-
Goeieavond -- of beter: goeiedag,
ik weet niet hoe laat het bij jullie is.
-
Hoe laat het ook is, ik ben blij dat ik
aan jullie ontmoeting kan deelnemen.
-
Ik hou veel van de titel
-- 'The future you' -
-
want hij kijkt naar morgen,
maar nodigt vandaag al uit tot dialoog:
-
terwijl hij naar de toekomst kijkt,
-
nodigt hij uit om zich
tot een 'jou' te richten.
-
'The future you',
-
de toekomst bestaat uit jou,
dat wil zeggen uit ontmoetingen,
-
want het leven verloopt langs relaties.
-
Lange levensjaren
-
hebben in mij de overtuiging laten rijpen
-
dat het bestaan van elk van ons
samenhangt met dat van de anderen:
-
het leven is geen tijd die voorbijgaat,
maar een tijd van ontmoeting.
-
In ontmoetingen met zieken die lijden,
-
migranten die ontstellende
moeilijkheden trotseren,
-
op zoek naar een betere toekomst,
-
gevangenen die de hel in hun hart dragen,
-
mensen, vooral jongeren,
die geen werk hebben,
-
stel ik me vaak één vraag:
-
"Waarom zij wel en ik niet?"
-
Ik kom ook uit een emigrantenfamilie.
-
Mijn papa, mijn grootouders zijn,
net als zovele Italianen,
-
naar Argentinië vertrokken
-
om daar het lot te kennen
van wie niets meer heeft.
-
Ik had ook bij de verworpenen
van vandaag kunnen zijn.
-
Daarom stel ik me in mijn hart
altijd weer de vraag:
-
"Waarom zij wel en ik niet?"
-
Ik zou vooral willen dat deze ontmoeting
ons zou helpen onthouden
-
dat we allemaal elkaar nodig hebben,
-
dat niemand van ons een eiland is,
-
een autonoom ik,
onafhankelijk van anderen,
-
dat we de toekomst alleen samen
kunnen bouwen, zonder uitsluiting.
-
Vaak denken we er niet aan,
maar alles hangt samen
-
en we moeten onze banden herstellen:
-
ook dat harde oordeel
dat ik in mijn hart draag
-
tegen mijn broeder of zuster,
-
die niet geheelde wonde,
dat niet vergeven kwaad,
-
die rancune die me alleen maar pijn doet,
-
is een smeulend stukje oorlog
in mijn hart, dat ik moet doven
-
als ik niet wil dat het
een uitslaande brand wordt.
-
Om allerlei redenen lijken velen vandaag
-
niet te geloven dat een gelukkige
toekomst mogelijk is.
-
Die angsten moeten
au sérieux genomen worden.
-
Maar ze zijn niet onoverkomelijk.
-
We kunnen ze overwinnen
als we ons niet in onszelf opsluiten.
-
Want geluk ervaar je alleen
-
als het geschenk van de harmonie
tussen elk van de delen en het geheel.
-
Ook de wetenschap
-- dat weten jullie beter dan ik --
-
verschaft ons vandaag
een begrip van de realiteit
-
waarbij alles in verband bestaat,
in permanente interactie met alles.
-
En dat brengt me
bij mijn tweede boodschap.
-
Zou het niet mooi zijn
-
als de groei van wetenschappelijke
en technologische innovaties
-
gepaard ging met steeds grotere
billijkheid en sociale inclusie!
-
Zou het niet mooi zijn als we,
terwijl we nieuwe verre planeten ontdekken
-
ook de nood herontdekten
van de broeders en zusters
-
in een baan rondom ons?
-
Hoe mooi zou het zijn als broederschap,
-
een mooi en tegelijk ongemakkelijk begrip,
-
zich niet zou beperken
tot sociale bijstand,
-
maar de basishouding zou worden
-
van politieke, economische
en wetenschappelijke keuzes,
-
in de relaties tussen mensen,
volkeren en landen.
-
Alleen opvoeding tot broederschap,
tot concrete solidariteit
-
kan de 'wegwerpcultuur' overwinnen
-
die niet alleen over voedsel
en goederen gaat,
-
maar vooral over mensen
-
die terechtkomen in de marge
van technisch-economische systemen
-
waarvan het centrum,
zonder dat we het beseffen,
-
vaak niet langer de mens is
maar de producten van de mens.
-
Solidariteit is een woord dat zovelen
uit het woordenboek willen schrappen.
-
Solidariteit is nochtans
geen automatisch mechanisme
-
dat zich laat programmeren of bevelen:
-
het is een vrij antwoord
dat ontstaat in eenieders hart.
-
Jawel, een vrij antwoord!
-
Wie begrijpt
-
dat zijn leven, met al zijn contradicties,
een geschenk is,
-
dat de liefde bron
en zin van het leven is,
-
kan onmogelijk het verlangen onderdrukken
om goed te doen aan anderen.
-
Activiteit ten goede
-
vergt geheugen, moed en creativiteit.
-
Ik heb me laten vertellen dat er bij TED
veel zeer creatieve mensen verzameld zijn.
-
Ja, liefde vergt een creatief,
concreet en vernuftig antwoord.
-
We redden het niet met de goede voornemens
-
en geijkte formules waarmee we
alleen ons geweten sussen.
-
Laten we elkaar eraan herinneren
-
dat anderen geen statistieken
of cijfers zijn:
-
de ander heeft een gelaat,
-
'jij' bent altijd een concreet gelaat,
een broeder om zorg voor te dragen.
-
Er is een verhaal dat Jezus vertelde
-
om het verschil te duiden
-
tussen wie zich geen moeite geeft
en wie zorg draagt voor de ander.
-
Jullie hebben er wellicht al van gehoord:
de parabel van de goede Samaritaan.
-
Toen ze Jezus vroegen
"Wie is mijn naaste?",
-
-- ofwel "Voor wie moet ik zorgen?" --
-
vertelde Jezus dit verhaal,
-
van een mens
-
die door rovers was aangevallen,
beroofd en op straat achtergelaten.
-
Twee toentertijd zeer respectabele mensen,
een priester en een leviet, zagen hem
-
maar gingen voorbij zonder te stoppen.
-
Toen kwam een Samaritaan voorbij,
die behoorde tot een verachte stam,
-
en toen die Samaritaan
de gewonde man op de grond zag liggen,
-
liep hij niet, zoals de anderen,
in een boog om hem heen,
-
maar toonde hij mededogen.
-
Hij liet zich ontroeren, en dat mededogen
bracht hem tot zeer concrete daden:
-
hij goot olie en wijn
op de wonden van de man,
-
bracht hem naar een herberg
-
en betaalde uit eigen zak
voor zijn bijstand.
-
Het verhaal van de Goede Samaritaan
is het verhaal van de mensheid vandaag.
-
Op de weg van de volkeren
liggen wonden die zijn veroorzaakt
-
doordat geld en dingen centraal staan
in plaats van mensen.
-
En er is de gewoonte van mensen
die zichzelf 'degelijk' noemen,
-
om niet om anderen te geven
-
en zovele mensen, hele volkeren,
links te laten liggen,
-
langs de weg.
-
Maar er zijn er ook die leven geven
aan een nieuwe wereld,
-
door zorg te dragen voor anderen,
ook op eigen kosten.
-
Moeder Teresa van Calcutta zei dat je
alleen op eigen kosten kan liefhebben.
-
We hebben zoveel te doen,
en we moeten het samen doen.
-
Hoe moet dat dan, met het kwade
dat we elke dag ademen?
-
God zij dank
-
kan geen enkel systeem de openheid
te niet doen voor het goede, de compassie,
-
het vermogen om op het kwade te reageren
-
dat zich schuilhoudt
in het hart van de mens.
-
Nu zullen jullie zeggen:
-
"Ja, dat zijn mooie woorden,
-
maar ik ben de Goede Samaritaan niet,
en ook niet Moeder Teresa van Calcutta."
-
Maar ieder van ons is kostbaar,
-
ieder van ons is onvervangbaar
in de ogen van God.
-
In de nacht van de conflicten
die we doormaken,
-
kan elk van ons een aangestoken kaars zijn
-
die eraan herinnert dat het licht
de duisternis overwint,
-
en niet omgekeerd.
-
Voor ons christenen heeft de toekomst
een naam, en die naam is hoop.
-
Hoop staat niet gelijk met naïef optimisme
-
dat de ogen sluit voor het drama
van het kwaad in de mensheid.
-
Hoop is de deugd van een hart
-
dat zich niet sluit in het duister,
dat geen halt houdt bij het verleden,
-
dat niet louter overleeft in het heden,
maar dat een toekomst kan zien.
-
Hoop is een poort die openstaat
naar de toekomst.
-
Hoop is een levenszaad,
nederig en verborgen,
-
dat mettertijd uitgroeit
tot een grote boom.
-
Het is een onzichtbare desem
die het hele deeg doet rijzen
-
en smaak geeft aan het hele leven.
-
Ze is tot zoveel in staat
-
omdat het volstaat dat een klein lichtje
zich voedt met hoop
-
opdat de duisternis gebroken zou zijn.
-
Eén mens volstaat opdat er hoop zou zijn,
-
en die mens kan jij zijn.
-
En dan volgt een andere 'jij',
en nog een, en dan worden we 'wij'.
-
En als we 'wij' zijn, is dat dan
het begin van de hoop?
-
Nee. De hoop is bij 'jou' begonnen.
-
Als er een 'wij' is, begint de revolutie.
-
De derde en laatste boodschap
die ik met jullie wil delen,
-
gaat over de revolutie:
de revolutie van de tederheid.
-
Wat is tederheid?
-
Nabije en concrete liefde.
-
Het is een beweging
die begint bij het hart
-
en zich uitstrekt tot ogen, oren, handen.
-
Tederheid is je ogen gebruiken
om de ander te zien,
-
je oren gebruiken om de ander te horen,
-
om de kreten te horen van wie klein is,
arm, bang voor de toekomst,
-
om de stille kreet te horen
van ons gemeenschappelijke huis,
-
de Aarde die bezoedeld en ziek is.
-
Tederheid wil zeggen
je handen en je hart gebruiken
-
om de ander te koesteren.
-
Om zorg voor hem te dragen.
-
Tederheid is de taal van de kleinsten,
-
van wie de ander nodig heeft:
-
een kind houdt van papa en mama
en herkent hen
-
aan hun knuffels, hun blik,
hun stem, hun tederheid.
-
Ik luister graag
-
naar mama's en papa's die praten
met hun kleine kinderen,
-
die zelf weer kind worden
en praten zoals een kind.
-
Dat is tederheid: afdalen
tot het niveau van de ander.
-
Zo is ook God afgedaald
om met ons op gelijke voet te staan.
-
Dat is de weg die de Goede Samaritaan
heeft afgelegd.
-
Dat is de weg die Jezus heeft afgelegd,
-
die is afgedaald,
-
die heel het leven van de mens heeft afgelegd
-
in de concrete taal van de liefde.
-
Ja, tederheid is de weg
-
van de dapperste en sterkste
mannen en vrouwen.
-
Tederheid is geen zwakte, het is kracht.
-
Het is de weg van de solidariteit,
de weg van de nederigheid.
-
Sta me toe om duidelijk te zeggen:
-
hoe machtiger je bent,
-
hoe meer impact je daden
hebben op de mens,
-
hoe nederiger je moet zijn.
-
Want anders richt macht je ten gronde
en zal je de anderen ten gronde richten.
-
In Argentinië zeiden we dat macht
is als gin op je nuchtere maag:
-
het brengt je het hoofd op hol, voert je
dronken, doet je wankelen
-
en maakt dat je jezelf en anderen kwetst
-
als je er geen nederigheid
en tederheid aan toevoegt.
-
Maar met nederigheid en concrete liefde
-
wordt macht -- de hoogste, de sterkste --
dienstbaarheid en verspreidt ze het goede.
-
De toekomst van de mensheid
ligt niet alleen in handen van politici,
-
van grote leiders,
van grote ondernemingen.
-
Ja, hun verantwoordelijkheid is immens.
-
Maar de toekomst is vooral
in handen van de mensen
-
die de ander als een 'jij' herkennen
en zichzelf als deel van een 'wij'.
-
We hebben elkaar nodig.
-
Wil daarom alstublieft
ook mij met tederheid gedenken,
-
zodat ik de taak kan vervullen
die mij is toevertrouwd
-
tot welzijn van de anderen, van iedereen,
van jullie allen, van ons allen.
-
Dankuwel.