-
მოდით, გავიხსენოთ, რა ვიცით გამოკლებაზე...
-
რას ნიშნავს ხუთს მინუს სამი?
-
დავუშვათ, გვაქვს ხუთი ცალი კენკრა
ერთი, ორი, სამი, ოთხი, ხუთი.
-
ამისთვის სამის გამოკლება ნიშნავს
სამი ცალი კენკრის აქედან აღებას.
-
ეს სამი ცალი კენკრა რომ მოვაშოროთ...
რამდენი კენკრა დაგვრჩება?
-
დაგვრჩება ეს ორი ცალი კენკრა
ანუ ხუთს მინუს სამი არის ორი.
-
ეს განტოლება მეორენაირად
ასე შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ:
-
დაფიქრდით, რა სხვაობაა
ხუთსს და სამს შორის.
-
მე მაქვს ხუთი ცალი კენკრა,
-
შენ კი, დავუშვათ, სამი ცალი კენკრა გაქვს
-
ხუთს მინუს სამის წარმოსადგენად დავფიქრდეთ,
მე შენზე რამდენით მეტი კენკრა მაქვს?
-
ეს კენკრები ორივეს გვაქვს, თუმცა მე მაქვს
ეს ორი კენკრა, რომელიც შენ არ გაქვს
-
ანუ, შენზე ორით მეტი კენკრა მაქვს...
-
ეს განტოლება რიცხვთა წრფეზეც შეგვიძლია,
გამოვსახოთ
-
დავყოფ ერთეულებად შვიდამდე
-
თუ ხუთს სამს ვართმევთ, ეს ნიშნავს, რომ
ჩვენ ვიწყებთ ხუთზე...
-
ხუთს პლუს სამი რომ განგვეხილა, მაშინ
სამით მარჯვნივ გადავიდოდით, რადგან
-
ჩემი საგნების რაოდენობას გავზრდიდი
-
ახლა კი სამს ვაკლებთ, ანუ საგნების
რაოდენობას ვამცირებთ
-
შევამციროთ ერთით, ორით, სამით
მივალთ ორამდე.
-
პირველ შემთხვევაში სამს ვართმევ ხუთს, აქ
კი ვიგებ, რამდენით მეტია ხუთი სამზე
-
ეს ორი გზით შეგვიძლია ამოვხსნათ,
თუმცა პასუხს ერთსა და იმავეს მივიღებთ.
-
დავხატავ მეორე რიცხვთა წრფეს და დავყოფ
ერთეულებად
-
წრფეზე ხუთი აქ იქნება მოთავსებული...
-
სამი აქ იქნება მოთავსებული.
-
ამ შემთხვევაში გვაინტერესებს, თუ რა
განსხვავებაა ხუთსა და სამს შორის.
-
ამის გასაგებად უნდა დავსვათ შეკითხვა:
რამდენი უნდა მიუმატო სამს ხუთის მისაღებად?
-
რამდენითაა განსხვავებული ხუთი სამისგან?
ხუთამდე მისასვლელად ორით უნდა გადახვიდე.
-
განსხვავება ხუთსა და სამს შორის
არის ორი.
-
მინდა, დაგანახოთ განსხვავება გამოკლებასა
და განსხვავებას შორის.
-
რადგან გამოკლების ორნაირი ხერხი გვაქვს,
თუმცა ბოლოს შედეგი მაინც ერთი და იგივეა.
-
გადავიდეთ სხვა რიცხვებზე.
შვიდს მინუს ოთხი.
-
დავუშვათ, მაქვს შვიდმეტრიანი მორი...
სახაზავი რომ მიმედო ასეთი იქნებოდა.
-
და აქედან ოთხი მეტრი უნდა მოვაჭრა.
-
რომ მოვაჭრა ოთხი მეტრი, რამხელა
მორი დამრჩება?
-
მთელ ამ ნაწილს ვაჭრი, ვაშორებ, ვაქრობ...
-
ოთხი მეტრის მოჭრის შემდეგ დამრჩება
სამმეტრიანი მორი
-
შვიდს მინუს ოთხი უდრის სამს
-
ხედავთ? ჩვენ დავინახეთ გამოკლება, როგორც
ნაწილის წართმევა.
-
შემიძლია გამოკლებას სხვანაირადაც მივუდგე
-
შვიდს მინუს ოთხი
კვლავ, ავიღებ შვიდმეტრიან მორს
-
ახლა კი მოჭრის მაგივრად შევადაროთ ეს მორი
მეორე, ოთხმეტრიან მორს.
-
პირველი მორი შვიდმეტრიანია
ეს მეორე მორი - ოთხმეტრიანი.
-
შვიდს მინუს ოთხი შეგიძლია განიხილო, როგორც
შვიდმეტრიანი მორისთვის ოთხი მეტრის მოჭრა
-
ან როგორც განსხვავება შვიდმეტრიან და
ოთხმეტრიან მორებს შორის.
-
რა არის განსხვავება? ოთხმეტრიანი
მორისგან შვიდმეტრიანის მისაღებად
-
მეორე მორს უნდა მივუმატო როგორმე
სამმეტრიანი მორი, რომ მივიღო შვიდმეტრიანი.
-
ეს იყო გამოკლებისადმი ორი განსხვავებული
მიდგომა.
-
ახლ კი მინდა, რომ უფრო რთულ მაგალითებზე
გადავიდეთ
-
განვიხილოთ 17-ს მინუს ცხრა
-
ამასაც ამოხსნის ორი გზა აქვს.
შეგვიძლია დავხატოთ 17 ნივთი, ვთქვათ, ჩიფსი
-
ეს არის 17 ჩიფსი
ახლა უნდა ავიღო ცხრა ცალი
-
რამდენი დამრჩება? დამრჩება რვა.
ანუ 17-ს მინუს ცხრა არის რვა.
-
თუმცა ამან დიდი ხანი წაგვართვა და თანაც,
ბევრად მეტი ნივთის დახატვა გამიჭირდებოდა
-
მეორე გზა არის ამის რიცხვთა წრფით ამოხსნა
დავხაზოთ, აქ აღვნიშნოთ 18.
-
17, 16, 15, 14, 13, 12, 11, 10, ცხრა, რვა
-
შემიძლია, ნულამდე ჩავიდე
-
ვიწყებთ 17-ზე და უნდა წავართვათ
ცხრა.
-
ამიტომ, უნდა გადავინაცვლო ცხრა ერთეულით
მარცხნივ.
-
დაგვრჩება რვა.
ჩემი აზრით, ეს მეთოდი პირველზე უკეთესია.
-
თუმცა ყოველჯერზე ასე არ უნდა მოიქცე, დრო
რომ გავა, უნდა დაიმახსოვრო და გაითავისო ეს
-
გადავიდეთ შვიდმეტს მინუს რვაზე
არის ცხრა
-
ეს იმიტომ, რომ რვას პლიუს ცხრა არის 17
-
ჩვიდმეტს მინუს ცხრა იქნება რვა
ჩვიდმეტს მინუს რვა კი იქნება ცხრა
-
ჩვიდმეტს მინუს რვის გარჩევისას, ვამბობ რომ
თუ ამ რიცხვს რვას მიუმატებ, 17-ს მიიღებ
-
ჩვიდმეტს მინუს ცხრის შემთხვევაში, ვამბობ,
რომ თუ რიცხვს ცხრას მიუმატებ, მიიღებ 17-ს
-
სამივე, თითქოს, ერთსა და იმავე რაღაცას
ამბობს, რომ რვას პლუს ცხრა არის 17.
-
განსხვავება 17-სა და ცხრას შორის არის რვა
განსხვავება 17-სა და რვას შორის არის ცხრა
-
კარგი იქნება, თუ ასეთი მაგალითების
ამოხსნისას რიცხვთა წრფეს წარმოიდგენ.
-
როცა ამას გაითავისებ, შემდეგ გასწავლი,
როგორ უნდა გამოთვალო ნებისმიერი გამოკლება
-
განვიხილოთ 13-ს მინუს ხუთი.
-
მხოლოდ რიცხვთა წრფეს დავხატავ და დავნომრავ.
13 იქნება ყველაზე დიდი რიცხვი წრფეზე
-
დავიწყოთ 13-ით და მისგან უნდა ავიღოთ ხუთი
-
რომ ავიღოთ ხუთი მივალთ რვამდე
-
ანუ 13-ს მინუს ხუთი უდრის რვას.
-
მეორე მიდგომა: ვიცი სად არის 13 წრფეზე.
ისიც ვიცი თუ სად არის ხუთი.
-
რა უნდა მივუმატო ხუთს რომ მივიღო 13?
-
უნდა გადავიდე რვით მარჯვნივ, ანუ, უნდა
მივუმატო რვა, რომ მივიღო 13
-
ხუთს პლუს რვა უდრის 13-ს
-
ეს მეუბნება, რომ 13-ს მინუს რვა ხუთია,
ხოლო 13-ს მინუს ხუთი - რვა.
-
როგორღაც, ეს სამივე გამოსახულება
ერთსა და იმავე რამეს მეუბნება.
-
თუ გინდა, რომ გაივარჯიშო, ეცადე, შენით
გამოაკლო რიცხვს რაიმე ერთნიშნა რიცხვი
