Return to Video

Mijn zoon was een van de Columbine schutters. Dit is mijn verhaal

  • 0:01 - 0:04
    De laatste keer dat ik de stem
    van mijn zoon hoorde,
  • 0:04 - 0:06
    was toen hij de voordeur uit liep
  • 0:06 - 0:07
    op weg naar school.
  • 0:08 - 0:11
    Hij riep nog één woord in het donker:
  • 0:11 - 0:13
    "Doei."
  • 0:13 - 0:16
    Het was 20 april 1999.
  • 0:17 - 0:20
    Later die ochtend,
    op de Columbine High School,
  • 0:20 - 0:23
    hebben mijn zoon Dylan en zijn vriend Eric
  • 0:23 - 0:25
    12 studenten en een leraar vermoord
  • 0:26 - 0:30
    en hebben ze ruim 20 anderen verwond
    voor ze zichzelf van het leven beroofden.
  • 0:31 - 0:34
    Dertien onschuldige mensen zijn overleden,
  • 0:34 - 0:37
    hun geliefden bleven achter
    in een staat van verdriet en trauma.
  • 0:38 - 0:40
    Anderen liepen verwondingen op,
  • 0:40 - 0:44
    sommigen waren voorgoed
    verminkt of gehandicapt.
  • 0:46 - 0:48
    Maar hoe afschuwelijk
    deze tragedie echt was,
  • 0:48 - 0:52
    kan niet alleen uitgedrukt worden
    in het aantal doden en gewonden.
  • 0:53 - 0:56
    Het is onmogelijk om de
    psychologische schade te kwantificeren
  • 0:56 - 0:58
    van de mensen in de school,
  • 0:58 - 1:02
    of van degenen die betrokken waren
    bij de hulpverlening en het schoonmaken.
  • 1:02 - 1:06
    Het is onmogelijk de omvang
    van een tragedie als deze vast te stellen,
  • 1:07 - 1:09
    helemaal als het kan dienen
    als blauwdruk
  • 1:09 - 1:12
    voor andere schutters die zelf
    wreedheden willen gaan plegen.
  • 1:14 - 1:15
    Columbine was een vloedgolf,
  • 1:16 - 1:17
    en toen die voorbij was,
  • 1:17 - 1:21
    zou het nog jaren duren voordat
    de gemeenschap en de maatschappij
  • 1:21 - 1:23
    de impact konden bevatten.
  • 1:25 - 1:29
    Het heeft mij jaren gekost de nalatenschap
    van mijn zoon te proberen te accepteren.
  • 1:30 - 1:33
    Het wrede gedrag dat het einde
    van zijn leven heeft gedefiniëerd,
  • 1:33 - 1:37
    heeft mij duidelijk gemaakt dat hij
    een heel ander persoon was dan ik kende.
  • 1:38 - 1:40
    Naderhand vroegen mensen:
  • 1:40 - 1:42
    "Hoe kan je dit niet geweten hebben?
  • 1:43 - 1:44
    Wat was jij nou voor moeder?"
  • 1:45 - 1:48
    Ik stel mezelf nog steeds
    diezelfde vragen.
  • 1:49 - 1:52
    Vóór de schietpartijen
    vond ik mezelf een goede moeder.
  • 1:53 - 1:55
    Het opvoeden van mijn kinderen
    tot meelevende,
  • 1:55 - 1:58
    gezonde, verantwoordelijke volwassenen
  • 1:58 - 2:01
    was de belangrijkste rol van mijn leven.
  • 2:02 - 2:05
    Maar de tragedie heeft me ervan overtuigd
    dat ik gefaald heb als ouder
  • 2:06 - 2:10
    en dat is gedeeltelijk
    waarom ik hier vandaag ben.
  • 2:11 - 2:12
    Behalve zijn vader
  • 2:13 - 2:16
    was ik degene die Dylan het beste kende
    en het meest van hem hield.
  • 2:17 - 2:19
    Als iemand had kunnen weten
    wat er aan de hand was,
  • 2:19 - 2:21
    dan zou ik dat toch zijn?
  • 2:22 - 2:23
    Maar ik wist het niet.
  • 2:25 - 2:27
    Ik ben hier vandaag
    om de ervaring te delen
  • 2:27 - 2:31
    van hoe het is om de moeder te zijn
    van iemand die moordt en pijn veroorzaakt.
  • 2:32 - 2:36
    Na de tragedie heb ik jarenlang
    mijn geheugen gepijnigd,
  • 2:36 - 2:40
    om te begrijpen waar ik
    als ouder gefaald had.
  • 2:40 - 2:43
    Maar er zijn geen eenvoudige antwoorden.
  • 2:43 - 2:45
    Ik kan jullie geen oplossingen bieden.
  • 2:46 - 2:47
    Het enige dat ik kan doen,
  • 2:48 - 2:50
    is delen wat ik heb geleerd.
  • 2:51 - 2:55
    Als ik met mensen spreek
    die mij niet kenden voor de schietpartij,
  • 2:55 - 2:57
    heb ik drie uitdagingen.
  • 2:58 - 3:01
    De eerste, als ik een ruimte
    als deze binnenkom,
  • 3:01 - 3:05
    weet ik niet of een van de aanwezigen
    een verlies heeft geleden
  • 3:05 - 3:07
    door wat mijn zoon heeft gedaan.
  • 3:08 - 3:11
    Ik vind het nodig om het leed
    te erkennen dat is veroorzaakt
  • 3:11 - 3:14
    door een familielid
    dat dat zelf niet meer kan doen.
  • 3:15 - 3:18
    Dus eerst, vanuit de grond van mijn hart:
  • 3:18 - 3:22
    het spijt me als mijn zoon u
    verdriet heeft gedaan.
  • 3:24 - 3:25
    De tweede uitdaging die ik heb,
  • 3:26 - 3:30
    is dat ik begrip moet vragen,
    en zelfs medeleven,
  • 3:31 - 3:34
    als ik over de dood van mijn zoon
    praat als zelfmoord.
  • 3:34 - 3:37
    Twee jaar voor zijn dood
  • 3:37 - 3:39
    schreef hij op een blaadje in een kladblok
  • 3:39 - 3:40
    dat hij zichzelf sneed.
  • 3:41 - 3:43
    Hij zei dat hij gekweld was
  • 3:43 - 3:46
    en dat hij een pistool wilde
    om zijn leven te beëindigen.
  • 3:46 - 3:50
    Ik wist hier niets van
    tot maanden na zijn dood.
  • 3:51 - 3:54
    Als ik over zijn dood praat als zelfmoord,
  • 3:54 - 3:58
    probeer ik de wreedheid aan het eind
    van zijn leven niet af te zwakken.
  • 3:59 - 4:01
    Ik probeer te begrijpen
  • 4:01 - 4:03
    hoe zijn suïcidale gedachten
  • 4:03 - 4:04
    geleid hebben tot moord.
  • 4:05 - 4:08
    Na veel lezen en gesprekken met experts
  • 4:08 - 4:10
    ben ik ervan overtuigd
  • 4:10 - 4:15
    dat zijn betrokkenheid bij de schietpartij
    niet kwam omdat hij wilde moorden,
  • 4:15 - 4:17
    maar omdat hij zelf dood wilde.
  • 4:18 - 4:24
    De derde uitdaging die ik heb als ik praat
    over de moord/zelfmoord van mijn zoon,
  • 4:24 - 4:27
    is dat ik praat over mentale gezondheid --
  • 4:28 - 4:29
    excuus --
  • 4:29 - 4:32
    is dat ik praat over mentale gezondheid,
  • 4:32 - 4:36
    of hersengezondheid zoals ik het zelf
    liever noem, omdat dat tastbaarder is.
  • 4:36 - 4:39
    En tegelijkertijd heb ik het over geweld.
  • 4:40 - 4:43
    Het laatste wat ik wil doen
    is bijdragen aan de misverstanden
  • 4:43 - 4:46
    die er al zijn rondom
    mentale aandoeningen.
  • 4:46 - 4:51
    Slechts een heel klein percentage
    van de mensen met mentale problemen
  • 4:51 - 4:53
    zijn gewelddadig naar andere mensen.
  • 4:55 - 4:58
    Maar van degenen die door zelfmoord
    om het leven komen,
  • 4:58 - 5:02
    wordt geschat dat ongeveer
    75 tot misschien meer dan 90 procent
  • 5:02 - 5:06
    een mentale aandoening
    hebben die te diagnostiseren is.
  • 5:07 - 5:08
    Zoals jullie goed weten,
  • 5:08 - 5:11
    is ons mentaal zorgsysteem
    niet in staat om iedereen te helpen,
  • 5:12 - 5:14
    en niet iedereen met
    destructieve gedachten
  • 5:15 - 5:16
    voldoet aan de criteria
  • 5:16 - 5:18
    voor een specifieke diagnose.
  • 5:19 - 5:21
    Veel mensen met constante gevoelens
  • 5:21 - 5:25
    van angst of boosheid of hopeloosheid
  • 5:25 - 5:27
    worden nooit onderzocht of behandeld.
  • 5:28 - 5:32
    Te vaak krijgen ze pas onze aandacht
    als ze een gedragscrisis krijgen.
  • 5:33 - 5:35
    Als de schattingen kloppen
  • 5:35 - 5:38
    dat een á twee procent
    van alle zelfmoorden
  • 5:38 - 5:41
    gepaard gaan met de moord op een ander,
  • 5:42 - 5:46
    dan zal als de zelfmoorden toenemen,
    zoals bij meerdere groepen het geval is,
  • 5:47 - 5:49
    ook het aantal
    moord/zelfmoorden toenemen.
  • 5:51 - 5:56
    Ik wilde begrijpen wat er voor zijn dood
    gebeurde in het hoofd van Dylan,
  • 5:56 - 6:00
    dus ik zocht naar antwoorden bij
    andere nabestaanden van zelfmoordenaars.
  • 6:02 - 6:06
    Ik heb onderzoek gedaan
    en hielp bij inzamelingsacties,
  • 6:06 - 6:08
    en waar ik kon,
  • 6:08 - 6:12
    heb ik gesproken met mensen
    die een zelfmoordcrisis hebben overleefd,
  • 6:13 - 6:14
    of een poging daartoe.
  • 6:15 - 6:17
    Een gesprek wat me erg heeft geholpen,
  • 6:17 - 6:19
    was met een collega
  • 6:19 - 6:20
    die me met iemand anders hoorde praten
  • 6:20 - 6:22
    op mijn werkplek.
  • 6:23 - 6:26
    Ze hoorde me zeggen dat het niet kon
    dat Dylan van me had gehouden
  • 6:26 - 6:29
    als hij zoiets wreeds kon doen.
  • 6:30 - 6:32
    Toen ze me later alleen trof,
  • 6:33 - 6:35
    verontschuldigde ze zich
    omdat ze had geluisterd,
  • 6:35 - 6:37
    maar ze zei dat ik fout zat.
  • 6:38 - 6:40
    Ze zei dat toen zij een jonge,
    alleenstaande moeder was
  • 6:41 - 6:42
    met drie kleine kinderen,
  • 6:43 - 6:47
    ze erg depressief was en werd opgenomen
    voor haar eigen veiligheid.
  • 6:48 - 6:50
    Ze was er op dat moment van overtuigd
  • 6:50 - 6:54
    dat haar kinderen beter af zouden zijn
    als zij dood zou zijn,
  • 6:54 - 6:56
    dus ze maakte een plan
    om haar leven te beëindigen.
  • 6:57 - 7:01
    Ze verzekerde me dat moederliefde
    de sterkste band op aarde was
  • 7:01 - 7:04
    en dat ze meer van haar kinderen hield
    dan van wat dan ook,
  • 7:05 - 7:07
    maar dat ze door haar ziekte
  • 7:07 - 7:10
    er zeker van was
    dat ze beter af waren zonder haar.
  • 7:12 - 7:14
    Wat zij vertelde en wat
    ik van anderen heb geleerd,
  • 7:14 - 7:19
    is dat we de zogenaamde
    beslissing of keuze
  • 7:19 - 7:20
    om door suïcide te sterven
  • 7:20 - 7:23
    niet maken op de manier
    waarop we een auto kiezen,
  • 7:23 - 7:26
    of waar we naartoe gaan
    op een zaterdagavond.
  • 7:26 - 7:29
    Mensen die extreem suïcidaal zijn,
  • 7:29 - 7:34
    zijn een medisch noodgeval 'fase vier'.
  • 7:35 - 7:39
    Ze denken niet helder
    en zijn hun zelfbeheersing kwijt.
  • 7:40 - 7:43
    En ondanks dat ze een plan kunnen maken
    en zich logisch gedragen,
  • 7:44 - 7:47
    is hun waarheidsbesef vervormd
    door een filter van pijn
  • 7:47 - 7:50
    dat hun interpretatie
    van de realiteit dicteert.
  • 7:51 - 7:55
    Sommige mensen zijn erg goed
    in het verbergen van deze toestand
  • 7:55 - 7:57
    en vaak hebben ze daar
    een goede reden voor.
  • 7:59 - 8:02
    Velen van ons hebben op enig moment
    suïcidale gedachten gehad,
  • 8:02 - 8:06
    maar hardnekkige, voortdurende,
    suïcidale gedachten
  • 8:06 - 8:08
    en het verzinnen
    van manieren om te sterven
  • 8:08 - 8:10
    zijn symptomen van een ziekte,
  • 8:10 - 8:12
    en zoals vele ziekten,
  • 8:12 - 8:15
    moet deze toestand onderkend
    en behandeld worden
  • 8:16 - 8:17
    voordat het een leven kost.
  • 8:19 - 8:21
    Maar mijn zoon's dood
    was niet alleen een zelfmoord.
  • 8:22 - 8:24
    Het was een massamoord.
  • 8:25 - 8:31
    Ik wilde weten hoe zijn suïcidale
    gedachten moorddadig werden.
  • 8:32 - 8:35
    Maar er is weinig onderzoek
    en er zijn geen eenvoudige antwoorden.
  • 8:36 - 8:39
    Ja, hij was waarschijnlijk depressief.
  • 8:41 - 8:46
    Zijn persoonlijkheid was perfectionistisch
    en hij vertrouwde alleen op zichzelf,
  • 8:47 - 8:51
    en dat maakte dat hij niet snel
    om hulp van anderen zou vragen.
  • 8:52 - 8:55
    Hij had een aantal dingen
    meegemaakt op school
  • 8:55 - 9:01
    waardoor hij zich minderwaardig,
    vernederd en boos voelde.
  • 9:02 - 9:05
    En hij had een ingewikkelde vriendschap
  • 9:05 - 9:10
    met een jongen die zijn gevoelens
    van woede en vervreemding deelde,
  • 9:10 - 9:13
    en die ernstig gestoord,
  • 9:13 - 9:15
    controlerend en moorddadig was.
  • 9:16 - 9:19
    En in deze periode in zijn leven
  • 9:19 - 9:22
    waarin hij uiterst kwetsbaar
    en breekbaar was,
  • 9:23 - 9:26
    had Dylan toegang tot wapens,
  • 9:26 - 9:28
    ook al hebben we ze nooit in huis gehad.
  • 9:29 - 9:34
    Het was verbazingwekkend eenvoudig
    voor een 17-jarige om wapens te kopen,
  • 9:34 - 9:39
    zowel legaal als illegaal,
    of ik het nu wist of goedvond of niet.
  • 9:40 - 9:44
    En op een of andere manier, 17 jaar
    en vele schietincidenten op scholen later,
  • 9:45 - 9:47
    is het nog steeds zo makkelijk.
  • 9:49 - 9:52
    Wat Dylan die dag heeft gedaan,
    heeft mijn hart gebroken,
  • 9:53 - 9:55
    en -- zoals zo vaak na een trauma --
  • 9:55 - 9:58
    heeft zijn sporen nagelaten
    op mijn lichaam en geest.
  • 9:59 - 10:02
    Twee jaar na de schietpartij
    kreeg ik borstkanker
  • 10:03 - 10:07
    en nog twee jaar later
    begon ik mentale problemen te krijgen.
  • 10:08 - 10:12
    Bovenop het constante, oneindige verdriet,
  • 10:12 - 10:15
    was ik doodsbenauwd
    dat ik een familielid zou tegenkomen
  • 10:16 - 10:18
    van iemand die door Dylan vermoord was,
  • 10:18 - 10:20
    of dat ik overvallen
    zou worden door de pers
  • 10:20 - 10:21
    of door een boze burger.
  • 10:23 - 10:25
    Ik durfde het nieuws niet aan te zetten,
  • 10:26 - 10:30
    omdat ik bang was om een slechte ouder
    of walgelijk persoon te worden genoemd.
  • 10:33 - 10:35
    Ik kreeg paniek-aanvallen.
  • 10:37 - 10:41
    De eerste kwamen
    vier jaar na de schietpartij,
  • 10:41 - 10:44
    tijdens de voorbereidingen
    op de getuigenverklaringen,
  • 10:44 - 10:47
    waar ik de nabestaanden
    onder ogen zou moeten komen.
  • 10:48 - 10:51
    De tweede serie kwam
    zes jaar na de schietpartij,
  • 10:51 - 10:54
    toen ik me voorbereidde
    om voor het eerst openbaar te spreken
  • 10:54 - 10:57
    over moord/zelfmoord op een congres.
  • 10:58 - 11:00
    Beide series duurden een aantal weken.
  • 11:02 - 11:04
    Ze gebeurden overal:
  • 11:04 - 11:08
    bij de bouwmarkt, op kantoor,
  • 11:08 - 11:10
    of zelfs als ik in bed een boek las.
  • 11:11 - 11:16
    Mijn gedachten zaten plotseling vast
    in een neerwaardse spiraal van angst
  • 11:16 - 11:18
    en hoe hard ik ook probeerde
  • 11:18 - 11:22
    om mijzelf te kalmeren
    of mezelf eruit te redeneren,
  • 11:22 - 11:23
    het lukte me niet.
  • 11:24 - 11:27
    Het voelde alsof mijn brein
    me probeerde te vermoorden.
  • 11:28 - 11:30
    De angst voor de angst
    werd toen het enige
  • 11:31 - 11:32
    waar ik nog aan kon denken.
  • 11:33 - 11:35
    Toen heb ik persoonlijk ondervonden
  • 11:35 - 11:38
    hoe het was om een storing
    in de hersenen te hebben
  • 11:39 - 11:42
    en toen ben ik een echte pleitbezorger
    geworden voor hersen-gezondheid.
  • 11:44 - 11:47
    Door therapie en medicatie
    en door voor mezelf te zorgen,
  • 11:47 - 11:50
    kreeg ik mijn gewone leven weer terug,
  • 11:50 - 11:53
    zo gewoon als kon onder de omstandigheden.
  • 11:53 - 11:55
    Toen ik terugkeek
    op alles wat er gebeurd was,
  • 11:55 - 11:59
    zag ik hoe de neerwaartse spiraal
    waarin mijn zoon terecht kwam
  • 12:00 - 12:03
    waarschijnlijk twee jaar heeft geduurd,
  • 12:03 - 12:05
    genoeg tijd om hulp voor hem te krijgen,
  • 12:06 - 12:09
    als iemand maar had geweten
    dat hij hulp nodig had
  • 12:09 - 12:11
    en wist wat er moest gebeuren.
  • 12:16 - 12:18
    Telkens als iemand me vraagt:
  • 12:18 - 12:21
    "Hoe kan je dit niet geweten hebben?",
  • 12:21 - 12:23
    voelt het als een stomp in mijn maag.
  • 12:24 - 12:28
    Het voelt als een beschuldiging
    en voedt mijn schuldgevoelens,
  • 12:28 - 12:31
    die ik ondanks alle therapie
    die ik heb gehad
  • 12:31 - 12:33
    altijd met me mee zal dragen.
  • 12:34 - 12:36
    Maar wat ik wel heb geleerd:
  • 12:37 - 12:39
    als liefde genoeg zou zijn
  • 12:39 - 12:41
    om iemand met suïcidale
    gedachten te stoppen
  • 12:41 - 12:42
    zichzelf pijn te doen,
  • 12:43 - 12:45
    zouden er bijna nooit zelfmoorden zijn.
  • 12:46 - 12:48
    Maar liefde is niet genoeg
  • 12:49 - 12:51
    en er zijn voortdurend zelfmoorden.
  • 12:52 - 12:54
    Het is de op één na
    meest voorkomende doodsoorzaak
  • 12:55 - 12:57
    onder mensen tussen de 10 en 34,
  • 12:58 - 13:00
    en 15 procent van de Amerikaanse jeugd
  • 13:00 - 13:03
    heeft een zelfmoordplan gemaakt
  • 13:03 - 13:04
    in het afgelopen jaar.
  • 13:06 - 13:10
    Ik heb geleerd dat,
    hoe graag we het ook willen geloven,
  • 13:11 - 13:14
    we niet alles kunnen weten of controleren
  • 13:14 - 13:16
    wat onze geliefden denken en voelen.
  • 13:17 - 13:21
    En het koppige geloof dat wij
    op de een of andere manier anders zijn,
  • 13:21 - 13:24
    dat een geliefde er nooit
    aan zou denken zichzelf te kwetsen,
  • 13:24 - 13:25
    of iemand anders,
  • 13:26 - 13:28
    kan ervoor zorgen dat we niet zien
  • 13:28 - 13:30
    wat ons in het gezicht staart.
  • 13:32 - 13:35
    En als de allerslechtste scenarios
    daadwerkelijk gebeuren,
  • 13:37 - 13:40
    moeten we ervan leren en onszelf
    vergeven dat we er niet van wisten
  • 13:40 - 13:43
    of dat we niet de juiste
    vragen hebben gesteld
  • 13:43 - 13:46
    of niet de juiste behandeling
    hebben gevonden.
  • 13:47 - 13:48
    We moeten altijd aannemen
  • 13:49 - 13:51
    dat iemand van wie we houden,
    misschien lijdt,
  • 13:52 - 13:54
    zelfs als ze iets anders zeggen
  • 13:55 - 13:56
    of zich niet zo gedragen.
  • 13:57 - 13:59
    We moeten met ons hele wezen luisteren,
  • 14:00 - 14:01
    zonder te oordelen
  • 14:02 - 14:04
    of oplossingen te bieden.
  • 14:07 - 14:11
    Ik weet dat ik met deze tragedie,
  • 14:11 - 14:13
    met al deze tragedies, moet leven,
  • 14:13 - 14:14
    voor de rest van mijn leven.
  • 14:15 - 14:17
    Ik weet dat veel mensen zullen denken
  • 14:21 - 14:25
    dat mijn verlies niet te vergelijken is
    met het verlies van andere families.
  • 14:26 - 14:29
    Ik weet dat mijn strijd
    de hunne niet vergemakkelijkt.
  • 14:31 - 14:36
    Ik weet ook dat er mensen zijn die vinden
    dat ik geen recht heb om te lijden,
  • 14:36 - 14:39
    maar alleen levenslang berouw mag hebben.
  • 14:42 - 14:44
    Uiteindelijk komt het
    op het volgende neer:
  • 14:45 - 14:47
    het tragische feit is
  • 14:47 - 14:52
    dat zelfs de meest oplettenden
    en verantwoordelijken onder ons
  • 14:52 - 14:53
    soms niet kunnen helpen,
  • 14:55 - 14:57
    maar in de naam van liefde,
  • 14:57 - 14:59
    moeten we altijd blijven proberen
  • 14:59 - 15:01
    het onbekende te weten.
  • 15:02 - 15:03
    Dankjewel.
  • 15:03 - 15:05
    (Applaus)
Title:
Mijn zoon was een van de Columbine schutters. Dit is mijn verhaal
Speaker:
Sue Klebold
Description:

Sue Klebold is de moeder van Dylan Klebold, één van de twee schutters die een bloedbad hebben aangericht op de Columbine High School, ze vermoordden 12 studenten en 1 leraar. Ze heeft jarenlang elk detail van haar familieleven onderzocht, om zo te proberen te begrijpen wat ze had kunnen doen om het geweld van haar zoon te voorkomen. In deze moeilijke, schokkende talk verkent Sue het punt waar geestelijke gezondheid en geweld samenkomen en pleit ze ervoor dat ouders en professionals doorgaan met het onderzoek naar het verband tussen suïcidaal en moorddadig denken.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
15:18

Dutch subtitles

Revisions