-
Tôi là một nhà sinh học biển và là
một nhiếp ảnh gia thám hiểm
-
cùng với National Geographic,
-
nhưng tôi muốn chia sẻ một bí mật.
-
Bức ảnh này hoàn toàn không chính xác,
-
hoàn toàn không chính xác,
-
Tôi thấy vài người đang khóc ở ngoài kia
-
rằng tôi đã phá hỏng ý niệm của họ
về người cá.
-
Được rồi, người cá thật sự là có thật,
-
nhưng nếu ai từng đi lặn
-
sẽ biết rằng đại dương trông sẽ giống
như thế này hơn.
-
bởi vì đại dương là một tấm lọc
khổng lồ,
-
và ngay khi các bạn xuống dưới nước,
-
các bạn sẽ không thấy màu sắc nữa,
-
và mọi thứ sẽ trở nên tối và xanh
rất nhanh.
-
Nhưng chúng ta là con người-
là động vật có vú trên cạn.
-
Và chúng ta có thị lực 3 màu cơ bản,
-
vì vậy chúng ta thấy đỏ, lục và
xanh dương,
-
và chúng ta hoàn toàn nghiện
màu sắc.
-
Chúng ta thích những màu bắt mắt,
-
và chúng ta cố gắng đem những màu sắc
bắt mắt này
-
cùng chúng ta xuống nước.
-
Vậy, đã có một lịnh sử dài và ác liệt
trong việc đem màu sắc xuống nước,
-
và nó bắt đầu cách đây 88 năm với
Bill Longley và Charles Martin,
-
người đã cố gắng chụp những bức ảnh
màu dưới nước đầu tiên.
-
Và họ đã ở đó với những bộ đồ lặn
truyền thống,
-
khi mà bạn phải bơm khí xuống cho họ,
-
và họ có một cái thuyền phao,
cùng thuốc nổ magie
-
mấy người tội nghiệp ở mặt đất
không chắc rằng
-
khi nào thì họ sẽ kéo dây
khi nào thì khung ảnh đã lấy nét,
-
và -- bùm! -- một pound thuốc nổ
đã nổ tan tành
-
để họ có thể thắp một ít ánh sáng
ở dưới nước
-
và có được một bức ảnh
như con cá mó xinh đẹp này.
-
Ý tôi là, đó là một bức ảnh tuyệt đẹp,
nhưng không phải thật
-
Họ đã tạo lập một môi trường nhân tạo
-
để chúng ta có thể thỏa mãn cơn nghiện
màu sắc của chúng ta.
-
Và khi nhìn nó theo một hướng khác,
điều mà chúng ta vẫn đang tìm kiếm
-
đó là thay vì đem màu sắc xuống nước
cùng chúng ta,
-
chúng ta vẫn đang nhìn thấy một đại dương
xanh thẳm,
-
một màu xanh đầy thử thách,
-
và những động vật sống ở đó
hàng triệu năm
-
đã và đang tiến hóa theo đủ mọi cách để
có thể tiếp nhận cái ánh sáng xanh đó
-
và từ bỏ các màu sắc khác.
-
Và đây chỉ là một ví dụ nhỏ để ta thấy
thế giới bí ẩn đó trông ra sao.
-
Như màn trình diễn ánh sáng
dưới nước.
-
(Nhạc)
-
Một lần nữa, thứ chúng ta đang nhìn thấy
đây là ánh sáng xanh đập ngay vào mắt ta.
-
Những động vật này đang hấp thụ ánh xanh
-
và ngay lập tức biến đổi ánh sáng này.
-
Vì thế nếu bạn suy nghĩ về điều đó,
đại dương chiếm 71% hành tinh này,
-
và ánh sáng xanh có thể khuếch tán sâu
xuống gần như là 1,000m.
-
Khi chúng ta lặn sâu xuống nước,
-
sau khoảng 10m,
mọi màu đỏ biến mất.
-
Vì thế nếu bạn nhìn thấy thứ gì đó
màu đỏ dưới 10m,
-
đó là một con vật đang biến đổi
và tạo ra màu đỏ riêng của nó.
-
Đây là môi trường xanh đơn sắc duy nhất
và rộng lớn nhất trên hành tinh chúng ta.
-
Và cánh cửa của tôi vào thế giới sinh
phản quang này bắt đầu với san hô.
-
Và tôi muốn có một buổi
TED Talk về san hô.
-
và rằng chúng tuyệt vời như thế nào.
-
Một trong những thứ mà chúng làm,
một trong những kỳ công tuyệt diệu
-
là chúng sản xuất ra rất nhiều những
protein huỳnh quang,
-
những phân tử huỳnh quang.
-
và trong những san hô này,
chiếm tới 14% khối lượng cơ thể của nó
-
có thể là loại protein huỳnh quang này.
-
Vậy các bạn không thể tạo ra 14% cơ bắp
và không sử dụng nó,
-
vậy nên xem ra chúng đóng góp một
vai trò chức năng nào đó.
-
Và trong vòng 10, 15 năm gần đây,
điều này rất đặc biệt với tôi,
-
bởi vì phân tử này hóa ra là một
trong những công cụ có tính cách mạng nhất
-
trong khoa học vi sinh,
-
và nó cho phép chúng ta có cái nhìn
rõ hơn vào bên trong chính chúng ta.
-
Vậy, làm cách nào tôi quan sát được
điều này?
-
Để quan sát sinh vật phản quang,
chúng tôi bơi vào ban đêm.
-
Và khi tôi mới bắt đầu,
-
tôi chỉ sử dụng bộ lọc bằng băng dính xanh
cho đèn flash của tôi.
-
để tôi có thể chắc chắn là tôi đang thấy
ánh sáng
-
đang được chuyển hóa bởi các loài động vật
-
Chúng tôi đang làm một cuộc triển lãm cho
Bảo tàng Lịch sử tự nhiên,
-
và chúng tôi đang cố khoe rằng những rặng
san hô phản quang trông tuyệt ra sao
-
và một thứ xảy ra đã làm tôi kinh ngạc:
-
đây.
-
Ngay giữa rặng san hô của chúng tôi,
-
là con cá phản quang xanh này.
-
Đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy
cá phản quang màu lục
-
hay động vật xương sống kiểu vậy.
-
Và chúng tôi dụi mắt, kiểm tra bộ lọc,
-
nghĩ rằng có ai đó đang chơi khăm
chúng tôi với cái máy ảnh,
-
nhưng con lươn đó có thật.
-
Là con lươn phản quang màu xanh mà
chúng tôi đã tìm thấy,
-
và điều này đã hoàn toàn thay đổi
hành trình của tôi.
-
Vì vậy tôi phải gác lại san hô của tôi
và lập đội
-
với một nhà ngư học, John Sparks,
-
và bắt đầu một cuộc tìm kiếm khắp thế giới
-
để xem hiện tượng này phổ biến thế nào.
-
Và cá thú vị hơn san hô nhiều,
-
bởi vì chúng có thị lực cao cấp,
-
và một vài con thậm chí còn có,
cách mà tôi dùng để chụp chúng,
-
chúng có thấu kính trong mắt chúng
có thể phóng đại ánh huỳnh quang.
-
Vì vậy tôi muốn tìm kiếm xa hơn nữa.
-
Nên chúng tôi thiết kế thiết bị mới
-
và lùng sục các rặng san hô
khắp thế giới,
-
tìm kiếm đời sống phản quang.
-
Và nó trông hơi giống "E.T gọi về nhà."
-
Chúng tôi ở ngoài kia bơi lội với ánh sáng
xanh này,
-
và chúng tôi tìm kiếm một sự đáp trả,
-
để động vật có thể hấp thụ ánh sáng và
truyền lại cho chúng tôi.
-
Và cuối cùng, chúng tôi đã tìm thấy chú
lươn phá ảnh Kaupichphys của chúng tôi.
-
Nó là một con lươn ngại ngùng, ẩn dật
mà chúng tôi hầu như không biết gì về nó
-
Chúng chỉ to bằng cỡ ngón tay tôi,
-
và chúng dành khoảng 99,9% thời gian
trốn dưới những tảng đá.
-
Nhưng những con lươn này lại ra ngoài để
giao phối dưới những đêm trăng tròn,
-
và đêm trăng tròn đó đã biến thế giới dưới
nước thành màu xanh.
-
Có lẽ chúng đang dùng điều này
như cách để thấy nhau,
-
nhanh tìm ra nhau, giao phối
-
quay trở lại cái lỗ trong một khoảng
thời gian dài.
-
Nhưng sau đó chúng tôi bắt đầu tìm thấy
dạng sống khác
-
như con cá tráp phản quang xanh này,
-
cùng với, trông giống như những sọc dài
chạy dọc theo đầu và gáy của nó,
-
và nó gần như đã được ngụy trang và
phản quang với cùng một cường độ
-
như đám san hô phản quang đằng kia.
-
Sau khi thấy con cá này,
-
chúng tôi lại được giới thiệu thêm
con cá sư tử phản quang màu đỏ này
-
được che và giấu dưới tảng đá này
-
Thời điểm duy nhất chúng tôi thấy, nó đang
vừa ở trên đám tảo biển phản quang đỏ
-
hoặc là san hô phản quang đỏ.
-
Sau đó, chúng tôi tìm thấy con cá mối
phản quang màu xanh lén lút này.
-
Những con có mối này có rất nhiều loại,
-
và chúng trông giống y hệt nhau dưới
ánh sáng trắng.
-
Nhưng nếu bạn nhìn nó dưới ánh sáng
huỳnh quang,
-
các bạn sẽ thấy nhiều loại
-
các bạn sẽ thật sự có thể thấy sự
khác biệt giữa chúng.
-
Và tổng cộng -- Chúng tôi vừa báo cáo
điều này năm ngoái --
-
chúng tôi đã tìm thấy hơn 200 loài
cá phản quang.
-
Một trong những nguồn cảm hứng của tôi là
họa sĩ, nhà sinh học Pháp Jean Painlevé.
-
Ông thật sự nắm được tinh thần sáng tạo
và kinh doanh này trong sinh học .
-
Ông ấy đã thiết kế thiết bị riêng, làm ra
những chiếc máy ảnh riêng của ông ấy
-
và ông ấy đã bị ấn tượng bởi những con
cá ngựa, loài Hippocampus erectus,
-
và ông ấy đã lần đầu tiên quay phim mấy
con cá ngựa đẻ.
-
Vậy, đây là con cá ngựa đực.
-
Chúng là một trong những con cá đầu tiên
bắt đầu bơi thẳng đứng
-
với não ở phía trên đầu của chúng.
-
Những con đực đẻ con,
-
những sinh vật phi thường,
-
Ông đã không ngủ nhiều ngày,
-
Ông ấy thậm chỉ còn đặt tấm lưỡi trai
điện lên đầu cho tỉnh táo
-
để ông chụp được khoảnh khắc này.
-
Giờ tôi ước tôi có thể cho Painlevé
thấy
-
khoảnh khắc khi chúng tôi tìm thấy
những con cá ngựa phản quang
-
đúng ngay với loài mà ông ấy đã
nghiên cứu.
-
Và đây là cảnh đó.
-
(Nhạc)
-
Chúng là loại cá bí ẩn nhất.
-
Các bạn có thể bơi ngay trên chúng và
thậm chí không thể thấy chúng.
-
Chúng thường sẽ lẫn với đám tảo biển,
mà đám này cũng phản quang đỏ,
-
chúng có thị lực tuyệt vời,
-
và chúng trải qua nghi thức
giao phối dài này
-
và có lẽ chúng đang dùng nó
để tạo hiệu ứng.
-
Nhưng mọi thứ trở nên khá sắc
cạnh hơn
-
khi chúng tôi tìm thấy con cá đuối
phản quang xanh này
-
bởi cá đuối thuộc lớp Elasmobranch,
-
bao gồm cả ...
-
cá mập.
-
Mà tôi là, một nhà sinh vật học chuyên về
san hô.
-
Ai đó phải xuống dưới đó và kiểm tra xem
con có mập có phản quang không.
-
Và thế là tôi phải đi.
-
(Cười)
-
Và tôi nghĩ, "Có lẽ tôi nên
quay về với đám san hô."
-
(Cười)
-
Hóa ra là đám cá mập này không phản quang.
-
Và rồi chúng tôi tìm thấy nó.
-
Dưới hẻm vực sâu và tối ngoài khơi
California,
-
chúng tôi đã tìm thấy con cá mập phình
Swellshark phản quang đầu tiên,
-
ngay dưới những kẻ lướt ván.
-
Đây là nó.
-
Chúng chỉ dài khoảng 1m.
Được gọi là cá mập phình.
-
và họ gọi chúng là cá mập phình bởi
nếu chúng bị đe dọa,
-
chúng có thể hớp nước xuống
và thổi ra một cái phao tròn
-
to cỡ gấp đôi bản thân nó,
-
và tự nêm chúng dưới một tảng đá
để khỏi bị ăn thịt bởi kẻ thù.
-
Và đây là thước phim đầu tiên của chúng
tôi về mấy con cá mập phình phản quang.
-
Thật lộng lẫy -- Ý tôi là,
chúng đang phô ra những hoa văn khác biệt,
-
và có những vùng phản quang,
có những vùng lại không,
-
nhưng chúng cũng có một vài điểm lấp lánh
trên chúng
-
nơi mà sáng hơn nhiều so với những vùng
còn lại.
-
Nhưng tất cả đều trông rất đẹp.
-
Và tôi kiểu như, điều này thật đẹp
-
Nhưng vậy thì nó có ý nghĩa gì với
con cá mập?
-
Chúng có thể thấy không?
-
Và chúng tôi đã tìm tài liệu,
-
nhưng không chỗ nào cho biết về
thị lực của loại cá mập này.
-
Vì thế tôi đưa con cá này đến chuyên gia
về mắt Ellis Loew ở Đại học Cornell.
-
và chúng tôi đã tìm ra rằng con cá này
nhìn theo kiểu rời rạc và chính xác
-
trong giao diện màu xanh-lục,
-
khoảng 100 lần tốt hơn
chúng ta nhìn trong bóng tối
-
nhưng chúng chỉ thấy màu xanh và lục
-
Vì thế điều chúng đang làm là
lấy cái thế giới màu xanh này
-
hấp thụ màu xanh, tạo ra màu lục.
-
và tạo ra độ tương phản
mà chúng thật sự có thể thấy
-
Chúng tôi có 1 mô hình,
-
chỉ ra rằng điều này có thể cho
chúng khả năng thấy các hoa văn này,
-
Và những con đực và con cái đều có,
thứ chung tôi đang tìm,
-
những hoa văn khác biệt giữa chúng.
-
Nhưng phát hiện cuối cùng của chúng tôi
được tìm thấy cách nơi này chỉ vài dặm
-
ở Quần đảo Solomon.
-
Đang bơi trong đêm, tôi bắt gặp
con rùa biển phản quang đầu tiên.
-
Vậy ra từ cá, chuyển sang cá mập,
giờ lại tới giáp xác,
-
mà cái này, lần nữa, chỉ mới nghiên cứu
cách đây một tháng,
-
nhưng nó cho chúng tôi thấy
chúng tôi chả biết gì
-
về thị lực của con rùa biển này cả.
-
Và điều này làm tôi suy nghĩ rằng
còn rất nhiều thứ để học.
-
Và ở đây, giữa quần đảo Solomon,
-
chỉ còn vài ngàn cá thể cái của
loài này còn sót lại,
-
và đây là một điểm tập trung của chúng,
-
Điều này cho thấy rằng chúng ta
phải bảo vệ những động vật này.
-
trong khi chúng vẫn còn ở đây,
và hiểu chúng.
-
Trong quá trình hiểu sinh vật phản quang,
-
tôi muốn biết, chúng sẽ đi sâu tới đâu?
-
Liệu có xuống sâu tới tận đáy đại dương
không?
-
Vì thế chúng tôi đã bắt đầu sử dụng
tàu ngầm, và trang bị cho chúng
-
với ánh sáng xanh đặc biệt ở đằng trước.
-
Chúng tôi lặn xuống,
-
và đã chú ý đến một điều đặc biệt --
-
là khi chúng tôi đi sâu xuống đến 1,000 m,
-
thì chúng trở nên thưa thớt
-
Không có bất cứ một đời sống phát quang
nào dưới đó cả, dưới 1,000 m --
-
hầu như là không có gì, chỉ có bóng tối.
-
Vậy nên đây chủ yếu là hiện tượng
ở vùng nước nông.
-
và dưới 1,000 m,
-
chúng tôi đã gặp phải vùng phát quang
sinh học,
-
nơi mà 9/10 loài động vật đang thật sự tạo
ánh sáng của riêng mình
-
và chớp và nháy.
-
Khi tối cố gắng đi sâu hơn,
-
Cái này giống như một cái tát vào
đồ lặn cá nhân
-
vài người gọi đó là khoảnh khắc
"Jacques Cousteau gặp Woody Allen" của tôi
-
(Cười)
-
Nhưng khi chúng tôi khám phá vùng dưới đó,
-
Tôi đã nghĩ rằng: Làm cách nào để có thể
tương tác với cuộc sống thật tinh tế?
-
Bởi vì chúng tôi đang tiến vào kỷ nguyên
mới của khám phá
-
nơi chúng tôi phải thật sự cẩn thận,
-
và chúng tôi phải lập mẫu
về cách chúng tôi khám phá.
-
Vì thế tôi lập đội với chuyên gia robot
Rob Wood tại Đại học Havard,
-
và chúng tôi hiện đang thiết kế
mấy ngón tay robot mềm dưới nước,
-
để chúng tôi có thể tương tác nhẹ nhàng
với đời sống biển dưới đó.
-
Ý tưởng về việc hầu hết công nghệ khám phá
biển sâu của chúng tôi
-
bắt nguồn từ dầu và gas và quân đội.
-
mà các bạn biết đó, họ không
thật sự quan tâm đến sự tinh tế
-
Một vài rặng san hô có thể 1,000 tuổi.
-
Các bạn không muốn xuống và
nghiền nát chúng với một cái vuốt lớn
-
Vì thế cái tôi mơ là một thứ giống
thế này.
-
Vào ban đêm, tôi ngồi trong một chiếc
tàu ngầm,
-
Tôi có găng tay trợ lực,
-
và tôi có thể lắp đặt tinh ý một cái
phòng lab trước tàu của tôi,
-
nơi có mấy cái ngón tay robot mềm mềm
-
và nhẹ nhàng thu thập và đặt mọi thứ
vào những cái lọ
-
và chúng tôi có thể nghiên cứu
-
Quay trở lại những ứng dụng đầy sức mạnh.
-
Đây, các bạn đang nhìn vào một bộ não sống
-
nó sử dụng DNA của những sinh vật
phản quang biển,
-
cái này là từ con sứa và san hô,
-
để soi chiếu bộ não sống và xem
sư liên kết của nó.
-
Buồn cười là RGB đang được dùng
-
chỉ để kiểu làm thỏa mãn trực giác
của con người ta,
-
để chúng ta có thể thấy bộ não
chúng ta tốt hơn.
-
Và thậm chí gây sửng sốt hơn nữa,
-
là đồng nghiệp thân của tôi
Vincent Pieribone ở Yale,
-
người đã thực sự thiết kế và chế tạo
một protein phản quang
-
phản ứng với điện thế.
-
Vì thế anh ấy có thể thấy
khi một neron bốc cháy.
-
Các bạn đang cơ bản là đang nhìn vào một
cánh cổng dẫn đến tiềm thức
-
mà đã được thiết kế bởi những sinh vật
biển.
-
Thế nên điều này đã đem tôi lại về với
góc nhìn và mối quan hệ.
-
Từ không gian sâu thẳm,
-
vũ trụ chúng ta nhìn giống như một
tế bào não con người,
-
và rồi giờ đây chúng ta đang ở biển sâu,
-
và chúng ta đang tìm kiếm những sinh vật
và tế bào biển
-
có thể soi sáng trí óc con người.
-
Và đó là niềm hy vọng của tôi là
với tâm trí được rọi sáng,
-
Chúng ta có thể suy nghĩ thấu đáo
về mối liên kết bao quát toàn sự sống
-
và hiểu được có biết thêm bao nhiêu thứ
ngoài đó
-
nếu ta giữ đại dương khỏe mạnh.
-
Cảm ơn các bạn.
-
(Vỗ tay)