Η απόδρασή μου από τη Βόρεια Κορέα

Η Χιεονσέο Λι, ως παιδί που μεγάλωνε στη Βόρεια Κορέα, πίστευε ότι η χώρα της ήταν «η καλύτερη στον κόσμο». Η αμφισβήτηση αυτής της πεποίθησης ξεκίνησε με τον λιμό της δεκαετίας του ΄90. Δραπέτευσε από τη χώρα στα 14 της και ξεκίνησε μια ζωή πρόσφυγα στην Κίνα, όπου κρυβόταν. Η ιστορία της είναι μια σπαραχτική, προσωπική ιστορία επιβίωσης και ελπίδας -- και μια δυνατή υπόμνηση για εκείνους που αντιμετωπίζουν αδιάκοπους κινδύνους ακόμη και όταν έχουν αφήσει μακριά πίσω τους τα σύνορα.

Όταν ήμουν μικρή, πίστευα ότι η χώρα μου
ήταν η καλύτερη στον κόσμο,

και μεγάλωσα τραγουδώντας ένα τραγούδι
με τίτλο «Δεν έχουμε τίποτα να ζηλέψουμε».

Ήμουν πολύ περήφανη.

Στο σχολείο αφιερώναμε πολλές ώρες
στη μελέτη της ιστορίας του Κιμ Ιλ-Σουγκ,

ποτέ όμως δε μάθαμε
πολλά για τον έξω κόσμο,

εκτός από το ότι η Αμερική, η Νότια Κορέα,
η Ιαπωνία είναι οι εχθροί.

Αν και αναρωτιόμουν
συχνά για τον έξω κόσμο,

πίστευα ότι θα περνούσα
όλη μου τη ζωή στη Β. Κορέα,

μέχρι που ξαφνικά τα πάντα άλλαξαν.

Όταν ήμουν εφτά χρονών
είδα την πρώτη μου δημόσια εκτέλεση.

Αλλά νόμιζα ότι η ζωή μου
στη Β.Κορέα ήταν φυσιολογική.

Η οικογένειά μου δεν ήταν φτωχή,

κι εγώ δεν πείνασα ποτέ.

Μια μέρα όμως, το 1995,
η μαμά μου έφερε στο σπίτι ένα γράμμα

από την αδελφή μιας συναδέλφου εργάτριας.

Έλεγε, «Όταν θα διαβάζετε αυτό το γράμμα,

και τα πέντε μέλη της οικογένειας
δε θα υπάρχουν σε αυτό τον κόσμο,

γιατί έχουμε να φάμε τρεις εβδομάδες.

Είμαστε όλοι ξαπλωμένοι στο πάτωμα,

και τα σώματά μας είναι τόσο αδύναμα
που κοντεύουμε να πεθάνουμε».

Σοκαρίστηκα πολύ.

Ήταν η πρώτη φορά που άκουσα
ότι άνθρωποι στη χώρα μου υποφέρουν.

Λίγο καιρό μετά, καθώς περνούσα πεζή
από τον σιδηροδρομικό σταθμό,

είδα κάτι τρομερό που δε φεύγει
από τη μνήμη μου ακόμη και σήμερα.

Μια άψυχη γυναίκα ήταν
ξαπλωμένη στο έδαφος,

ενώ ένα κάτισχνο παιδί στην αγκαλιά της

κοιτούσε αβοήθητο
το πρόσωπο της μητέρας του.

Κανείς δεν τους βοήθησε,

γιατί όλοι νοιάζονταν να φροντίσουν
τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους.

Ένας μεγάλος λιμός χτύπησε
τη Β.Κορέα στα μέσα του 1990.

Τελικά, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο
Βορειοκορεάτες πέθαναν στον λιμό

και πολλοί απλώς επέζησαν τρώγοντας
χόρτα, έντομα και φλοιό δέντρων.

Οι διακοπές ρεύματος
ήταν όλο και συχνότερες,

με αποτέλεσμα όλα γύρω μου να είναι
βυθισμένα στο σκοτάδι τη νύχτα

εκτός από τα φώτα στην Κίνα,

ακριβώς απέναντι από το ποτάμι
όπου είναι το σπίτι μου.

Πάντα αναρωτιόμουν γιατί εκείνοι
είχαν φώτα ενώ εμείς δεν είχαμε.

Αυτή είναι μια δορυφορική φωτογραφία
που δείχνει τη Β.Κορέα τη νύχτα

σε σύγκριση με τους γείτονες.

Αυτός είναι ο ποταμός Αμροκ,

που αποτελεί τμήμα του διαχωριστικού ορίου
ανάμεσα στη Βόρεια Κορέα και την Κίνα.

Όπως βλέπετε, το ποτάμι
στενεύει πολύ σε κάποια σημεία,

δίνοντας δυνατότητα σε Βορειοκορεάτες
να περνούν απέναντι κρυφά.

Πολλοί πεθαίνουν.

Μερικές φορές έβλεπα νεκρά σώματα
να επιπλέουν στο ποτάμι.

Δε μπορώ να αποκαλύψω πολλές λεπτομέρειες
για το πώς απέδρασα από τη Βόρεια Κορέα,

μπορώ μόνο να πω
ότι στα άσχημα χρόνια του λιμού

με στείλανε στην Κίνα
να μείνω με μακρινούς συγγενείς.

Εγώ νόμισα ότι θα αποχωριζόμουν
την οικογένειά μου

για ένα μικρό διάστημα.

Ποτέ δε μπορούσα να φανταστώ

ότι θα περνούσαν 14 χρόνια
για να ζήσουμε μαζί.

Στην Κίνα, η ζωή για ένα νέο κορίτσι
χωρίς την οικογένειά του ήταν σκληρή.

Δεν είχα ιδέα πώς θα ήταν η ζωή

ως Βορειοκορεάτισσα πρόσφυγας.

Αλλά σύντομα έμαθα ότι
όχι μόνο ήταν εξαιρετικά δύσκολη,

αλλά και πολύ επικίνδυνη,

μιας και οι Βορειοκορεάτες πρόσφυγες
θεωρούνται στην Κίνα παράνομοι μετανάστες.

Ζούσα λοιπόν με συνεχή φόβο
ότι θα αποκαλυπτόταν η ταυτότητά μου,

και θα επαναπατριζόμουν
με τρομαχτικές συνέπειες

στη Βόρεια Κορέα.

Μια μέρα πραγματοποιήθηκε
ο χειρότερος εφιάλτης μου

όταν με συνέλαβε η Κινέζικη αστυνομία

και με μεταφέρανε
στο αστυνομικό τμήμα για ανάκριση.

Κάποιος με είχε κατηγορήσει
ότι ήμουν Βορειορεάτισσα

και εξέτασαν τις ικανότητές μου
στην Κινέζικη γλώσσα

και μου υπέβαλαν χιλιάδες ερωτήσεις.

Τρομοκρατήθηκα τόσο

που σκέφτηκα ότι η καρδιά μου
επρόκειτο να εκραγεί.

Αν φαινόταν κάτι αφύσικο, θα μπορούσα
να φυλακιστώ και να επαναπατρισθώ.

Σκέφτηκα ότι η ζωή μου είχε τελειώσει,

κατάφερα, ωστόσο,
να κυριαρχήσω στα αισθήματά μου

και να απαντήσω στις ερωτήσεις.

Όταν ολοκλήρωσαν τις ερωτήσεις,

ένας αξιωματούχος είπε στον άλλο,

«Είχαμε λανθασμένη αναφορά.
Δεν είναι Βορειοκορεάτισσα».

Με άφησαν ελεύθερη. Ήταν ένα θαύμα.

Μερικοί Βορειοκορεάτες στην Κίνα
ζητούν άσυλο σε ξένες πρεσβείες,

πολλοί όμως συλλαμβάνονται
από την Κινέζικη αστυνομία

και επαναπατρίζονται.

Αυτά τα κορίτσια ήταν τόσο τυχερά.

Παρόλο που συνελήφθησαν,

μπόρεσαν τελικά να ελευθερωθούν
μετά από έντονη διεθνή πίεση.

Αυτοί οι Βορειοκορεάτες
δε στάθηκαν τόσο τυχεροί.

Κάθε χρόνο, αμέτρητοι Βορειοκορεάτες
συλλαμβάνονται στην Κίνα

και επαναπατρίζονται στη Βόρεια Κορέα,

όπου τους περιμένουν βασανιστήρια,
φυλακή ή δημόσιες εκτελέσεις.

Εγώ μπορεί να είχα την τύχη να φύγω,

δεν είναι όμως το ίδιο τυχεροί
άλλοι Βορειοκορεάτες.

Είναι τραγικό που Βορειοκορεάτες πρέπει
να αποκρύψουν την ταυτότητά τους

και να αγωνιστούν σκληρά
μόνο για να επιβιώσουν.

Ακόμη και όταν μαθαίνουν
μια νέα γλώσσα και βρίσκουν δουλειά

όλος ο κόσμος τους μπορεί
να ανατραπεί από τη μια στιγμή στην άλλη.

Για τον λόγο αυτό, έχοντας αποκρύψει
την ταυτότητά μου για 10 χρόνια,

αποφάσισα να διακινδυνέψω
πηγαίνοντας στη Νότια Κορέα,

και πάλι ξεκίνησα μια νέα ζωή.

Το να ταχτοποιηθώ στη Νότια Κορέα

ήταν μεγαλύτερη πρόκληση
απ' ότι φανταζόμουν.

Τα Αγγλικά ήταν τόσο
σημαντικά στη Νότια Κορέα,

που χρειάστηκε να μάθω
την τρίτη μου γλώσσα.

Συνειδητοποίησα ότι υπήρχε μεγάλο χάσμα
ανάμεσα στη Βόρεια και στη Νότια Κορέα.

Είμαστε όλοι Κορεάτες, αλλά στο εσωτερικό

έχουμε αναπτυχθεί διαφορετικά
εξαιτίας της διαίρεσης 67 χρόνων.

Πέρασα ακόμη και μια κρίση ταυτότητας.

Είμαι Νοτιοκορεάτισσα ή Βορειοκορεάτισσα;

Από πού είμαι; Ποια είμαι;

Ξαφνικά, δεν υπήρχε χώρα
που με περηφάνια να αποκαλούσα δική μου.

Αν και δεν ήταν εύκολη
η προσαρμογή στη Νότια Κορέα,

έκανα ένα σχέδιο -- άρχισα να μελετώ
για να μπω στο Πανεπιστήμιο.

Ίσα που είχα αρχίσει
να συνηθίζω στη νέα μου ζωή,

δέχτηκα ένα σοκαριστικό τηλεφώνημα.

Οι αρχές της Βόρειας Κορέας
υπέκλεψαν κάποια χρήματα

που έστειλα στην οικογένειά μου,

και, ως τιμωρία, η οικογένειά μου
θα μεταφέρονταν δια της βίας

σε μια έρημη περιοχή στην επαρχία.

Έπρεπε να φύγουν γρήγορα,

και κάθισα και σχεδίασα
πώς να τους βοηθήσω να δραπετεύσουν

Οι Βορειοκορεάτες πρέπει
να ταξιδεύουν απίστευτες αποστάσεις

στον δρόμο για την ελευθερία.

Είναι σχεδόν αδύνατο
να διασχίσεις τα σύνορα

ανάμεσα στη Βόρεια και τη Νότια Κορέα,

έτσι, κατά ειρωνικό τρόπο,
πήρα το αεροπλάνο για την Κίνα ξανά

και κατευθύνθηκα
προς τα σύνορα της Βόρειας Κορέας.

Επειδή η οικογένειά μου
δε μιλούσε Κινέζικα,

εγώ έπρεπε να τους οδηγήσω κάπως
να διασχίσουν πάνω από 2.000 μίλια

στην Κίνα και μετά
στη Νοτιοανατολική Ασία.

Το ταξίδι με το λεωφορείο
κράτησε μία εβδομάδα,

και πολλές φορές παραλίγο να μας πιάσουν.

Κάποια φορά, σταμάτησαν το λεωφορείο μας
κι ανέβηκε ένας Κινέζος αξιωματούχος.

Πήρε τις ταυτότητες όλων

και μετά άρχισε να τους κάνει ερωτήσεις.

Επειδή η οικογένειά μου
δεν καταλάβαινε Κινέζικα,

νόμισα ότι θα τους συλλάβουν.

Καθώς ο Κινέζος αξιωματούχος
πλησίαζε την οικογένειά μου,

αυθόρμητα σηκώθηκα και του είπα

ότι αυτοί είναι κουφοί και μουγκοί
και εγώ τους συνόδευα.

Με κοίταξε καχύποπτα,

αλλά για καλή μου τύχη με πίστεψε.

Φτάσαμε μέχρι τα σύνορα με το Λάος,

αλλά χρειάστηκε αν ξοδέψω όλα μου τα λεφτά

για να δωροδοκήσω
τους συνοριακούς φρουρούς στο Λάος.

Ακόμη όμως και αφού
είχαμε περάσει τα σύνορα,

η οικογένειά μου συνελήφθη και φυλακίστηκε
γιατί είχαν διασχίσει τα σύνορα παράνομα.

Αφού πλήρωσα το πρόστιμο και τη δωροδοκία,

απελευθέρωσαν την οικογένειά μου
σε ένα μήνα

αλλά σύντομα την ξανασυνέλαβαν
και ξαναφυλάκισαν

στην πρωτεύουσα του Λάος.

Ήταν από τις χειρότερες εμπειρίες
της ζωής μου.

Έκανα τα πάντα για να φέρω
την οικογένειά μου στην ελευθερία,

και ήμασταν τόσο κοντά σ' αυτήν,

αλλά τελικά η οικογένειά μου
κατέληξε στη φυλακή

σε μικρή απόσταση
από την πρεσβεία της Β. Κορέας.

Πηγαινοερχόμουν στο γραφείο μετανάστευσης

και στο αστυνομικό τμήμα,

προσπαθώντας απεγνωσμένα
να αποφυλακίσω την οικογένειά μου,

αλλά δεν είχα αρκετά χρήματα
για τα πρόστιμα ή να δωροδοκήσω κάποιον.

Έχασα όλες τις ελπίδες.

Εκείνη τη στιγμή, άκουσα
μια αντρική φωνή να με ρωτά

«Τι συμβαίνει;»

Εξεπλάγην τόσο που ένας
εντελώς ξένος νοιάστηκε να ρωτήσει.

Με τα σπασμένα Αγγλικά μου
και με ένα λεξικό,

του εξήγησα την κατάσταση
και χωρίς να διστάσει,

ο άνθρωπος πήγε στο ΑΤΜ,

και πλήρωσε τα υπόλοιπα χρήματα
για την αποφυλάκιση της οικογένειάς μου

και δυο άλλων Βορειοκορεατών.

Τον ευχαρίστησα με όλη μου
την καρδιά και τον ρώτησα,

«Γιατί με βοηθάτε;»

«Δε σας βοηθώ», είπε.

«Βοηθώ τον λαό της Βορείου Κορέας».

Συνειδητοποίησα ότι ήταν
μια συμβολική στιγμή στη ζωή μου.

Ο ευγενικός ξένος συμβόλιζε νέα ελπίδα
για μένα και το λαό της Β.Κορέας

σε μια στιγμή που την είχαμε ανάγκη.

Και μου έδειξε την καλοσύνη των ξένων

και τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας

είναι πράγματι ακτίνες ελπίδας
που εμείς οι Βορειοκορεάτες χρειαζόμαστε.

Τελικά, μετά το μακρύ μας ταξίδι,

η οικογένειά μου και εγώ
ξανασυναντηθήκαμε στη Ν.Κορέα,

αλλά η απόκτηση της ελευθερίας
είναι μόνο η μισή μάχη.

Πολλοί Βορειοκορεάτες είναι
χωρισμένοι από τις οικογένειές τους,

και όταν φτάνουν σε μια νέα χώρα,

ξεκινούν με λίγα ή με καθόλου χρήματα.

Μπορούμε λοιπόν να αξιοποιήσουμε
τη διεθνή κοινότητα

για την εκπαίδευση, την εκμάθηση Αγγλικών,
την επαγγελματική εκπαίδευση και άλλα.

Μπορούμε επίσης να λειτουργούμε ως γέφυρα

ανάμεσα στο λαό στο εσωτερικό
της Βόρειας Κορέας και στον έξω κόσμο.

Διότι πολλοί από εμάς έχουν επαφή με μέλη
της οικογένειας που είναι ακόμη μέσα,

και τους στέλνουμε πληροφορίες και χρήματα

που βοηθούν στην αλλαγή
της Β. Κορέας από μέσα.

Υπήρξα τόσο τυχερή, δέχτηκα
τόση βοήθεια και έμπνευση στη ζωή μου,

για αυτό θέλω να δώσω
σε φιλόδοξους Βορειοκορεάτες

την ευκαιρία να ζήσουν ευδαιμονικά
με διεθνή στήριξη.

Είμαι σίγουρη ότι θα δείτε
όλο και περισσότερους Βορεικορεάτες

να πετυχαίνουν σε όλο τον κόσμο,

συμπεριλαμβανομένης
και της σκηνής του TED.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)