Return to Video

ဘာကြောင့် အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်ကြတာလဲ။ - Clay Routledge

  • 0:06 - 0:08
    ၁၇ရာစုရဲ့ နှောင်းပိုင်းလောက်က
  • 0:08 - 0:12
    Johannes Hofer လို့ခေါ်တဲ့ ဆေးကျောင်းသားက
    နိုင်ငံခြားမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့
  • 0:12 - 0:16
    ဆွစ် ကြေးစားစစ်သား တွေမှာဖြစ်တဲ့
    ထူးဆန်းတဲ့ ရောဂါကို သတိထားမိခဲ့တယ်။
  • 0:16 - 0:17
    ၎င်းရဲ့ လက္ခဏာတွေက
  • 0:17 - 0:18
    အားနည်းခြင်း၊
  • 0:18 - 0:19
    အိပ်မပျော်ခြင်း၊
  • 0:19 - 0:20
    နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်း၊
  • 0:20 - 0:21
    အစာမကြေခြင်း၊
  • 0:21 - 0:23
    အဖျားကြီးခြင်း စတာတွေပါ။
  • 0:23 - 0:27
    ဒီစစ်သားတွေကို တစ်ခါတစ်လေ
    ထုတ်တောင်ပစ်ရတယ်။
  • 0:27 - 0:30
    Hofer တွေ့ရှိခဲ့သလိုဆိုရင် အကြောင်းရင်းက
    ရုပ်ပိုင်း အနှောင့်အယှက်ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ
  • 0:30 - 0:34
    သူတို့ရဲ့ တောင်ပေါ် အမိမြေကို ပြင်းပြင်း
    ထန်ထန်လွမ်းဆွတ်တာကြောင့် ဖြစ်တယ်။
  • 0:34 - 0:36
    ဒါကို အတိတ်ကိုလွမ်းဆွတ်ခြင်းလို့
    သူကအမည်ပေးခဲ့တယ်။
  • 0:36 - 0:39
    အိမ်ပြန်ခြင်း ဆိုတဲ့ ဂရိစာလုံး
    "nostos"နဲ့
  • 0:39 - 0:42
    "algos" ဆိုတဲ့ နာကျင်မှု သို့မဟုတ်
    တောင့်တမှု ဆိုတာကနေလာတယ်။
  • 0:42 - 0:47
    အစကတော့ အတိတ်ကိုလွမ်းဆွတ်ခြင်းက
    ဆွစ်တွေမှာပဲဖြစ်တာလို့ ထင်မြင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 0:47 - 0:51
    အချို့သော ဆရာဝန်တွေက တော့ Alps တောင်မှာ
    နွားခလောက် သံတွေဆက် တိုက် ကြားရတာကနေ
  • 0:51 - 0:55
    ဦးနှောက်နဲ့ နားစည်ကို ထိခိုက်စေလို့
    ဖြစ်တယ်လို့ပြောခဲ့ကြတယ်။
  • 0:55 - 1:00
    တပ်မှုးတွေက သူတို့စစ်သားတွေကို ဆွစ်ရိုးရာ
    သီချင်းတွေမဆိုဖို့တောင် တားမြစ်ခဲ့တယ်၊
  • 1:00 - 1:04
    တပ်ထဲက ထွက်ပြေးတာ သတ်သေတာတွေ
    ဖြစ်မှာစိုးလို့ပေါ့။
  • 1:04 - 1:10
    ကမ္ဘာမှာ ရွှေ့ပြောင်းနေမှု တိုးလာတော့
    အုပ်စုမျိုးစုံမှာ nostalgia ကို တွေ့လာတယ်။
  • 1:10 - 1:14
    ဖြစ်နိုင်တာကတော့ သူတို့ရဲ့မွေးရပ်မြေမှ
    ကြာမြင့်စွာခွဲ နေရသူတွေက
  • 1:14 - 1:17
    nostalgia ပိုဖြစ် နိုင်ပါတယ်။
  • 1:17 - 1:19
    ၂၀ ရာစု အစောပိုင်းမှာ၊
  • 1:19 - 1:22
    ပညာရှင်တွေက ဒါကို အာရုံကြောရောဂါ
    လို့ မမြင်တော့ပဲ
  • 1:22 - 1:26
    စိတ်ကျခြင်းနဲ့ တူတဲ့ စိတ်အခြေအနေ
    တစ်ခုလို့မြင်လာတယ်။
  • 1:26 - 1:28
    ခေတ်ကာလ စိတ်ပညာရှင်တွေ
    ထင်ကြေး ပေးခဲ့တာက
  • 1:28 - 1:31
    ကလေးဘဝကို လက်လွှတ်လိုက်ဖို့
    ခက်ခဲမှုတွေကို ကိုယ်စားပြုတာရယ်၊
  • 1:31 - 1:35
    ဒါမှမဟုတ် မွေးခါစ ကလေးဘဝကို ပြန်သွား
    ချင်တဲ့ ဆန္ဒကြောင့်လို့လဲ ထင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 1:35 - 1:37
    နောက် ဆယ်စုနှစ်တွေကြာလာတော့၊
  • 1:37 - 1:41
    nostalgia ကို နားလည်မှုဟာ
    နှစ်မျိုးပြောင်းလဲသွားတယ်။
  • 1:41 - 1:44
    အိမ်လွမ်းမှုကို ဖော်ပြတာကနေ
  • 1:44 - 1:47
    အတိတ်ကို တသသသတိရခြင်း
    ဖြစ်လာတယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။
  • 1:47 - 1:49
    စိတ်ပျက်စရာ ရောဂါကြီးထက်
  • 1:49 - 1:54
    ဆွတ်ပျံ့ဖွယ် ကျေနပ်စရာ အတွေ့ အကြုံတွေ
    အဖြစ်စမြင်လာကြတယ်။
  • 1:54 - 1:56
    အထင်ရှားဆုံး ဥပမာကိုတော့
  • 1:56 - 1:59
    ပြင်သစ်စာရေးဆရာ Marcel Proust က
    ဖော်ပြခဲ့တယ်။
  • 1:59 - 2:03
    သူက ကလေးဘဝတည်းက မစားခဲ့ရတော့တဲ့
    ပြင်သစ်ကိတ် တစ်မျိုးကို အရသာခံမိတာက
  • 2:03 - 2:09
    နွေးထွေးပြီး ကြီးမားတဲ့အာရုံခံစားမှုကို
    ဘယ်လိုနှိုးဆွပေးကြောင်း ဖော်ပြခဲ့တယ်။
  • 2:09 - 2:14
    ဒါဆို nostalgia အပေါ်အမြင်ကိုဘာကများ
    ကပြောင်းကပြန်ဖြစ်သွားစေတာလဲ။
  • 2:14 - 2:16
    တစ်ပိုင်းကတော့ သိပ္ပံနဲ့ဆိုင်တယ်။
  • 2:16 - 2:20
    စိတ်ပညာက သီအိုရီပိုင်းကနေ
  • 2:20 - 2:25
    ပိုပြီးဂရုတစိုက် နဲ့ စနစ်ကျတဲ့
    လေ့လာရေးဘက်ကို ရွေ့သွားတယ်။
  • 2:25 - 2:28
    ပညာရှင်တွေက များစွာသော
    အနှုတ်လက္ခဏာဆောင်မှုတွေက
  • 2:28 - 2:31
    nostalgia ကြောင့်ဖြစ်တာထက်
    အပြန်အလှန် ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာ
  • 2:31 - 2:33
    သဘောပေါက်ခဲ့ကြတယ်။
  • 2:33 - 2:37
    တကယ်တော့ ဆုံးရှုံးမှု ကြေကွဲ
    ဝမ်းနည်းရမှု တွေပါတဲ့
  • 2:37 - 2:40
    ရှုပ်ထွေးတဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ ရှိပေမယ့်၊
  • 2:40 - 2:44
    nostalgia က လူတွေကို မကောင်းတဲ့ စိတ်ပဲ
    ဖြစ်စေတာတော့ မဟုတ်ဘူး။
  • 2:44 - 2:48
    ဒါ့အစား ၊ လူတွေကို ကိုယ်ပိုင်
    အဓိပွါယ်ရှိပြီး အခြားသူတွေနဲ့မျှဝေခဲ့တဲ့
  • 2:48 - 2:52
    အောင်မြင်တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို
    သတိရစေခြင်းဖြင့်
  • 2:52 - 2:55
    nostalgia က စိတ်ခံစားမှုကို ကောင်းစေပါတယ်။
  • 2:55 - 2:58
    တွေ့ရှိချက်တွေအရ လူတွေမှာ nostalgia ကို
    လှုံ့ဆော်ပေးလိုက်တာဟာ
  • 2:58 - 3:03
    သူတို့ရဲ့ကိုယ့်ကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားစိတ်နဲ့
    လူမှု့ဆက်ဆံရေးနဲ့
  • 3:03 - 3:05
    စိတ်ဓာတ် အင်အားကိုလည်း တိုးမြှင့်ပေးပါတယ်။
  • 3:05 - 3:08
    ပိုပြီးတောင် ရက်ရက်ရောရော ဖြစ်လာစေတယ်။
  • 3:08 - 3:11
    စိတ်ဒဏ်ရာမျိုးရဲ့
    အကြောင်းရင်းဖြစ်မယ့် အစား၊
  • 3:11 - 3:16
    nostalgia က ဒါကိုအသုံးပြုပြီး
    ကောင်းမွန်အောင် လုပ်လို့ရပါတယ်။
  • 3:16 - 3:19
    ဥပမာ ပြောရရင် လူတွေက
    မကောင်းတဲ့ ခံစားချက်တွေ ရတဲ့အခါ၊
  • 3:19 - 3:23
    သူတို့က လွမ်းဆွတ်တမ်းတခြင်းဖြင့်
    ခက်ခဲတာတွေကိုလျှော့ချပြီး
  • 3:23 - 3:26
    ပြန်ကောင်းလာအောင် လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။
  • 3:26 - 3:29
    ယနေ့တော့ အတိတ်လွမ်းဆွတ်ခြင်းတွေက
    နေရာတိုင်းမှာပါပဲ၊
  • 3:29 - 3:33
    ဘာလို့ဆိုတော့ ကြော်ငြာရှင်တွေက
    ဒါရဲ့ ထက်မြက်တဲ့အစွမ်းကို
  • 3:33 - 3:35
    စျေးကွက် ရှာဖွေရေးနည်းလမ်းအဖြစ်
    သုံးနေကြေလို့ပါ။
  • 3:35 - 3:39
    ဒါကို ကျွန်တော်တို့အတိတ်မှာ
    ကျန်နေခဲ့တဲ့ လက္ခဏာအဖြစ် တွေးလို့ရပါတယ်။
  • 3:39 - 3:42
    ဒါပေမဲ့ လွမ်းဆွတ်တမ်းတခြင်းဆိုတာ
    ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။
  • 3:42 - 3:47
    ဒါက ကျွန်ုပ်တို့ ဘဝတွေက အဓိပ္ပါယ်နဲ့
    တန်ဖိုးရှိနိုင်တယ် ဆိုတာကိုအမှတ်ရဖို့
  • 3:47 - 3:51
    စိတ်ခွန်အားနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို
    ယုံကြည်မှုတွေကို ရှာတွေ့ပြီး
  • 3:51 - 3:53
    အနာဂတ်ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ
    ရင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။
Title:
ဘာကြောင့် အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်ကြတာလဲ။ - Clay Routledge
Speaker:
Clay Routledge
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်ကို ကြည့်ရန် - http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-feel-nostalgia-clay-routledge

အရင်တုန်းက အတိတ်ကို လွမ်းဆွတ်ခြင်း ဆိုတာကို လူတချို့ဆီမှာသာ ရှိတတ်တဲ့ ဖျားနာမှုတစ်မျိုးလို့ ထင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ယနေ့မှာတော့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက လူတွေဟာ အတိတ်လွမ်းဆွတ်ခြင်းကို ပျော်ရွှင်ခံစားနေကြပါတယ် ။ ဒါပေမဲ့ အတိတ်လွမ်းဆွတ်ခြင်းက ဘယ်လိုမျိုးလဲ။ ကျန်းမာရေး အတွက်ကော လိုအပ်သလား။ Clay Routledge ဟာ လွမ်းဆွတ်မှုဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းအား နားလည်ကြပုံကို စတွေ့ရှိခဲ့ကြတဲ့ ၁၇ ရာစု နောက်ပိုင်းမှာ ပြောင်းလဲလာခဲ့တာကို အသေးစိတ် ပြောပြထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:09

Burmese subtitles

Revisions