Return to Video

Hoe we het volgende dodelijke virus kunnen bestrijden

  • 0:01 - 0:04
    Misschien heb je nog nooit gehoord
    van Kenema, Sierra Leone
  • 0:04 - 0:05
    of Arua, Nigeria.
  • 0:05 - 0:09
    Ik ken ze als de twee heel
    bijzondere plekken op aarde.
  • 0:10 - 0:15
    In die ziekenhuizen zijn
    verplegers, dokters en wetenschappers
  • 0:15 - 0:17
    al jarenlang aan het vechten
  • 0:17 - 0:19
    tegen een van de dodelijkste
    bedreigingen voor de mensheid:
  • 0:19 - 0:21
    het lassa-virus
  • 0:21 - 0:23
    Het lassa-virus lijkt op ebola;
  • 0:23 - 0:27
    het kan heftige koorts veroorzaken
    en is vaak dodelijk.
  • 0:27 - 0:31
    Toch riskeren deze mensen
    elke dag hun leven
  • 0:31 - 0:34
    om de leden van hun gemeenschap
    te beschermen
  • 0:34 - 0:37
    en daarmee ook ons te beschermen.
  • 0:37 - 0:40
    Maar het meest bijzondere
    wat ik van hen heb geleerd
  • 0:40 - 0:43
    tijdens een van mijn eerste
    bezoeken, jaren geleden:
  • 0:43 - 0:44
    elke morgen,
    beginnen zij zingend
  • 0:44 - 0:49
    aan een uitdagende dag
    aan het front.
  • 0:50 - 0:53
    Ze komen samen
    en delen hun blijdschap.
  • 0:53 - 0:55
    Ze tonen hun geestdrift.
  • 0:55 - 0:56
    Door de jaren heen
  • 0:56 - 0:59
    wanneer ik hen bezocht
    of zij mij bezochten,
  • 0:59 - 1:01
    zongen we samen
  • 1:01 - 1:03
    schreven we samen
    en genoten ervan.
  • 1:03 - 1:07
    Zo voelen we dat het
    niet alleen om de wetenschap gaat;
  • 1:07 - 1:09
    we zijn verbonden door een
    gezamenlijk mededogen.
  • 1:10 - 1:14
    Stel je voor hoe belangrijk dat is,
  • 1:14 - 1:17
    van levensbelang zelfs
    toen alles veranderde.
  • 1:17 - 1:22
    Die grote verandering
    kwam in maart 2014
  • 1:22 - 1:24
    toen de ebola-uitbraak
    werd bevestigd in Guinee
  • 1:24 - 1:27
    Dit is de eerste uitbraak in West-Afrika,
  • 1:27 - 1:29
    dichtbij de grens met
    Sierra Leone en Liberia
  • 1:30 - 1:33
    Het was beangstigend,
    voor ons allemaal.
  • 1:33 - 1:35
    We hadden het vermoeden
  • 1:35 - 1:37
    dat lassa en ebola meer wijdverspreid
    waren dan gedacht
  • 1:37 - 1:40
    en dat het, op een dag,
    naar Kenema zou komen.
  • 1:40 - 1:42
    Mijn teamleden gingen er
    onmiddellijk heen
  • 1:42 - 1:45
    en sloten aan bij
    Dr. Humarr Khan en zijn team.
  • 1:45 - 1:48
    We installeerden een lab
    voor gevoelige moleculaire testen om
  • 1:48 - 1:51
    ebola te vinden zodra
    het over de grens komt,
  • 1:51 - 1:52
    Sierra Leone in.
  • 1:52 - 1:55
    We hadden dit soort faciliteiten
    al voor het lassa-virus,
  • 1:55 - 1:56
    en wisten hoe het moest.
  • 1:56 - 1:58
    Het team is geweldig.
  • 1:58 - 2:01
    We hoefden ze alleen faciliteiten
    te geven om ebola te zoeken.
  • 2:01 - 2:03
    En helaas vonden ze het.
  • 2:03 - 2:08
    Op 23 mei 2014 bezocht een vrouw
    de kraamkliniek van het ziekenhuis
  • 2:08 - 2:12
    en het team voerde die
    belangrijke tests uit
  • 2:12 - 2:16
    en identificeerde
    de eerste ebolabesmetting.
  • 2:16 - 2:18
    Dit was uitzonderlijk werk.
  • 2:18 - 2:20
    Zij stelden direct de besmetting
    vast waardoor
  • 2:20 - 2:23
    de patient veilig behandeld werd
  • 2:23 - 2:26
    en het virus getraceerd werd
    om het op te volgen.
  • 2:26 - 2:28
    Het had daar kunnen stoppen,
  • 2:28 - 2:31
    maar op dat moment
  • 2:31 - 2:33
    was de uitbraak al maanden
    aan het sluimeren.
  • 2:33 - 2:37
    en met honderd besmettingen,
    werden vorige uitbraken overschaduwd.
  • 2:37 - 2:40
    Het was geen uniek geval
    dat Sierra Leone binnenkwam,
  • 2:40 - 2:42
    maar een vloedgolf.
  • 2:42 - 2:44
    We moesten internationaal samenwerken,
  • 2:44 - 2:48
    met het Ministerie van Gezondheid,
    met Kenema, om de gevallen te behandelen
  • 2:48 - 2:50
    want de week erop waren het er 31
  • 2:50 - 2:54
    toen 92, toen 147.
    Ze kwamen allemaal naar Kenema,
  • 2:54 - 2:57
    een van de weinige plekken
    waar dit behandeld kon worden.
  • 2:58 - 3:01
    We werkten de klok rond,
    deden alles wat we konden,
  • 3:01 - 3:04
    probeerden de patiënten te helpen,
    probeerden aandacht te trekken
  • 3:04 - 3:06
    maar we deden ook nog iets simpels.
  • 3:07 - 3:10
    De bloedmonsters die we namen
    om ebola aan te tonen.
  • 3:10 - 3:12
    hadden we weg kunnen gooien.
  • 3:12 - 3:16
    Maar je kan ook chemicaliën
    toevoegen en het deactiveren
  • 3:16 - 3:19
    verpakken en wereldwijd versturen.
  • 3:19 - 3:20
    Dat hebben we gedaan.
  • 3:20 - 3:22
    We stuurden het naar mijn team in Boston.
  • 3:23 - 3:27
    We werkten in ploegendienst,
    de klok rond.
  • 3:27 - 3:30
    Snel hadden we 99 genomen
    van het ebolavirus in kaart gebracht,
  • 3:30 - 3:34
    de blauwdruk van het virus.
  • 3:34 - 3:35
    Iedereen heeft genoom.
  • 3:35 - 3:37
    Het maakt ons tot wie we zijn
  • 3:37 - 3:39
    en geeft heel veel informatie.
  • 3:39 - 3:42
    De resultaten van dit werk
    zijn simpel en krachtig.
  • 3:42 - 3:45
    We konden deze 99 virussen
  • 3:45 - 3:46
    bekijken en vergelijken
  • 3:46 - 3:49
    en door drie van
    deze genomen te vergelijken
  • 3:49 - 3:52
    met degene die eerder waren
    gepubliceerd in Guinee,
  • 3:52 - 3:56
    toonden we aan dat de uitbraak,
    maanden eerder plaatsvond in Guinee
  • 3:56 - 3:58
    éénmaal overgedragen naar een mens
  • 3:58 - 4:00
    en daarna van mens tot mens
    overgedragen.
  • 4:00 - 4:02
    Dat is enorm belangrijk
  • 4:02 - 4:04
    wanneer je probeert in te grijpen.
  • 4:04 - 4:06
    Nog belangrijker
    is de overdracht traceren.
  • 4:06 - 4:10
    We zagen dat het virus muteerde
  • 4:10 - 4:11
    tijdens de overdracht.
  • 4:11 - 4:13
    Elke mutatie is zo belangrijk
  • 4:13 - 4:16
    vanwege de diagnose,
    de vaccins,
  • 4:16 - 4:17
    de behandelingswijze.
  • 4:17 - 4:21
    Ze zijn gebaseerd op dat genoom,
  • 4:21 - 4:22
    dat alles aanstuurt.
  • 4:22 - 4:25
    De mondiale gezondheidsexperten
    moeten dit weten
  • 4:25 - 4:26
    om hun onderzoek
  • 4:26 - 4:28
    te controleren en bij te stellen.
  • 4:29 - 4:32
    Maar in de wetenschap werkt het zo;
    ik had de data
  • 4:32 - 4:33
    en normaliter zou ik
  • 4:33 - 4:36
    lange tijd,
    afgezonderd van de rest van de wereld,
  • 4:36 - 4:38
    zorgvuldig de data kunnen analyseren,
  • 4:38 - 4:42
    een publicatie opstellen,
    wikken en wegen, herschrijven
  • 4:42 - 4:45
    en misschien de data
    met de publicatie vrijgeven.
  • 4:45 - 4:47
    Dat is de gebruikelijke gang van zaken.
  • 4:47 - 4:50
    Maar dat zou in dit geval niet werken.
  • 4:50 - 4:51
    We hadden vrienden
    in de eerstelijnszorg.
  • 4:51 - 4:55
    Voor ons was het duidelijk
    dat we moesten helpen
  • 4:55 - 4:56
    heel snel helpen.
  • 4:56 - 4:57
    Het eerste wat we deden,
  • 4:57 - 5:00
    zodra de genomen waren opgesteld,
  • 5:00 - 5:01
    was ze publiceren op het internet.
  • 5:01 - 5:04
    We gaven ze vrij aan de hele
    wereld en zeiden: 'Help ons.'
  • 5:04 - 5:06
    En die hulp kwam.
  • 5:06 - 5:07
    Voordat we het wisten,
  • 5:07 - 5:09
    namen wereldwijd mensen
    contact met ons op.
  • 5:09 - 5:12
    verbaasd dat de data was vrijgegeven.
  • 5:12 - 5:14
    Een paar van 's werelds
    grootste virusjagers
  • 5:14 - 5:16
    behoorden opeens tot onze gemeenschap.
  • 5:16 - 5:18
    We konden virtueel samenwerken,
  • 5:18 - 5:21
    kennis delen,
    regelmatig gesprekken voeren,
  • 5:21 - 5:24
    het virus op de voet volgen,
    om zo een manier
  • 5:24 - 5:26
    te vinden om het te stoppen.
  • 5:27 - 5:31
    Er zijn zoveel manieren
    om zo'n gemeenschap te creëren.
  • 5:31 - 5:36
    Iedereen, zeker toen de uitbraak
    zich wereldwijd uitbreidde,
  • 5:36 - 5:39
    wilde leren, wilde deelnemen,
    wilde betrokken zijn.
  • 5:40 - 5:41
    Iedereen wide zijn aandeel
    leveren.
  • 5:41 - 5:44
    De grootte van de menselijke
    capaciteit is wonderbaarlijk
  • 5:44 - 5:46
    en het internet verbindt ons.
  • 5:46 - 5:49
    In plaats van bang te zijn voor elkaar,
  • 5:49 - 5:51
    zeggen we: 'Dit gaan we doen.
  • 5:51 - 5:54
    Laten we samenwerken en dit
    voor elkaar krijgen.'
  • 5:54 - 5:56
    Het probleem is dat het delen van de
    data te beperkt is.
  • 5:56 - 6:00
    Googelen is te beperkt voor wat
    we willen doen.
  • 6:00 - 6:03
    Zo missen we kansen.
  • 6:03 - 6:06
    In de eerste fase van de epidemie
    in Kenema
  • 6:06 - 6:08
    hadden we 106 patiëntendossiers.
  • 6:08 - 6:11
    en ook die hebben we
    wereldwijd vrijgegeven.
  • 6:11 - 6:15
    In onze eigen laboratorium toonden
    we aan dat we met deze 106 dossiers
  • 6:15 - 6:19
    de prognose van ebolapatiënten
    konden voorspellen,
  • 6:19 - 6:20
    met bijna 100% betrouwbaarheid.
  • 6:20 - 6:23
    Daarmee maakten we een app
    zodat de hulpverleners
  • 6:23 - 6:25
    het ook konden gebruiken
    ter plaatse.
  • 6:25 - 6:29
    Maar met 106 is het nog niet
    krachtig genoeg om
  • 6:29 - 6:30
    de methode te valideren.
  • 6:30 - 6:32
    We wachtten op meer data
    om de app uit te brengen.
  • 6:32 - 6:35
    maar die is er nog steeds niet.
  • 6:35 - 6:37
    We wachten nog steeds,
    scharrelend naar data,
  • 6:37 - 6:40
    zitten op eilandjes,
    in plaats van samen te werken.
  • 6:40 - 6:42
    We kunnen dat niet zomaar accepteren.
  • 6:42 - 6:46
    Jij, jullie allemaal,
    kunnen dit niet accepteren.
  • 6:46 - 6:49
    Ons leven staat op het spel.
  • 6:49 - 6:52
    Veel levens zijn verloren gegaan,
    veel hulpverleners,
  • 6:52 - 6:54
    waaronder mijn geliefde collega's
  • 6:54 - 6:58
    vijf collega's:
    Mbalu Fonnie, Alex Moigboi,
  • 6:58 - 7:02
    Dr. Humarr Khan, Alice Kovoma
    and Mohamed Fullah.
  • 7:02 - 7:04
    Dat zijn maar vijf
    van de vele hulpverleners
  • 7:04 - 7:06
    in Kenema en elders
  • 7:06 - 7:09
    die stierven terwijl de wereld wachtte,
    terwijl wij werkten
  • 7:09 - 7:11
    stilletjes en afgezonderd.
  • 7:11 - 7:13
    Ebalo wordt gevoed door wantrouwen,
  • 7:13 - 7:17
    afleiding en verdeeldheid. Net als
    alle bedreigingen voor de mensheid.
  • 7:17 - 7:21
    Als we onderling grenzen optrekken
    en onderling vechten,
  • 7:21 - 7:23
    gedijt het virus.
  • 7:23 - 7:24
    Anders dan andere bedreigingen;
  • 7:24 - 7:27
    voor ebola zijn we allen gelijk.
  • 7:27 - 7:29
    Het is een gezamenlijke strijd.
  • 7:29 - 7:32
    Ook wij kunnen
    het volgende slachtoffer zijn.
  • 7:32 - 7:35
    In dit geval, kennen we
    dezelfde kwetsbaarheden,
  • 7:35 - 7:37
    dezelfde kracht, dezelfde angst,
    dezelfde hoop.
  • 7:37 - 7:41
    Ik hoop dat we gaan samenwerken,
    met plezier.
  • 7:42 - 7:45
    Een van mijn studenten
    las een boek over Sierra Leone
  • 7:46 - 7:48
    en ze ontdekte dat het woord 'Kenema'
  • 7:48 - 7:51
    naam van het ziekenhuis en de stad
    waar we werkten
  • 7:51 - 7:56
    afstamt van het woord Mende:
    "Helder als de rivier, doorzichtig,
  • 7:56 - 7:57
    open voor het publiek".
  • 7:57 - 7:59
    Voor ons was dat betekenisvol,
  • 7:59 - 8:01
    want zonder te weten,
    hebben we het gevoeld
  • 8:01 - 8:04
    dat we, volgens de lokale gebruiken
    in Kenema
  • 8:04 - 8:09
    transparant moesten werken, delen
  • 8:09 - 8:10
    en samenwerken.
  • 8:10 - 8:14
    We moeten allemaal eisen
    - van onszelf en anderen -
  • 8:14 - 8:17
    open te zijn naar elkaar
    bij een uitbraak,
  • 8:17 - 8:19
    om gezamenlijk te vechten.
  • 8:19 - 8:22
    Want dit is niet de eerste
    uitbraak van ebola
  • 8:22 - 8:23
    en niet de laatste.
  • 8:23 - 8:26
    Er staan nog andere microben klaar
  • 8:26 - 8:28
    zoals lassavirus en andere.
  • 8:28 - 8:29
    De volgende keer
  • 8:29 - 8:32
    kan het gebeuren in een miljoenenstad,
  • 8:32 - 8:35
    kan het verspreid worden door de lucht,
  • 8:35 - 8:37
    kan het zelfs opzettelijk verspreid worden.
  • 8:37 - 8:40
    Dat is beangstigend, dat begrijp ik.
  • 8:40 - 8:43
    Maar ik weet ook, uit ervaring,
  • 8:43 - 8:46
    dat we de techniek
    en de kennis hebben
  • 8:46 - 8:48
    om dit te overwinnen,
  • 8:48 - 8:51
    en de virussen
    onder controle te houden.
  • 8:51 - 8:53
    We kunnen dit alleen samen doen
  • 8:53 - 8:54
    en met plezier doen.
  • 8:55 - 8:56
    Dus voor Dr. Khan
  • 8:56 - 9:01
    en voor allen die hun leven
    hebben gegeven aan het front,
  • 9:01 - 9:03
    in deze strijd altijd bij ons
  • 9:03 - 9:06
    laten we altijd met hen blijven strijden.
  • 9:06 - 9:08
    Laten we zorgen dat
    de wereld niet
  • 9:08 - 9:10
    ten onder gaat
    aan een virus,
  • 9:10 - 9:14
    maar verlicht wordt door een eenheid
    van miljoenen harten en geesten.
  • 9:14 - 9:15
    Dankuwel.
  • 9:15 - 9:22
    (Applaus)
Title:
Hoe we het volgende dodelijke virus kunnen bestrijden
Speaker:
Pardis Sabeti
Description:

Toen Ebola in maart 2014 uitbrak, zijn Pardis Sabeti en haar team aan het werk gegaan om het genoom in kaart te brengen. Zo ontdekten ze hoe het virus zich verspreidde en muteerde. Sabeti zette direct haar onderzoek op het internet, zodat wereldwijd virus-jagers en wetenschappers mee konden werken aan de strijd. In deze talk laat ze zien hoe die openheid geholpen heeft bij het stoppen van het virus en hoe het kan helpen bij de strijd tegen het volgende virus. "We moesten transparant werken, delen en samenwerken". Sabeti zegt:"Laat de wereld niet ten onder gaan aan een virus, maar verlicht worden door miljoenen harten en geesten die samenwerken."
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:37

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.