Return to Video

دلیل بروز انقلاب فرانسه چه بود؟ - تام مولانی

  • 0:07 - 0:11
    مردم چه حقوقی دارن،
    و این حقوق از کجا میان؟
  • 0:11 - 0:14
    کیه که برای بقیه تصمیم میگیره
    و چطور این قدرت را داره؟
  • 0:14 - 0:19
    و چطور میشه جامعه رو جوری سازماندهی کرد
    که نیازهای مردم برطرف شه؟
  • 0:19 - 0:22
    این سوالا زمانی یه ملت رو
    به چالش کشیدن
  • 0:22 - 0:25
    یعنی در طول قیامِ انقلابِ فرانسه.
  • 0:25 - 0:27
    در اواخر قرن هجدهم،
  • 0:27 - 0:31
    اروپا یه تغییر فکری و فرهنگی اساسی
    رو پشت سر گذاشت
  • 0:31 - 0:34
    که بهش عصر روشنگری گفته میشه.
  • 0:34 - 0:37
    فلاسفه و هنرمندا منطق و آزادی انسانی
    رو تبلیغ می کردن
  • 0:37 - 0:40
    و اونارو از مذهب و سنت برتر می دونستن
  • 0:40 - 0:43
    ظهور طبقه ی متوسط
    و صنعت چاپ
  • 0:43 - 0:45
    باعث افزایش آگاهی عمومی شد،
  • 0:45 - 0:49
    و انقلاب امریکا، کشوری که قبلا
    مستعمرهی انگلیس بود
  • 0:49 - 0:51
    رو به یه جمهوری مستقل تبدیل کرده بود.
  • 0:51 - 0:55
    ولی فرانسه، یکی از بزرگترین و ثروتمندترین
    کشورهای اروپا،
  • 0:55 - 1:00
    هنوز به دست یه رژیم باستانی متشکل از
    سه طبقهی اجتماعی ثابت به اسم رَسته
  • 1:00 - 1:02

    اداره می شد.
  • 1:02 - 1:07
    پادشاه، لوئی شانزدهم، حاکمیت خودش رو
    بر اساس حقوق خدادادی می دونست
  • 1:07 - 1:11
    و به رسته های اول و دوم
    امتیازاتِ ویژهای اعطا می کرد،
  • 1:11 - 1:14
    یعنی روحانیون کاتولیک، و اشراف.
  • 1:14 - 1:17
    رستهی سوم، یعنی بازرگانان طبقه ی متوسط
    و صنعتگران،
  • 1:17 - 1:21
    و همینطور حدود ۲۰ میلیون روستایی،
    قدرتِ بسیار کمتری داشتن
  • 1:21 - 1:24
    و تنها کسایی بودن که
    نه فقط به پادشاه،
  • 1:24 - 1:29
    بلکه به رسته های دیگه هم
    مالیات می دادن.
  • 1:29 - 1:31
    توی سالهایی که برداشت خوب نبود،
  • 1:31 - 1:34
    با پرداخت مالیات، چیزی برای روستاییها باقی نمیماند
  • 1:34 - 1:39
    در حالی که پادشاه و اشراف
    تو ناز و نعمت زندگی می کردن.
  • 1:39 - 1:43
    اما وقتی فرانسه به خاطر حمایت از
    انقلاب امریکا و جنگ طولانیش
  • 1:43 - 1:46
    با انگلیس، بدهی بالا اورد،
  • 1:46 - 1:48
    یه تغییر لازم بود.
  • 1:48 - 1:51
    شاه لوئی یه وزیر مالی به اسم
    ژاک نِکِر رو انتصاب کرد،
  • 1:51 - 1:52
    که اصلاحیههای مالیاتی رو
    اجرا کرد
  • 1:52 - 1:57
    و با انتشار آزادانه امور مالی دولت
    حمایت عمومی رو جلب کرد.
  • 1:57 - 2:01
    ولی مشاورین شاه با این اقدامات
    شدیدا مخالفت کردن.
  • 2:01 - 2:05
    شاه که نمیتوانست راه حلی پیدا کنه
    دستورِ جلسهای با حضور ژنرالهای کشور
  • 2:05 - 2:08
    و مجمعی از نماینده های
    هر سه رسته رو داد،
  • 2:08 - 2:12
    که در ۱۷۵ سال گذشته سابقه نداشت.
  • 2:12 - 2:17
    هرچند رایِ رستهی سوم که نماینده ی ۹۸%
    از جمعیت فرانسه بود،
  • 2:17 - 2:20
    برابر با دو رستهی دیگه بود.
  • 2:20 - 2:25
    و جای تعجب نداره که، هر دو رسته دیگه
    دوست داشتن امتیازاتشون سر جاش بمونه.
  • 2:25 - 2:29
    رسته ی سوم که دیدن نمیتونن
    یه نمایندگیِ منصفانه داشته باشن
  • 2:29 - 2:30
    شورش کردن،
  • 2:30 - 2:32
    و خودشونو یه انجمن ملی
    اعلام کردن،
  • 2:32 - 2:38
    و خواستارِ طرحِ یک قانون اساسی جدید
    با یا بدونِ رستههای دیگه شدن.
  • 2:38 - 2:40
    شاه لوئی به رستههای دوم و سوم
    دستور داد
  • 2:40 - 2:42
    تا با انجمن ملی ملاقات کنن،
  • 2:42 - 2:46
    ولی نِکِر، وزیر مالیِ محبوبش
    رو هم اخراج کرد.
  • 2:46 - 2:49
    در واکنش، هزاران پاریسیِ عصبانی،
  • 2:49 - 2:53
    به سربازانِ شفیق پیوستن تا
    طوفانی در زندان باستیل برپا کنند،
  • 2:53 - 2:57
    یعنی جایی که نماد قدرت سلطنتی
    و انبار بزرگی از مهمات بود.
  • 2:57 - 3:00
    انقلاب شروع شده بود.
  • 3:00 - 3:02
    با انتشار شورش در سرتاسر کشور،
  • 3:02 - 3:05
    نظام فئودالی منسوخ شد.
  • 3:05 - 3:08
    اعلامیهی انجمن برای حقوق بشر و شهروندان
  • 3:08 - 3:11
    ایدهای رو اعلام می کرد که
    در اون زمان افراطی بود--
  • 3:11 - 3:16
    یعنی حقوق و آزادیهای فردی
    اساسِ ذات انسان هستن
  • 3:16 - 3:19
    و وظیفه ی دولت فقط محافظت از آنهاست.
  • 3:19 - 3:23
    اشراف که امتیازاتشون رو از دست داده بودن
    به خارج از کشور فرار کردن،
  • 3:23 - 3:27
    و از حکامِ خارجی خواستن
    به فرانسه حمله کنن و نظم رو برگردونن.
  • 3:27 - 3:31
    و در حالی که لوئی به عنوان دستنشاندهی
    سلطنتِ مشروطه باقی مونده بود،
  • 3:31 - 3:33
    اما از آینده می ترسید.
  • 3:33 - 3:37
    اون در سال ۱۷۹۱، سعی کرد از کشور فرار کنه
    ولی دستگیر شد.
  • 3:37 - 3:41
    این فرار ناکام باورِ مردم به شاه رو
    از بین برد.
  • 3:41 - 3:45
    خانوادهی سلطنتی دستگیر شد
    و شاه به خیانت متهم شد.
  • 3:45 - 3:47
    بعد از یه دادگاه،
  • 3:47 - 3:50
    پادشاه که زمانی محترم بود،
    در ملا عام سر از تنش جدا شد.
  • 3:50 - 3:53
    و این شد پایانِ هزار سال سلطنت.
  • 3:53 - 3:59
    و اینطور اعلامیهی اولین جمهوری فرانسه
    در ۲۱ سپتامبر نهایی شد،
  • 3:59 - 4:03
    و شعارش این بود:
    "آزادی، برابری، برادری".
  • 4:03 - 4:05
    ۹ ماه بعد،
  • 4:05 - 4:06
    ملکه ماری آنتوانت،
  • 4:06 - 4:09
    یه خارجی که به خاطرِ شهرتِ عجیبش
  • 4:09 - 4:11
    با اسم "مادامِ ناقص" مسخرهاش میکردن،
  • 4:11 - 4:13
    هم اعدام شد.
  • 4:13 - 4:16
    ولی انقلاب اینجا تموم نشد.
  • 4:16 - 4:19
    برخی رهبران، که با صرفا تغییر دولت
    راضی نمیشدن،
  • 4:19 - 4:23
    به دنبال تغییرِ کاملِ جامعه ی فرانسه بودن:
  • 4:23 - 4:25
    مذهب، نام خیابونا،
  • 4:25 - 4:26
    و حتی تقویم.
  • 4:26 - 4:28
    با تشکیل جناح های مختلف،
  • 4:28 - 4:33
    ژاکوبِن های افراطی به سرکردگی
    ماکسیمیلیان روبِسْپیِر
  • 4:33 - 4:35
    عصر وحشت رو به راه انداختن
  • 4:35 - 4:37
    تا کوچترین مخلفتی رو سرکوب کنن،
  • 4:37 - 4:39
    و حدود ۲۰ هزار نفر رو اعدام کردن
  • 4:39 - 4:42
    تا اینکه خودشون هم سقوط کردن.
  • 4:42 - 4:46
    در این حین فرانسه با سلطنتهای مجاور
    وارد جنگ شد
  • 4:46 - 4:49
    دولتهایی که به دنبال خفه کردن
    انقلاب قبل از انتشارش بودن.
  • 4:50 - 4:54
    در بحبحه ی این آشوب، ژنرالی به اسم
    ناپلئون بناپارت اوضاع رو به دست گرفت
  • 4:54 - 4:59
    و با ادعای دفاع از ارزشهای آزادی خواهانه
    انقلاب امپراطور شد.
  • 4:59 - 5:03
    روی هم رفته، انقلا طی ده سال
    شاهد سه قانون اساسی
  • 5:03 - 5:06
    و ۵ دولت بود،
  • 5:06 - 5:10
    و پس از اون دهه ها درگیری بین سلطنت و شورش
    ادامه داشت
  • 5:10 - 5:13
    تا زمانی که جمهوری بعدی
    در سال ۱۸۷۱ شکل گرفت.
  • 5:13 - 5:16
    در حالیکه آرمانهای انقلاب فرانسه
    جشن گرفته میشه،
  • 5:16 - 5:19
    ولی هنوز درگیری با همون سوالات اساسی
  • 5:19 - 5:23
    که حدود دو قرن پیش ایجاد شدن ادامه داره.
Title:
دلیل بروز انقلاب فرانسه چه بود؟ - تام مولانی
Description:

مردم چه حقوقی دارند و این حقوق از کجا آمدند؟ چه کسی برای بقیه تصمیم می گیرد و این حقو ق را از کجا بدست آورده؟ و چطور می‌توانیم جامعه‌ای داشته باشیم که نیازهای مردم رو برطرف کند؟ تا مولانی نشان می دهد چگونه این سوالات یک ملت را در طول بروز انقلاب فرانسه به چالش کشیدند.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:33

Persian subtitles

Revisions