WEBVTT 00:00:06.774 --> 00:00:10.981 อาการเริ่มแรกของมะเร็ง มักมาด้วยการเจอก้อนเนื้องอก 00:00:10.981 --> 00:00:13.559 ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย 00:00:13.559 --> 00:00:15.419 ถ้าก้อนเนื้องอกนั้นไม่ได้ถูกตัดออกไป 00:00:15.419 --> 00:00:18.528 มะเร็งก็จะสามารถแพร่ไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ 00:00:18.528 --> 00:00:23.271 เช่นเดียวกับอวัยวะที่อยู่ไกล จากก้อนเนื้อร้าย เช่น สมอง 00:00:23.271 --> 00:00:25.606 มะเร็งสามารถกระจายไปยังที่ใหม่ๆ ได้อย่างไร 00:00:25.606 --> 00:00:29.804 ทำไมอวัยวะบางอันจึงมีโอกาสที่มะเร็ง จะกระจายไปมากกว่าอวัยวะอื่น? 00:00:29.804 --> 00:00:34.538 การแพร่กระจายมะเร็งไปส่วนต่างๆของร่างกาย เรียกว่า เมตาสแตซิส (metastasis) 00:00:34.538 --> 00:00:40.151 มันเริ่มต้นเมื่อเซลล์มะเร็งจากก้อนมะเร็งปฐมภูมิ ได้แพร่ไปยังเนื้อเยื่อที่อยู่ข้างเคียง 00:00:40.151 --> 00:00:41.718 ขณะที่เซลล์มะเร็งเติบโตขึ้น 00:00:41.718 --> 00:00:45.797 มี 3 วิธีที่มันใช้ในการแพร่กระจายไปอวัยวะอื่น 00:00:45.797 --> 00:00:49.660 ได้แก่ ทางผนังเยื่อบุ ทางท่อน้ำเหลือง และ ทางหลอดเลือด 00:00:49.660 --> 00:00:54.996 กรณีที่กระจายไปตามผนังเยื่อบุ เซลล์มะเร็งจะแพร่ไปตามพื้นผิวของเยื่อบุต่างๆ 00:00:54.996 --> 00:00:57.281 ตามช่องว่างต่างๆในร่างกาย 00:00:57.281 --> 00:00:59.789 พื้นผิวเหล่านั้นรู้จักกันในชื่อ เยื่อบุช่องท้อง (peritoneum) 00:00:59.789 --> 00:01:03.292 ซึ่งทำหน้าที่แบ่งช่องว่างในร่างกายออกเป็นส่วนต่างๆ 00:01:03.292 --> 00:01:06.015 ตัวอย่างเช่น มะเร็งรังไข่ 00:01:06.015 --> 00:01:09.707 เซลล์มะเร็งแพร่กระจายผ่านทางเยื่อบุช่องท้อง ซึ่งเชื่อมต่อระหว่างตับกับรังไข่ 00:01:09.707 --> 00:01:13.242 ทำให้เกิดมะเร็งลุกลามขึ้นที่ผิวนอกของตับ 00:01:13.242 --> 00:01:19.002 วิธีถัดมา เซลล์มะเร็งลามเข้าสู่หลอดเลือด ทำให้เกิดการแพร่กระจายไปตามเส้นเลือด 00:01:19.002 --> 00:01:21.845 ซึ่งระบบหลอดเลือดนั้นกระจายไปเกือบทุกส่วนในร่างกาย 00:01:21.845 --> 00:01:26.476 เซลล์มะเร็งที่ลามเข้าสู่หลอดเลือด จึงกระจายไปอวัยวะที่อยู่ไกลๆ ได้ 00:01:26.476 --> 00:01:30.946 วิธีสุดท้าย การแพร่ทางท่อน้ำเหลือง เกิดขึ้นเมื่อมะเร็งลามเข้าสู่ต่อมน้ำเหลือง 00:01:30.946 --> 00:01:35.258 กระจายไปส่วนต่างๆของร่างกาย ผ่านระบบท่อน้ำเหลือง 00:01:35.258 --> 00:01:37.588 ระบบน้ำเหลืองนั้นมีอยู่ทั่วไป ในหลายๆ ส่วนของร่างกาย 00:01:37.588 --> 00:01:40.988 มันจึงเป็นเครือข่ายขนาดใหญ่ ที่เซลล์มะเร็งใช้กระจายตัว 00:01:40.988 --> 00:01:44.894 นอกจากนี้ ท่อน้ำเหลืองยังไหลเข้าสู่ระบบหลอดเลือด 00:01:44.894 --> 00:01:48.704 ทำให้เซลล์มะเร็งแพร่กระจาย ไปทางหลอดเลือดได้อีกทาง 00:01:48.704 --> 00:01:52.804 เมื่อเซลล์มะเร็งกระจายมาถึงอวัยวะใหม่ มันก็จะเริ่มเติบโต 00:01:52.804 --> 00:01:56.708 กระจายเป็นหย่อมก้อนมะเร็งขนาดเล็ก เรียกว่า ไมโครเมตาสแตซิส (micrometastases) 00:01:56.708 --> 00:01:59.824 จนเมื่อมันเติบโตจนเป็นก้อนมะเร็งขนาดใหญ่ 00:01:59.824 --> 00:02:02.842 กระบวนการแพร่กระจายนี้ก็เป็นอันเสร็จสมบูรณ์ 00:02:02.842 --> 00:02:06.985 เป็นที่รู้กันว่า มะเร็งแต่ละชนิดชอบ แพร่กระจายไปยังอวัยวะที่แตกต่างกัน 00:02:06.985 --> 00:02:11.043 เช่น มะเร็งต่อมลูกหมาก มักจะกระจายไปยังกระดูก 00:02:11.043 --> 00:02:14.427 ขณะที่มะเร็งลำไส้ใหญ่ มักจะกระจายไปยังตับ 00:02:14.427 --> 00:02:17.892 มีหลายทฤษฎีที่พยายามอธิบาย รูปแบบของการแพร่กระจาย 00:02:17.892 --> 00:02:19.733 ของเซลล์มะเร็งเหล่านี้ 00:02:19.733 --> 00:02:23.068 โดยมี 2 ทฤษฎีน่าสนใจ ที่ขับเคี่ยวกันมา 00:02:23.068 --> 00:02:25.043 ศัลยแพทย์ชาวอังกฤษ ชื่อ สตีเฟน พาเก็ท (Stephen Paget) 00:02:25.043 --> 00:02:28.708 เสนอทฤษฎี เมล็ดพันธ์ุและดิน (seed and soil) 00:02:28.708 --> 00:02:32.458 ทฤษฎีนี้บอกว่าเซลล์มะเร็งนั้นตายง่ายมาก 00:02:32.458 --> 00:02:34.379 ถ้าไปเติบโตผิดที่ผิดทาง 00:02:34.379 --> 00:02:39.043 ดังนั้นมันจึงแพร่กระจายไปยังที่ใหม่ ที่มีลักษณะคล้ายกับที่ที่ มันจากมา 00:02:39.043 --> 00:02:43.837 อย่างไรก็ตาม เจมส์ เออวิง (James Ewing) ศาสตราจารย์ทางพยาธิวิทยาท่านแรกจาก มหาวิทยาลัยคอร์เนล 00:02:43.837 --> 00:02:46.072 ไม่เห็นด้วยกับ ทฤษฎีเมล็ดพันธ์และดิน 00:02:46.072 --> 00:02:50.389 และได้เสนอว่า ตำแหน่งที่เซลล์มะเร็ง จะกระจายไปนั้นขึ้นอยู่กับ 00:02:50.389 --> 00:02:55.551 ตำแหน่งของท่อน้ำเหลืองและหลอดเลือด ที่เชื่อมต่อกับก้อนมะเร็งปฐมภูมิ 00:02:55.551 --> 00:02:59.841 ผู้ป่วยที่มีมะเร็งปฐมภูมิ ที่เชื่อมต่อกับหลอดเลือดที่ไปยังปอด 00:02:59.841 --> 00:03:02.831 มักพบมีการกระจายของมะเร็งทุติยภูมิที่ปอด 00:03:02.831 --> 00:03:06.687 ทุกวันนี้ เรารู้ว่าทั้งสองทฤษฎีมีส่วนถูก 00:03:06.687 --> 00:03:10.449 แต่การจะอธิบายถึงการแพร่กระจาย ของมะเร็งให้คลอบคลุมทั้งหมด 00:03:10.449 --> 00:03:12.810 ยุ่งยากซับซ้อนเกินกว่าที่จะอธิบาย โดยลำพังแค่สองทฤษฏีนี้ 00:03:12.810 --> 00:03:14.880 ปัจจัย เช่น คุณลักษณะของตัวเซลล์มะเร็งเอง 00:03:14.880 --> 00:03:18.582 หรือ ประสิทธิภาพของระบบภูมิคุ้มกัน ในการจัดการกับเซลล์มะเร็ง 00:03:18.582 --> 00:03:22.831 มีผลต่อการที่มะเร็งนั้น จะแพร่กระจายไปหรือไม่ 00:03:22.831 --> 00:03:28.098 โชคร้ายที่ยังมีอีกหลายคำถามเกี่ยวกับ การกระจายของมะเร็งที่ยังไม่มีคำตอบ 00:03:28.098 --> 00:03:30.877 การเข้าใจกลไกที่ถูกต้องจะเป็นกุญแจสำคัญ 00:03:30.877 --> 00:03:34.211 ในการหาวิธีรักษามะเร็งระยะลุกลาม 00:03:34.211 --> 00:03:37.092 โดยการศึกษาถึงปัจจัย ทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม 00:03:37.092 --> 00:03:39.714 ที่มีส่วนช่วยให้เกิดการแพร่กระจายของมะเร็ง 00:03:39.714 --> 00:03:43.140 จะทำให้เราสามารถหาวิธี ที่จะหยุดการแพร่กระจายได้อย่างตรงจุด 00:03:43.140 --> 00:03:45.829 การต่อสู้กับโรคมะเร็งนั้นยืดเยื้อ 00:03:45.829 --> 00:03:50.550 และนักวิทยาศาตร์ทำงานกันอย่างหนัก เพื่อพัฒนาวิธีใหม่ๆในการรักษามะเร็ง 00:03:50.550 --> 00:03:53.238 วิธีที่น่าสนใจเมื่อเร็วๆนี้ คือ ภูมิคุ้มกันบำบัด (immunotherapy) 00:03:53.238 --> 00:03:56.831 วิธีที่อาศัยประโยชน์จาก ระบบภูมิคุ้มของร่างกาย 00:03:56.831 --> 00:03:59.514 เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่แพร่กระจาย 00:03:59.514 --> 00:04:01.226 ซึ่งสามารถนำไปใช้ได้ในหลายแนวทาง 00:04:01.226 --> 00:04:06.767 เช่น การทำให้เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน รู้จักกับเซลล์มะเร็งโดยใช้วัคซีน 00:04:06.767 --> 00:04:08.824 การเพิ่มจำนวนและประสิทธิภาพของ เซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน 00:04:08.824 --> 00:04:12.911 ด้วยการฉีดสารอินเตอร์ลิวคิน ที่สังเคราะห์ขึ้นมา 00:04:12.911 --> 00:04:16.855 ซึ่งเป็นสารเคมีที่ถูกปล่อยออกมา ตามธรรมชาติโดยเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน 00:04:16.855 --> 00:04:19.718 สองตัวอย่างนี้เป็นเพียงแค่ส่วนน้อย ของงานวิจัยทั้งหมด 00:04:19.718 --> 00:04:23.740 ด้วยงานวิจัยที่อาศัยการร่วมมือกันของรัฐบาล บริษัทเอกชน และนักวิทยาศาตร์ 00:04:23.740 --> 00:04:27.636 อาจจะค้นพบวิธีหยุดยั้ง การแพร่กระจายของมะเร็งได้อย่างถาวร