Return to Video

Sivil ölümler için gizli bir anıt

  • 0:01 - 0:06
    Bir aktivist ve punk rock müzisyeni
    Jello Biafra'nın sevdiğim bir sözü var.
  • 0:07 - 0:10
    Diyor ki "Medyadan nefret etmeyin,
    medyanın kendisi olun"
  • 0:12 - 0:13
    Ben bir sanatkârım
  • 0:13 - 0:18
    Medya ve teknoloji ile çalışmayı
    seviyorum çünkü, A) birbirimize aşinayiz
  • 0:18 - 0:20
    ve sahip oldukları gücü seviyorum
  • 0:20 - 0:21
    B) onlardan nefret ediyorum
    ve sahip oldukları
  • 0:21 - 0:23
    güçten dolayı dehşete düşüyorum.
  • 0:23 - 0:24
    (Gülüşmeler)
  • 0:26 - 0:31
    2003 yılında, Fox News sunucusu
    Tony Snow ile o zamanki
  • 0:31 - 0:32
    ABD Savunma Sekreteri
    Donald Rumsfeld arasındaki
  • 0:32 - 0:35
    söyleşiyi izlediğimi hatırlıyorum.
  • 0:35 - 0:38
    Irak'ın işgali hakkında konuşuyorlardı,
  • 0:38 - 0:41
    ve Rumsfeld'e bir soru soruldu.
  • 0:41 - 0:43
    "Burada ölülerimizin
    sayılarını duyuyoruz,
  • 0:43 - 0:44
    ama onların ölüleri hakkında
  • 0:44 - 0:47
    hiçbir şey duymuyoruz, neden?
  • 0:47 - 0:50
    Rumsfeld'in cevabı,
  • 0:51 - 0:54
    "Biz başkalarının ölülerini saymayız."
  • 0:55 - 0:56
    Değil mi?
  • 0:57 - 1:03
    2003 yılında tahmini olarak
  • 1:03 - 1:06
    ABD liderliğindeki istila sonucunda öldü.
  • 1:07 - 1:11
    Aynı zaman aralığında ölen
    4486 Amerikan askeri
  • 1:11 - 1:14
    150.000 ile 1 milyon arası Iraklı sivil
  • 1:14 - 1:15
    kıyaslandığında keskin bir tezattır.
  • 1:17 - 1:18
    Bu korkunç rakamlara olan farkındalığı
  • 1:18 - 1:21
    arttırmaktan daha fazlasını
    yapmak istedim.
  • 1:21 - 1:24
    Bu istila sonucunda ölen münferit siviller için
  • 1:24 - 1:26
    bir anıt oluşturmak istedim.
  • 1:27 - 1:31
    Maya Lin'in Vietnam hatırası gibi
  • 1:31 - 1:33
    savaş anıtları devasa yapılardır.
  • 1:33 - 1:36
    Çok güçlü ve tek yönlüdür.
  • 1:37 - 1:40
    Ben anıtımın dünyada yaşamasını
  • 1:40 - 1:43
    ve deveran etmesini istedim.
  • 1:43 - 1:45
    Küçük bir çocukken okulda
  • 1:45 - 1:49
    öğretmenimin bu vatandaşlık ödevi
    verdiğini hatırlarım.
  • 1:49 - 1:51
    Bir kağıt alırsınız,
  • 1:51 - 1:54
    meclis üyelerinden birine yazarsınız.
  • 1:54 - 1:57
    Bize dediler ki eğer çok güzel bir
    mektup yazarsak,
  • 1:57 - 1:58
    eğer gerçekten çabalarsak,
  • 1:58 - 2:01
    cevap olarak basit resmi bir
    mektuptan fazlasını alırsınız.
  • 2:04 - 2:06
    Bu benim "Not Defterim".
  • 2:07 - 2:10
    Günlük kullanılan basit bir
    not defteri gibi görünen defter
  • 2:10 - 2:14
    aslında Irak'ta Amerika istilasında
    yaşamını kaybetmiş olan
  • 2:14 - 2:16
    sivillerin anısı için yapılmış bir anıt.
  • 2:19 - 2:22
    "Not defteri" günlük not defterinin
    içine gizlenmiş
  • 2:22 - 2:25
    bir protesto hareketi ve anma hareketi.
  • 2:27 - 2:30
    Kağıtttaki çizgiler büyütüldüğünde
  • 2:30 - 2:32
    çok küçük ölçekte basılmış yazılar
  • 2:32 - 2:37
    Irak'ta ölen sivilleri isimleri,
    günleri ve yerlerini
  • 2:37 - 2:40
    ihtiva etmekte.
  • 2:42 - 2:46
    Son 5 yıldır,
    bu kağıtlardan yapılan defterleri
  • 2:46 - 2:50
    ABD ve koalisyon idarelerinin
  • 2:50 - 2:53
    kırtasiye tedariklerinin içine karıştırıyorum.
  • 2:53 - 2:54
    (Gülüşmeler)
  • 2:54 - 2:59
    (Alkışlar)
  • 3:02 - 3:03
    Size, bunu nasıl yaptığımı tartışmak için
  • 3:03 - 3:06
    doğru yerde olmadığımızı
    söylememe gerek yok.
  • 3:06 - 3:08
    (Gülüşmeler)
  • 3:09 - 3:11
    Aynı zamanda, istilaya yardımcı olan
  • 3:11 - 3:14
    "Coalition of the Willing" grubunun
  • 3:14 - 3:19
    aktif ve eski üyeleri ile
    yüz yüze görüşmeler yapıyorum.
  • 3:19 - 3:22
    Her fırsat bulduğumda
    içlerinden biri ile görüşüp
  • 3:22 - 3:24
    projemi paylaşırım.
  • 3:24 - 3:26
    Geçen yaz, eski ABD başsavcılarından
    Torture Memo yazarı
  • 3:26 - 3:31
    Alberto Gonzales ile
    tanışma firsatı buldum.
  • 3:33 - 3:34
    (Video) Matt Kenyon:
  • 3:34 - 3:35
    Bunu size verebilir miyim?
  • 3:35 - 3:36
    Bu resmi yasal bir bloknot.
  • 3:37 - 3:40
    Devam etmekte olan sanatsal bir
    çalışmanın parçası.
  • 3:40 - 3:42
    Alberto Gonzalez:
    Bu resmi bir bloknot, öyle mi?
  • 3:42 - 3:44
    MK: Evet, bana inanmıyor olabilirsiniz.
  • 3:44 - 3:45
    Ama bu modern sanat müzesi
  • 3:45 - 3:47
    koleksiyonunun bir parçası,
    ben sanatkarım.
  • 3:47 - 3:50
    MK: Bu bloknottaki bütün çizgiler aslında
  • 3:50 - 3:52
    AG: Kayıp mı olacaklar?
  • 3:52 - 3:54
    MK: Hayır, çok küçük yazılmış yazılar
  • 3:54 - 3:58
    Irak istilasında hayatını kaybetmiş olan
  • 3:58 - 4:02
    sivillerin isimlerini ihtiva etmekte.
  • 4:02 - 4:04
    AG: Evet, peki.
  • 4:05 - 4:06
    AG: Teşekkür ederim.
    MK: Teşekkür ederim.
  • 4:06 - 4:08
    (Gülüşmeler)
  • 4:08 - 4:11
    "Teşekkür ederim" deme şekli
    beni ürpertiyor.
  • 4:11 - 4:12
    (Gülüşmeler)
  • 4:13 - 4:14
    Pekala şimdi hepinizin oturduğunuz
  • 4:14 - 4:17
    koltukların altına
    bakmasını rica ediyorum.
  • 4:17 - 4:18
    Bir zarf bulacaksınız.
  • 4:21 - 4:23
    Lütfen, zarfı açın.
  • 4:26 - 4:29
    Elinizde tuttuğunuz kağıt
  • 4:29 - 4:34
    istilada ölen sivillerin detaylı
    bilgilerini içermektedir.
  • 4:38 - 4:42
    Bu kağıdı, meclis üyesine
    mektup yazarken kullanmanızı istiyorum.
  • 4:42 - 4:46
    Siz de, sivil ölü sayısının
    devlet arşivlerine
  • 4:46 - 4:48
    sokulmasına yardımcı olabilirsiniz.
  • 4:49 - 4:53
    Çünkü devlet erkanına
    yazacağınız ve göndereceğiniz
  • 4:53 - 4:55
    her mektup, dünyanın
    her yerinde böyledir elbette,
  • 4:55 - 5:00
    gönderilen her mektup kayıt altına alınır,
    dosyalanır ve arşivlenir.
  • 5:01 - 5:04
    Hep beraber, bunları
    posta kutularına atıp
  • 5:04 - 5:07
    güç sahibi insanların
    burnunun dibine sokabiliriz.
  • 5:07 - 5:09
    Gönderilen her şey
  • 5:09 - 5:15
    devlet arşivlerinin eninde sonunda
    sürekli bir parçası ve
  • 5:15 - 5:17
    paylaşılan tarihimizin bir parçası olur.
  • 5:18 - 5:19
    Teşekkür ederim.
  • 5:19 - 5:22
    (Alkışlar)
  • 5:30 - 5:32
    Tom Rielly: Matt bana söyler misin?
  • 5:32 - 5:37
    Bu "bloknot" fikri aklına nasıl geldi?
  • 5:38 - 5:40
    Matt Kenyon: Bir projeyi henüz bitirdim.
  • 5:40 - 5:44
    Bu proje savaşın ABD koalisyonu
    tarafıyla ilgiliydi.
  • 5:44 - 5:48
    Gerçek zamanlı olarak
  • 5:48 - 5:51
    "Basit Algı Cihazı" isimli siyah bir kolbandı
  • 5:51 - 5:55
    deniz aşırı ölen ABD askerlerinin
  • 5:55 - 5:58
    isimlerini, rütbelerini, ölüm nedenlerini
    ve yerini kaydediyor.
  • 5:58 - 6:02
    Ve Savunma Bakanlığı veya
    CENTCOM bu verileri her paylaştığında
  • 6:02 - 6:03
    ben kolumdan bıçaklanmış
    gibi hissederdim.
  • 6:04 - 6:07
    Bu yüzden, orada deniz aşırı
    hayatını kaybeden
  • 6:07 - 6:10
    insanlarımızla alakalı bir olay
    olduğunu fark ettim.
  • 6:10 - 6:12
    Fakat can kayıplarının büyük bir kısmı
  • 6:12 - 6:14
    sivil kayıplarıydı.
  • 6:14 - 6:15
    TR: Çok teşekkürler.
  • 6:15 - 6:17
    MK: Teşşekkür ederim.
  • 6:17 - 6:18
    (Alkışlar)
Title:
Sivil ölümler için gizli bir anıt
Speaker:
Matt Kenyon
Description:

2003 yılında Amerika'nın önderliğindeki işgalde 150.000 ile 1 milyon arasında sivilin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Sanatkar Matt Kenyon ölenler için bir anıt yapmak istedi. Büyük taşlardan oluşan bir anıt yerine, kolaylıkla çoğaltılabilen küçük boyutta bir anıt yaptı. BU güç abidesinin içine sokmak için beş yılını harcadı, bunu kasede de aldığı savaş sırasında Adalet Bakanı'nın ellerine bizzat vermesi de dahildir.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:55

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions