Return to Video

Başkasının kolunu kendi beyninizle nasıl hareket ettirirsiniz?

  • 0:01 - 0:05
    Beyin hayret verici ve karmaşık bir organdır.
  • 0:06 - 0:08
    İnsanların çoğu beyin konusunda
    büyülenmiş olsa da,
  • 0:08 - 0:11
    size beynin çalışma prensipleri
    hakkında pek bir şey söyleyemezler
  • 0:11 - 0:14
    çünkü okullarda
    sinirbilim öğretmiyoruz.
  • 0:14 - 0:17
    Bu donanımın bu kadar karmaşık bir yapıda
  • 0:17 - 0:19
    ve pahalı olmasının sebeplerinden biri,
  • 0:19 - 0:23
    sadece büyük üniversitelerde ve
    enstitülerde yapılabiliyor olmasıdır.
  • 0:23 - 0:24
    Yani beyne ulaşabilmek için,
  • 0:24 - 0:26
    gerçekten hayatınızı adamalı ve
  • 0:26 - 0:29
    mezun olduktan sonra altı buçuk yılınızı
  • 0:29 - 0:31
    sadece bu aletlere ulaşabilecek
  • 0:31 - 0:33
    bir sinirbilimci olmak için harcamalısınız.
  • 0:33 - 0:34
    Bu çok kötü,
  • 0:34 - 0:36
    çünkü içimizdeki beş kişiden birinde
  • 0:37 - 0:38
    -ki bu dünyanın %20'si eder-
  • 0:38 - 0:39
    sinir hastalığı bulunuyor.
  • 0:39 - 0:42
    Bu hastalıklar için tedavi yoktur.
  • 0:42 - 0:44
    Yani yapmamız gereken şey,
  • 0:44 - 0:46
    eğitim sürecinde geriye giderek,
  • 0:46 - 0:49
    öğrencilere sinirbilimi
    öğretmek gibi gözüküyor,
  • 0:49 - 0:51
    böylece belki de gelecekte
  • 0:51 - 0:55
    beyin üzerine çalışan bir bilim adamı
    olmayı düşünebilirler.
  • 0:55 - 0:59
    Yüksek lisanstayken, laboratuvar ortağım
    Tim Marzullo ve ben,
  • 0:59 - 1:02
    beyin üzerinde çalışırken kullandığımız
  • 1:02 - 1:05
    bu karmaşık aleti alıp,
    tanıdığınız herhangi birinin,
  • 1:05 - 1:07
    bir amatörün, bir lise öğrencisinin
  • 1:07 - 1:09
    karşılayabileceği kadar hesaplı ve
  • 1:09 - 1:11
    öğrenip sinirbilim keşfine katılabileceği
  • 1:11 - 1:13
    kadar basit bir şekle soksak
  • 1:13 - 1:15
    ne olur diye düşündük
  • 1:15 - 1:16
    ve kararımızı verdik.
  • 1:16 - 1:17
    Bunu başardık.
  • 1:17 - 1:18
    Böylece birkaç yıl önce
  • 1:18 - 1:20
    Backyard Brains adında bir şirket kurduk
  • 1:20 - 1:22
    ve KY (kendin yap)
    sinirbilimmalzemeleri yaptık
  • 1:22 - 1:23
    ve bu akşam buraya birkaç tane getirdim.
  • 1:23 - 1:25
    Burada biraz tanıtım yapmak istiyorum.
  • 1:25 - 1:27
    Bir şeyler görmek ister misiniz millet?
  • 1:27 - 1:29
    Bir gönüllüye ihtiyacım olacak.
  • 1:29 - 1:31
    İlk önce, adınız nedir?
  • 1:31 - 1:32
    (Alkış)
  • 1:32 - 1:33
    Sam Kelly: Sam.
  • 1:33 - 1:35
    Greg Gage: Pekâlâ, Sam,
  • 1:35 - 1:37
    şimdi beyninin sesini kaydedeceğim.
  • 1:37 - 1:38
    Bunu daha önce denemiş miydin?
  • 1:38 - 1:39
    SK: Hayır.
  • 1:39 - 1:41
    GG: Bilim için kolunu uzatmanı istiyorum,
  • 1:41 - 1:42
    Kolunu birazcık katla,
  • 1:42 - 1:44
    evet şimdi yapacağım şey şu,
  • 1:44 - 1:46
    koluna elektrotlar bağlayacağım
  • 1:46 - 1:48
    ve şu anda şunu merak ediyor olmalısın
  • 1:48 - 1:51
    beyninin sesini kaydedeceğim dedim
    ama kolunla neden uğraşıyorum?
  • 1:51 - 1:54
    Beyninde yaklaşık 80 milyar nöron var.
  • 1:54 - 1:56
    Bu nöronlar ileri geri hareket eden
  • 1:56 - 1:58
    elektriksel ve kimyasal
    iletiler gönderiyorlar.
  • 1:58 - 2:00
    Kolunu böyle hareket ettirdiğin zaman,
  • 2:00 - 2:02
    tam buradaki motor
    korteksindeki bazı nöronlar
  • 2:02 - 2:03
    aşağıya ileti gönderiyorlar.
  • 2:03 - 2:05
    Korpus kallozumundan aşağıya inecekler,
  • 2:05 - 2:07
    omuriliğinin üzerinden geçip,
  • 2:07 - 2:08
    kaslarındaki motor sinir
    hücresine gelecekler
  • 2:08 - 2:10
    ve bu elektriksel boşalma
  • 2:10 - 2:12
    buradaki elektrotlar tarafından alınacak
  • 2:12 - 2:15
    ve böylece beyninin tam olarak
  • 2:15 - 2:17
    ne yaptığını dinleyebiliyor olacağız.
  • 2:17 - 2:18
    Şimdi çalıştıracağım.
  • 2:18 - 2:20
    GG: Beyninin sesinin nasıl olduğunu
  • 2:20 - 2:21
    daha önce duymuş muydun?
  • 2:21 - 2:22
    SK: Hayır.
  • 2:22 - 2:24
    GG: Pekâlâ, hadi deneyelim.
  • 2:24 - 2:25
    Devam et elini sık.
  • 2:25 - 2:26
    (Gürültü)
  • 2:26 - 2:27
    Dinlediğin şey,
  • 2:28 - 2:31
    burada bulunan motor birimlerin.
  • 2:31 - 2:34
    Haydi bunu bir de görelim.
  • 2:34 - 2:36
    Pekâlâ burada duracağım
  • 2:36 - 2:39
    ve uygulamamızı açacağım.
  • 2:39 - 2:41
    Pekâlâ elini sıkmanı istiyorum.
  • 2:41 - 2:43
    (Gürültü)
  • 2:43 - 2:44
    Evet buradakiler onun omuriliğinden çıkıp
  • 2:44 - 2:48
    kaslarına gelen motor birimleri.
  • 2:48 - 2:49
    Bunu o yapıyor.
  • 2:49 - 2:51
    Burada gerçekleşen elektriksel
    etkinliği görüyorsunuz.
  • 2:51 - 2:52
    Hatta buraya tıklayabilir
  • 2:52 - 2:54
    ve bir tanesini görmeyi deneyebilirsiniz.
  • 2:54 - 2:56
    Bunu güçlü bir şekilde yapmaya devam et.
  • 2:56 - 2:58
    Şimdi beyninin içinde gerçekleşen
  • 2:58 - 3:00
    potansiyel bir motor eylemde durduk.
  • 3:00 - 3:03
    Dahasını ister misiniz?
  • 3:03 - 3:05
    (Alkış)
  • 3:05 - 3:06
    Bu çok ilgi çekici.
  • 3:06 - 3:08
    Daha da ilgi çekici yapalım!
  • 3:08 - 3:10
    Bir gönüllüye daha ihtiyacım var.
  • 3:10 - 3:12
    İsminiz nedir, beyefendi?
  • 3:12 - 3:12
    Miguel Goncalves: Miguel.
  • 3:13 - 3:13
    GG: Pekâlâ, Miguel.
  • 3:13 - 3:15
    Burada duracaksın.
  • 3:15 - 3:17
    Kolunu böyle hareket ettirdiğinde,
  • 3:17 - 3:19
    beynin aşağıya, buradaki kaslarına
  • 3:19 - 3:21
    sinyal gönderir.
  • 3:21 - 3:23
    Senin de kolunu hareket ettirmeni istiyorum.
  • 3:23 - 3:26
    Pekâlâ, beynin kaslarınıza sinyal gönderecek.
  • 3:26 - 3:28
    Tam burada çalışan,
  • 3:28 - 3:30
    bu üç parmağı sinir sistemine bağlayan
  • 3:30 - 3:32
    bir sinir vardır
  • 3:32 - 3:34
    ve deriye,
  • 3:34 - 3:36
    onu uyarabileceğimiz kadar yakındır
  • 3:36 - 3:39
    böylece senin ellerinden çıkan
  • 3:39 - 3:41
    beyin sinyallerini kopyalayıp
  • 3:41 - 3:43
    senin ellerine aktarabiliriz.
  • 3:43 - 3:45
    Böylece senin beynin ellerine
    hareket etmesini söylediğinde
  • 3:45 - 3:46
    senin ellerin hareket edecek.
  • 3:46 - 3:49
    Bir bakıma, senin özgür
    iradeni elinden alacak
  • 3:49 - 3:52
    ve bu el üzerinde artık
    hiçbir hükmün kalmayacak,
  • 3:52 - 3:53
    kabul ediyor musun?
  • 3:53 - 3:56
    Sizi bağlamam gerekiyor. (Gülüşmeler)
  • 3:56 - 3:59
    Dirsek kemiğindeki siniri bulmam lazım.
  • 3:59 - 4:02
    Muhtemelen buralarda bir yerde.
  • 4:02 - 4:03
    Buraya gelirken
  • 4:04 - 4:06
    neye giriştiğin hakkında bir fikrin yoktu.
  • 4:06 - 4:08
    Pekâlâ uzaklaşacağım ve
  • 4:08 - 4:10
    bunları insan-insana arayüzümüze bağlayacağız.
  • 4:12 - 4:15
    Pekâlâ, Sam tekrar elini sık.
  • 4:16 - 4:17
    Tamam.
  • 4:17 - 4:18
    Tekrar yap. Harikasın.
  • 4:18 - 4:22
    Tamam, şimdi sizi bağlayacağım böylece...
  • 4:22 - 4:24
    Başlangıçta biraz tuhaf hissettirebilir.
  • 4:24 - 4:27
    Şey gibi hissettirecek --
    (Gülüşmeler)
  • 4:27 - 4:30
    Bilirsin, özgür iradeni kaybetmişsin
  • 4:30 - 4:31
    ve birisi senin yöneticin olmuş.
  • 4:31 - 4:33
    Biraz tuhaf hissettirebilir.
  • 4:33 - 4:35
    Şimdi, elini gevşetmeni istiyorum.
  • 4:35 - 4:37
    Sam, sen benimlesin. Şimdi elini sık.
  • 4:37 - 4:38
    Henüz aleti çalıştırmadım.
  • 4:38 - 4:40
    Devam et. Elini sık.
  • 4:40 - 4:42
    Pekâlâ, Miguel hazır mısın?
  • 4:42 - 4:43
    MG: Hem de hiç olmadığım kadar.
  • 4:44 - 4:45
    GG: Çalıştırdım. Devam et!
  • 4:45 - 4:47
    Elini hareket ettir!
  • 4:47 - 4:48
    Biraz hissedebildin mi?
  • 4:48 - 4:49
    MG: Hayır.
  • 4:49 - 4:50
    GG: Tamam, tekrar yap.
  • 4:50 - 4:51
    MG: Evet, biraz.
  • 4:51 - 4:52
    GG: Biraz?
  • 4:52 - 4:53
    (Gülüşmeler)
  • 4:53 - 4:54
    Tamam gevşeyin.
  • 4:54 - 4:55
    Tekrar yap!
  • 4:55 - 4:56
    (Gülüşmeler)
  • 4:56 - 4:58
    Harika, harika!
  • 4:58 - 4:59
    Gevşet, tekrar yap!
  • 4:59 - 5:02
    Pekâlâ, şu anda senin beynin
  • 5:02 - 5:05
    kendi kolunu ve aynı zamanda
  • 5:05 - 5:07
    onun kolunu yönetiyor.
  • 5:07 - 5:09
    Devam et, bir kez daha yap.
  • 5:09 - 5:11
    Pekâlâ, bu harika. (Gülüşmeler)
  • 5:11 - 5:15
    Peki elinin denetimini ben
    devralsam ne olur?
  • 5:16 - 5:19
    Elini gevşet. Ne oluyor?
  • 5:19 - 5:21
    Hiçbir şey.
  • 5:21 - 5:23
    Neden olmuyor?
  • 5:23 - 5:24
    Çünkü bunu beyin yapmak zorunda.
  • 5:24 - 5:26
    Şimdi sen yap.
  • 5:26 - 5:27
    Pekâlâ, bu güzel.
  • 5:27 - 5:28
    (Gülüşmeler)
    (Alkış)
  • 5:29 - 5:31
    Böyle güzel örnekler olduğunuz için
    teşekkürler arkadaşlar.
  • 5:31 - 5:33
    Dünyanın her yerinde olan şey bu
  • 5:33 - 5:35
    -elektrofizyoloji!
  • 5:35 - 5:37
    Sinirsel bir devrimin
    gelişimini başlatacağız.
  • 5:37 - 5:38
    Teşekkürler.
    (Alkış)
Title:
Başkasının kolunu kendi beyninizle nasıl hareket ettirirsiniz?
Speaker:
Greg Gage
Description:

Greg Gage, beyin bilimini herkese erişilebilir hâle getirmeyi kendine amaç edinmiş. Bu eğlenceli ve biraz da ürkütücü videoda, sinirbilimci ve TED Kıdemlisi olan Greg, bir seyircinin özgür iradesini elinden almak için basit ve ucuz bir Kendin Yap seti kullanıyor. Bu bir hokkabazlık değil; gerçekten işe yarıyor. İnanmak için görmeniz gerek.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:52

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.