1
00:00:06,348 --> 00:00:11,048
Als je alle bloedvaten in je lichaam
achter elkaar zou leggen,

2
00:00:11,048 --> 00:00:15,009
zouden ze 95.000 kilometer lang zijn.

3
00:00:15,009 --> 00:00:21,704
Dagelijks transporteren ze het equivalent
van meer dan 7.500 liter bloed,

4
00:00:21,704 --> 00:00:27,178
hoewel dat in feite dezelfde vier
of vijf liter is, die hergebruikt wordt.

5
00:00:27,178 --> 00:00:30,041
Het brengt zuurstof
en waardevolle voedingsstoffen,

6
00:00:30,041 --> 00:00:34,210
zoals glucose en aminozuren,
naar de lichaamsweefsels.

7
00:00:34,210 --> 00:00:40,240
Al dat bloed oefent kracht uit op de
gespierde celwanden van de bloedvaten.

8
00:00:40,240 --> 00:00:42,696
Die kracht wordt bloeddruk genoemd

9
00:00:42,696 --> 00:00:46,619
en stijgt en daalt met elke hartslag.

10
00:00:46,619 --> 00:00:48,995
Hij is het hoogst tijdens de systole,

11
00:00:48,995 --> 00:00:52,624
als het hart samentrekt
om het bloed door de vaten te persen.

12
00:00:52,624 --> 00:00:54,886
Dat is je systolische druk.

13
00:00:54,886 --> 00:00:57,694
Als het hart in rust is tussen de slagen,

14
00:00:57,694 --> 00:01:02,296
daalt de bloeddruk naar zijn
laagste waarde, de diastolische druk.

15
00:01:02,296 --> 00:01:05,862
Als je gezond bent, is je systolische druk

16
00:01:05,862 --> 00:01:09,968
tussen de 90 en 120 millimeter kwikdruk

17
00:01:09,968 --> 00:01:13,890
en je diastolische druk
tussen de 60 en 80.

18
00:01:13,890 --> 00:01:19,222
Samengevat is een normale waarde
iets minder dan 120 over 80.

19
00:01:19,222 --> 00:01:21,891
Het bloed reist het hele lichaam door

20
00:01:21,891 --> 00:01:24,647
via de vaten van de bloedsomloop.

21
00:01:24,647 --> 00:01:27,167
Ik elk buizenstelsel kunnen diverse dingen

22
00:01:27,167 --> 00:01:29,945
de kracht op de buiswanden verhogen:

23
00:01:29,945 --> 00:01:31,486
de vloeistofeigenschappen,

24
00:01:31,486 --> 00:01:32,618
extra vloeistof,

25
00:01:32,618 --> 00:01:34,450
of nauwere buizen.

26
00:01:34,450 --> 00:01:35,970
Als het bloed dikker wordt,

27
00:01:35,970 --> 00:01:38,627
is er meer druk nodig
om het erdoor te duwen.

28
00:01:38,627 --> 00:01:41,187
Het hart gaat dan harder pompen.

29
00:01:41,187 --> 00:01:44,622
Een zoutrijk dieet leidt tot hetzelfde.

30
00:01:44,622 --> 00:01:46,733
Het zout bevordert
het vasthouden van vocht

31
00:01:46,733 --> 00:01:51,397
en die extra vloeistof verhoogt
het bloedvolume en de bloeddruk.

32
00:01:51,397 --> 00:01:54,456
Door stress, zoals bij
vecht- of vluchtreacties,

33
00:01:54,456 --> 00:01:58,295
komen hormonen vrij,
zoals adrenaline en noradrenaline,

34
00:01:58,295 --> 00:02:00,550
die de belangrijke vaten 
doen samentrekken,

35
00:02:00,550 --> 00:02:04,941
wat zorgt voor grotere weerstand
en de druk stroomopwaarts verhoogt.

36
00:02:04,941 --> 00:02:08,772
Bloedvaten kunnen deze
veranderingen meestal makkelijk aan.

37
00:02:08,772 --> 00:02:13,071
Door elastische vezels in hun wanden
zijn ze veerkrachtig,

38
00:02:13,071 --> 00:02:18,606
maar als je bloeddruk regelmatig
boven ongeveer 140 over 90 komt,

39
00:02:18,606 --> 00:02:21,556
wat we hoge bloedruk noemen,
en dat blijft zo,

40
00:02:21,556 --> 00:02:23,790
kan dat ernstige problemen veroorzaken.

41
00:02:23,790 --> 00:02:26,694
Dat komt omdat extra druk op de aderwand

42
00:02:26,694 --> 00:02:28,456
kleine scheurtjes kan veroorzaken.

43
00:02:28,456 --> 00:02:30,619
Als het aangedane weefsel opzwelt,

44
00:02:30,619 --> 00:02:33,214
kunnen substanties
op de ontsteking reageren,

45
00:02:33,214 --> 00:02:36,583
zoals witte bloedlichaampjes,
en zich rond de scheuren verzamelen.

46
00:02:36,583 --> 00:02:40,764
Vet en cholesterol dat in
het bloed drijft, koekt ook aan,

47
00:02:40,764 --> 00:02:43,586
tot zich een soort plaque vormt

48
00:02:43,586 --> 00:02:47,414
die de binnenwand van het vat
dikker en stugger maakt.

49
00:02:47,414 --> 00:02:50,268
Dit heet atheromatose of aderverkalking

50
00:02:50,268 --> 00:02:52,586
en kan gevaarlijke consequenties hebben.

51
00:02:52,586 --> 00:02:56,692
Als de plaque scheurt,
vormt zich een bloedprop op de scheur

52
00:02:56,692 --> 00:02:59,465
die de al vernauwde buis
nog meer verstopt.

53
00:02:59,465 --> 00:03:00,922
Als de prop groot genoeg is,

54
00:03:00,922 --> 00:03:06,395
kan die de aanvoer van zuurstof en 
brandstof naar cellen volledig blokkeren.

55
00:03:06,395 --> 00:03:10,144
In de hartvaten
veroorzaakt dat een hartaanval

56
00:03:10,144 --> 00:03:14,892
als spierweefsel met zuurstoftekort
af begint te sterven.

57
00:03:14,892 --> 00:03:17,576
Als de prop de bloedtoevoer
naar de hersenen belemmert,

58
00:03:17,576 --> 00:03:20,066
veroorzaakt dat een beroerte.

59
00:03:20,066 --> 00:03:22,991
Gevaarlijk verstopte bloedvaten
kunnen verwijd worden

60
00:03:22,991 --> 00:03:25,797
met een techniek die angioplastiek 
of dotteren heet.

61
00:03:25,797 --> 00:03:28,870
Artsen leiden dan een draad door het vat

62
00:03:28,870 --> 00:03:30,609
naar de belemmerde plek

63
00:03:30,609 --> 00:03:34,663
en schuiven dan een lege ballonkatheter
over de draad heen.

64
00:03:34,663 --> 00:03:38,894
Als de ballon opgeblazen is,
duwt die de toevoer weer open.

65
00:03:38,894 --> 00:03:41,833
Soms wordt een stijve buis,
stent genaamd,

66
00:03:41,833 --> 00:03:44,688
in het vat geplaatst
om dat open te houden,

67
00:03:44,688 --> 00:03:46,557
en het bloed te laten stromen

68
00:03:46,557 --> 00:03:50,110
om weer zuurstof bij de snakkende cellen
stroomafwaarts te brengen.

69
00:03:50,110 --> 00:03:53,911
Flexibel blijven onder druk
is een zware klus voor slagaders.

70
00:03:53,911 --> 00:03:56,673
De vloeistof die ze pompen,
bestaat uit substanties

71
00:03:56,673 --> 00:03:59,168
die plakkerig kunnen worden
en kunnen klonteren.

72
00:03:59,168 --> 00:04:02,930
Je hart zal ongeveer
70 keer per minuut slaan.

73
00:04:02,930 --> 00:04:07,723
Minstens 2,5 miljard keer
tijdens een gemiddeld leven.

74
00:04:07,723 --> 00:04:10,899
Dat klinkt misschien als een
onoverkomelijke hoeveelheid druk,

75
00:04:10,899 --> 00:04:15,108
maar maak je geen zorgen, je slagaders
zijn goed uitgerust voor deze uitdaging.