0:00:06.792,0:00:10.501 Welke rechten hebben mensen[br]en waar komen die vandaan? 0:00:10.501,0:00:14.310 Wie mag voor anderen beslissen[br]en met welk recht? 0:00:14.310,0:00:16.209 Hoe organiseren we de maatschappij zo 0:00:16.209,0:00:19.209 dat ze tegemoetkomt[br]aan de behoeften van de mensen? 0:00:19.209,0:00:21.868 Deze vragen daagden een hele natie uit 0:00:21.868,0:00:25.019 tijdens de opschudding[br]van de Franse Revolutie. 0:00:25.019,0:00:27.409 Tegen het eind van de 18de eeuw 0:00:27.409,0:00:31.441 had Europa een diepe intellectuele[br]en culturele verandering ondergaan, 0:00:31.441,0:00:33.800 de zogenaamde Verlichting. 0:00:33.800,0:00:37.409 Filosofen en kunstenaars[br]stimuleerden rede en menselijke vrijheid 0:00:37.409,0:00:40.070 in plaats van traditie en godsdienst. 0:00:40.070,0:00:42.830 De opkomst van een middenklasse[br]en van gedrukt materiaal 0:00:42.830,0:00:45.209 moedigden politiek bewustzijn aan. 0:00:45.209,0:00:48.749 De Amerikaanse Revolutie[br]had een vroegere Engelse kolonie 0:00:48.749,0:00:51.450 omgevormd tot een zelfstandige republiek. 0:00:51.450,0:00:55.259 Maar Frankrijk, één van de rijkste[br]en grootste landen van Europa, 0:00:55.259,0:00:59.969 werd nog steeds geregeerd door een oud[br]regime van drie stugge sociale klassen, 0:00:59.969,0:01:02.052 de zogenaamde standen. 0:01:02.052,0:01:06.769 De monarch koning Lodewijk XVI baseerde[br]zijn autoriteit op goddelijk recht 0:01:06.769,0:01:11.040 en gaf speciale privileges[br]aan de eerste en tweede stand, 0:01:11.040,0:01:13.781 de katholieke geestelijkheid en de adel. 0:01:13.781,0:01:17.021 De derde stand,[br]middenklasse koop- en ambachtslui 0:01:17.021,0:01:21.390 en meer dan 20 miljoen boeren[br]hadden veel minder macht, 0:01:21.390,0:01:24.461 en zij waren de enigen[br]die belastingen betaalden, 0:01:24.461,0:01:28.632 niet enkel aan de koning,[br]maar ook aan de andere standen. 0:01:28.632,0:01:30.013 In jaren van slechte oogst 0:01:30.013,0:01:33.370 hadden boeren soms bijna niets over, 0:01:33.370,0:01:38.890 terwijl de koning en de adel kwistig[br]leefden van de weelde die ze afdwongen. 0:01:38.890,0:01:41.012 Toen Frankrijk echter[br]in de schulden verzonk 0:01:41.012,0:01:45.680 wegens steun aan de Amerikaanse Revolutie[br]en haar langdurige oorlog met Engeland, 0:01:45.680,0:01:47.542 was er verandering nodig. 0:01:47.542,0:01:50.767 Koning Lodewijk benoemde[br]Jacques Necker tot minister van financiën. 0:01:50.767,0:01:52.581 Die drong aan op belastingherzieningen 0:01:52.581,0:01:57.432 en won de openbare steun door de financiën[br]van de regering te publiceren. 0:01:57.432,0:02:00.713 De adviseurs van de koning waren[br]sterk tegen deze initiatieven gekant. 0:02:00.713,0:02:05.132 In zijn wanhoop riep de koning[br]de Staten-Generaal bijeen, 0:02:05.132,0:02:07.902 een verzameling vertegenwoordigers[br]van de drie standen, 0:02:07.902,0:02:12.091 voor het eerst in 175 jaar. 0:02:12.091,0:02:16.583 Hoewel de derde stand 98 % [br]van de Franse bevolking vertegenwoordigde, 0:02:16.583,0:02:20.102 stond hun stem gelijk[br]aan elk van de andere standen. 0:02:20.102,0:02:25.222 Uiteraard wilden de hogere[br]standen hun privileges behouden. 0:02:25.222,0:02:28.081 Toen ze zagen dat eerlijke[br]vertegenwoordiging onmogelijk was, 0:02:28.081,0:02:29.913 brak de derde stand de vergadering af, 0:02:29.913,0:02:32.003 riep zich uit tot de Assemblée Nationale 0:02:32.003,0:02:37.503 en zwoer een nieuwe grondwet te ontwerpen,[br]met of zonder de andere standen. 0:02:37.503,0:02:39.972 Koning Lodewijk gebood[br]de eerste en tweede stand 0:02:39.972,0:02:41.782 de Assemblée national te ontmoeten, 0:02:41.782,0:02:45.912 maar hij ontsloeg ook zijn[br]populaire minister van financiën Necker. 0:02:45.912,0:02:48.833 Daarop sloten duizenden[br]woedende Parijzenaars zich aan 0:02:48.833,0:02:53.183 bij sympathiserende soldaten[br]om de Bastille te bestormen, 0:02:53.183,0:02:57.447 een symbool van koninklijke macht[br]en een groot wapenmagazijn. 0:02:57.447,0:02:59.843 De Revolutie was begonnen. 0:02:59.843,0:03:02.425 Terwijl de opstand zich[br]over het hele land verspreidde, 0:03:02.425,0:03:04.724 werd het feodale systeem afgeschaft. 0:03:04.724,0:03:07.994 De Assemblées Verklaring [br]van de Rechten van de Mens en de Burger 0:03:07.994,0:03:10.614 verkondigde een voor die tijd[br]radicaal idee -- 0:03:10.614,0:03:15.675 dat individuele rechten en vrijheden[br]inherent waren aan de menselijke natuur 0:03:15.675,0:03:18.844 en dat de regering enkel bestond[br]om die te beschermen. 0:03:18.844,0:03:22.605 Toen hun privileges afgeschaft waren,[br]vluchtten vele edelen naar het buitenland, 0:03:22.605,0:03:25.625 waar ze buitenlandse leiders smeekten[br]Frankrijk binnen te vallen 0:03:25.625,0:03:26.844 en de orde te herstellen. 0:03:26.844,0:03:30.694 En terwijl Lodewijk bleef als boegbeeld[br]van de constitutionele monarchie, 0:03:30.694,0:03:32.984 vreesde hij voor zijn toekomst. 0:03:32.984,0:03:37.135 In 1791 probeerde hij het land[br]te ontvluchten maar hij werd gevangen. 0:03:37.135,0:03:41.126 De poging om te ontsnappen vernietigde[br]het vertrouwen van de mensen in de koning. 0:03:41.126,0:03:45.405 De koninklijke familie werd gearresteerd[br]en de koning werd beschuldigd van verraad. 0:03:45.405,0:03:46.561 Na een proces 0:03:46.593,0:03:49.889 werd de ooit gerespecteerde koning[br]publiekelijk onthoofd. 0:03:49.921,0:03:53.389 Het betekende het einde[br]van de duizendjarige monarchie 0:03:53.421,0:03:59.131 en het bezegelde de verklaring van de[br]eerste Franse Republiek op 21 september, 0:03:59.179,0:04:02.921 die werd geregeerd door het motto[br]'liberté, égalité, fraternité'. 0:04:03.414,0:04:04.614 Negen maanden later 0:04:04.640,0:04:06.174 werd koningin Marie Antoinette, 0:04:06.188,0:04:09.121 een buitenlander met de bijnaam [br]'Madame Déficit' 0:04:09.219,0:04:11.219 wegens haar extravagante reputatie, 0:04:11.352,0:04:12.906 ook geëxecuteerd. 0:04:13.415,0:04:15.687 Maar de Revolutie eindigde niet hier. 0:04:15.687,0:04:18.889 Sommige leiders namen er geen genoegen mee[br]de regering te veranderen 0:04:18.889,0:04:22.186 en probeerden de Franse maatschappij[br]volledig te veranderen -- 0:04:22.186,0:04:23.586 de godsdienst, 0:04:23.586,0:04:24.699 de straatnamen, 0:04:24.699,0:04:26.146 zelfs de kalender. 0:04:26.146,0:04:28.016 Toen er zich meerdere fracties vormden, 0:04:28.016,0:04:32.206 lanceerden de extremistische[br]Jacobijnen, aangevoerd door Robespierre, 0:04:32.206,0:04:34.516 een terreurbewind 0:04:34.516,0:04:37.676 om het minste meningsverschil[br]te onderdrukken. 0:04:37.676,0:04:41.816 Meer dan 20 000 mensen werden geëxecuteerd[br]voor de Jacobijnen ten onder gingen. 0:04:41.816,0:04:45.607 Intussen voerde Frankrijk oorlog[br]tegen aangrenzende monarchen 0:04:45.607,0:04:49.516 die probeerden de Revolutie de kop in te[br]drukken voor ze zich verder verspreidde. 0:04:49.516,0:04:54.027 Temidden van de chaos nam Generaal[br]Napeoleon Bonaparte de leiding over 0:04:54.027,0:04:59.327 als Keizer die de democratische waarden[br]van de Revolutie zou verdedigen. 0:04:59.327,0:05:02.647 Al met al kende de Revolutie[br]drie grondwetten 0:05:02.647,0:05:05.666 en vijf regeringen binnen tien jaar, 0:05:05.666,0:05:09.447 gevolgd door decennia[br]van afwisselend monarchie en revolte 0:05:09.447,0:05:12.717 voor de volgende Republiek [br]gevormd werd in 1871. 0:05:12.717,0:05:15.506 En hoewel we de idealen [br]van de Franse Revolutie vieren, 0:05:15.506,0:05:18.767 hebben we nog steeds moeite [br]met veel van dezelfde basisvragen 0:05:18.767,0:05:21.628 van twee eeuwen geleden.