -
13:01 - 13:06Mensen die hun beslissingsvermogen
niet oefenen bij moeilijke keuzes -
13:06 - 13:07zijn zwervers.
-
13:08 - 13:09We kennen allemaal wel zo iemand.
-
13:09 - 13:11Ik ben in de rechten verzeild geraakt.
-
13:11 - 13:14Ik stond niet achter mijn rechtenkeuze.
-
13:14 - 13:15Het was mijn ding niet.
-
13:17 - 13:21Zwervers laten de buitenwereld
hun leven bepalen. -
13:21 - 13:25Ze laten middelen als beloning en straf,
-
13:25 - 13:29een schouderklopje, angst,
het gemak van een optie ... -
13:29 - 13:31bepalen wat ze doen.
-
13:32 - 13:34Dus de les die je uit moeilijke
keuzes moet trekken: -
13:34 - 13:39denk na over datgene
waar je werkelijk achter kan staan, -
13:39 - 13:42waar je voor kunt zijn
-
13:42 - 13:44en laat moeilijke keuzes
-
13:44 - 13:45je maken tot wie je wil zijn.
-
13:47 - 13:50In plaats van een bron van angst en vrees,
-
13:50 - 13:53zijn moeilijke keuzes kostbare kansen
-
13:53 - 13:57om te vieren wat mens-zijn
zo speciaal maakt. -
13:57 - 14:02Namelijk dat redenen die onze keuzes
bestempelen als juist of onjuist -
14:02 - 14:04soms uitgeput raken.
-
14:04 - 14:07En op dat moment --
bij moeilijke keuzes -- -
14:07 - 14:11hebben we de macht
om zélf redenen te bedenken -
14:11 - 14:14om uit te groeien tot unieke personen.
-
14:14 - 14:17En dat is precies waarom
moeilijke keuzes geen vloek zijn, -
14:17 - 14:18maar een zegen.
-
14:19 - 14:20Bedankt.
-
14:20 - 14:23(Applaus)
- Title:
- Hoe moeilijke keuzes te maken
- Speaker:
- Ruth Chang
- Description:
-
Dit is een talk die je leven letterlijk kan veranderen. Welke carrière moet ik najagen? Zou ik beter scheiden -- of trouwen? Waar ga ik wonen? Zulke belangrijke beslissingen zijn angstaanjagend moeilijk. Maar dat komt omdat we ze verkeerd benaderen, zegt filosoof Ruth Chang. Ze biedt een krachtig nieuw denkkader aan om je tot de persoon te maken die je werkelijk wilt zijn.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:41
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
Bieke Van Gelder accepted Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
Bieke Van Gelder edited Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
judith schlich edited Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
judith schlich edited Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
Bieke Van Gelder declined Dutch subtitles for How to make hard choices | ||
Bieke Van Gelder edited Dutch subtitles for How to make hard choices |
Els De Keyser
Hallo Thijs,
Als ik het goed heb, is dit je eerste TED-vertaling. Welkom in het team!
Om ervoor te zorgen dat de ondertitels leesbaar zijn binnen de toegemeten tijd, houden we binnen TED een paar regels aan. Je vindt uitleg in onderstaand filmpje. Kan je je ondertitels nog eens nalezen en hieraan aanpassen?
Tot later,
Els De Keyser
Taalcoördinator Nederlands
TED Open Vertaalproject
http://www.amara.org/en/videos/bVTsaCmTWlpm/info/the-subtitle-info-box-subtitle-length-and-reading-speed/
Els De Keyser
Beste Thijs,
Voor ondertitels gelden richtlijnen wat regellengte en leessnelheid betreft. Je vindt toelichting in dit filmpje. Kan je je ondertitels nog eens nalezen, met deze regels voor ogen?
http://www.amara.org/en/videos/bVTsaCmTWlpm/info/otp-learning-series-05-subtitle-length-and-reading-speed/
Zoek misschien ook nog eens naar spelfouten (b.v.in 4:45).
Tot later,
Els