Lợi ích của vitamin - Ginnie Trinh Nguyen

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-s-the-value-of-vitamins-ginnie-trinh-nguyen

Vitamin là những dưỡng chất giúp cơ thể ta hoạt động tốt. Chúng giúp tạo cơ, xương, tích trữ năng lượng, chữa lành vết thương và nhiều thứ khác. Nhưng cơ thể con người không thể tự tạo ra vitamin, vậy thì ta lấy vitamin từ đâu? Làm thế nào chúng đi vào cơ thể? Và tại sao chúng lại quan trọng như vậy? Ginnie Trinh Nguyen sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vitamin qua đoạn video sau.

Bài giảng của Ginnie Trinh Nguyen, hoạt hình bởi The Moving Company Animation Studio.

A, C, E, D, B, K.

Đây không phải những chữ cái ngẫu nhiên
trong bảng chữ cái đâu.

Đây là các loại vitamin, cũng giống như
các chữ cái giúp tạo thành từ,

chúng là những dưỡng chất
giúp cơ thể ta "chạy tốt".

Vitamin là những hợp chất hữu cơ
mà ta cần tiêu thụ

một lượng nhỏ mỗi ngày
để cơ thể "chạy" tốt.

Chúng là những thợ xây, bảo vệ,
bảo trì viên của cơ thể,

giúp cơ thể ta hình thành cơ, xương,
sử dụng chất dinh dưỡng,

dự trữ và sử dụng năng lượng,
cũng như chữa lành vết thương.

Nếu bạn cần dẫn chứng
về giá trị của vitamin,

hãy xem xét trường hợp
của các thuỷ thủ ngày xưa,

những người không được tiếp cận
với nguồn thực phẩm giàu vitamin.

Họ thường bị bệnh hoại huyết.

Trong khi vitamin C,
có nhiều trong trái cây và rau củ,

lại là phương pháp
đơn giản nhất để chữa bệnh này .

Trong khi Vi khuẩn, nấm và thực vật
có thể tự tạo ra vitamin,

thì cơ thể chúng ta lại không thể,
nên phải lấy vitamin từ các nguồn khác.

Vậy làm thế nào cơ thể hấp thụ được
vitamin từ môi trường bên ngoài?

Đó còn tuỳ vào trạng thái
của các hợp chất này.

Vitamin có 2 loại:

loại tan trong mỡ
và loại tan trong nước,

chính sự khác biệt này
sẽ quyết định cách mà cơ thể

vận chuyển, dự trữ vitamin
cũng như đào thải lượng thừa.

Những vitamin tan trong nước gồm vitamin C

và các hợp chất vitamin B
gồm 8 loại khác nhau

có công dụng riêng biệt.

Những chất này tan trong phần chứa nước
của các loại trái cây, rau củ và ngũ cốc,

nên đường hấp thụ vào cơ thể
của chúng khá đơn giản.

Khi đã vào cơ thể, những thức ăn này
sẽ đươc tiêu hoá

và các vitamin
sẽ được hấp thụ trực tiếp vào máu.

Do huyết tương
vốn dĩ là môi trường nước,

nên vitamin C và B
được vận chuyển thuận lợi

và có thể di chuyển
tự do trong cơ thể.

Đối với các vitamin
tan trong mỡ

có trong các thực phẩm
làm từ sữa, bơ và dầu,

thì đường vào máu
phiêu lưu hơn một chút.

Chúng đi vào trong dạ dày và ruột,

nơi có mật - một chất có tính axit
được sản xuất ở gan,

mật phân nhỏ mỡ
và giúp hấp thụ chúng qua thành ruột.

Do vitamin tan trong mỡ không thể
di chuyển trong môi trường nước của máu,

chúng cần một thứ gì đó
giúp chúng di chuyển,

đó chính là protein dính trên vitamin,
đóng vai trò như "người vận chuyển",

giúp đưa vitamin tan trong mỡ
vào máu và đi quanh cơ thể.

Sự khác biệt này giữa 2 loại vitamin

quyết định cách chúng đi vào máu,

cũng như cách chúng được dự trữ
và đào thải khỏi cơ thể.

Vì cơ thể có thể vận chuyển
vitamin tan trong nước

theo máu một cách dễ dàng

nên hầu hết các vitamin này
sẽ được thải qua thận.

Chính vì lí do đó, đa phần
vitamin tan trong nước

cần được hấp thụ mỗi ngày
qua thức ăn.

Trong khi vitamin tan trong mỡ
ở lại lâu hơn trong cơ thể

vì chúng được trữ lại trong gan
và tế bào chất béo.

Cơ thể dùng những nơi này
như nhà kho,

trữ vitamin rồi đem chúng ra
sử dụng khi cần,

vì thế ta không nên
hấp thụ quá nhiều những vitamin này

bởi cơ thể vốn dĩ
đã trữ một lượng đáng kể.

Khi đã hiểu cách vận chuyển
và dự trữ vitamin,

hãy để vitamin thực hiện
phần nhiệm vụ định sẵn của chúng.

Chẳng hạn như các hợp chất vitamin B
giúp hình thành men hỗ trợ,

giúp enzym
giải phóng năng lượng từ thức ăn.

Các vitamin B khác giúp cơ thể
sử dụng nguồn năng lượng này.

Vitamin C giúp chống
nhiễm trùng và tạo collagen,

một loại mô hình thành xương, răng
và chữa lành vết thương.

Vitamin A giúp tạo bạch cầu,
chìa khoá của hệ miễn dịch,

hình thành xương, cải thiện thị lực
bằng cách giúp tế bào mắt hoạt động tốt.

Vitamin D giúp hấp thụ canxi, phốt pho
từ đó tạo ra xương,

còn vitamin E là chất chống oxi hoá,

loại bỏ các thành phần
gây hại cho tế bào.

Cuối cùng, vitamin K giúp đông máu,

bằng cách hỗ trợ protein
thực hiện nhiệm vụ này.

Nếu không có vitamin,

con người sẽ thiếu rất nhiều chất,
dẫn đến các vấn đề như

suy nhược, tổn thương dây thần kinh
các bệnh tim mạch,

hoặc các bệnh còi xương
hay hoại huyết.

Tuy nhiên quá nhiều vitamin
cũng gây độc cho cơ thể,

nên bạn đừng nghĩ nạp nhiều vitamin
là tốt cho cơ thể nhé.

Trên thực tế,
giữ được cân bằng,

cung cấp vừa đủ lượng
vitamin mới là điều cốt yếu.