Πώς τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια βοήθησαν τους αντάρτες να αφήσουν τα όπλα τους

Η Κολομβία είναι μια χώρα εξαιρετικής ομορφιάς και υποσχέσεων, αλλά είναι επίσης μια χώρα όπου το αντάρτικο κίνημα F.A.R.C. υποκινεί τη βία εδώ και 50 χρόνια. «Όσο ζω, δεν έχω ζήσει ούτε μια ειρηνική ημέρα στη χώρα μου», λέει ο Χοσέ Μιγκέλ Σοκολόφ. Αυτό το στέλεχος διαφημιστικής και η ομάδα του είδαν μια ευκαιρία να επηρεάσουν τις καρδιές και τα μυαλά των ανταρτών με χριστουγεννιάτικα δέντρα και προσωποποιημένα μηνύματα που τοποθετήθηκαν σε στρατηγικά σημεία μέσα στη ζούγκλα. Μια ματιά στα δημιουργικά μηνύματα που οδήγησαν χιλιάδες αντάρτες να εγκαταλείψουν τον πόλεμο, και οι ιδέες κλειδιά πίσω από αυτές τις εκπληκτικές τακτικές.

Σκέφτηκα πολύ την πρώτη λέξη
που θα έλεγα σήμερα,

και αποφάσισα να πω «Κολομβία».

Και ο λόγος γι' αυτό, δεν ξέρω πόσοι
από εσάς έχετε επισκεφτεί την Κολομβία,

αλλά βρίσκεται
βόρεια των συνόρων της Βραζιλίας.

Είναι μια πανέμορφη χώρα

με αξιοσημείωτους ανθρώπους,
όπως εγώ και άλλοι -- (Γέλια) --

και είναι γεμάτη
με απίστευτη πανίδα, χλωρίδα.

Έχει νερά, έχει τα πάντα
ώστε να είναι το τέλειο μέρος.

Αλλά έχουμε μερικά προβλήματα.
Ίσως να έχετε ακούσει μερικά από αυτά.

Έχουμε το παλαιότερο αντάρτικο στον κόσμο.

Υπάρχει εδώ και πάνω από 50 χρόνια,

που σημαίνει ότι όσο ζω,

δεν έχω ζήσει ούτε μία ειρηνική μέρα
στη χώρα μου.

Αυτοί οι αντάρτες -- η κύρια ομάδα
είναι οι αντάρτες FARC,

οι Επαναστατικές
Ένοπλες Δυνάμεις Κολομβίας --

χρηματοδοτούν τον πόλεμό τους
μέσω απαγωγών και εκβιασμών,

με το εμπόριο ναρκωτικών,
κάνοντας παράνομες εξορύξεις.

Υπήρχε τρομοκρατία.
Υπήρχαν τυχαίοι βομβαρδισμοί.

Δεν είναι καλό, λοιπόν.
Δεν είναι καθόλου καλό.

Αν δείτε το ανθρώπινο κόστος
αυτού του πολέμου αυτά τα 50 χρόνια,

είχαμε πάνω από 5,7 εκατομμύρια
εκτοπισθέντες.

Είναι ένας από τους μεγαλύτερους
πληθυσμούς εκτοπισθέντων στον κόσμο,

και αυτή η διαμάχη έχει στοιχίσει
πάνω από 220.000 ζωές.

Είναι κάπως σαν τους πολέμους
του Μπολίβαρ και πάλι.

Πολλοί άνθρωποι πέθαναν άσκοπα.

Διεξάγουμε ειρηνευτικές συζητήσεις
αυτόν τον καιρό,

και προσπαθούμε να βοηθήσουμε
στην ειρηνική επίλυση του προβλήματος,

και ως κομμάτι αυτού,

αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε κάτι
τελείως παράπλευρο και διαφορετικό:

χριστουγεννιάτικα φωτάκια.

Χριστουγεννιάτικα φωτάκια λοιπόν,
και θα λέτε,

τι στο καλό θα μας πει αυτός ο τύπος;

Θα σας μιλήσω για γιγαντιαία δέντρα

που τοποθετήσαμε σε εννέα στρατηγικά
μονοπάτια στη ζούγκλα

σκεπασμένα με χριστουγεννιάτικα φωτάκια.

Αυτά τα δέντρα μας βοήθησαν
να αποστρατεύσουμε 331 αντάρτες,

περίπου το πέντε τοις εκατό της δύναμης
των ανταρτών εκείνη την περίοδο.

Αυτά τα δέντρα άναβαν τη νύχτα,

και είχαν δίπλα τους μια ταμπέλα

που έλεγε, «Αν τα Χριστούγεννα μπορούν να
έρθουν στη ζούγκλα, μπορείς να πας σπίτι.

Αποστρατεύσου.

Όλα είναι δυνατά τα Χριστούγεννα».

Πώς ξέρουμε, λοιπόν,
ότι αυτά τα δέντρα λειτούργησαν;

Πήραμε 331, που είναι εντάξει,

αλλά επίσης ξέρουμε ότι
πολλοί αντάρτες δεν τα είδαν,

αλλά ξέρουμε ότι πολλοί αντάρτες
άκουσαν γι' αυτά,

και το ξέρουμε

επειδή μιλάμε συνεχώς
με αποστρατευμένους αντάρτες.

Ας σας πάω τέσσερα χρόνια πριν τα δέντρα.

Τέσσερα χρόνια πριν τα δέντρα,
μας πλησίασε η κυβέρνηση

να τους βοηθήουμε να βρουν
μια επικοινωνιακή στρατηγική

για να βγάλουμε όσους περισσότερους
αντάρτες μπορούσαμε από τη ζούγκλα.

Η κυβέρνηση είχε
μια στρατιωτική στρατηγική,

είχε μια νομική στρατηγική,

είχε μια πολιτική στρατηγική,
αλλά είπε,

«Δεν έχουμε μια επικοινωνιακή στατηγική,

και μάλλον θα ήταν καλό να έχουμε».

Έτσι αποφασίσαμε αμέσως να το αναλάβουμε,

επειδή ήταν μια ευκαιρία
να επηρεάσουμε το αποτέλεσμα της διαμάχης

με αυτά που κάνουμε,
με τα εργαλεία που έχουμε.

Αλλά δεν γνωρίζαμε πολλά γι' αυτό.

Δεν καταλαβαίναμε,
στην Κολομβία, αν ζείτε στις πόλεις,

είστε πολύ μακριά από το πού
συμβαίνει ο πόλεμος,

έτσι δεν τον καταλαβαίνετε πραγματικά,

και ζητήσαμε από την κυβέρνηση
να μας δώσει πρόσβαση

σε όσους περισσότερους
απόστρατους αντάρτες γινόταν.

Μιλήσαμε σε περίπου 60 από αυτούς

πριν νιώσουμε ότι καταλαβαίνουμε
πλήρως το πρόβλημα.

Μιλούσαμε για -- μας έλεγαν γιατί
μπήκαν στους αντάρτες,

γιατί άφησαν τους αντάρτες,
ποια ήταν τα όνειρά τους,

τι τους απογοήτευσε,

και από τις συζητήσεις αυτές
προέκυψε

η κατευθυντήρια γραμμή της όλης καμπάνιας,

που είναι ότι οι αντάρτες
είναι φυλακισμένοι των οργανώσεών τους

όσο και αυτοί που κρατούν όμηρους.

Στην αρχή, μας συγκίνησαν τόσο
αυτές οι ιστορέις,

μας εντυπωσίασαν τόσο
αυτές οι ιστορίες,

που σκεφτήκαμε ότι ίσως ο καλύτερος τρόπος
να μιλήσουμε στους αντάρτες

ήταν να τους βάλουμε να μιλήσουν
στους εαυτούς τους,

έτσι μαγνητοφωνήσαμε περίπου εκατό
διαφορετικές ιστορίες τον πρώτο χρόνο,

και τις βάλαμε στο ραδιόφωνο
και την τηλεόραση

έτσι ώστε οι αντάρτες στη ζούγκλα
να ακούσουν τις δικές τους ιστορίες,

ή ιστορίες παρόμοιες με τις δικές τους,

και όταν τις ακούσουν,
να αποφασίσουν να βγουν έξω.

Θέλω να σας πω μία από αυτές τις ιστορίες.

Εδώ βλέπετε τον Τζιοάνι Άντρες.

Ο Τζιοάνι Άντρες είναι 25 ετών
όταν βγάλαμε αυτή τη φωτογραφία.

Ήταν επτά χρόνια με τους αντάρτες
και αποστρατεύτηκε πολύ πρόσφατα.

Η ιστορία του είναι η ακόλουθη:

Τον στρατολόγησαν όταν ήταν 17 ετών,

και λίγο αργότερα, στη μονάδα του,
αν θέλετε,

στρατολογήθηκε μια όμορφη κοπέλα,
και ερωτεύτηκαν.

Συζητούσαν για το πώς
θα ήταν η οικογένειά τους,

πώς θα ονομάσουν τα παιδιά τους,

πώς θα ήταν η ζωή
όταν θα έφευγαν από τους αντάρτες.

Αλλά φαίνεται

ότι η αγάπη απαγορεύεται αυστηρά
στους χαμηλόβαθμους αντάρτες,

έτσι ανακαλύφθηκε το ειδύλλιό τους
και τους χώρισαν.

Τον έστειλαν μακριά και την άφησαν πίσω.

Ήταν πολύ εξοικειωμένη με την περιοχή,

έτσι μια νύχτα, όταν φύλαγε σκοπιά,

απλώς έφυγε,

και πήγε στον στρατό, αποστρατεύτηκε,

και ήταν ένα από τα άτομα
με τα οποία είχαμε την τύχη να μιλήσουμε,

και συγκινηθήκαμε από αυτή την ιστορία,

έτσι κάναμε ένα ραδιοφωνικό σποτάκι,

και τελικά, κατά τύχη,

πολλά πολλά χιλιόμετρα βόρεια,

την άκουσε στο ραδιόφωνο εκείνος,

και όταν την άκουσε στο ραδιόφωνο,
είπε, «Τι κάνω εδώ;

Είχε τα κότσια να φύγει.
Πρέπει να κάνω το ίδιο».

Και το έκανε.

Περπατούσε για δύο μέρες και δύο νύχτες,

ρισκάρισε τη ζωή του και έφυγε,

και το μόνο πράγμα
που ήθελε ήταν να τη δει.

Το μόνο πράγμα στο μυαλό του
ήταν να τη δει.

Η ιστορία λέει ότι όντως συναντήθηκαν.

Ξέρω ότι αναρωτιέστε αν συναντήθηκαν.

Συναντήθηκαν.

Είχε στρατολογηθεί στα 15 της,
και έφυγε όταν ήταν 17,

οπότε υπήρχαν πολλές άλλες επιπλοκές,

αλλά τελικά συναντήθηκαν.

Δεν ξέρω αν είναι ακόμη μαζί τώρα,
αλλά μπορώ να μάθω. (Γέλια)

Μπορώ να σας πω όμως ότι
η ραδιοφωνική μας στρατηγική λειτουργεί.

Το πρόβλημα είναι ότι λειτουργούσε
στους χαμηλούς βαθμούς των ανταρτών.

Δεν λειτουργούσε με τους διοικητές,

τα άτομα που είναι πιο δύσκολα
να αντικατασταθούν,

επειδή μπορείτε εύκολα να στρατολογήσετε
αλλά δεν θα έχετε τους παλιούς διοικητές.

Έτσι σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε
την ίδια στρατηγική.

Θα έχουμε διοικητές
να μιλούν σε διοικητές.

Φτάσαμε μέχρι να ζητάμε
πρώην διοικητές των ανταρτών

να πετάξουν με ελικόπτερα με μικρόφωνα

λέγοντας στον κόσμο
που πολεμούσε μαζί τους,

«Υπάρχει μια καλύτερη ζωή εκεί έξω»,

«Τα πάω καλά»,
«Δεν αξίζει», κτλ.

Αλλά όπως μπορείτε να φανταστείτε,
ήταν πολύ εύκολο να το εξουδετερώσουν,

επειδή τι θα έλεγαν οι αντάρτες;

«Ναι, καλά, αν δεν το κάνει αυτό,
θα τον σκοτώσουν».

Ήταν εύκολο, οπότε ξαφνικά
δεν μας έμεινε τίποτα,

επειδή οι αντάρτες διέδιδαν

ότι όλα αυτά τα πράγματα γίνονταν

επειδή αν δεν τα έκαναν,
θα κινδύνευαν.

Και κάποιος, ένα λαμπρό άτομο
στην ομάδα μας,

ήρθε και είπε,
«Ξέρετε τι παρατήρησα;

Παρατήρησα ότι γύρω στα Χριστούγεννα,

είχαμε εξάρσεις αποστράτευσης

από τότε που ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος».

Και αυτό ήταν εκπληκτικό,

επειδή μας έκανε να σκεφτούμε
ότι πρέπει να μιλήσουμε στον άνθρωπο

και όχι στον στρατιώτη.

Έπρεπε να απομακρυνθούμε από τη συζήτηση

της κυβέρνησης με τον στρατό,
του στρατού με τον στρατό,

και έπρεπε να μιλήσουμε
για οικουμενικές αξίες,

και έπρεπε να μιλήσουμε για την ανθρωπιά.

Τότε προέκυψε το χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Αυτή η φωτογραφία που έχω εδώ,

βλέπετε τον σχεδιασμό
των χριστουγεννιάτικων δέντρων,

και ο άντρας που βλέπετε
με τα τρία αστέρια,

είναι ο λοχαγός Χουάν Μανουέλ Βάλντεζ.

Ο λοχαγός Βάλντεζ ήταν ο πρώτος
υψηλόβαθμος αξιωματικός

που μας έδωσε τα ελικόπτερα
και την υποστήριξη που χρειαζόμασταν

για να στήσουμε
αυτά τα χριστουγεννιάτικα δέντρα,

και είπε σε εκείνη τη συνάντηση κάτι
που δεν θα το ξεχάσω ποτέ.

Είπε, «Θέλω να το κάνω αυτό
επειδή η γενναιοδωρία με κάνει πιο δυνατό,

κάνει τους άντρες μου
να νιώθουν πιο δυνατοί».

Συγκινούμαι όταν τον θυμάμαι

επειδή σκοτώθηκε αργότερα στη μάχη
και μας λείπει πραγματικά,

αλλά ήθελα να τον δείτε όλοι σας,
επειδή ήταν πραγματικά σημαντικός.

Μας έδωσε όλη την υποστήριξη στο στήσιμο
των πρώτων χριστουγεννιάτικων δέντρων.

Μετά όμως οι αντάρτες που βγήκαν έξω

κατά τη διάρκεια της επιχείρησης
χριστουγεννιάτικο δέντρο και όλοι τους

είπαν, «Είναι πολύ καλό, τα
χριστουγεννιάτικα δέντρα είναι πολύ ωραία,

αλλά ξέρετε κάτι;
Δεν περπατάμε και τόσο πολύ πια.

Χρησιμοποιούμε τα ποτάμια».

Τα ποτάμια είναι οι λεωφόροι της ζούγκλας,

και είναι κάτι που μάθαμε,

και η επιστράτευση γινόταν κυρίως
στα χωριά γύρω από τα ποτάμια.

Πήγαμε λοιπόν σε αυτά
τα χωριά στα ποτάμια,

και ρωτήσαμε τον κόσμο,

και μάλλον μερικοί από αυτούς
γνώριζαν άμεσα αντάρτες.

Τους ρωτήσαμε, «Μπορείτε να στείλετε
ένα μήνυμα στους αντάρτες;».

Μαζέψαμε πάνω από 6.000 μηνύματα.

Μερικά από αυτά ήταν σημειώσεις
που έλεγαν, βγες έξω.

Μερικά ήταν παιχνίδια.
Μερικά ήταν γλυκά.

Ο κόσμος έβγαλε κοσμήματά του,
τους μικρούς σταυρούς τους και άλλα,

και τα έβαλαν σε αυτές τις πλωτές μπάλες
που στείλαμε στο ποτάμι

έτσι ώστε να τα μαζέψουν τη νύχτα.

Στείλαμε χιλιάδες από αυτά στα ποτάμια,

και μετά τα μαζεύαμε
αν δεν είχαν μαζευτεί.

Αλλά είχαν μαζέψει πολλά από αυτά.

Κατά μέσο όρο, αυτό δημιούργησε
μια αποστράτευση κάθε έξι ώρες,

οπότε ήταν εκπληκτικό και είχε
να κάνει με το «Έλα σπίτι τα Χριστούγεννα».

Μετά ήρθε η ειρηνευτική διαδικασία,

και όταν ξεκίνησε
η ειρηνευτική διαδικασία,

άλλαξε όλη η νοοτροπία των ανταρτών.

Και άλλαξε επειδή

σε κάνει να σκεφτείς,
«Αν υπάρχει ειρηνευτική διαδικασία,

μάλλον θα τελειώσει όλο αυτό.

Κάποια στιγμή θα βγω έξω».

Και οι φόβοι τους άλλαξαν εντελώς,

και οι φόβοι τους δεν ήταν
για το αν θα σκοτωθούν.

Οι φόβοι τους ήταν
για το αν θα τους απορρίψουν.

«Όταν βγω έξω, θα με απορρίψουν;»

Τα προηγούμενα Χριστούγεννα ζητήσαμε --

βρήκαμε 27 μητέρες ανταρτών,

και τους ζητήσαμε να μας δώσουν
φωτογραφίες των παιδιών τους,

που μόνο οι ίδιοι θα αναγνώριζαν
τον εαυτό τους, για να μην κινδυνεύσουν,

και τους ζητήσαμε να δώσουν
το πιο μητρικό μήνυμα που θα μπορούσαν,

δηλαδή, «Πριν γίνεις αντάρτης,
ήσουν το παιδί μου,

οπότε έλα σπίτι, σε περιμένω».

Εδώ μπορείτε να δείτε τις φωτογραφίες.
Θα σας δείξω μερικές.

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

Αυτές οι φωτογραφίες τοποθετήθηκαν
σε διάφορα σημεία,

και πολλοί επέστρεψαν,

και ήταν πραγματικά όμορφο.

Μετά αποφασίσαμε να δουλέψουμε
με την κοινωνία.

Κάναμε αυτό με τις μητέρες
γύρω στα Χριστούγεννα.

Ας μιλήσουμε τώρα για τους υπόλοιπους.

Ίσως να το ξέρετε, ίσως και όχι,
αλλά φέτος ήταν το Παγκόσμιο Κύπελλο,

και η Κολομβία έπαιξε πολύ καλά και
ήταν μια στιγμή ένωσης για την Κολομβία.

Αυτό που κάναμε ήταν
να πούμε στους αντάρτες,

«Ελάτε, βγείτε από τη ζούγκλα.
Σας κρατάμε θέση».

Η τηλεόραση και διάφορα ΜΜΕ έλεγαν,

«Σας κρατάμε θέση».

Ο στρατιώτης στη διαφήμιση λέει,

«Σου κρατάω μια θέση
σε αυτό το ελικόπτερο

ώστε να βγεις από τη ζούγκλα και
να ευχαριστηθείς το Παγκόσμιο Κύπελλο».

Πρώην ποδοσφαιριστές,
ραδιοφωνικοί παρουσιαστές,

όλοι κρατούσαν μια θέση για έναν αντάρτη.

Από τότε που ξεκινήσαμε αυτή τη δουλειά
πριν από οκτώ χρόνια περίπου,

αποστρατεύτηκαν 17.000 αντάρτες.

Δεν -- (Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ.

Δεν θέλω να πω ότι έχει να κάνει μόνο
με αυτό που κάνουμε,

αλλά αυτό που ξέρω είναι ότι η δουλειά μας
και η δουλειά που κάνουμε

ίσως να βοήθησε πολλούς από αυτούς να
αρχίσουν να σκέφτονται την αποστράτευση,

και ίσως να βοήθησε πολλούς
να πάρουν την τελική απόφαση.

Αν αυτό είναι αλήθεια, η διαφήμιση
συνεχίζει να είναι

ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία αλλαγής
που έχουμε στη διάθεσή μας.

Και δεν μιλώ μόνο για τον εαυτό μου

αλλά και για όλους τους συνάδελφους
που βλέπω εδώ

που δουλεύουν στη διαφήμιση,

και για όλη την ομάδα που δούλεψε
μαζί μου για να το κάνω αυτό,

ότι αν θέλετε να αλλάξετε τον κόσμο,

ή αν θέλετε ειρήνη στον κόσμο,
παρακαλώ καλέστε μας.

Θα ήταν ευχαρίστησή μας να βοηθήσουμε.
Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)