Khoản vay sinh viên kiếm lợi từ sinh viên thế nào

"Ngày xửa ngày xưa trên đất Mỹ," giáo sư Sajay Samuel nói, "vào đại học không đồng nghĩa tốt nghiệp trong nợ nần." Ngày nay, giáo dục đại học đã trở thành một hàng hóa tiêu dùng -- chi phí tăng vọt, những sinh viên mang gánh nặng từ khoản vay tổng cộng hơn 1 ngàn tỷ đô la, trong khi đại học và các công ty cho vay kiếm lời lớn. Samuel đưa ra một giải pháp căn bản: liên hệ mức học phí với thu nhập mong đợi từ một tấm bằng, để sinh viên đưa ra những quyết định với đầy đủ thông tin về tương lai của mình, tìm lại niềm yêu thích học hành và đóng góp cho thế giới một cách có ý nghĩa.

Ngày nay 40 triệu người Mỹ đang mắc nợ
do sự chuyển đổi nền kinh tế của họ.

Quá nghèo, không trả nổi học phí đại học,

nên giờ họ nợ các chủ nợ
hơn 1 nghìn tỉ đô la Mỹ.

Họ cố tìm kiếm mọi công việc có thể

để trả dứt khỏi món nợ
đã bám chặt lấy mình.

Ở nước Mỹ,

ngay cả một con bạc vỡ nợ
cũng có được cơ hội thứ hai.

Nhưng gần như là bất khả thi

để một người Mỹ dứt được
món nợ sinh viên của mình.

Ngày xửa ngày xưa trên đất Mỹ,

vào đại học không đồng nghĩa
tốt nghiệp trong nợ nần.

Cha của anh bạn tôi, Paul, tốt nghiệp
từ Đại học bang Colorado

nhờ vào Luật G.I. Bill.

Vào thời của ông ấy,

giáo dục đại học là miễn phí
hoặc gần như miễn phí,

bởi vì nó được xem như
một thứ hàng hóa công.

Nhưng không còn thế nữa.

Khi Paul cũng tốt nghiệp từ
Đại học Bang Colorado,

anh ấy làm thêm để chi trả
cho tấm bằng Ngữ văn Anh của mình.

30 năm trước,

học phí bậc đại học
khá hợp lí và có thể chi trả,

số nợ nần dồn lại,
đến khi tốt nghiệp, bạn có thể trả hết.

Nhưng không còn thế nữa.

Con gái của Paul nối gót cha,

duy có một điểm khác biệt:

khi cô ấy tốt nghiệp năm năm trước,

có một món nợ khổng lồ đi kèm.

Những sinh viên như Kate phải đi vay nợ

bởi chi phí cho giáo dục đại học
đã trở nên không chi trả nổi

với rất nhiều nếu không muốn nói
hầu hết gia đình Mỹ.

Nhưng thế thì sao?

Vay tiền để chi trả
cho một nền giáo dục đắt đỏ

cũng không hẳn là tệ nếu bạn
có thể trả được hết nợ

bằng khoản thu nhập tăng lên
bạn kiếm được nhờ nền giáo dục đó.

Nhưng đó mới là vấn đề.

Ngay cả một sinh viên tốt nghiệp đại học
vào năm 2001 cũng có thu nhập cao hơn 10%

so với sinh viên tốt nghiệp năm 2013.

Vậy là...

học phí tăng lên,

công quỹ ít hơn,

thu nhập của gia đình giảm,

thu nhập cá nhân thấp.

Liệu có ai biết rằng
hơn 1/4 người buộc phải vay nợ

không trả nổi khoản vay đại học không?

Thời khắc tồi tệ nhất cũng có thể
là thời khắc huy hoàng nhất,

bởi những sự thật chắc chắn sẽ soi đến
theo cái cách mà bạn không thể bỏ qua.

Hôm nay tôi muốn nói đến
ba trong số đó.

1.2 nghìn tỷ đô la khoản nợ sinh viên

khiến điều này trở nên quá rõ ràng

rằng giáo dục đại học là một sản phẩm
tiêu dùng mà bạn có thể mua.

Tất cả chúng ta bàn về giáo dục
theo cách mà các nhà kinh tế đang làm,

coi đó là một khoản đầu tư bạn tạo ra
để cải thiện loại cổ phiếu con người

bằng cách huấn luyện họ làm việc.

Khoản đầu tư tạo ra để
sắp xếp và phân loại con người

nhờ đó các nhà tuyển dụng
có thể thuê họ dễ dàng hơn.

U.S. News & World Report
xếp hạng các trường đại học

như thể bản báo cáo tiêu dùng
đánh giá các loại máy giặt.

Sử dụng đầy những từ ngữ thông tục.

Giáo viên được gọi là
"người cung cấp dịch vụ",

sinh viên là "người tiêu dùng".

Xã hội học và Shakespeare,
bóng đá và khoa học,

đều là "nội dung tiêu dùng" cả.

Khoản nợ sinh viên sinh lãi.

Chỉ không từ bạn thôi.

Khoản nợ của bạn vỗ béo
cho nền công nghiệp vay nợ sinh viên.

Hai con gorilla nặng 800 pound --

Sallie Mae và Navient --

được đăng lên năm ngoái là khoản lãi gộp
từ 1.2 tỷ đô la.

Và cũng giống như khoản thế chấp nhà,

khoản vay sinh viên có thể dồn góp,
đóng gói, cắt lát và băm nhỏ,

rồi bán trên Phố Wall.

Những trường cao đẳng, đại học

đầu tư vào những khoản nợ được đảm bảo này

được lợi nhuận gấp đôi.

Một lần từ học phí của bạn,

và lần nữa từ lãi suất khoản vay.

Với đống tiền kiếm được đó,

liệu chúng ta có ngạc nhiên khi
vài cơ sở kinh doanh giáo dục đại học

đã bắt đầu quảng cáo sai sự thật,

câu kéo và lèo lái...

kiếm tiền từ thứ ngu dốt
mà họ đang giả bộ đào tạo?

Thứ ba:

tấm bằng là một thương hiệu.

Nhiều năm trước
giáo viên của tôi từng viết,

"Khi sinh viên bị đối xử
như những nhà tiêu dùng,

họ sẽ trở thành tù nhân
của cơn nghiện và lòng đố kỵ."

Y như việc có thể bán đi bán lại cho khách
các bản nâng cấp của một chiếc iPhone,

ta cũng có thể bán cho con người
nhiều giáo dục hơn nữa.

Đại học là một trường trung học khác,

chúng ta đã nói vậy.

Nhưng sao phải dừng ở đó?

Còn có thể bán thêm cho mọi người
các chứng chỉ và tái chứng chỉ,

bằng thạc sĩ, tiến sĩ.

Giáo dục đại học cũng được đem mua bán
như một món hàng thương mại.

Mua một tấm bằng,

cũng như việc bạn mua một chiếc Lexus
hay chiếc túi Louis Vuitton,

để làm mình khác với mọi người.

Như thế bạn có thể là
thứ đồ khiến người ta ghen tị.

Bằng cấp là một thứ thương hiệu.

Nhưng những sự thật này thường bị giấu
bởi lời mời chào bán hàng om sòm.

Chẳng có ngày nào trôi qua

mà không có vài kẻ có chức
trên ti vi nói với chúng ta rằng,

"Bằng đại học là thứ cực cần thiết

để bước lên chiếc thang
tiến vào cuộc sống trung lưu."

Và bằng chứng thường được đưa ra
như là một phần thưởng của đại học:

người tốt nghiệp đại học trung bình kiếm
56% hơn so với người tốt nghiệp trung học.

Hãy cùng xem xét con số đó kĩ hơn,

bởi vì có vẻ như,

việc này làm sai lệch đi
những câu chuyện chúng ta hay nghe

về những người tốt nghiệp đại học làm
nhân viên pha chế hay thu ngân.

Trong 100 người tham gia bất kì hình thức
giáo dục sau trung học nào,

45 người không hoàn thành đúng hạn,

bởi nhiều lí do,
bao gồm cả tài chính.

Trong số 55 người tốt nghiệp,

2 người sẽ thất nghiệp,

18 người khác làm việc lương thấp.

Vậy, người tốt nghiệp đại học kiếm được
nhiều hơn người tốt nghiệp trung học,

nhưng liệu nó có bù đắp được
cho mức học phí cắt cổ

và khoản lương bỏ lỡ khi học đại học?

Giờ cả các nhà kinh tế học cũng thừa nhận

học đại học chỉ là phần thưởng
với những ai hoàn thành nó.

Nhưng đó chỉ bởi lương của người
học hết trung học đã bị cắt giảm tối đa,

hàng thập kỉ nay.

Suốt nhiều thập kỉ,

người lao động với tấm bằng trung học

không có được phần chia công bằng
từ những gì họ làm ra.

Và nếu họ nhận được
những gì họ đáng ra phải có,

thì học đại học sẽ là một khoản đầu tư tệ
với nhiều người.

Phần thưởng đại học ư?

Với tôi đó là chiết khấu trung học.

2 trong số 3 người nhập học
sẽ không tìm được một công việc thích hợp.

Và tương lai, với họ,
có vẻ không hứa hẹn mấy --

trên thực tế, nó rõ ràng ảm đạm.

Và họ chính là những người phải chịu đựng

mặt tồi tệ nhất của khoản vay sinh viên.

Và những người này,

đáng tò mò và cũng đáng buồn,

là những người rao giảng lớn tiếng nhất
về thứ gọi là phần thưởng đại học.

Đó không chỉ là quảng cáo phi đạo đức,

nó còn độc ác.

Vậy chúng ta làm gì đây?

Sẽ thế nào nếu sinh viên và phụ huynh
coi giáo dục đại học như một thứ hàng hóa?

Có vẻ như mọi người đều vậy.

Vậy thì, cũng như mọi thứ hàng hóa khác,

bạn sẽ đòi được biết thứ bạn đang
chi trả cho là gì.

Khi bạn mua thuốc,

bạn sẽ được biết một loạt tác dụng phụ.

Khi bạn mua sản phẩm giáo dục đại học,

đáng ra bạn phải có tờ cảnh báo

giúp người tiêu dùng chọn lựa

với thông tin đầy đủ.

Khi bạn mua một chiếc xe,

bạn biết mỗi gallon xăng có thể
đi được bao nhiêu mile.

Nhưng ai biết phải kì vọng gì

từ một tấm bằng, ví dụ như, Canada học.

Nhân tiện, đó là một bằng có thật.

Sẽ ra sao nếu có
ứng dụng cho điều đó?

Thứ mà tạo ra quan hệ giữa chi phí
cho một tấm bằng với thu nhập mong đợi.

Hãy gọi nó là
Học phí dựa trên thu nhập hoặc IBT.

Ai trong số các bạn
viết ứng dụng này đi.

Hãy khám phá thực tại.
(Cười)

Có ba ưu điểm,

ba lợi ích của Học phí dựa trên thu nhập.

Người dùng nào cũng có thể tìm hiểu

anh hoặc cô ấy sẽ kiếm được bao nhiêu
với đại học và ngành cụ thể.

Người dùng đủ thông tin

sẽ khó để trở thành nạn nhân
của mánh khóe từ kẻ hám lợi,

của những lời rao bán.

Và còn để lựa chọn thật khôn ngoan.

Tại sao bất kì ai cũng
chịu chi cho đại học

nhiều hơn chừng 15%
từ thu nhập có thêm của họ?

Lợi ích thứ hai của Học phí
dựa trên thu nhập.

Bằng cách liên kết chi phí với thu nhập,

những nhà quản lý đại học sẽ buộc phải
quản lý chi phí tốt hơn,

hay tìm ra những sáng kiến để làm thế.

Ví dụ,

tất cả sinh viên ở đây đóng học phí
tương đương nhau cho mọi chuyên ngành.

Rõ ràng là bất công, và cần phải thay đổi.

Một sinh viên kĩ sư
dùng nhiều tài nguyên,

cơ sở vật chất,
phòng thí nghiệm và làm việc hơn

hơn một sinh viên triết học.

Nhưng sinh viên triết học, kết quả,

lại đang trợ giúp cho sinh viên kỹ sư.

Người mà sau này sẽ tiến lên
và kiếm được nhiều hơn.

Tại sao hai người mua cùng một món hàng,

trả như nhau,

nhưng một người lại chỉ nhận được
một nửa hoặc 1/3 dịch vụ.

Thực tế, người tốt nghiệp đại học,
ở vài chuyên ngành,

dành 25% thu nhập
trả cho khoản vay sinh viên,

trong khi những người khác là 5%.

Thứ bất công đó sẽ kết thúc
khi chuyên ngành được định giá đúng hơn.

Giờ thì tất nhiên, tất cả dữ liệu này...

và các bạn phải có ai viết app này chứ hả?

Tất cả dữ liệu này
phải được thiết kế gọn gàng

có thể là do hãng kiểm toán công kiểm tra

để tránh gian lận thống kê.

Chúng ta biết về thống kê, phải không?

Nhưng dù là như thế,

lợi ích thứ ba và lớn nhất của
Học phí dựa trên thu nhập,

đó là nó sẽ giải thoát cho người Mỹ
khỏi nỗi sợ và sự phá sản có thể

bởi mua phải một món hàng lỗi.

Có lẽ, đến lúc,

người Mỹ già hay trẻ sẽ nhận ra,

như diễn giả nói trước tôi đây,

tính tò mò của họ, lòng ham học,...

khi anh bắt đầu học thứ mình yêu thích,

yêu thích thứ được học,

theo đuổi đam mê...

được kích thích bởi trí tuệ,

bước vào con đường tìm tòi tri thức
mà họ thực sự mong muốn.

Cuối cùng, đó là Eric và Kevin,

2 năm trước,

chính xác là kiểu người trẻ này,

đã tạo cảm hứng cho tôi,
làm việc cùng tôi,

và đến nay vẫn vậy,

cùng nghiên cứu về
những khoản nợ sinh viên tại Mỹ.

Cảm ơn vì đã lắng nghe.