-
?Higgs nədir
-
Bu ideya bizə 1964 cu ildən
-
Englert, Brout, və Higgs tərəfindən təklif olunmuşdur
-
boş sahə ötürücüyə ( mühitə) bənzəyir
-
və hissəciklər bu mühitdə hərəkət edəndə
-
bəziləri bununla qarşılıqli əlaqə yaradir
-
Bəziləri əlaqə yaratmır
-
bu mühitlə əlaqə yaradan hissəciklər
-
kütlə qazanırlar
-
və əlaqə yaratmayan hissəciklər
-
kütləsiz hissəciklərdir
-
icazə verin sizə bir oxşarlıq göstərim
-
sonsuz bir qar sahəsi təsəvvür edin
-
hər tərəfi örtən
-
aydin,tamam düz, bütün istiqamətlərə gedən
-
ola bilsin, Sibirin ortasında
-
İndi təssəvvür elə ki, sən
-
bu qar sahəsini keçməyə cəhd edirsən
-
Ola bilsin, sən xizək sürənsən
-
və sən təpənin üstündən keçirsən
-
bu o hissəciyə bənzəyir ki
-
Higg sahəsi ilə qarşılıqlı təsirdə olmur
-
bu qarda batmir, çox sürətlə gedir
-
Bu kütləsi olmayan işıq sürətilə hərəkət edən hissəcikdir
-
lakin, ola bilsin, sənin qar ayaqqabilarin var
-
bu halda sən Higgsin qar sahəsinə batırsan
-
sənin sürətin xizəkçiyə nisbətən azdır.
-
işıq sürətindən də azdır
-
Bu kütləsi olan hissəcikdir, çünki sən
-
Higgs qar sahəsi ilə əlaqədəsən ,qarşılıqli təsirdəsən
-
və nəhayət, əgər sən çəkmələri geyinibsənsə
-
o halda sın qarda daha dərin batacaqsan
-
çox yavaş gedəcəksən
-
və bu kütləsi böyük olan hissəcikdir
-
Beləliklə, bu Higgs sahəsini
-
universal qar sahısi kimi düşünün
-
İndi, Higgs bosonu haradan gəlir,
-
Biz hamımız qarın nədən yarandığını bilirik, düzdür
-
bu qar dənəciklərindən yaranıb
-
eyni yolla, bu universal Higgs qar sahəsi
-
kiçik kvantlardan yaranıb
-
o kvantlar, qar dənəciklərinə bənzəyi.,Belə ki, biz onu Higgs boson adlandırırıq
-
Higgs boson hissəciyinin vəzifəsi
-
bütün elementar hissəciklərə kütlə verməkdir
-
əgər sən
-
standar modelin əsas bərabərliyinə baxsan, t-shirtumdə yazıldığı kimi
-
onlar çox simmetrikdir
-
bütün müxtılif hissəciklər eyni anda üzə çıxır
-
ən azı, yuxarı 2 sətrdə
-
hissəciklərin müxtəlif ölçülü olmasını fərqləndirəcək heç nə yoxdur
-
Lakin, simmetriya pozulmalidir
-
elektronlar muonlardan daha işıqlıdır
-
yuxarı kvark
-
gündəlik yaranan atomdan daha ağırdır
-
belə ki, ən yuxari 2 xətt, simmetrik olanlar
-
orda ola bilməzlər
-
ixtisar etmək üçün bir şey olmalıdır
-
müxtəlif tipıi hissəcikləri fərqləndirmək üçün bir sey olamlıdır
-
və bu Higgs boson hissəciyinin vəzifəsidir
-
və bu aşağı 2 xəttin vəzifəsidir
-
müxtəlif kvantlarin tipindən
-
elentron və muon
-
onların Higgs sahısilə əlaqə yaratmasından asılı olaraq,
-
biz inaniriq ki onlar müxtəlif kütlə qazanırlar
-
bu hissəciklər arasında olan simmetriya pozulur