Is een conflict tussen China en Amerika conflict onvermijdelijk?

Kevin Rudd, de voormalige premier van Australië, bestudeert China al jarenlang. Vanaf een unieke uitkijkpost bekijkt hij hoe de macht van China in de afgelopen decennia is toegenomen. Hij vraagt zich af of de groeiende ambitie van China onvermijdelijk zal leiden tot een conflict met andere grootmachten - en stelt een alternatief verhaal voor.

Dag, mijn naam is Kevin.

Ik ben Australiër.
Ik ben hier om te helpen.

(Gelach)

Vanavond praat ik
over een verhaal van twee steden.

Een van die steden heet Washington,
en de andere Beijing.

Hoe deze twee hoofdsteden vorm
zullen geven aan hun toekomst

en die van de Verenigde Staten
en van China

beïnvloedt niet alleen deze twee landen.

Het raakt ons allemaal

op een manier waaraan we misschien
nog nooit hebben gedacht:

de lucht die we inademen,
het water dat we drinken,

de vis die we eten,
de kwaliteit van onze oceanen,

de talen die we
in de toekomst gaan spreken,

onze banen,
de politieke systemen die we kiezen,

en, natuurlijk,
de grote vragen van oorlog en vrede.

Zie je deze kerel?
Een Fransman.

Zijn naam is Napoleon.

Een paar honderd jaar geleden

deed hij een buitengewone voorspelling:

"China is een slapende leeuw,
en als hij wakker wordt,

zal de wereld daveren."

Napoleon had het niet altijd
bij het rechte eind,

maar hier sloeg hij de nagel op de kop.

China is niet alleen wakker geworden,

China is opgestaan en is in opmars.

De vraag voor ons allen is

waar China naartoe gaat

en hoe wij deze reus van de 21ste eeuw
zullen tegemoet treden.

De cijfers zijn verbluffend.

Ze voorspellen dat China,

hoe je het ook bekijkt,
-- koopkracht, wisselkoersen --

de grootste economie ter wereld wordt

in de loop van het komende decennium.

Ze zijn nu al de grootste handelsnatie,

nu al de grootste exporterende natie,

nu al de grootste industriële natie,

en ze stoten in de wereld
ook het meeste koolstof uit.

Amerika is tweede.

Als China uitgroeit
tot de grootste economie ter wereld,

bedenk dan het volgende:

het zal de eerste keer zijn

sinds deze man
op de troon van Engeland zat -

George III,
geen maatje van Napoleon -

dat de grootste economie in de wereld

geen Engelssprekend land,

geen westers land

en geen liberaal-democratisch
land zal zijn.

Als je denkt dat dat geen invloed

op de wereld gaat hebben

dan denk ik dat je iets rookt

en niet omdat je van Colorado bent.

Kortom, de vraag voor vanavond is:

hoe kunnen we
deze mega-verandering begrijpen,

waarvan ik denk
dat het de grootste omwenteling is

in de eerste helft van de 21ste eeuw?

Ze zal van invloed zijn op zo veel dingen.

Ze zal tot in de absolute kern gaan.

Rustig aan, maar onophoudelijk.

Een beetje onder de radar,

omdat we allemaal bezig zijn

met wat er gaande is in Oekraïne
en in het Midden-Oosten,

wat er gaande is met ISIS of ISIL,

met de toekomst
van onze eigen economieën.

Dit is een langzame en stille revolutie.

Met de mega-verandering
komt ook een mega-uitdaging,

en wel deze:

kunnen deze twee grote landen,

China en de Verenigde Staten -

China,

het Midden-Koninkrijk,

en de Verenigde Staten,

Měiguó -

wat in het Chinees
‘het mooie land’ betekent.

Denk daar eens aan - dat is de naam
die China dit land

meer dan honderd jaar geleden gaf.

Kunnen deze twee grote beschavingen,
deze twee grote landen,

een gemeenschappelijke toekomst
voor zichzelf en voor de wereld uitbouwen?

Kortom, kunnen we een toekomst opbouwen

die vredig en wederzijds welvarend is?

Of kijken we uit naar de grote uitdaging

van oorlog of vrede?

Ik krijg 15 minuten
om me door oorlog of vrede te werken,

een beetje minder tijd

dan deze man kreeg om
het boek ‘Oorlog en Vrede’ te schrijven.

Mensen vragen me waarom een kind

dat opgroeide
op het platteland van Australië

interesse kreeg voor de Chinese taal?

Twee redenen.

Hier komt de eerste.

Dit is Betsy de koe.

Nu, Betsy de koe
was er één van een kudde melkvee

op een boerderij op het platteland
van Australië waar ik ben opgegroeid.

Zie je deze handen?
Niet geschikt voor de landbouw.

Erg vroeg ontdekte ik
dat werken op een boerderij

niets voor mij was,
en China was zeer veilig verwijderd

van een carrière
in het Australische boerenleven.

De tweede reden:

mijn moeder.

Is hier iemand die ooit luisterde
naar wat moeder oplegde?

Doet iemand ooit
wat hun moeder hen oplegt?

Ik deed het zelden,

maar op een dag gaf ze me een krant

met een kop waarvan ze zei

dat er een enorme verandering op til was.

Die verandering was de toetreding
van China tot de Verenigde Naties.

In 1971 was ik net 14 jaar oud,

en ze toonde me deze kop.

Ze zei:
"Begrijp het en leer het,

want het gaat
je toekomst beïnvloeden."

Als goede student
in geschiedenis

vond ik dat ik best

Chinees kon gaan leren.

Als je Chinees gaat leren,

geeft je leraar Chinees
je een nieuwe naam.

Ik kreeg deze:

Kè, wat overwinnen of veroveren betekent,

en Wén, het teken
voor literatuur of kunsten.

Kè Wén, Veroveraar van de Klassieken.

Is hier iemand die ‘Kevin’ heet?

Het is een grote stap voorwaarts

als Kevin 'Veroveraar van de Klassieken'
gaat heten.

(Gelach)

Ik ben mijn hele leven
al Kevin genoemd.

Ben jij je hele leven
al Kevin genoemd?

Zou je dan niet liever Veroveraar
van de Klassieken worden genoemd?

Ik werd lid
van de Australische Buitenlandse Dienst,

maar hoogmoed komt altijd voor de val.

Daar zit ik dus
in de ambassade in Peking,

en moest naar de Grote Hal van het Volk.

Onze ambassadeur had mij

voor zijn eerste vergadering
gevraagd om te tolken

in de Grote Hal van het Volk.

En daar stond ik.

Een Chinese vergadering heeft de vorm
van een gigantisch hoefijzer.

Bovenaan zaten de hoge heren,

en beneden het kleinere grut,

jonge welpen zoals ik.

De ambassadeur begon
met deze onelegante zin:

"China en Australië
genieten momenteel

van een relatie
van ongekende nabijheid."

Ik dacht dat dat

wat onhandig en vreemd klonk.

Ik besloot het te verbeteren.

Onthou het: doe dat nooit.

Het moest een beetje eleganter
en klassieker,

dus kwam het er zo uit:

[Praat Chinees]

Er viel een lange stilte
aan de andere kant van de hal.

Bij de grote bonzen
bovenaan het hoefijzer

zag je het bloed
uit hun gezichten wegtrekken.

Maar de ondergeschikte welpen
aan het andere uiteinde van het hoefijzer

schaterden het uit.

Want toen ik zijn zin,

"Australië en China
genieten van een relatie

van ongekende nabijheid"
vertaalde,

zei ik dat Australië en China

nu een fantastisch orgasme ervoeren.

(Gelach)

Dat was de laatste keer
dat ik gevraagd werd om te tolken.

Maar in dat verhaaltje
zit de volgende wijsheid:

zodra je denkt iets te weten
over deze buitengewone beschaving

van 5.000 jaar ononderbroken geschiedenis,

valt er altijd nog wel
iets nieuws te leren.

We hebben de geschiedenis tegen

als het gaat om het smeden

van een gemeenschappelijke toekomst
voor de VS en China.

Deze man hier?

Geen Chinees of Amerikaan.

Een Griek: Thucydides.

Hij schreef ‘De Geschiedenis
van de Peloponnesische Oorlogen’.

Hij kwam tot dit bijzondere inzicht

over Athene en Sparta:

"De opkomst van Athene en de angst
die die opkomst in Sparta opwekte,

maakte een oorlog onvermijdelijk."

Dat bracht de hele literatuur
over de ‘Thucydidesval’ voort.

Deze man hier? Geen Amerikaan
en geen Griek. Een Chinees.

Zijn naam is Sun Tzu. Hij schreef
‘De Kunst van het Oorlogvoeren’.

Wat hij zegde, kwam hierop neer:

"Val aan waar hij onvoorbereid is,
duik op waar hij je niet verwacht."

Dat ziet er tot nu toe niet zo goed uit
voor China en de Verenigde Staten.

Deze man is een Amerikaan:
Graham Allison.

Hij is docent
aan de Kennedy School in Boston.

Hij werkt op het moment
aan één enkel project:

is de Thucydidesval
over de onvermijdelijkheid van oorlog

tussen opkomende
en gevestigde grootmachten

van toepassing op de toekomst
van China en de VS?

Het is een centrale vraag.

Graham onderzocht 15 gevallen

in de geschiedenis sinds 1500

om vast te stellen
wat de precedenten zijn.

11 van de 15,

ik zeg het je,

eindigden in een catastrofale oorlog.

Je zou kunnen zeggen: "Maar Kevin

- of Veroveraar van de Klassieken -

dat was vroeger.

De wereld is nu onderling afhankelijk
en gemondialiseerd.

Dat kan nooit meer gebeuren."

Raad eens?

De economische historici vertellen ons
dat we in feite

het maximum van economische integratie

en mondialisering bereikten

in 1914.

Net voor de Eerste Wereldoorlog.

Een ontnuchterende vaststelling
uit de geschiedenis.

Terwijl we bezig zijn
met de grote vraag

over hoe China denkt, voelt,

en zich positioneert tegenover
de Verenigde Staten,

en omgekeerd,

hoe vinden we dan de basis

waarop deze twee landen en beschavingen

mogelijk kunnen samenwerken?

Ik bekijk eerst de manier

waarop China naar de VS
en de rest van het Westen kijkt.

Nummer één: voor China voelt het
alsof ze vernederd werden

door hun honderdjarige ervaring
met het Westen.

Het begon met de Opiumoorlog.

Daarna verdeelden de westerse mogendheden
China in kleine stukjes,

zodat in de jaren 20 en 30

dit soort borden in de straten
van Shanghai verschenen.

["Geen honden en Chinezen toegelaten"]

Hoe zou jij je als Chinees voelen

als je in je eigen land
zulke bordjes zag verschijnen?

Hoe voelde China zich

bij de gebeurtenissen van 1919,
bij de Vredesconferentie in Parijs,

toen Duitse koloniën teruggingen

naar allerlei landen in de wereld?

Wat gebeurde er
met de Duitse kolonies in China?

Ze werden aan Japan gegeven.

Toen Japan vervolgens in de jaren 1930
China binnenviel,

keek de wereld onverschillig
de andere kant op.

Daar komt nog bij dat tot op heden
de Chinezen geloven

dat de Verenigde Staten en het Westen

de legitimiteit van hun politieke systeem
niet accepteren

omdat het zo radicaal
verschilt van het onze.

Wij komen van liberale democratieën.

Zij denken dat de Verenigde Staten
tot op de dag van vandaag

hun politieke systeem
probeert te ondermijnen.

China is ook van mening
dat het wordt ingesloten

door Amerikaanse bondgenoten

en door de strategische partners van de VS

uit zijn periferie.

En bovendien hebben de Chinezen

in het diepst van hun wezen het gevoel

dat Westerlingen allemaal

te verdomde arrogant zijn.

Anders gezegd: we zijn blind
voor de problemen in ons eigen systeem,

in onze politiek en onze economie,

maar wuiven zeer snel met het vingertje
voor wat er elders mis gaat.

Ze vinden dat wij in het Westen

grote hypocrieten zijn.

Maar ook bij internationale betrekkingen
gaat het natuurlijk om méér

dan het geluid van één klappende hand.

Er is nog een ander land,
en dat heet de VS.

Hoe reageert de VS
op al het bovenstaande?

De VS heeft hier een antwoord op.

Op de vraag of de VS China insluit

zeggen ze:
"Nee, kijk naar de geschiedenis

van de Sovjet-Unie. Dat was insluiting."

Maar wij in de VS en het Westen

hebben China
tot de wereldeconomie toegelaten,

en bovendien
tot de Wereldhandelsorganisatie.

De VS en het Westen zeggen
dat China geen moer geeft

om intellectuele eigendomsrechten.

en cyberaanvallen uitvoert
op Amerikaanse en wereldwijde bedrijven.

Verder zeggen de Verenigde Staten
dat het Chinese politieke systeem

fundamenteel fout is

omdat het zo fundamenteel afwijkt

van de mensenrechten, democratie
en de rechtsstaat

waar wij in de VS en het Westen
van genieten.

Wat gooien de VS daar nog bovenop?

Ze vrezen dat China,
eens machtig genoeg,

zijn invloedssfeer naar Zuidoost-Azië
en Oost-Azië zal uitbreiden,

de VS zal verdringen,

en uiteindelijk,
als het voldoende sterk staat,

eenzijdig de regels van de mondiale orde
naar zijn hand gaat zetten.

Afgezien daarvan
is er geen vuiltje aan de lucht

met de Amerikaans-Chinese relatie.

Geen echte problemen.

Maar de uitdaging is: gegeven
die diepgewortelde gevoelens,

die diepgewortelde emoties
en denkpatronen,

die de Chinezen ‘Sīwéi’,
manieren van denken, noemen,

hoe kunnen we komen tot een basis

voor een gemeenschappelijke toekomst
tussen deze twee?

Ik pleit hiervoor:

we kunnen het doen
op basis van een raamwerk

van constructief realisme
voor een gemeenschappelijk doel.

Wat bedoel ik daarmee?

Wees realistisch over de dingen
waar we het niet eens over zijn.

Zorg ervoor dat het onmogelijk wordt

dat een van deze verschillen
uitmondt in een oorlog of conflict

voordat we de diplomatieke vaardigheden
hebben verworven om ze op te lossen.

Wees constructief op gebieden
van bilaterale, regionale

en mondiale betrokkenheid
tussen de twee.

Dat zal een verschil maken
voor de hele mensheid.

Richt een regionale instelling op
die in staat is tot samenwerking in Azië,

een Aziatisch-Pacifische gemeenschap.

Werk wereldwijd verder,

zoals jullie aan het eind
van vorig jaar begonnen,

tegen klimaatverandering

met de handen in elkaar
in plaats van met gebalde vuisten.

Natuurlijk gebeurt dat als je
een gemeenschappelijk mechanisme hebt

en de politieke wil
om het te bereiken.

Deze dingen zijn haalbaar.

Maar de vraag is of ze
op zichzelf haalbaar zijn?

Ons hoofd vertelt ons
wat we moeten doen,

maar hoe zit het met ons hart?

Ik heb er thuis
een beetje ervaring mee

hoe je probeert
om twee volkeren samen te brengen

die, eerlijk gezegd, in het verleden
niet heel veel met elkaar gemeen hadden.

Dat is toen ik mijn excuses aanbood
aan de Australische inheemse mensen.

Dat was een dag van genoegdoening
in de Australische regering,

het Australische parlement
en voor de Australische mensen.

Na 200 jaar van ongebreideld wangedrag
jegens de oer-Australiërs,

was het de hoogste tijd dat wij blanken
zeiden dat het ons speet.

Het belangrijkste -

(Applaus)

Ik herinner me vooral de gezichten

van al die Aboriginal-Australiërs

terwijl ze
deze verontschuldiging aanhoorden.

Oude vrouwen vertellen me bijvoorbeeld

verhalen van toen ze vijf jaar oud waren

en letterlijk weggerukt werden
van hun ouders,

zoals deze dame hier.

Het was voor mij buitengewoon
om deze Aboriginal-ouderen te omhelzen

en te kussen toen ze
het parlementsgebouw binnenkwamen.

Een vrouw zei me

dat het de eerste keer was
dat een blanke kerel haar een kus gaf,

en ze was boven de 70.

Dat is een vreselijk verhaal.

Ik herinner me dit gezin
dat tegen me zei:

"Weet je dat we hiervoor helemaal

vanuit het verre noorden
naar Canberra kwamen,

helemaal door ‘redneckland’.

Op de terugweg na de verontschuldiging

stopten we bij een café
voor een milkshake."

Ze liepen rustig, voorzichtig,
behoedzaam het café binnen,

een beetje angstig.

Ik denk dat je weet
waar ik het over heb.

Maar wat gebeurde er
op de dag na de Verontschuldiging?

Iedereen in dat café,
allen blanken,

stond op en applaudisseerde.

Er was iets gebeurd in de harten
van de mensen in Australië.

De blanke mensen en
onze Aboriginal-broers en -zusters

hebben alle problemen
nog niet opgelost.

Maar ik zeg je,
er was een nieuw begin

omdat we het niet alleen met het hoofd,

maar ook met het hart hadden gedaan.

Wat kunnen we daar nu uit besluiten
in verband met de grote vraag

waar we het vanavond over hadden,

namelijk de toekomst
van de Amerikaans-Chinese betrekkingen?

Het hoofd zegt dat er een weg vooruit is.

Het hoofd zegt
dat er een beleidskader is,

een gemeenschappelijk verhaal,

een mechanisme
van geregelde topvergaderingen

om dit alsmaar
beter te maken.

Maar het hart moet ook een manier vinden
om de mogelijkheden

van de Amerika-China-relatie
opnieuw uit te vinden,

evenals mogelijkheden van China's
toekomstige betrokkenheid in de wereld.

Soms, mensen, vraagt dat
een zeker blind vertrouwen

zonder goed te weten
waar ons dat zal brengen.

In China praten ze nu
over de Chinese Droom.

In Amerika zijn we allemaal
bekend met de term ‘the American Dream’.

Ik denk dat het
over de hele wereld tijd wordt

om eens te gaan denken
aan wat we misschien

‘Een droom voor de hele mensheid’
zouden kunnen noemen.

Want als we dat doen,

kunnen we misschien wel
de manier veranderen

waarop we over elkaar denken.

[Praat Chinees]

Dat is mijn uitdaging voor Amerika.
Dat is mijn uitdaging voor China.

Dat is mijn uitdaging voor ons allemaal,

maar ik denk dat waar een wil is
en genoeg verbeelding

we dit kunnen ombuigen

tot een toekomst
van vrede en welvaart

en niet nogmaals hervallen

in de tragedie van de oorlog.

Dankjewel.

(Applaus)

Chris Anderson: Heel erg bedankt.
Hartelijk dank.

Het lijkt wel alsof je zelf
een rol te spelen hebt

bij dit bruggen bouwen.

Je zit in een unieke positie
om met beide kanten te spreken.

Kevin Rudd: Wij Australiërs zijn goed
in feestjes organiseren,

je brengt ze samen,
we suggereren dit en dat,

halen er wat drankjes bij.

Maar voor ieder van ons
die vrienden zijn

van deze twee grote landen,
Amerika en China,

valt er wel iets te doen.

Je kunt een praktische bijdrage leveren.

Voor alle goede mensen hier:

als je nog eens
iemand uit China ontmoet,

praat dan wat.

Waar komen ze vandaan?
Wat denken ze?

Mijn vraag
aan alle Chinese mensen

die deze TED Talk bekijken,

is hetzelfde te doen.

Als twee van ons de wereld
proberen te veranderen,

kan dat een groot verschil maken.

Ieder van ons
kan zijn steentje bijdragen.

CA: Kevin, alle macht aan jou,
mijn vriend. Dank je wel.

KR: Dank je wel.
Dank je wel, mensen.

(Applaus)