Return to Video

Wpływ zapomnianej technologii z Ery Kosmosu na produkcję żywności

  • 0:02 - 0:06
    Wyobraź sobie,
    że należysz do załogi astronautów
  • 0:06 - 0:09
    podróżujących na Marsa
    lub inną odległą planetę.
  • 0:10 - 0:13
    Podróż mogłaby zająć rok,
  • 0:13 - 0:15
    a nawet dłużej.
  • 0:15 - 0:18
    Przestrzeń na pokładzie oraz środki
  • 0:18 - 0:19
    byłyby ograniczone.
  • 0:19 - 0:24
    Razem z załogą musielibyście
    wymyślić, jak produkować żywność
  • 0:24 - 0:26
    przy minimalnych nakładach.
  • 0:26 - 0:30
    A gdyby dało się zabrać
    kilka torebek nasion
  • 0:31 - 0:34
    i w kilka godzin uzyskać plony?
  • 0:35 - 0:38
    A gdyby te plony
    dostarczyły więcej nasion,
  • 0:38 - 0:41
    umożliwiając wyżywienie całej załogi
  • 0:41 - 0:45
    podczas trwania wyprawy
    przy pomocy tych kilku torebek?
  • 0:46 - 0:51
    Naukowcy z NASA wymyślili, jak to zrobić.
  • 0:52 - 0:54
    Ich pomysł okazał się
    całkiem interesujący.
  • 0:54 - 0:56
    Dotyczył mikroorganizmów,
  • 0:56 - 0:59
    które są jednokomórkowcami
  • 0:59 - 1:01
    i wykorzystują wodór z wody.
  • 1:02 - 1:06
    Takie mikroby nazwano hydrogenotrofami.
  • 1:06 - 1:11
    Przy użyciu hydrogenotrofów
    można stworzyć węglowy cykl,
  • 1:11 - 1:14
    który podtrzymałby życie
    na pokładzie statku kosmicznego.
  • 1:15 - 1:18
    Astronauci wydychaliby dwutlenek węgla,
  • 1:18 - 1:22
    który byłby pobrany przez mikroby
  • 1:22 - 1:26
    i przekształcony w pożywne,
    bogate w węgiel uprawy.
  • 1:26 - 1:30
    Astronauci jedliby bogaty w węgiel pokarm
  • 1:30 - 1:34
    i wydychaliby węgiel w postaci
    dwutlenku węgla,
  • 1:34 - 1:36
    który znów byłby pobierany przez mikroby
  • 1:36 - 1:38
    do produkcji pożywnego pokarmu,
  • 1:38 - 1:41
    który w formie dwutlenku węgla
  • 1:41 - 1:42
    wydychaliby astronauci.
  • 1:42 - 1:45
    W ten właśnie sposób powstaje
    węglowy cykl o zamkniętym obiegu.
  • 1:46 - 1:48
    Dlaczego to tak ważne?
  • 1:48 - 1:51
    Węgiel potrzebny jest nam do przetrwania
  • 1:51 - 1:53
    i pobieramy go z pokarmu.
  • 1:53 - 1:55
    Podczas wyprawy w kosmos
  • 1:55 - 1:58
    nie byłoby skąd po drodze pobrać węgla,
  • 1:58 - 2:01
    więc trzeba by wymyślić
    jego recykling na pokładzie.
  • 2:02 - 2:04
    Sprytne rozwiązanie, prawda?
  • 2:05 - 2:09
    Problem jednak w tym, że te badania
    nie doprowadziły w zasadzie do niczego.
  • 2:09 - 2:12
    Nie dotarliśmy jeszcze na Marsa.
    Nie dotarliśmy jeszcze na inną planetę.
  • 2:12 - 2:15
    Badania zrobiono w latach 60. i 70..
  • 2:15 - 2:19
    Ja i mój kolega dr John Reed
  • 2:19 - 2:23
    zainteresowaliśmy się recyklingiem
    węgla tutaj, na Ziemi.
  • 2:23 - 2:25
    Chcieliśmy znaleźć techniczne rozwiązania,
  • 2:25 - 2:27
    odnoszące się do zmian klimatu.
  • 2:27 - 2:29
    Trafiliśmy na te badania,
  • 2:29 - 2:33
    czytając niektóre publikacje
    z końca lat 60.
  • 2:33 - 2:36
    dotyczące właśnie tej sprawy.
  • 2:36 - 2:38
    Według nas to świetny pomysł.
  • 2:39 - 2:42
    Powiedzieliśmy, że Ziemia
    to w zasadzie statek kosmiczny.
  • 2:42 - 2:46
    Mamy ograniczoną przestrzeń
    i ograniczone zasoby
  • 2:46 - 2:48
    i na Ziemi naprawdę należy wykombinować,
  • 2:48 - 2:50
    jak lepiej przetwarzać węgiel.
  • 2:51 - 2:53
    Przyszło nam do głowy,
  • 2:53 - 3:00
    żeby pomysły z NASA wykorzystać
  • 3:00 - 3:03
    do rozwiązania problemu z węglem na Ziemi.
  • 3:03 - 3:06
    Czy da się hodować
    mikroby tego typu co w NASA,
  • 3:06 - 3:08
    używając ich do produkcji
    cennych wyrobów na Ziemi?
  • 3:09 - 3:12
    W tym celu założyliśmy firmę.
  • 3:12 - 3:16
    W firmie odkryliśmy, że hydrogenotrofy,
  • 3:16 - 3:20
    które nazwiemy super naładowanymi
    przetwarzaczami węgla w naturze,
  • 3:20 - 3:23
    stanowią silną klasę mikrobów,
  • 3:23 - 3:27
    pomijanych i nie do końca zbadanych,
  • 3:27 - 3:30
    które mogłyby produkować
    bardzo cenne wyroby.
  • 3:31 - 3:35
    Zaczęliśmy hodować te produkty,
    mikroby, w naszym laboratorium.
  • 3:35 - 3:39
    Odkryliśmy, że można stworzyć
    z dwutlenku węgla niezbędne aminokwasy,
  • 3:39 - 3:40
    używając do tego mikrobów.
  • 3:40 - 3:44
    Stworzyliśmy nawet
    bogaty w białko posiłek,
  • 3:44 - 3:48
    zawierający aminokwasy
    o takim samym profilu,
  • 3:48 - 3:50
    jak w białkach zwierzęcych.
  • 3:51 - 3:53
    Rozszerzyliśmy hodowlę
  • 3:53 - 3:55
    i okazało się, że możemy uzyskać olej.
  • 3:55 - 3:57
    Oleje są szeroko stosowane w produkcji.
  • 3:58 - 4:01
    Uzyskaliśmy olej podobny
    do oleju cytrusowego.
  • 4:01 - 4:04
    Mógł służyć do aromatów i do zapachów,
  • 4:04 - 4:07
    ale także jako biodegradowalny
    środek do czyszczenia,
  • 4:07 - 4:08
    czy nawet jako paliwo.
  • 4:09 - 4:12
    Uzyskaliśmy też olej
    podobny do oleju palmowego.
  • 4:12 - 4:14
    Oleju palmowego używa się do produkcji
  • 4:14 - 4:17
    przeróżnych wyrobów
    spożywczych i przemysłowych.
  • 4:19 - 4:24
    Zaczęliśmy współpracę z producentami,
    aby zwiększyć skalę tej technologii
  • 4:24 - 4:25
    i obecnie współpracujemy
  • 4:25 - 4:28
    nad wprowadzeniem tych produktów na rynek.
  • 4:29 - 4:33
    Wierzymy, że tego typu technologia
    może pomóc zyskownie przetworzyć
  • 4:33 - 4:35
    dwutlenek węgla w cenne produkty,
  • 4:36 - 4:38
    co da korzyści całej planecie,
  • 4:38 - 4:40
    a także przyniesie zyski.
  • 4:40 - 4:42
    To robimy dzisiaj.
  • 4:42 - 4:46
    Jutro jednak ten typ technologii
    i użycie tego typu mikrobów
  • 4:46 - 4:49
    mogłoby nam pomóc osiągnąć coś więcej,
  • 4:49 - 4:51
    jeśli tylko pchniemy to dalej.
  • 4:52 - 4:54
    Wierzymy, że ten typ technologii
  • 4:54 - 4:58
    mógłby pomóc rozwiązać problem upraw
  • 4:58 - 5:02
    i umożliwić stworzenie rolnictwa
    podtrzymującego równowagę ekologiczną,
  • 5:02 - 5:06
    co pozwoli zaspokoić potrzeby jutra.
  • 5:07 - 5:10
    Do czego jest potrzebne
    zrównoważone rolnictwo?
  • 5:10 - 5:13
    W zasadzie, według obliczeń,
  • 5:13 - 5:18
    do roku 2050 populacja osiągnie
    liczbę około 10 miliardów.
  • 5:18 - 5:21
    Przewidujemy potrzebę
    zwiększenia produkcji żywności
  • 5:21 - 5:23
    o 70 procent.
  • 5:23 - 5:26
    Dodatkowo będziemy potrzebować
    więcej zasobów i surowców
  • 5:26 - 5:29
    do produkcji wyrobów
    spożywczych i przemysłowych.
  • 5:30 - 5:32
    Jak zmienić skalę, żeby zaspokoić popyt?
  • 5:33 - 5:38
    Współczesne rolnictwo tego nie potrafi.
  • 5:39 - 5:41
    Składa się na to kilka powodów.
  • 5:41 - 5:46
    Po pierwsze obecne rolnictwo
    wydziela ogromne ilości
  • 5:46 - 5:48
    gazów cieplarnianych.
  • 5:48 - 5:51
    Emituje więcej gazów cieplarnianych
  • 5:51 - 5:55
    niż auta, ciężarówki, samoloty
  • 5:55 - 5:57
    oraz pociągi razem wzięte.
  • 5:57 - 6:03
    Po drugie zajmuje zbyt wielki areał.
  • 6:03 - 6:09
    Wykarczowano 49 milionów km2
    pod uprawy i hodowlę.
  • 6:09 - 6:11
    Do czego to przyrównać?
  • 6:11 - 6:16
    To jak Ameryka Południowa
    i Afryka razem wzięte.
  • 6:17 - 6:19
    Podam konkretny przykład.
  • 6:19 - 6:24
    W Indonezji wycięto las tropikalny
  • 6:24 - 6:28
    równy w przybliżeniu obszarowi Irlandii
  • 6:28 - 6:30
    między rokiem 2000 a 2012.
  • 6:31 - 6:34
    Pomyślcie tylko o różnorodnych gatunkach
  • 6:34 - 6:36
    wyeliminowanych w tym procesie,
  • 6:36 - 6:39
    obejmujących rośliny, owady czy zwierzęta.
  • 6:39 - 6:42
    Naturalne magazyny węglowe
    też zostały wyeliminowane.
  • 6:42 - 6:44
    Podam przykład.
  • 6:45 - 6:49
    Ta wycinka miała zrobić
    miejsce na plantacje palm.
  • 6:49 - 6:51
    Jak już wspomniałam,
  • 6:51 - 6:54
    palmowego oleju używa się
    do produkcji wielu rzeczy.
  • 6:54 - 6:58
    Szacuje się, że ponad 50%
    wyrobów spożywczych
  • 6:58 - 7:01
    powstaje przy użyciu oleju palmowego.
  • 7:02 - 7:05
    Na przykład lody, ciastka...
  • 7:06 - 7:07
    Także oleje spożywcze
  • 7:07 - 7:11
    i detergenty, mleczka kosmetyczne, mydła.
  • 7:12 - 7:16
    Mamy pewnie mnóstwo produktów
  • 7:16 - 7:19
    w kuchniach i łazienkach
  • 7:19 - 7:21
    wyprodukowanych z użyciem palmowego oleju.
  • 7:21 - 7:27
    Bezpośrednio korzystamy
    z wycinki lasów tropikalnych.
  • 7:28 - 7:30
    Współczesne rolnictwo ma problemy
  • 7:30 - 7:33
    i potrzeba rozwiązań,
    żeby rozwój nie zachwiał równowagi.
  • 7:35 - 7:40
    Wierzę, że mikroby mogą
    stanowić jakąś odpowiedź.
  • 7:40 - 7:44
    Szczególnie te super-naładowane
    przetwórnie węgla.
  • 7:44 - 7:46
    Super-naładowane przetwórnie węgla,
  • 7:46 - 7:50
    podobnie jak rośliny,
    służą jako naturalne przetwórnie
  • 7:50 - 7:52
    w ekosystemie, w którym prosperują.
  • 7:52 - 7:55
    A prosperują w takich miejscach na Ziemi,
  • 7:55 - 7:57
    jak kominy hydrotermalne
    czy gorące źródła.
  • 7:58 - 8:01
    W tych ekosystemach pobierają
    i przetwarzają węgiel
  • 8:01 - 8:03
    na niezbędne składniki odżywcze.
  • 8:04 - 8:05
    Są bogate w takie składniki,
  • 8:05 - 8:11
    jak oleje i białka, minerały
    czy też węglowodany.
  • 8:12 - 8:17
    Mikroby są integralną
    częścią naszej codzienności.
  • 8:17 - 8:22
    Jeśli delektujecie się lampką
    pino noir w piątkowy wieczór
  • 8:22 - 8:24
    po długim, ciężkim tygodniu pracy,
  • 8:24 - 8:26
    delektujecie się produktem mikrobów.
  • 8:27 - 8:30
    Jeśli delektujecie się piwem
    z lokalnego browaru...
  • 8:30 - 8:32
    to produkt mikrobów.
  • 8:32 - 8:34
    To samo z chlebem, serem czy jogurtem.
  • 8:35 - 8:37
    To wszystko produkty mikrobów.
  • 8:38 - 8:43
    Ale piękno i siła
    super-naładowanych przetwórni
  • 8:43 - 8:48
    polega na tym, że czas produkcji
    to zaledwie kilku godzin,
  • 8:48 - 8:49
    a nie miesięcy.
  • 8:50 - 8:51
    To oznacza, że można zbierać plony
  • 8:51 - 8:55
    o wiele szybciej, niż dzisiaj.
  • 8:56 - 8:57
    Rosną w ciemności,
  • 8:57 - 9:00
    więc mogą dojrzewać w każdym sezonie,
  • 9:00 - 9:03
    w każdej strefie i w każdym miejscu.
  • 9:03 - 9:07
    Można je uprawiać w kontenerach
    wymagających minimalnej przestrzeni.
  • 9:08 - 9:12
    Można stworzyć rodzaj rolnictwa pionowego.
  • 9:12 - 9:14
    Zamiast tradycyjnego rolnictwa poziomego,
  • 9:14 - 9:16
    które wymaga tyle ziemi,
  • 9:16 - 9:18
    można wznieść się do góry
  • 9:18 - 9:23
    i produkować dużo więcej
    w przeliczeniu na powierzchnię.
  • 9:24 - 9:29
    Przy takim podejściu
    i zastosowaniu przetwórni węgla
  • 9:29 - 9:32
    nie będzie trzeba wycinać
    więcej lasów tropikalnych
  • 9:32 - 9:35
    dla potrzeb produkcji
    żywności i innych towarów.
  • 9:37 - 9:39
    Na dużą skalę bowiem
  • 9:39 - 9:44
    wydajność z hektara
    może wzrosnąć o 10 000 razy
  • 9:44 - 9:47
    niż przy uprawie, na przykład, soi
  • 9:47 - 9:50
    na tej samej powierzchni
  • 9:50 - 9:52
    przez cały rok.
  • 9:53 - 9:55
    Dziesięć tysięcy razy więcej rocznie.
  • 9:56 - 10:00
    To właśnie stanowi dla mnie
    nowy rodzaj rolnictwa.
  • 10:01 - 10:04
    Tak rozumiem stworzenie systemu,
  • 10:04 - 10:09
    który pozwoliłby na zaspokojenie
    potrzeb 10 miliardów ludzi.
  • 10:11 - 10:14
    Jakie plony dawałoby tego typu rolnictwo?
  • 10:14 - 10:17
    Udało się nam stworzyć białkowy posiłek,
  • 10:17 - 10:20
    więc coś podobnego do dania z soi
  • 10:20 - 10:22
    czy nawet z kukurydzy albo pszenicy.
  • 10:22 - 10:24
    Udało się nam zrobić oleje,
  • 10:24 - 10:27
    więc coś podobnego do oleju kokosowego,
  • 10:27 - 10:29
    czy oleju z oliwek albo sojowego.
  • 10:30 - 10:34
    Czyli można produkować składniki
  • 10:34 - 10:37
    na makaron i chleb,
  • 10:37 - 10:40
    ciastka i rożne inne składniki odżywcze.
  • 10:40 - 10:47
    Ponadto, skoro oleju używa się
    do produkcji wielu towarów,
  • 10:47 - 10:49
    produktów przemysłowych czy spożywczych,
  • 10:49 - 10:54
    wyobraźcie sobie możliwości
    produkcji detergentów, mydeł, mleczek
  • 10:54 - 10:56
    przy użyciu tych właśnie upraw.
  • 10:57 - 11:00
    Nie tylko brakuje nam przestrzeni,
  • 11:00 - 11:03
    ale jeśli utrzyma się status quo
  • 11:03 - 11:05
    współczesnego rolnictwa,
  • 11:05 - 11:10
    ryzykujemy ograbienie potomnych
    z pięknej planety.
  • 11:10 - 11:12
    Jednak wcale tak nie musi być.
  • 11:13 - 11:15
    Możemy wyobrazić sobie
    dostatnią przyszłość.
  • 11:16 - 11:22
    Stwórzmy systemy, które zabezpieczą
    naszą planetę, nasz statek kosmiczny,
  • 11:22 - 11:24
    nie tylko przed rozbiciem.
  • 11:24 - 11:29
    Opracujmy także systemy i styl życia,
  • 11:29 - 11:33
    które będą korzystne dla nas
  • 11:33 - 11:36
    i dla 10 miliardów przyszłych mieszkańców
    naszej planety w 2050 roku.
  • 11:37 - 11:38
    Dziękuję bardzo.
  • 11:38 - 11:42
    (Brawa)
Title:
Wpływ zapomnianej technologii z Ery Kosmosu na produkcję żywności
Speaker:
Lisa Dyson
Description:

Nasza populacja zbliża się do 10 miliardów - co będziemy jeść? Lisa Dyson odkryła badania prowadzone przez NASA w latach 60.,
dotyczące podróży w przestrzeń kosmiczną, które być może zmienią sposób uprawy żywności.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:55

Polish subtitles

Revisions