Return to Video

Hoe bloeddruk werkt - Wilfred Manzano

  • 0:06 - 0:11
    Als je alle bloedvaten in je lichaam
    achter elkaar zou leggen,
  • 0:11 - 0:15
    zouden ze 95.000 kilometer lang zijn.
  • 0:15 - 0:22
    Dagelijks transporteren ze het equivalent
    van meer dan 7.500 liter bloed,
  • 0:22 - 0:27
    hoewel dat in feite dezelfde vier
    of vijf liter is, die hergebruikt wordt.
  • 0:27 - 0:30
    Het brengt zuurstof
    en waardevolle voedingsstoffen,
  • 0:30 - 0:34
    zoals glucose en aminozuren,
    naar de lichaamsweefsels.
  • 0:34 - 0:40
    Al dat bloed oefent kracht uit op de
    gespierde celwanden van de bloedvaten.
  • 0:40 - 0:43
    Die kracht wordt bloeddruk genoemd
  • 0:43 - 0:47
    en stijgt en daalt met elke hartslag.
  • 0:47 - 0:49
    Hij is het hoogst tijdens de systole,
  • 0:49 - 0:53
    als het hart samentrekt
    om het bloed door de vaten te persen.
  • 0:53 - 0:55
    Dat is je systolische druk.
  • 0:55 - 0:58
    Als het hart in rust is tussen de slagen,
  • 0:58 - 1:02
    daalt de bloeddruk naar zijn
    laagste waarde, de diastolische druk.
  • 1:02 - 1:06
    Als je gezond bent, is je systolische druk
  • 1:06 - 1:10
    tussen de 90 en 120 millimeter kwikdruk
  • 1:10 - 1:14
    en je diastolische druk
    tussen de 60 en 80.
  • 1:14 - 1:19
    Samengevat is een normale waarde
    iets minder dan 120 over 80.
  • 1:19 - 1:22
    Het bloed reist het hele lichaam door
  • 1:22 - 1:25
    via de vaten van de bloedsomloop.
  • 1:25 - 1:27
    Ik elk buizenstelsel kunnen diverse dingen
  • 1:27 - 1:30
    de kracht op de buiswanden verhogen:
  • 1:30 - 1:31
    de vloeistofeigenschappen,
  • 1:31 - 1:33
    extra vloeistof,
  • 1:33 - 1:34
    of nauwere buizen.
  • 1:34 - 1:36
    Als het bloed dikker wordt,
  • 1:36 - 1:39
    is er meer druk nodig
    om het erdoor te duwen.
  • 1:39 - 1:41
    Het hart gaat dan harder pompen.
  • 1:41 - 1:45
    Een zoutrijk dieet leidt tot hetzelfde.
  • 1:45 - 1:47
    Het zout bevordert
    het vasthouden van vocht
  • 1:47 - 1:51
    en die extra vloeistof verhoogt
    het bloedvolume en de bloeddruk.
  • 1:51 - 1:54
    Door stress, zoals bij
    vecht- of vluchtreacties,
  • 1:54 - 1:58
    komen hormonen vrij,
    zoals adrenaline en noradrenaline,
  • 1:58 - 2:01
    die de belangrijke vaten
    doen samentrekken,
  • 2:01 - 2:05
    wat zorgt voor grotere weerstand
    en de druk stroomopwaarts verhoogt.
  • 2:05 - 2:09
    Bloedvaten kunnen deze
    veranderingen meestal makkelijk aan.
  • 2:09 - 2:13
    Door elastische vezels in hun wanden
    zijn ze veerkrachtig,
  • 2:13 - 2:19
    maar als je bloeddruk regelmatig
    boven ongeveer 140 over 90 komt,
  • 2:19 - 2:22
    wat we hoge bloedruk noemen,
    en dat blijft zo,
  • 2:22 - 2:24
    kan dat ernstige problemen veroorzaken.
  • 2:24 - 2:27
    Dat komt omdat extra druk op de aderwand
  • 2:27 - 2:28
    kleine scheurtjes kan veroorzaken.
  • 2:28 - 2:31
    Als het aangedane weefsel opzwelt,
  • 2:31 - 2:33
    kunnen substanties
    op de ontsteking reageren,
  • 2:33 - 2:37
    zoals witte bloedlichaampjes,
    en zich rond de scheuren verzamelen.
  • 2:37 - 2:41
    Vet en cholesterol dat in
    het bloed drijft, koekt ook aan,
  • 2:41 - 2:44
    tot zich een soort plaque vormt
  • 2:44 - 2:47
    die de binnenwand van het vat
    dikker en stugger maakt.
  • 2:47 - 2:50
    Dit heet atheromatose of aderverkalking
  • 2:50 - 2:53
    en kan gevaarlijke consequenties hebben.
  • 2:53 - 2:57
    Als de plaque scheurt,
    vormt zich een bloedprop op de scheur
  • 2:57 - 2:59
    die de al vernauwde buis
    nog meer verstopt.
  • 2:59 - 3:01
    Als de prop groot genoeg is,
  • 3:01 - 3:06
    kan die de aanvoer van zuurstof en
    brandstof naar cellen volledig blokkeren.
  • 3:06 - 3:10
    In de hartvaten
    veroorzaakt dat een hartaanval
  • 3:10 - 3:15
    als spierweefsel met zuurstoftekort
    af begint te sterven.
  • 3:15 - 3:18
    Als de prop de bloedtoevoer
    naar de hersenen belemmert,
  • 3:18 - 3:20
    veroorzaakt dat een beroerte.
  • 3:20 - 3:23
    Gevaarlijk verstopte bloedvaten
    kunnen verwijd worden
  • 3:23 - 3:26
    met een techniek die angioplastiek
    of dotteren heet.
  • 3:26 - 3:29
    Artsen leiden dan een draad door het vat
  • 3:29 - 3:31
    naar de belemmerde plek
  • 3:31 - 3:35
    en schuiven dan een lege ballonkatheter
    over de draad heen.
  • 3:35 - 3:39
    Als de ballon opgeblazen is,
    duwt die de toevoer weer open.
  • 3:39 - 3:42
    Soms wordt een stijve buis,
    stent genaamd,
  • 3:42 - 3:45
    in het vat geplaatst
    om dat open te houden,
  • 3:45 - 3:47
    en het bloed te laten stromen
  • 3:47 - 3:50
    om weer zuurstof bij de snakkende cellen
    stroomafwaarts te brengen.
  • 3:50 - 3:54
    Flexibel blijven onder druk
    is een zware klus voor slagaders.
  • 3:54 - 3:57
    De vloeistof die ze pompen,
    bestaat uit substanties
  • 3:57 - 3:59
    die plakkerig kunnen worden
    en kunnen klonteren.
  • 3:59 - 4:03
    Je hart zal ongeveer
    70 keer per minuut slaan.
  • 4:03 - 4:08
    Minstens 2,5 miljard keer
    tijdens een gemiddeld leven.
  • 4:08 - 4:11
    Dat klinkt misschien als een
    onoverkomelijke hoeveelheid druk,
  • 4:11 - 4:15
    maar maak je geen zorgen, je slagaders
    zijn goed uitgerust voor deze uitdaging.
Title:
Hoe bloeddruk werkt - Wilfred Manzano
Description:

Bekijk de volledige les op: http://ed.ted.com/lessons/how-blood-pressure-works-wilfred-manzano

Als je alle bloedvaten in je lichaam achter elkaar legt, is dat 97.000 kilometer lang. Elke dag transporteren ze 7.500 liter bloed door de lichaamsweefsels. Wat heeft dat voor effect op de bloedvaten? Wilfred Manzano geeft de feiten over bloeddruk.

Les: Wilfred Manzano. Animatie: Fox Animation Domination High-Def.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:32

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.