Return to Video

มะเร็งแพร่กระจายไปตามร่างกายได้อย่างไร? - อีวาน เซ ยู จัน (Ivan Seah Yu Jun)

  • 0:07 - 0:11
    อาการเริ่มแรกของมะเร็ง
    มักมาด้วยการเจอก้อนเนื้องอก
  • 0:11 - 0:14
    ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย
  • 0:14 - 0:15
    ถ้าก้อนเนื้องอกนั้นไม่ได้ถูกตัดออกไป
  • 0:15 - 0:19
    มะเร็งก็จะสามารถแพร่ไปยังอวัยวะข้างเคียงได้
  • 0:19 - 0:23
    เช่นเดียวกับอวัยวะที่อยู่ไกล
    จากก้อนเนื้อร้าย เช่น สมอง
  • 0:23 - 0:26
    มะเร็งสามารถกระจายไปยังที่ใหม่ๆ ได้อย่างไร
  • 0:26 - 0:30
    ทำไมอวัยวะบางอันจึงมีโอกาสที่มะเร็ง
    จะกระจายไปมากกว่าอวัยวะอื่น?
  • 0:30 - 0:35
    การแพร่กระจายมะเร็งไปส่วนต่างๆของร่างกาย
    เรียกว่า เมตาสแตซิส (metastasis)
  • 0:35 - 0:40
    มันเริ่มต้นเมื่อเซลล์มะเร็งจากก้อนมะเร็งปฐมภูมิ
    ได้แพร่ไปยังเนื้อเยื่อที่อยู่ข้างเคียง
  • 0:40 - 0:42
    ขณะที่เซลล์มะเร็งเติบโตขึ้น
  • 0:42 - 0:46
    มี 3 วิธีที่มันใช้ในการแพร่กระจายไปอวัยวะอื่น
  • 0:46 - 0:50
    ได้แก่ ทางผนังเยื่อบุ
    ทางท่อน้ำเหลือง และ ทางหลอดเลือด
  • 0:50 - 0:55
    กรณีที่กระจายไปตามผนังเยื่อบุ
    เซลล์มะเร็งจะแพร่ไปตามพื้นผิวของเยื่อบุต่างๆ
  • 0:55 - 0:57
    ตามช่องว่างต่างๆในร่างกาย
  • 0:57 - 1:00
    พื้นผิวเหล่านั้นรู้จักกันในชื่อ
    เยื่อบุช่องท้อง (peritoneum)
  • 1:00 - 1:03
    ซึ่งทำหน้าที่แบ่งช่องว่างในร่างกายออกเป็นส่วนต่างๆ
  • 1:03 - 1:06
    ตัวอย่างเช่น มะเร็งรังไข่
  • 1:06 - 1:10
    เซลล์มะเร็งแพร่กระจายผ่านทางเยื่อบุช่องท้อง
    ซึ่งเชื่อมต่อระหว่างตับกับรังไข่
  • 1:10 - 1:13
    ทำให้เกิดมะเร็งลุกลามขึ้นที่ผิวนอกของตับ
  • 1:13 - 1:19
    วิธีถัดมา เซลล์มะเร็งลามเข้าสู่หลอดเลือด
    ทำให้เกิดการแพร่กระจายไปตามเส้นเลือด
  • 1:19 - 1:22
    ซึ่งระบบหลอดเลือดนั้นกระจายไปเกือบทุกส่วนในร่างกาย
  • 1:22 - 1:26
    เซลล์มะเร็งที่ลามเข้าสู่หลอดเลือด
    จึงกระจายไปอวัยวะที่อยู่ไกลๆ ได้
  • 1:26 - 1:31
    วิธีสุดท้าย การแพร่ทางท่อน้ำเหลือง
    เกิดขึ้นเมื่อมะเร็งลามเข้าสู่ต่อมน้ำเหลือง
  • 1:31 - 1:35
    กระจายไปส่วนต่างๆของร่างกาย
    ผ่านระบบท่อน้ำเหลือง
  • 1:35 - 1:38
    ระบบน้ำเหลืองนั้นมีอยู่ทั่วไป
    ในหลายๆ ส่วนของร่างกาย
  • 1:38 - 1:41
    มันจึงเป็นเครือข่ายขนาดใหญ่
    ที่เซลล์มะเร็งใช้กระจายตัว
  • 1:41 - 1:45
    นอกจากนี้ ท่อน้ำเหลืองยังไหลเข้าสู่ระบบหลอดเลือด
  • 1:45 - 1:49
    ทำให้เซลล์มะเร็งแพร่กระจาย
    ไปทางหลอดเลือดได้อีกทาง
  • 1:49 - 1:53
    เมื่อเซลล์มะเร็งกระจายมาถึงอวัยวะใหม่
    มันก็จะเริ่มเติบโต
  • 1:53 - 1:57
    กระจายเป็นหย่อมก้อนมะเร็งขนาดเล็ก
    เรียกว่า ไมโครเมตาสแตซิส (micrometastases)
  • 1:57 - 2:00
    จนเมื่อมันเติบโตจนเป็นก้อนมะเร็งขนาดใหญ่
  • 2:00 - 2:03
    กระบวนการแพร่กระจายนี้ก็เป็นอันเสร็จสมบูรณ์
  • 2:03 - 2:07
    เป็นที่รู้กันว่า มะเร็งแต่ละชนิดชอบ
    แพร่กระจายไปยังอวัยวะที่แตกต่างกัน
  • 2:07 - 2:11
    เช่น มะเร็งต่อมลูกหมาก
    มักจะกระจายไปยังกระดูก
  • 2:11 - 2:14
    ขณะที่มะเร็งลำไส้ใหญ่
    มักจะกระจายไปยังตับ
  • 2:14 - 2:18
    มีหลายทฤษฎีที่พยายามอธิบาย
    รูปแบบของการแพร่กระจาย
  • 2:18 - 2:20
    ของเซลล์มะเร็งเหล่านี้
  • 2:20 - 2:23
    โดยมี 2 ทฤษฎีน่าสนใจ ที่ขับเคี่ยวกันมา
  • 2:23 - 2:25
    ศัลยแพทย์ชาวอังกฤษ ชื่อ
    สตีเฟน พาเก็ท (Stephen Paget)
  • 2:25 - 2:29
    เสนอทฤษฎี เมล็ดพันธ์ุและดิน (seed and soil)
  • 2:29 - 2:32
    ทฤษฎีนี้บอกว่าเซลล์มะเร็งนั้นตายง่ายมาก
  • 2:32 - 2:34
    ถ้าไปเติบโตผิดที่ผิดทาง
  • 2:34 - 2:39
    ดังนั้นมันจึงแพร่กระจายไปยังที่ใหม่
    ที่มีลักษณะคล้ายกับที่ที่ มันจากมา
  • 2:39 - 2:44
    อย่างไรก็ตาม เจมส์ เออวิง (James Ewing)
    ศาสตราจารย์ทางพยาธิวิทยาท่านแรกจาก
    มหาวิทยาลัยคอร์เนล
  • 2:44 - 2:46
    ไม่เห็นด้วยกับ ทฤษฎีเมล็ดพันธ์และดิน
  • 2:46 - 2:50
    และได้เสนอว่า ตำแหน่งที่เซลล์มะเร็ง
    จะกระจายไปนั้นขึ้นอยู่กับ
  • 2:50 - 2:56
    ตำแหน่งของท่อน้ำเหลืองและหลอดเลือด
    ที่เชื่อมต่อกับก้อนมะเร็งปฐมภูมิ
  • 2:56 - 3:00
    ผู้ป่วยที่มีมะเร็งปฐมภูมิ
    ที่เชื่อมต่อกับหลอดเลือดที่ไปยังปอด
  • 3:00 - 3:03
    มักพบมีการกระจายของมะเร็งทุติยภูมิที่ปอด
  • 3:03 - 3:07
    ทุกวันนี้ เรารู้ว่าทั้งสองทฤษฎีมีส่วนถูก
  • 3:07 - 3:10
    แต่การจะอธิบายถึงการแพร่กระจาย
    ของมะเร็งให้คลอบคลุมทั้งหมด
  • 3:10 - 3:13
    ยุ่งยากซับซ้อนเกินกว่าที่จะอธิบาย
    โดยลำพังแค่สองทฤษฏีนี้
  • 3:13 - 3:15
    ปัจจัย เช่น คุณลักษณะของตัวเซลล์มะเร็งเอง
  • 3:15 - 3:19
    หรือ ประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกัน
    ในการจัดการกับเซลล์มะเร็ง
  • 3:19 - 3:23
    มีผลต่อการที่มะเร็งนั้น
    จะแพร่กระจายไปหรือไม่
  • 3:23 - 3:28
    โชคร้ายที่ยังมีอีกหลายคำถามเกี่ยวกับ
    การกระจายของมะเร็งที่ยังไม่มีคำตอบ
  • 3:28 - 3:31
    การเข้าใจกลไกที่ถูกต้องจะเป็นกุญแจสำคัญ
  • 3:31 - 3:34
    ในการหาวิธีรักษามะเร็งระยะลุกลาม
  • 3:34 - 3:37
    โดยการศึกษาถึงปัจจัย
    ทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม
  • 3:37 - 3:40
    ที่มีส่วนช่วยให้เกิดการแพร่กระจายของมะเร็ง
  • 3:40 - 3:43
    จะทำให้เราสามารถหาวิธี
    ที่จะหยุดการแพร่กระจายได้อย่างตรงจุด
  • 3:43 - 3:46
    การต่อสู้กับโรคมะเร็งนั้นยืดเยื้อ
  • 3:46 - 3:51
    และนักวิทยาศาตร์ทำงานกันอย่างหนัก
    เพื่อพัฒนาวิธีใหม่ๆในการรักษามะเร็ง
  • 3:51 - 3:53
    วิธีที่น่าสนใจเมื่อเร็วๆนี้ คือ
    ภูมิคุ้มกันบำบัด (immunotherapy)
  • 3:53 - 3:57
    วิธีที่อาศัยประโยชน์จาก
    ระบบภูมิคุ้มของร่างกาย
  • 3:57 - 4:00
    เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่แพร่กระจาย
  • 4:00 - 4:01
    ซึ่งสามารถนำไปใช้ได้ในหลายแนวทาง
  • 4:01 - 4:07
    เช่น การทำให้เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน
    รู้จักกับเซลล์มะเร็งโดยใช้วัคซีน
  • 4:07 - 4:09
    การเพิ่มจำนวนและประสิทธิภาพของ
    เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน
  • 4:09 - 4:13
    ด้วยการฉีดสารอินเตอร์ลิวคิน
    ที่สังเคราะห์ขึ้นมา
  • 4:13 - 4:17
    ซึ่งเป็นสารเคมีที่ถูกปล่อยออกมา
    ตามธรรมชาติโดยเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน
  • 4:17 - 4:20
    สองตัวอย่างนี้เป็นเพียงแค่ส่วนน้อย
    ของงานวิจัยทั้งหมด
  • 4:20 - 4:24
    ด้วยงานวิจัยที่อาศัยการร่วมมือกันของรัฐบาล
    บริษัทเอกชน และนักวิทยาศาตร์
  • 4:24 - 4:28
    อาจจะค้นพบวิธีหยุดยั้ง
    การแพร่กระจายของมะเร็งได้อย่างถาวร
Title:
มะเร็งแพร่กระจายไปตามร่างกายได้อย่างไร? - อีวาน เซ ยู จัน (Ivan Seah Yu Jun)
Description:

ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/how-does-cancer-spread-through-the-body-ivan-seah-yu-jun

มะเร็งมักเริ่มต้นจากเนื้องอกเพียงก้อนเดียวที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย แต่ถ้าก้อนเนื้อร้ายนั้นไม่ถูกเอาออกไป มันก็จะสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะข้างเคียง หรือแม้แต่อวัยวะที่อยู่ห่างออกไปได้ เช่น สมอง เป็นต้น แล้วเซลล์มะเร็งเคลื่อนที่ไปอวัยวะอื่นได้อย่างไร? ทำไมอวัยวะบางอันถึงมีโอกาสที่มะเร็งจะแพร่กระจายมาได้มากกว่าอวัยวะอื่น?
อีวาน เซ ยู จัน จะอธิบายถึงวิธีการแพร่กระจายของมะเร็ง 3 วิธีที่พบบ่อย

บทเรียนโดย Ivan Seah Yu Jun, แอนิเมชั่นโดย Andrew Foerster.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:44

Thai subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.