Return to Video

Wat was de oorzaak van de Franse Revolutie? - Tom Mullaney

  • 0:07 - 0:11
    Welke rechten hebben mensen
    en waar komen die vandaan?
  • 0:11 - 0:14
    Wie mag voor anderen beslissen
    en met welk recht?
  • 0:14 - 0:16
    Hoe organiseren we de maatschappij zo
  • 0:16 - 0:19
    dat ze tegemoetkomt
    aan de behoeften van de mensen?
  • 0:19 - 0:22
    Deze vragen daagden een hele natie uit
  • 0:22 - 0:25
    tijdens de opschudding
    van de Franse Revolutie.
  • 0:25 - 0:27
    Tegen het eind van de 18de eeuw
  • 0:27 - 0:31
    had Europa een diepe intellectuele
    en culturele verandering ondergaan,
  • 0:31 - 0:34
    de zogenaamde Verlichting.
  • 0:34 - 0:37
    Filosofen en kunstenaars
    stimuleerden rede en menselijke vrijheid
  • 0:37 - 0:40
    in plaats van traditie en godsdienst.
  • 0:40 - 0:43
    De opkomst van een middenklasse
    en van gedrukt materiaal
  • 0:43 - 0:45
    moedigden politiek bewustzijn aan.
  • 0:45 - 0:49
    De Amerikaanse Revolutie
    had een vroegere Engelse kolonie
  • 0:49 - 0:51
    omgevormd tot een zelfstandige republiek.
  • 0:51 - 0:55
    Maar Frankrijk, één van de rijkste
    en grootste landen van Europa,
  • 0:55 - 1:00
    werd nog steeds geregeerd door een oud
    regime van drie stugge sociale klassen,
  • 1:00 - 1:02
    de zogenaamde standen.
  • 1:02 - 1:07
    De monarch koning Lodewijk XVI baseerde
    zijn autoriteit op goddelijk recht
  • 1:07 - 1:11
    en gaf speciale privileges
    aan de eerste en tweede stand,
  • 1:11 - 1:14
    de katholieke geestelijkheid en de adel.
  • 1:14 - 1:17
    De derde stand,
    middenklasse koop- en ambachtslui
  • 1:17 - 1:21
    en meer dan 20 miljoen boeren
    hadden veel minder macht,
  • 1:21 - 1:24
    en zij waren de enigen
    die belastingen betaalden,
  • 1:24 - 1:29
    niet enkel aan de koning,
    maar ook aan de andere standen.
  • 1:29 - 1:30
    In jaren van slechte oogst
  • 1:30 - 1:33
    hadden boeren soms bijna niets over,
  • 1:33 - 1:39
    terwijl de koning en de adel kwistig
    leefden van de weelde die ze afdwongen.
  • 1:39 - 1:41
    Toen Frankrijk echter
    in de schulden verzonk
  • 1:41 - 1:46
    wegens steun aan de Amerikaanse Revolutie
    en haar langdurige oorlog met Engeland,
  • 1:46 - 1:48
    was er verandering nodig.
  • 1:48 - 1:51
    Koning Lodewijk benoemde
    Jacques Necker tot minister van financiën.
  • 1:51 - 1:53
    Die drong aan op belastingherzieningen
  • 1:53 - 1:57
    en won de openbare steun door de financiën
    van de regering te publiceren.
  • 1:57 - 2:01
    De adviseurs van de koning waren
    sterk tegen deze initiatieven gekant.
  • 2:01 - 2:05
    In zijn wanhoop riep de koning
    de Staten-Generaal bijeen,
  • 2:05 - 2:08
    een verzameling vertegenwoordigers
    van de drie standen,
  • 2:08 - 2:12
    voor het eerst in 175 jaar.
  • 2:12 - 2:17
    Hoewel de derde stand 98 %
    van de Franse bevolking vertegenwoordigde,
  • 2:17 - 2:20
    stond hun stem gelijk
    aan elk van de andere standen.
  • 2:20 - 2:25
    Uiteraard wilden de hogere
    standen hun privileges behouden.
  • 2:25 - 2:28
    Toen ze zagen dat eerlijke
    vertegenwoordiging onmogelijk was,
  • 2:28 - 2:30
    brak de derde stand de vergadering af,
  • 2:30 - 2:32
    riep zich uit tot de Assemblée Nationale
  • 2:32 - 2:38
    en zwoer een nieuwe grondwet te ontwerpen,
    met of zonder de andere standen.
  • 2:38 - 2:40
    Koning Lodewijk gebood
    de eerste en tweede stand
  • 2:40 - 2:42
    de Assemblée national te ontmoeten,
  • 2:42 - 2:46
    maar hij ontsloeg ook zijn
    populaire minister van financiën Necker.
  • 2:46 - 2:49
    Daarop sloten duizenden
    woedende Parijzenaars zich aan
  • 2:49 - 2:53
    bij sympathiserende soldaten
    om de Bastille te bestormen,
  • 2:53 - 2:57
    een symbool van koninklijke macht
    en een groot wapenmagazijn.
  • 2:57 - 3:00
    De Revolutie was begonnen.
  • 3:00 - 3:02
    Terwijl de opstand zich
    over het hele land verspreidde,
  • 3:02 - 3:05
    werd het feodale systeem afgeschaft.
  • 3:05 - 3:08
    De Assemblées Verklaring
    van de Rechten van de Mens en de Burger
  • 3:08 - 3:11
    verkondigde een voor die tijd
    radicaal idee --
  • 3:11 - 3:16
    dat individuele rechten en vrijheden
    inherent waren aan de menselijke natuur
  • 3:16 - 3:19
    en dat de regering enkel bestond
    om die te beschermen.
  • 3:19 - 3:23
    Toen hun privileges afgeschaft waren,
    vluchtten vele edelen naar het buitenland,
  • 3:23 - 3:26
    waar ze buitenlandse leiders smeekten
    Frankrijk binnen te vallen
  • 3:26 - 3:27
    en de orde te herstellen.
  • 3:27 - 3:31
    En terwijl Lodewijk bleef als boegbeeld
    van de constitutionele monarchie,
  • 3:31 - 3:33
    vreesde hij voor zijn toekomst.
  • 3:33 - 3:37
    In 1791 probeerde hij het land
    te ontvluchten maar hij werd gevangen.
  • 3:37 - 3:41
    De poging om te ontsnappen vernietigde
    het vertrouwen van de mensen in de koning.
  • 3:41 - 3:45
    De koninklijke familie werd gearresteerd
    en de koning werd beschuldigd van verraad.
  • 3:45 - 3:47
    Na een proces
  • 3:47 - 3:50
    werd de ooit gerespecteerde koning
    publiekelijk onthoofd.
  • 3:50 - 3:53
    Het betekende het einde
    van de duizendjarige monarchie
  • 3:53 - 3:59
    en het bezegelde de verklaring van de
    eerste Franse Republiek op 21 september,
  • 3:59 - 4:03
    die werd geregeerd door het motto
    'liberté, égalité, fraternité'.
  • 4:03 - 4:05
    Negen maanden later
  • 4:05 - 4:06
    werd koningin Marie Antoinette,
  • 4:06 - 4:09
    een buitenlander met de bijnaam
    'Madame Déficit'
  • 4:09 - 4:11
    wegens haar extravagante reputatie,
  • 4:11 - 4:13
    ook geëxecuteerd.
  • 4:13 - 4:16
    Maar de Revolutie eindigde niet hier.
  • 4:16 - 4:19
    Sommige leiders namen er geen genoegen mee
    de regering te veranderen
  • 4:19 - 4:22
    en probeerden de Franse maatschappij
    volledig te veranderen --
  • 4:22 - 4:24
    de godsdienst,
  • 4:24 - 4:25
    de straatnamen,
  • 4:25 - 4:26
    zelfs de kalender.
  • 4:26 - 4:28
    Toen er zich meerdere fracties vormden,
  • 4:28 - 4:32
    lanceerden de extremistische
    Jacobijnen, aangevoerd door Robespierre,
  • 4:32 - 4:35
    een terreurbewind
  • 4:35 - 4:38
    om het minste meningsverschil
    te onderdrukken.
  • 4:38 - 4:42
    Meer dan 20 000 mensen werden geëxecuteerd
    voor de Jacobijnen ten onder gingen.
  • 4:42 - 4:46
    Intussen voerde Frankrijk oorlog
    tegen aangrenzende monarchen
  • 4:46 - 4:50
    die probeerden de Revolutie de kop in te
    drukken voor ze zich verder verspreidde.
  • 4:50 - 4:54
    Temidden van de chaos nam Generaal
    Napeoleon Bonaparte de leiding over
  • 4:54 - 4:59
    als Keizer die de democratische waarden
    van de Revolutie zou verdedigen.
  • 4:59 - 5:03
    Al met al kende de Revolutie
    drie grondwetten
  • 5:03 - 5:06
    en vijf regeringen binnen tien jaar,
  • 5:06 - 5:09
    gevolgd door decennia
    van afwisselend monarchie en revolte
  • 5:09 - 5:13
    voor de volgende Republiek
    gevormd werd in 1871.
  • 5:13 - 5:16
    En hoewel we de idealen
    van de Franse Revolutie vieren,
  • 5:16 - 5:19
    hebben we nog steeds moeite
    met veel van dezelfde basisvragen
  • 5:19 - 5:22
    van twee eeuwen geleden.
Title:
Wat was de oorzaak van de Franse Revolutie? - Tom Mullaney
Description:

Volledige les: http://ed.ted.com/lessons/what-caused-the-french-revolution-tom-mullaney

Welke rechten hebben mensen en waar komen die vandaan? Wie mag beslissingen nemen voor anderen en met welk recht? En hoe kunnen wij de maatschappij zo organiseren dat ze voldoet aan de behoeften van de mensen? Tom Mullaney toont aan hoe die vragen een hele natie uitdaagden gedurende de opschudding van de Franse Revolutie.

Les door Tom Mullaney, animatie door Sashko Danylenko
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:33

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.