WEBVTT

00:00:06.792 --> 00:00:10.501
مردم چه حقوقی دارن،
و این حقوق از کجا میان؟

00:00:10.501 --> 00:00:14.310
کیه که برای بقیه تصمیم میگیره
و چطور این قدرت را داره؟

00:00:14.310 --> 00:00:19.209
و چطور میشه جامعه رو جوری سازماندهی کرد
که نیازهای مردم برطرف شه؟

00:00:19.209 --> 00:00:21.868
این سوالا زمانی یه ملت رو 
به چالش کشیدن

00:00:21.868 --> 00:00:25.019
یعنی در طول قیامِ انقلابِ فرانسه.

00:00:25.019 --> 00:00:27.409
در اواخر قرن هجدهم،

00:00:27.409 --> 00:00:31.441
اروپا یه تغییر فکری و فرهنگی اساسی
رو پشت سر گذاشت

00:00:31.441 --> 00:00:33.800
که بهش عصر روشنگری گفته میشه.

00:00:33.800 --> 00:00:37.409
فلاسفه و هنرمندا منطق و آزادی انسانی
رو تبلیغ می کردن

00:00:37.409 --> 00:00:40.070
و اونارو از مذهب و سنت برتر می دونستن

00:00:40.070 --> 00:00:42.830
ظهور طبقه ی متوسط
و صنعت چاپ

00:00:42.830 --> 00:00:45.209
باعث افزایش آگاهی عمومی شد،

00:00:45.209 --> 00:00:48.749
و انقلاب امریکا، کشوری که قبلا
مستعمرهی انگلیس بود

00:00:48.749 --> 00:00:51.450
رو به یه جمهوری مستقل تبدیل کرده بود.

00:00:51.450 --> 00:00:55.259
ولی فرانسه، یکی از بزرگترین و ثروتمندترین
کشورهای اروپا،

00:00:55.259 --> 00:01:00.239
هنوز به دست یه رژیم باستانی متشکل از
سه طبقهی اجتماعی ثابت به اسم رَسته

00:01:00.239 --> 00:01:02.052

اداره می شد.

00:01:02.052 --> 00:01:06.769
پادشاه، لوئی شانزدهم، حاکمیت خودش رو
بر اساس حقوق خدادادی می دونست

00:01:06.769 --> 00:01:11.040
و به رسته های اول و دوم
امتیازاتِ ویژهای اعطا می کرد،

00:01:11.040 --> 00:01:13.781
یعنی روحانیون کاتولیک، و اشراف.

00:01:13.781 --> 00:01:17.021
رستهی سوم، یعنی بازرگانان طبقه ی متوسط
و صنعتگران،

00:01:17.021 --> 00:01:21.390
و همینطور حدود ۲۰ میلیون روستایی،
قدرتِ بسیار کمتری داشتن

00:01:21.390 --> 00:01:24.461
و تنها کسایی بودن که
نه فقط به پادشاه،

00:01:24.461 --> 00:01:28.512
بلکه به رسته های دیگه هم
مالیات می دادن.

00:01:28.512 --> 00:01:30.963
توی سالهایی که برداشت خوب نبود،

00:01:30.963 --> 00:01:34.400
با پرداخت مالیات، چیزی برای روستاییها باقی نمیماند

00:01:34.400 --> 00:01:39.190
در حالی که پادشاه و اشراف 
تو ناز و نعمت زندگی می کردن.

00:01:39.190 --> 00:01:43.272
اما وقتی فرانسه به خاطر حمایت از
انقلاب امریکا و جنگ طولانیش

00:01:43.272 --> 00:01:45.680
با انگلیس، بدهی بالا اورد،

00:01:45.680 --> 00:01:47.542
یه تغییر لازم بود.

00:01:47.542 --> 00:01:50.767
شاه لوئی یه وزیر مالی به اسم
ژاک نِکِر رو انتصاب کرد،

00:01:50.767 --> 00:01:52.381
که اصلاحیههای مالیاتی رو
اجرا کرد

00:01:52.381 --> 00:01:57.432
و با انتشار آزادانه امور مالی دولت
حمایت عمومی رو جلب کرد.

00:01:57.432 --> 00:02:00.713
ولی مشاورین شاه با این اقدامات
شدیدا مخالفت کردن.

00:02:00.713 --> 00:02:05.132
شاه که نمیتوانست راه حلی پیدا کنه
دستورِ جلسهای با حضور ژنرالهای کشور

00:02:05.132 --> 00:02:07.902
و مجمعی از نماینده های
هر سه رسته رو داد،

00:02:07.902 --> 00:02:12.091
که در ۱۷۵ سال گذشته سابقه نداشت.

00:02:12.091 --> 00:02:16.583
هرچند رایِ رستهی سوم که نماینده ی ۹۸%
از جمعیت فرانسه بود،

00:02:16.583 --> 00:02:20.102
برابر با دو رستهی دیگه بود.

00:02:20.102 --> 00:02:25.462
و جای تعجب نداره که، هر دو رسته دیگه
دوست داشتن امتیازاتشون سر جاش بمونه.

00:02:25.462 --> 00:02:28.521
رسته ی سوم که دیدن نمیتونن
یه نمایندگیِ منصفانه داشته باشن

00:02:28.521 --> 00:02:29.913
شورش کردن،

00:02:29.913 --> 00:02:32.003
و خودشونو یه انجمن ملی 
اعلام کردن،

00:02:32.003 --> 00:02:37.503
و خواستارِ طرحِ یک قانون اساسی جدید
با یا بدونِ رستههای دیگه شدن.

00:02:37.503 --> 00:02:39.972
شاه لوئی به رستههای دوم و سوم
دستور داد

00:02:39.972 --> 00:02:41.782
تا با انجمن ملی ملاقات کنن،

00:02:41.782 --> 00:02:45.912
ولی نِکِر، وزیر مالیِ محبوبش
رو هم اخراج کرد.

00:02:45.912 --> 00:02:48.833
در واکنش، هزاران پاریسیِ عصبانی،

00:02:48.833 --> 00:02:53.183
به سربازانِ شفیق پیوستن تا
طوفانی در زندان باستیل برپا کنند،

00:02:53.183 --> 00:02:57.447
یعنی جایی که نماد قدرت سلطنتی
و انبار بزرگی از مهمات بود.

00:02:57.447 --> 00:03:00.103
انقلاب شروع شده بود.

00:03:00.103 --> 00:03:02.385
با انتشار شورش در سرتاسر کشور،

00:03:02.385 --> 00:03:04.724
نظام فئودالی منسوخ شد.

00:03:04.724 --> 00:03:07.994
اعلامیهی انجمن برای حقوق بشر و شهروندان

00:03:07.994 --> 00:03:10.614
ایدهای رو اعلام می کرد که
در اون زمان افراطی بود--

00:03:10.614 --> 00:03:15.675
یعنی حقوق و آزادیهای فردی
اساسِ ذات انسان هستن

00:03:15.675 --> 00:03:19.494
و وظیفه ی دولت فقط محافظت از آنهاست.

00:03:19.494 --> 00:03:22.775
اشراف که امتیازاتشون رو از دست داده بودن
به خارج از کشور فرار کردن،

00:03:22.775 --> 00:03:26.864
و از حکامِ خارجی خواستن
به فرانسه حمله کنن و نظم رو برگردونن.

00:03:26.864 --> 00:03:30.694
و در حالی که لوئی به عنوان دستنشاندهی
سلطنتِ مشروطه باقی مونده بود،

00:03:30.694 --> 00:03:32.984
اما از آینده می ترسید.

00:03:32.984 --> 00:03:37.135
اون در سال ۱۷۹۱، سعی کرد از کشور فرار کنه
ولی دستگیر شد.

00:03:37.135 --> 00:03:41.126
این فرار ناکام باورِ مردم به شاه رو
از بین برد.

00:03:41.126 --> 00:03:45.405
خانوادهی سلطنتی دستگیر شد
و شاه به خیانت متهم شد.

00:03:45.405 --> 00:03:46.561
بعد از یه دادگاه،

00:03:46.593 --> 00:03:49.889
پادشاه که زمانی محترم بود،
در ملا عام سر از تنش جدا شد.

00:03:49.921 --> 00:03:53.389
و این شد پایانِ هزار سال سلطنت.

00:03:53.421 --> 00:03:59.131
و اینطور اعلامیهی اولین جمهوری فرانسه
در ۲۱ سپتامبر نهایی شد،

00:03:59.179 --> 00:04:02.921
و شعارش این بود:
"آزادی، برابری، برادری".

00:04:03.414 --> 00:04:04.614
۹ ماه بعد،

00:04:04.640 --> 00:04:06.174
ملکه ماری آنتوانت،

00:04:06.188 --> 00:04:09.121
یه خارجی که به خاطرِ شهرتِ عجیبش


00:04:09.219 --> 00:04:11.219
با اسم "مادامِ ناقص" مسخرهاش میکردن،

00:04:11.352 --> 00:04:12.906
هم اعدام شد.

00:04:13.360 --> 00:04:15.578
ولی انقلاب اینجا تموم نشد.

00:04:15.821 --> 00:04:19.180
برخی رهبران، که با صرفا تغییر دولت
راضی نمیشدن،

00:04:19.219 --> 00:04:22.719
به دنبال تغییرِ کاملِ جامعه ی فرانسه بودن:

00:04:22.756 --> 00:04:24.732
مذهب، نام خیابونا،

00:04:24.769 --> 00:04:26.216
و حتی تقویم.

00:04:26.216 --> 00:04:28.086
با تشکیل جناح های مختلف،

00:04:28.086 --> 00:04:32.539
ژاکوبِن های افراطی به سرکردگی
ماکسیمیلیان روبِسْپیِر

00:04:32.578 --> 00:04:34.586
عصر وحشت رو به راه انداختن

00:04:34.586 --> 00:04:36.633
تا کوچترین مخلفتی رو سرکوب کنن،

00:04:36.658 --> 00:04:39.086
و حدود ۲۰ هزار نفر رو اعدام کردن

00:04:39.086 --> 00:04:41.509
تا اینکه خودشون هم سقوط کردن.

00:04:41.782 --> 00:04:45.765
در این حین فرانسه با سلطنتهای مجاور
وارد جنگ شد

00:04:45.804 --> 00:04:48.836
دولتهایی که به دنبال خفه کردن
انقلاب قبل از انتشارش بودن.

00:04:49.586 --> 00:04:54.097
در بحبحه ی این آشوب، ژنرالی به اسم
ناپلئون بناپارت اوضاع رو به دست گرفت

00:04:54.097 --> 00:04:59.328
و با ادعای دفاع از ارزشهای آزادی خواهانه
انقلاب امپراطور شد.

00:04:59.374 --> 00:05:02.823
روی هم رفته، انقلا طی ده سال
شاهد سه قانون اساسی

00:05:02.869 --> 00:05:05.736
و ۵ دولت بود،

00:05:05.736 --> 00:05:09.517
و پس از اون دهه ها درگیری بین سلطنت و شورش
ادامه داشت

00:05:09.517 --> 00:05:12.871
تا زمانی که جمهوری بعدی
در سال ۱۸۷۱ شکل گرفت.

00:05:12.896 --> 00:05:15.756
در حالیکه آرمانهای انقلاب فرانسه
جشن گرفته میشه،

00:05:15.795 --> 00:05:19.170
ولی هنوز درگیری با همون سوالات اساسی

00:05:19.233 --> 00:05:22.748
که حدود دو قرن پیش ایجاد شدن ادامه داره.