0:00:06.828,0:00:11.292
A, C, E, D, B, K.

0:00:11.292,0:00:14.600
Đây không phải những chữ cái ngẫu nhiên [br]trong bảng chữ cái đâu.

0:00:14.600,0:00:18.092
Đây là các loại vitamin, cũng giống như [br]các chữ cái giúp tạo thành từ,

0:00:18.092,0:00:21.903
chúng là những dưỡng chất [br]giúp cơ thể ta "chạy tốt".

0:00:21.903,0:00:25.039
Vitamin là những hợp chất hữu cơ[br]mà ta cần tiêu thụ

0:00:25.039,0:00:27.598
một lượng nhỏ mỗi ngày[br]để cơ thể "chạy" tốt.

0:00:27.598,0:00:31.010
Chúng là những thợ xây, bảo vệ, [br]bảo trì viên của cơ thể,

0:00:31.010,0:00:34.200
giúp cơ thể ta hình thành cơ, xương,[br]sử dụng chất dinh dưỡng,

0:00:34.200,0:00:37.820
dự trữ và sử dụng năng lượng,[br]cũng như chữa lành vết thương.

0:00:37.820,0:00:40.243
Nếu bạn cần dẫn chứng[br]về giá trị của vitamin,

0:00:40.243,0:00:43.279
hãy xem xét trường hợp [br]của các thuỷ thủ ngày xưa,

0:00:43.279,0:00:46.599
những người không được tiếp cận [br]với nguồn thực phẩm giàu vitamin.

0:00:46.599,0:00:48.018
Họ thường bị bệnh hoại huyết.

0:00:48.018,0:00:50.921
Trong khi vitamin C, [br]có nhiều trong trái cây và rau củ,

0:00:50.921,0:00:53.504
lại là phương pháp [br]đơn giản nhất để chữa bệnh này .

0:00:53.504,0:00:57.062
Trong khi Vi khuẩn, nấm và thực vật [br]có thể tự tạo ra vitamin,

0:00:57.062,0:01:01.468
thì cơ thể chúng ta lại không thể,[br]nên phải lấy vitamin từ các nguồn khác.

0:01:01.468,0:01:05.131
Vậy làm thế nào cơ thể hấp thụ được [br]vitamin từ môi trường bên ngoài?

0:01:05.131,0:01:08.379
Đó còn tuỳ vào trạng thái[br]của các hợp chất này.

0:01:08.379,0:01:09.920
Vitamin có 2 loại:

0:01:09.920,0:01:12.371
loại tan trong mỡ [br]và loại tan trong nước,

0:01:12.371,0:01:14.933
chính sự khác biệt này [br]sẽ quyết định cách mà cơ thể

0:01:14.933,0:01:19.252
vận chuyển, dự trữ vitamin[br]cũng như đào thải lượng thừa.

0:01:19.252,0:01:21.739
Những vitamin tan trong nước gồm vitamin C

0:01:21.739,0:01:25.615
và các hợp chất vitamin B[br]gồm 8 loại khác nhau

0:01:25.615,0:01:27.250
có công dụng riêng biệt.

0:01:27.250,0:01:31.532
Những chất này tan trong phần chứa nước[br]của các loại trái cây, rau củ và ngũ cốc,

0:01:31.532,0:01:35.090
nên đường hấp thụ vào cơ thể[br]của chúng khá đơn giản.

0:01:35.090,0:01:37.659
Khi đã vào cơ thể, những thức ăn này[br]sẽ đươc tiêu hoá

0:01:37.659,0:01:41.626
và các vitamin [br]sẽ được hấp thụ trực tiếp vào máu.

0:01:41.626,0:01:43.876
Do huyết tương [br]vốn dĩ là môi trường nước,

0:01:43.876,0:01:48.194
nên vitamin C và B[br]được vận chuyển thuận lợi

0:01:48.194,0:01:50.867
và có thể di chuyển[br]tự do trong cơ thể.

0:01:50.867,0:01:53.668
Đối với các vitamin [br]tan trong mỡ

0:01:53.668,0:01:56.933
có trong các thực phẩm[br]làm từ sữa, bơ và dầu,

0:01:56.933,0:01:59.951
thì đường vào máu [br]phiêu lưu hơn một chút.

0:01:59.951,0:02:02.938
Chúng đi vào trong dạ dày và ruột,

0:02:02.938,0:02:06.423
nơi có mật - một chất có tính axit [br]được sản xuất ở gan,

0:02:06.423,0:02:11.133
mật phân nhỏ mỡ [br]và giúp hấp thụ chúng qua thành ruột.

0:02:11.133,0:02:14.943
Do vitamin tan trong mỡ không thể [br]di chuyển trong môi trường nước của máu,

0:02:14.943,0:02:17.338
chúng cần một thứ gì đó[br]giúp chúng di chuyển,

0:02:17.338,0:02:21.740
đó chính là protein dính trên vitamin,[br]đóng vai trò như "người vận chuyển",

0:02:21.740,0:02:26.314
giúp đưa vitamin tan trong mỡ [br]vào máu và đi quanh cơ thể.

0:02:26.314,0:02:29.708
Sự khác biệt này giữa 2 loại vitamin

0:02:29.708,0:02:31.913
quyết định cách chúng đi vào máu,

0:02:31.913,0:02:35.401
cũng như cách chúng được dự trữ [br]và đào thải khỏi cơ thể.

0:02:35.401,0:02:38.443
Vì cơ thể có thể vận chuyển[br]vitamin tan trong nước

0:02:38.443,0:02:40.100
theo máu một cách dễ dàng

0:02:40.100,0:02:45.156
nên hầu hết các vitamin này[br]sẽ được thải qua thận.

0:02:45.156,0:02:47.725
Chính vì lí do đó, đa phần[br]vitamin tan trong nước

0:02:47.725,0:02:51.897
cần được hấp thụ mỗi ngày [br]qua thức ăn.

0:02:51.897,0:02:54.636
Trong khi vitamin tan trong mỡ[br]ở lại lâu hơn trong cơ thể

0:02:54.636,0:02:58.464
vì chúng được trữ lại trong gan[br]và tế bào chất béo.

0:02:58.464,0:03:00.642
Cơ thể dùng những nơi này[br]như nhà kho,

0:03:00.642,0:03:04.274
trữ vitamin rồi đem chúng ra [br]sử dụng khi cần,

0:03:04.274,0:03:06.772
vì thế ta không nên[br]hấp thụ quá nhiều những vitamin này

0:03:06.772,0:03:09.674
bởi cơ thể vốn dĩ [br]đã trữ một lượng đáng kể.

0:03:09.674,0:03:12.642
Khi đã hiểu cách vận chuyển[br]và dự trữ vitamin,

0:03:12.642,0:03:16.513
hãy để vitamin thực hiện [br]phần nhiệm vụ định sẵn của chúng.

0:03:16.513,0:03:20.510
Chẳng hạn như các hợp chất vitamin B[br]giúp hình thành men hỗ trợ,

0:03:20.510,0:03:24.848
giúp enzym [br]giải phóng năng lượng từ thức ăn.

0:03:24.848,0:03:28.271
Các vitamin B khác giúp cơ thể[br]sử dụng nguồn năng lượng này.

0:03:28.271,0:03:32.793
Vitamin C giúp chống[br]nhiễm trùng và tạo collagen,

0:03:32.793,0:03:37.568
một loại mô hình thành xương, răng[br]và chữa lành vết thương.

0:03:37.568,0:03:41.767
Vitamin A giúp tạo bạch cầu,[br]chìa khoá của hệ miễn dịch,

0:03:41.767,0:03:47.666
hình thành xương, cải thiện thị lực[br]bằng cách giúp tế bào mắt hoạt động tốt.

0:03:47.666,0:03:51.549
Vitamin D giúp hấp thụ canxi, phốt pho[br]từ đó tạo ra xương,

0:03:51.549,0:03:54.429
còn vitamin E là chất chống oxi hoá,

0:03:54.429,0:03:57.767
loại bỏ các thành phần [br]gây hại cho tế bào.

0:03:57.767,0:04:01.568
Cuối cùng, vitamin K giúp đông máu,

0:04:01.568,0:04:04.369
bằng cách hỗ trợ protein[br]thực hiện nhiệm vụ này.

0:04:04.369,0:04:06.338
Nếu không có vitamin,

0:04:06.338,0:04:10.147
con người sẽ thiếu rất nhiều chất,[br]dẫn đến các vấn đề như

0:04:10.147,0:04:13.036
suy nhược, tổn thương dây thần kinh[br]các bệnh tim mạch,

0:04:13.036,0:04:15.956
hoặc các bệnh còi xương [br]hay hoại huyết.

0:04:15.956,0:04:19.489
Tuy nhiên quá nhiều vitamin[br]cũng gây độc cho cơ thể,

0:04:19.489,0:04:23.841
nên bạn đừng nghĩ nạp nhiều vitamin [br]là tốt cho cơ thể nhé.

0:04:23.841,0:04:26.431
Trên thực tế,[br]giữ được cân bằng,

0:04:26.431,0:04:29.304
cung cấp vừa đủ lượng[br]vitamin mới là điều cốt yếu.